ESPARCETTEBLAUWTJE in de Eifel!? Of toch een atypisch Icarusblauwtje...?

Gestart door Jeroen Brandjes, september 25, 2019, 17:30:58 PM

Vorige topic - Volgende topic

Jeroen Brandjes

Ik zou graag willen weten welke soort dit is
Het betreft deze waarneming
https://observation.org/waarneming/view/180097838
onzeker Esparcetteblauwtje - Polyommatus thersites gezien op 2019-07-30 BRD - Bitburg-Prüm (Landkreis)
Foto's:


Toelichting:
Leek 'gewoon' een Icarusblauwtje (IB), maar dan zonder wortelvlekken... Dit komt natuurlijk vaker voor, maar door het ontbreken van die vlekken, crosste Esparcetteblauwtje (EB) wel even my mind... Dus toch maar even verder kijken naar de detailkenmerken die beide soorten onderscheiden. En tja, dat neigt naar IB, maar ook weer niet al te sterk (zie onder). Dus toch maar even ingevoerd als 'onzeker EB' om de aandacht te trekken (uiteraard ben ik op de hoogte van de zeldzaamheid van EB in de Eifel!). Ik zet de waarneming ook nog wel even op het forum... De drie bovenste postdistale oogvlekken op de ok achtervleugel vormen geen duidelijke curve (P. thersites), maar ook geen rechte lijn (P. icarus): middelste oogvlek van de drie ligt namelijk net buiten een rechte lijn tussen de 1e en 3e oogvlek (dit suggereert dus P. thersites, maar curve is minimaal...). Tevens heeft de driehoek tussen de bovenste 2 genoemde oogvlekken en de bovenste zwart-oranje achterrandsvlek een rechte hoek van 90 graden... Bij EB betreft dit normaliter een scherpe driehoek (kleiner dan 90 graden), bij IB een stompe driehoek (groter dan 90 graden). Dan nog de middenvlek op de onderzijde v/d achtervleugel: bij P. thersites normaliter (vrijwel) wit, bij P. icarus wit met een duidelijk zwart centrum. Mijn vlinder: een vage donkere aanduiding in een witte vlek... Dus andermaal vlees noch vis. Tenslotte duidt de uitgebreide lichtblauwe wortelbestuiving in principe natuurlijk op IB, maar ook dit kenmerk is variabel en zeker niet 'hard' (er bestaan genoeg voorbeelden van EB met blauwe wortelbestuiving). Kortom, m.i. een IB met wat halve kenmerken van EB. Toch ingevoerd als (onzeker) EB om reacties uit te lokken. Afhankelijk van eventuele reacties op het forum zal ik de waarneming binnenkort nog aanpassen.
bij voorbaat dank Jeroen Brandjes

caliprobola

#1
Je hebt toevallig geen foto van de bovenzijde? Het beste kenmerk is immers te zien op bovenzijde voorvleugel bij de mannetjes...
Dat stippenkenmerk komt van op lepiforum, vermoed ik. Ikzelf hecht er niet zo heel veel waarde aan.
Dit exemplaar bijvoorbeeld had ik dit voorjaar in N-Spanje, volgens het stippenkenmerk liggen de 3 bedoelde stippen netjes op een rij dus wijzend op icarusblauwtje. Maar de bovenzijde van hetzelfde exemplaar toont een duidelijk behaarde geurvlek op de basale helft van de voorvleugel, dus 100% esparcetteblauwtje. Omgekeerd vind ik in mijn foto's ook al snel icarusblauwtjes waar de middelste stip van de 3 boven de lijn ligt (bijvoorbeeld).
In elk geval, in Rheinland-Pfalz is esparcetteblauwtje erg zeldzaam en lokaal, zie bv https://www.arteninfo.net/elearning/tagfalter/speciesportrait/1773, wellicht enkel te vinden op kalkgraslanden met grote aantallen van de waardplant.

Jeroen Brandjes

Opnieuw bedankt, Pieter! Nee, geen foto van de bovenzijde, helaas... Anders was het een bekeken zaak geweest, inderdaad. Ik heb de vlinder wél heel even met open vleugels zien zitten (waarna hij definitief wegvloog). Ik ontwaarde toen geen kleurverschil, verschil in tint noch verschil in beharing in de geurstreepzone. En ik heb daar wél specifiek op gelet (... omdat er 1 historische waarneming bekend was uit deze streek, heb ik alle kenmerken van deze voor mij regionale targetsoort - vóór mijn vakantie naar de Eifel - goed in mijn hoofd geprent...), maar het moment was zó kort, dat er ook weer niet te veel waarde aan gehecht kan worden. Desondanks een sterke aanwijzing voor Icarusblauwtje. Omdat geen van de overige 'zachte' kenmerken Icarusblauwtje uitsluit, zal het heusch een IB geweest zijn. Ik zal de waarneming dus aanpassen.

N.B.: je wijst me ook nog even op de binding met Esparcette en kalk. Goed punt. Hoewel het een fraaie, kruidenrijke (schraal)grasland-helling betrof met veel dagvlindersoorten waaronder Paarse Parelmoervlinder, Bretons Spikkeldikkopje, Staartblauwtje, Klaverblauwtje en Boserebia, leek het me niet per definitie een zeer kalkrijk gebiedje. Veruit de talrijkste soorten waren Oranje Zandoogje (150-200 exx.), gevolgd door Bruin Zandoogje (100-150 exx.). Verder veel Icarusblauwtje, Argusvlinder, Hooibeestje (maar 0 Tweekleurige!) etc. Echter, de dichtheden van bijvoorbeeld Klaverblauwtje (2 exx.) en Dambordje (slechts 1 ex.!) waren zeer laag en ik trof er geen enkel (!!!) Bleek Blauwtje aan (een dag eerder vele 100-en in het Kylltal). Daarnaast heb ik nergens Esparcette zien staan...

Nogmaals dank, Pieter, en vriendelijke groeten,

Jeroen Brandjes