Mijten op slakken

Gestart door Arp, november 17, 2014, 14:55:32 PM

Vorige topic - Volgende topic

Arp

Even een vraag aan de slakkenkenners, ivm met deze aanvraag.

Natuurlijk realiseer ik me dat slakkenkenners, ook zulke die artikels publiceren, niet per se mijtenkenners zijn (integendeel zelfs, waarschijnlijk) maar voor zover het commensalen van slakken betreft is er bij jullie misschien toch iets meer degelijke (literatuur)kennis voorhanden dan bij de spinnenkenners. We hebben gewoon niet zoveel mijtenspecialisten :)

Zoekend naar het aangevraagde "Naaktslakkenmijt" kwam ik deze PDF tegen, waarin (op pagina 3) twee soorten mijten aan slakken worden genoemd:

  • Riccardoella oudemansi Thor, 1932  (aka "Naaktslakkenmijt")
  • Riccardoella limacum (Schrank, 1776) (aka "Slakkenmijt"?????)
Het artikel is Nederlands en de Nederlandse naam voor R. limacum suggereert dat het die soort ook in Nederland voor zal komen, maar het Nederlands soortenregister geeft die niet.

Concrete vragen:

  • Weet iemand wat er met limacum aan de hand is? Volgens FE is Riccardoella (Riccardoella) limacum (Schrank 1776) een geldige soort. Komt deze dan wel/niet voor in NL of is dat wat men vroeger L. limacum pleegde te noemen (in Nederland?) tegenwoordig als iets anders gedetermineerd? Zo ja, wat is die soort dan?
  • Is het een goed plan om voor Riccardoella oudemansi de Nederlandse naam "Naaktslakkenmijt" te gaan voeren op waarneming, of zijn er veel meer mijten die op Naaktslakken rondhobbelen en zou dit voor verwarring zorgen?
Alvast bedankt!

P.S. In dit online artikel wordt juist Riccardoella limacum als Naaktslakkenmijt bestempeld - dat is is gezien de naam "limacum" wellicht ook veeeeeel logischer  :huh: :huh:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Tello Neckheim

Hoi Arp,

Misschien dat Henk Mienis er iets meer van af weet. Zelf heb ik er geen verstand van, maar denk ook wel dat er meerdere soorten mijten op slakken zullen voorkomen. Misschien zijn er soorten gespecialiseerd in slakken (naakt-, huisjesslakken) en misschien zijn er soorten, die er toevallig opzitten? Misschien zijn het vooral jonge mijten, die profiteren van de naaktslak of huisjesslak? Ik zou er geen Nederlandse naam aan geven voordat het beter bekend is welke soorten er zijn en welke commensaal of misschien wel parasitair zijn?
Ik heb het artikel van Henk Mienis gescand en probeer het als bijlage erbij te doen.
In het artikel betreft het overigens Arion rufus (Gewone) Wegslak; in het Nederlands geheten. Bruine wegslak (Arion subfuscus)  is een andere soort. De aanduiding bruin is gebruikt als kleuraanduiding.
In het artikel van Mienis staan de referenties naar mijten en slakken. {Van Goethem spel je niet als Gothem (=typefout)}.
Met vriendelijke groeten Tello Neckheim

Tello Neckheim

Lukte niet om gescand artikel toe te voegen, zou te groot zijn, probeer het opnieuw (kleiner gemaakt).
Met vriendelijke groeten Tello Neckheim

dmsoes

Heb onlangs ook eens naar die mijten gekeken. Mijn conclusie = determinatie is specialistenwerk die zin hebben in het maken van preparaten etc. Overigens zijn er best gekke dingen aan de hand. Op een avondje had ik verschillende Limax maximus zonder mijten, terwijl de verschillende Limacus flavus onder zaten. Terwijl er geen gastheerspecificiteit zou zijn...


groet, Menno

Arp

#4
@Tello: Hartelijk dank voor het artikel. Ik heb inmiddels ook een PDF gevonden voor het artikel van Fain & Van Goethem - mooi geval weer, dat uitgerekend het beest dat - na diverse revisies - limacus heet dan op de huisjesslakken zit  ;D

@Menno: Geinige info! Het genoemde artikel geeft overigens wel wat gastheren aan (en verschillen daarin? - ik moet het nog beter lezen)

Wellicht is het hieronder genoemde boek van Barker (2004) in dit verband ook interessant? Onder andere vanaf pagina 505...

