Spelling Platyarthrus hoffmannseggi(i)

Gestart door Arp, juni 26, 2019, 11:35:37 AM

Vorige topic - Volgende topic

Arp

Dit is al een tijdje een struikelblok voor me, dus heb ik nu maar eens geprobeerd om uit te zoeken wat correct is.

Schmalfuss in zijn "World catalog of terrestrial isopods" (PDF), WoRMS en GBIF gebruiken de dubbele "ii"

Onder andere Fauna Europaea, itis.gov en NLSR (en in navolging daarvan pissebeddenproject.nl en waarneming) gebruiken "i".

Nou heb ik na wat zoeken en vertaalslagen in de titel van een Russisch bulletin de originele beschrijving van Brandt uit 1833 kunnen vinden:

Brandt, J.F. (1833) Conspectus Monographiae Crustaceorum Oniscodorum Latreillii. – Byulleten moskovskogo Obshchestva Ispŷtateleĭ Prirodŷ, vol.6, pp.171-193 & plt.4.  (P.hoff. op pag.174)

en daar is het dus inderdaad de dubbele "ii", die ongetwijfeld later grammaticaal gecorrigeerd is naar een enkele i, maar volgens de ICZN is dat niet de bedoeling en moet de originele schrijfwijze gehandhaafd worden ... tenzij ... die spelling al sinds geruime tijd "in predominant usage" is. Maar aangezien beide ongeveer evenveel gebruikt worden is daar kennelijk geen sprake van, dus lijkt het me dat we eigenlijk toch de dubbele "ii" zouden moeten accepteren?!

Matty? Douwe? Anderen? meningen ... ??

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

janvdbrugge

Hallo Arp, interessant "struikelblok", vind ik. Zelf heb ik me behoorlijk intensief beziggehouden met de wetenschappelijke namen in de ornithologie, tot vorig jaar ook via een subforum etymologie van het internationale BirdForum. Daar kwam de discussie over de Latijnse uitgangen van persoonsnamen ook wel eens langs. Overigens gaan sommige deelnemers in dat subforum wel erg ver, doordat ze echt spitten in de stambomen van auteurs naar wie vogelsoorten genoemd zijn (dus ook geboorteplaatsen en -data van kinderen van die personen opsporen en alles wat maar verder te vinden zou zijn!). Je kunt dat beschouwen als - uit de hand gelopen? - interesse van amateur- of beroepsornithologen met de vraag wie C.J.Temminck of C.L.Bonaparte nu eigenlijk waren!
Zoals je al wel zult weten, gaat het om Johann Centurius von Hoffmannsegg (1766-1849), Duits botanicus, entomoloog en ornitholoog. De oorsprong van de naamsuitgang -ii is natuurlijk het gebruik van Latijn in wetenschappelijke publicaties, waarin de auteursnamen als substantiva (zelfstandige naamwoorden) werden behandeld en dus in de genitivus (bezitsnaamval) een -i toegevoegd kregen in de gevallen dat de naam, zoals gebruikelijk toen, werd verlatijnst tot -ius. Temminck werd nooit vermeld als Temminckus, maar als Temminckius, dus behoort de afgeleide soortnaam een dubbele -i als uitgang te hebben. Overigens komen dergelijke namen in het Nederlands nog steeds wel voor, denk maar aan Jongerius (en in het verleden Valerius, Heinsius, Jansenius). In de ornithologie zag ik de ondersoortnaam Xenops genibarbis hoffmanseggii (met één n), maar die subspecies is blijkbaar ongeldig verklaard, omdat diverse vormen als "clinal"moeten worden beschouwd en blijkbaar in X.minutus genibarbis zijn ondergebracht. Opzoeken van de originele beschrijving zou ook niet helpen, naam ik aan.

Sorry voor deze deels off-topic bijdrage, het gaat niet om vogels en eigenlijk ook niet om Hoffmannsegg, maar om de correcte schrijfwijze van wetenschappelijke namen. Ondanks mijn interesse heb ik geen afdoende antwoord, de kennis van zaken van de nomenclatuur is in de biologie allang verwaterd en het geval dat jij aankaart is er een van vele. Ik moet nu ineens ook denken aan namen in de botanie: die van de bekende tuinplant Weigela (voorheen Weigelia!) en ook Brunnera, lijken evenmin niet "volgens de regels" toegepast. Eigenlijk hebben auteurs altijd al vrijheden genomen die voor sommigen onaanvaardbaar waren; Charles Lucien Bonaparte was daarvan een mooi voorbeeld met zijn combinaties van auteurs- en Latijnse vogelnamen: Mulleripicus, Blythipicus, Kaupifalco, etc., tot verontwaardiging en afwijzing van de traditioneel ingestelde Britse collega's. Herstel van de oude gebruiken kunnen we wel vergeten, dat lukte rond 1850 al niet meer.
Groeten en succes, ik ben benieuwd naar overige reacties en invalshoeken.
Jan van der Brugge





Arp

Hoi Jan,
hartelijk dank voor je input. Ik ben geen latinist - nooit latijn geleerd ook. Tot nu toe had ik eigenlijk aangenomen/begrepen dat de i eenvoudigweg alleen gedubbeld diende te worden als de naam van degene naar wie de soort vernoemd is reeds op een i eindigt, zoals bijvoorbeeld Canestrini wat dan resulteert in Xyz canestrinii en voor namen die op een andere letter eindigen dan dus altijd een enkele -i (zoals Linne -> linnei, Ratzeburg -> ratzeburgi etc.)

