Hoofdmenu

coordinaten, etc.

Gestart door Goyatlah, mei 19, 2008, 14:33:39 PM

Vorige topic - Volgende topic

Goyatlah

Is er ergens een internetpagina waar alles wordt uitgelegd over Amersfoort-coordinaten, de coordinaten zoals ze hier worden gebruikt, 5km blokken, de omrekening tussen e.e.a. etc.?
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

Weia

#1
Er is vast een heleboel over, zou ik moeten gaan zoeken, maar wikipedia levert vast wel links. Het is in elk geval behoorlijk ingewikkeld doordat historisch alle landen hun eigen hokkensysteem hadden. Later zijn er wel internationale standaarden ontwikkeld, waarvan op het moment alleen het voor gps gebruikte systeem interessant is. Dat reken je echter niet zomaar even in elkaar om omdat de vorm van de aarde niet zo 1-2-3 duidelijk is.
Uit het hoofd, als volgt:
1 De aarde is een hobbelig en bultig ding. 'Zeeniveau' is alleen maar het niveau dat vanzelf onstaat onder invloed van de zwaartekracht maar de zwaartekracht is niet overal gelijk. Als er ondergronds een grote oude vulkaan zit met lekker veel zware rots (onder Griend zit er eentje), dan trekt die het wateroppervlak een beetje naar beneden. Het is niet veel, maar het is meetbaar.
2 Voor kartografische doeleinden kan een minder hobbelig ding als vorm van de aarde aangenomen worden, dat is een ellipsoide. Bij de Nederlandse coördinaten is dat de ellipsoide van Bessel, een negentiende eeuws ding waarbij voor de aardstraal andere waarden aangenomen zijn dan later correct bleken.
3 Nadat de aardstralen aangenomen zijn, en daarmee de ellipsoide vastligt, moet er ook nog een kaartprojectie gekozen worden. Meestal is dat een 'conforme' projectie, wat wil zeggen dat de vormen van de af te beelden dingen correct worden weergegeven maar de groottes niet. Voor Nederland is er gekozen voor de stereografische projectie, die is vooral geschikt voor ongeveer cirkelvormige gebieden, en Nederland is grofweg even breed als lang. Als middelpunt is de toren van de lievevrouwetoren van Amersfoort genomen, maar het echte punt ligt een stukje lager, onder de grond dus. Door dat punt wordt een plat vlak aangebracht, dat snijdt de aarde ongeveer volgens een cirkel met een straal van pakweg 100 km (dat getal komt uit mijn duim) om de toren van Amersfoort heen.
4 Op dat platte vlak kan heel Nederland geprojecteerd worden volgens de formules van de stereografische projectie (formules voor ellipsoide kaartprojecties zijn meestal afschuwelijk!). Je hebt dan een plat vlak, dat kan geschaald worden voor een kaart op papier. En vooral: op een plat vlak kan je heel eenvoudig een vierkant raster aanbrengen (op een bol of ellipsoide kan dat niet). En dat zijn onze Amersfoortcoördinaten.

Zou je hypernauwkeurig gedrukte kaarten van Nederland, België en Duitsland hebben, dan zal je zien dat je die bij de grensgebieden niet perfect passend over elkaar kunt leggen. Er is immers een andere ellipsoide, een ander projectievlak en een andere projectie gebruikt. En vooral aan de randen van kaarten krijg je dan vervormingen.

Dan is er ook nog het UTM-grid. Op onze topografische kaarten staat dat langs de randen aangegeven. Het is dat gekke grid met wigvormige zones, we hebben dat ook in de nieuwe druk van de veldgids zitten in de benelux-kaartjes en het zat in de kaartjes in de Geijskes & Van Tol. De achtergrond is hetzelfde: er is een ellipsoide gekozen, een conforme projectie (TM staat voor transversale Mercatorprojectie) en er worden platte kaarten gemaakt waarop dan netjes vierkantjes gezet kunnen worden. Dat kan niet voor de hele aarde ineens en daarom koos men voor zones van 6 graden breed (als ik me goed herinner). Een projectie van een zone van pool tot pool tussen 6 graden uit elkaar liggende meridianen wordt van ruitjes voorzien en die ruitjes krijgen een letter plus cijfer-aanduiding.
Je kunt het niet zien omdat de afwijkingen klein zijn, maar de vierkanten van het UTM-grid op onze Amersfoortkaarten zijn niet echt vierkant! En dat betekent ook dat de omrekening niet iets van hup 1-2-3 is. Bij het EIS kunnen ze wel van het ene grid naar het andere rekenen, maar daar zit een afgrijselijke zwik formules achter.