Fain, A; Van Goethem, J.L. (1986) Les acariens du genre Riccardoella Berlese, 1923 parasites du poumon de mollusques gasteropodes pulmones terrestres. - Acarologia, vol.27(2), pp.124-140. (PDF/@Bionames)

Barker, G.M. (2004) Natural Enemies of Terrestrial Molluscs. (644pp). CABI Publishing. ISBN:0851990614/9780851990613 (@books.google)

P.S. Met name pagina 509 (Fain in Barker, 2004) geeft een mooie samenvatting van de historische naamsverwarring tussen limacum en oudemansi :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

#5
Zie pagina 513 van Fain in Barker (2004) voor de Nederlandse situatie: Oudemans noemde limacum voor Nederland van naakstlak-gastheren (Limax), maar Thor beschreef op basis daarvan in 1932 de nieuwe soort oudemansi. Daar zit dus geen aanwijzing in dat de echte limacus (van huisjesslakken) in Nederland voor zou komen, hetgeen naturrlijk niet wil zeggen dat dit niet zo zou zijn, maar dan moet dat worden aangetoond en gepubliceerd. In België en Engeland komen beide voor (volgens die publicatie).

Interessant ook is de inleiding op pagina 505 waaruit je af mag leiden dat we - met de kennis van nu - in Nederland op naaktslakken alleen rekening hoeven te houden met soorten uit het genus Riccardoella en daarbinnen dus kennelijk alleen met oudemansi.

3 Families (allen Prostigmata) op landslakken:

  • Ereynetidae: Vooral Riccardoella spp. en verder een Boydaia sp. (eigenlijk van vogels?) op een slak in Mexico (* zie P.S.)
  • Eupodidae: Vooral vrijlevend, maar één soort (Eupodes voxencollinus) origineel beschreven uit Noorwegen is in Mexico gevonden aan huisjesslakken
  • Trombiculidae: Met één soort waarvan de nimfen leven in lichaamsholtes van slakken in Sierra Leone
Qua Riccardoella Berlese, 1923 (volgens Fain/Barker 5 soorten, volgens FE alsmede Fain & Van Goethem (1986) 4 daarvan in Europa):

  • Riccardoella (Proriccardoella) canadensis Fain & Van Goethem 1986  - vrijlevend ??
  • Riccardoella (Proriccardoella) oudemansi Thor 1932 - aan diverse naaktslakken (zie Fain & Van Goethem : 133-134)
  • Riccardoella (Proriccardoella) reaumuri Fain & Van Goethem 1986 - type van Arianta arbustorum (huisjesslak)
  • Riccardoella (Riccardoella) limacum (Schrank 1776) - aan Helix, Arianta, Helicella (huisjesslakken)
Dat doet vermoeden dat de term "Naaktslakkenmijt" voor oudemansi nochtans te verdedigen is...

P.S. Dezelfde auteurs voegen in 2003 (sic! - dus voor verschijnen van het boek!!) nog een nieuwe Erynitidae toe (uit Niew-Zeeland), maar dat verandert dus niks voor NL:
Fain, A; Barker, G.M. (2003) A new genus and species of mite of the family Ereynetidae (Acari Prostigmata) from the pallial cavity of a New Zealand terrestrial gastropod (Athoracophoridae) - Bulletin S.R.B.E./K.B.V.E., vol.139, pp.233-238 (PDF)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Tello Neckheim

Jackie L. Van Goethem is een Belgische wetenschapper met pensioen, die ook veel over slakken heeft geschreven. Let op de hoofdletter V van Van, dat is in het Vlaams gewoon. Bij vermelden van literatuur sta je in een Belgisch artikel dan ook bij de V en in een Nederlands artikel bij de G. Leuk dat je de links naar de Pdf's hebt toegevoegd, ik ga ze ook bekijken.
Met vriendelijke groeten Tello Neckheim

Arp

#7
Dank Tello - heb het gecorrigeerd :)

Alexander Fain was ook een Belg - helaas 2009 overleden (96 jr.)



P.S. Nog een paar andere (links naar) publicaties:

  • André, Henri M.; Ducarme, Xavier; Lebrun, Philippe (2004) New ereynetid mites (Acari: Tydeoidea) from karstic areas: True association or sampling bias? - Journal of Cave and Karst Studies, vol.66(3), pp.81-88. (PDF)
  • Cagan, L; Shoaib, M. (2003) Effect of the mite Riccardoella oudemansi on food consumption of Arion lusitanicus and Deroceras reticulatum. - Acta Fytotechnica et Zootechnica, vol.6(4), pp.110-112 (PDF)
  • Graham, F.J.; Ford, J.B.; Runham, N.W. (1993) Comparison of two species of mites of the same genus, Riccardoella associated with molluscs. - Acarologia, vol.34(2), pp.143-148. - niet online?
  • Ueckermann, E.A.; Tiedt, L.R. (2003) First record of Riccardoella limacum (Schrank, 1776) and Riccardoella oudemansi Thor, 1932 (Acari : Ereynetidae) from South Africa. - African Plant Protection, vol.9(1), pp.23-26. (PDF) - met goede vergelijkende foto's
  • Zabludovskaya, S.A.; Badanin, I.V. (2010) The Slug Mite Riccardoella (Proriccardoella) oudemansi (Prostigmata, Ereynetidae) from Ukraine - Vestnik zoologii, vol.44(2), pp.163–166. (PDF)
  • ...
Hier een literatuuroverzicht voor Henk Mienis.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Tello Neckheim

Hoi Arp,

Bedankt weer voor deze informatie  :rolleye:. Henk Mienis ken ik persoonlijk (althans, we hebben contact), we sturen elkaar ons eigen literatuur op. Hij heeft nog veel meer geschreven, hij is al heel erg lang actief met schrijven. Hij werd vroeger wel eens verweten te veel op te schrijven waardoor zijn artikels de naam Mienisjes kregen. Maar later bleek dat zijn waarnemingen vaak prima te gebruiken waren voor vervolgonderzoek e.d.. Ik was altijd blij met zijn waarnemingen en het feit dat hij zijn ervaringen vastlegde voor het nageslacht en de wetenschap. Naast zijn relatief korte artikeltjes heeft hij ook veel wetenschappelijke artikelen geschreven en nieuwe (onder)soorten (weekdieren) beschreven.
Met vriendelijke groeten Tello Neckheim

Arp

Hallo samen,

Een beetje mosterd na de maaltijd: Op het Franse forum van insecte.org had men deze discussie kennelijk in 2012 al eens gevoerd :) Daar vond ik ook nog een link naar deze dissertatie:

Schüpbach, Hans Ulrich  (2010) Life-history responses, transmission dynamics and epidemiology in a terrestrial gastropod infected with parasitic mites. - Inauguraldissertation zur Erlangung der Würde eines Doktors der Philosophie  Philosophisch-Naturwissenschaflichen Fakultät der Universität Basel. (PDF)

Daarin worden veel aspecten behandeld over de ontwikkeling en versrpeiding van R. limacum aan Arianta arbustorum. Niet per se overdraagbaar op oudemansi aan naaktslakken, maar toch: Eén van de bevindingen is dat de mijten hoofdzakelijk naar nieuwe gastheerindividuen worden overgedragen door direct contact tussen de slakken, met een zeer kleine component van vrijlopende mijten die eventueel een slijmspoor volgen om een nieuwe gastheer te bereiken.

Mogelijk zou dat heel misschien een (deel van een) verklaring kunnen zijn voor het door Menno aangehaalde opvallende verschil in infectiedichtheid tussen L. maximus en L. flavus(??), maar ik weet nog minder van slakken dan van mijten dus ik heb geen idee hoe sterk de contactbarriëres tussen die twee soorten zouden kunnen zijn (iets verschillende voorkeuren voor microhabitat?)

Anderzijds is het misschien ook best leuk om die vraag eens aan Jackie Van Goethem en/of Henk Mienis voor te leggen? Zelf ben ik wat terughoudend met het lastigvallen van dergelijke experts als ik zelf niet serieus met hun vakgebied bezig ben, maar aangezien Tello kennelijk toch al contacten onderhoudt ...     
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Tello Neckheim

Beste Arp,

Ik wil Henk wel attenderen op deze "discussie". Overigens zullen Limax maximus en Limacus flavus zich in NL niet zo heel vaak treffen omdat L. flavus veel minder in de vrije natuur wordt waargenomen.

groeten, Tello
Met vriendelijke groeten Tello Neckheim

Arp

Ha Tello,

Altijd leuk om te weten wat Henk ervan denkt :)

Citaat van: Tello Neckheim op november 23, 2014, 00:12:39 AM
Overigens zullen Limax maximus en Limacus flavus zich in NL niet zo heel vaak treffen omdat L. flavus veel minder in de vrije natuur wordt waargenomen.
Okay - misschien dat Menno nog toe kan lichten "hoe" hij die twee soorten op dezelfde avond samen had?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

dmsoes

Limax maximus is een doodnormale tuinsoort en in tuinen zullen deze twee elkaar dan ook regelmatig treffen.


groet, Menno