In Google-earth wordt de aarde als bol voorgesteld, of waarschijnlijker als ellipsoide. In Google-maps is echter een projectie gekozen, zo te zien de (idiote) Mercator-projectie (niet transversaal). Hoe verder van de evenaar je komt hoe makkelijker je afwijkingen zou moeten kunnen vinden tussen plaatjes in earth of maps. Ik heb het niet uitgeprobeerd maar de atletiekbaan van Narvik zou in Google-maps niet moeten passen op die van Lima. En in Google-earth wel.  

Dit was vast niet precies het antwoord dat je zocht...
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Tinok

Wauw, maar ik vond het wel heel interessant om te lezen. Nooit geweten dat het zo ingewikkeld was.  
groeten,
Tinok van Hattum
IVN Natuurgids Ronde Venen/ Uithoorn
'Je hoeft de naam niet te weten om van iets te genieten (maar het is wel leuker;-))'

Bas vd Burg

#3
en dan vergeet je nog dat het nulpunt van de amersfoort-coördinaten vroegah op de onze lieve vrouwentoren te Amersfoort lag, maar omdat je dan zit met negatieve coördinaten in het westelijk deel van Nederland, is het nulpunt voor het gemak verschoven in zuidwestelijke richting.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksdriehoeksco%C3%B6rdinaten

En voor conversie tussen kilometerblokken en amersfoort-coördinaten zie:
http://www.biodiv.nl/gps/kmhok.asp
groetjes,

Bas vd Burg
Katwijk ZH



mijn kattukse jaarlijst 2012

Goyatlah

Ok, iedereen bedankt, ik hoop dat ik er nu wel uitkom  :duim:  
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

Taka

CiteerDe aarde is een hobbelig en bultig ding. 'Zeeniveau' is alleen maar het niveau dat vanzelf onstaat onder invloed van de zwaartekracht maar de zwaartekracht is niet overal gelijk. Als er ondergronds een grote oude vulkaan zit met lekker veel zware rots (onder Griend zit er eentje), dan trekt die het wateroppervlak een beetje naar beneden. Het is niet veel, maar het is meetbaar.
Wat is glad? Ik begrijp overigens wel wat je bedoelt. Maar dit gaat even over de schaal (en is misschien een beetje off-topic).

Ik heb wel eens een discussie met iemand gehad over hoe glad de Aarde nou eigenlijk was. Zijn stelling was dat de Aarde gladder is dan een biljartbal. Inclusief de Himalaya dus. De hoogste toppen op Aarde zijn lager dan 10km. De diameter van de Aarde is ruim 12 duizend kilometer. Dus de hoogste toppen wijken minder dan 1 promille af. De diameter van een biljartbal is 6,1-6,15 centimeter. Een afwijking van 1 promille is dan 61 micrometer (dus 0.061 millimeter). Als je een keer ketst met biljarten dan heb je zo een putje van die afmeting.




(Sybe)

Gerard Troost

http://www.vogeltrekstation.nl/coordinaten.htm

Mocht je echt omrekeningsdingen gaan doen, dan moet je maar even contact op nemen, ik heb wel e.a. liggen (en Postgis kan alles ;))
Overigens is de code op de vogeltrekstationwebsite niet helemaal zuiver (afwijking van enkele meters). Ik heb deze samen met Jeroen Nienhuis al eens aangepast naar een afwijking van enkele milimeters en opgestuurd naar het VT, maar deze staat blijkbaar nog (steeds) niet op de website.
Groet,
Gerard Troost
www.trektellen.org
www.twitter.com/migrations

www.twitter.com/trektellen

Weia

Mooi, de links vliegen je om de oren.
Dat van die biljartbal klopt, althans heb ik ook gehoord. Heel leuk trouwens.
De nul van de Amersfoortcoördinaten ligt inderdaad ver buiten Nederland, maar het centum van de projectie is wel onder de toren van Amersfoort. Alleen heet dat niet 0,0
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0