Maar kennelijk is het ingewikkelder (?) en is daar ook al eeuwenlang onduidelijkheid/onenigheid over, of waren er tenminste veel auteurs (zoals Brandt) die zo ongeveer standaard overal een dubbele ii achter plakten en evenzovele die in latere publicaties meenden dat ze dit moesten corrigeren.

Zo heeft Brandt in 1833 Platyarthrus Hoffmannseggii en Trachelipus Ratzeburgii beschreven (om even bij de pissebedden te blijven) en vonden latere auteurs dat ze dit moesten corrigeren naar een enkele -i.

De ICZN (en dat geldt dus ook voor vogels) heeft ooit besloten dat:

  • De kapitalen aan het begin van een soortnaam die naar een mens vernoemt is dienen te vervallen en dat soortnamen dus altijd geheel in onderkast worden geschreven
  • Er niet geneuzeld moet worden over grammaticale (Latijnse/Griekse?!?) correctheid van namen (anders dan het veranderen van de vrouwelijke/mannelijke uitgang wanneer de naam van het genus wijzigt), maar dat het gewoon heel simpel moet blijven bij wat de originele auteur in de eerste beschrijving gebruikt heeft.
Het opzoeken van de originele publicatie is daarbij dus weldegelijk van belang.

Maar er zit een addertje onder het gras, waarvan de ICZN zelf ook heeft ingezien dat het ongelukkig geformuleerd is en men is bezig om dit voor een volgende uitgave van de code duidelijker te krijgen, maar zover is het nog niet.

Er mag een uitzondering gemaakt worden voor evidente drukfouten of voor namen die in de originele spelling zo lang niet gebruikt zijn dat ze in de vergetelheid geraakt zijn. Dat is geformuleerd met iets in de zin van dat de niet-originele spelling meer dan 50 jaar overwegend in gebruik is (in toonaangevende literatuur of iets dergelijks zit daar ook nog bij). Ik zou het weer even op moeten zoeken, maar de crux is dus dat de grammatica eigenlijk niet uitmaakt, maar de spelling in de originele publicatie telt (tenzij ...).

Het zit wat vast op dat "overwegend" - en wanneer dan?!? Als een niet-origineel gespelde naam 50 jaar "overwegend" gebruikt was en plotseling beginnen mensen weer de originele spelling te gebruiken en worden beide weer jaren lang naast/door elkaar gebruikt, hoe moet ik dan die uitzonderingsregel interpreteren? Als er (for the sake of argument) zeg van 1900-2000 "altijd" hoffmannseggi geschreven is (even onafhankelijk van wat nou volgens de theorie grammaticaal correct zou zijn) en vanaf 2000 zijn er opeens veel toonaangevende werken die de originele spelling hoffmannseggii weer voeren, wat telt er dan zwaarder? Die originele spelling of de periode waarin de naam met 1 i gespeld werd? Daar geeft de code eigenlijk geen duidelijk uitsluitsel over meen ik.

Ik zeg niet dat zulks hier aan de hand is, maar ben dus wel benieuwd waarom NLSR voor de spelling met 1 i gekozen heeft, want origineel zou het dus met dubbele i moeten zijn.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Altijd leuk, dit soort dingetjes. Ik kan je niet heel erg helpen hier: ik ken de regels, en ben zelf van mening dat oorspronkelijke tekst eerst komt, daarna predominant usage en mensen die over grammatica willen neuzelen zoeken maar een leuk 1000-jaar oud boek. Een naam is immers wat anders dan een tekst (of een definitie), en een naam blijft zoals het door de naamgever is bedoeld. Ik verwijs altijd maar naar het kassameisje die ooit bij de plaatselijke supermarkt werkte: 't kind heette Deffenie, van Deffenie Dekkers. Wordt ook niet aangepast door één of andere ambtenaar. Als je wel gaat aanpassen is het einde zoek: stel je voor dat een soort is vernoemd naar een kenmerk, dat later niet hard blijkt te zijn, wordt dan de naam daarom aangepast?

Hoe dan ook: NLSR haalt hun gegevens altijd van andere bronnen, en probeert dergelijke keuzes zelf maken vaak te vermijden. Voor deze soort is dat "Verspreidingsatlas Nederlandse landpissebedden, duizendpoten en miljoenpoten (Isopoda, Chilopoda, Diplopoda)", ik heb m helaas niet in de kast staan, jij misschien wel? Hoe heet ie daarin?

Hoe dan ook: ik ben dus voor ii, zeker als blijkt dat de beste man verlatijniseerd werd naar Hoffmansegius..?
Douwe van der Ploeg

Arp

Dank voor je reactie Douwe - mijn voorkeur ligt ook duidelijk bij de dubbele -ii, maar ik wil niet eigenhandig hier wat anders gaan doen dan op het NLSR ...

Mijn boeken zijn nog ingepakt en blijven dat ook nog even.

  • In de naamlijst van Matty uit 1997 is het de dubbele ii
  • In de publicaties van Hay over de Ooijpolder (2000 en 2001) is het de dubbele ii
  • In hun gezamenlijke sleutel uit 1997 is het de dubbele ii
  • Maar in het boek "De Nederlandse Biodiversiteit" (2010) is het in het stukje van Matty opeens met één i
In publicaties uit Duitsland en België vind ik het ook door elkaar gebruikt, wel vaak met één -i. Vermoedelijk omdat FE het zo doet?!?

De atlas kan ik nu niet nakijken, want die staat niet online helaas.

Voor wat betreft de Nederlandse uitgaven lijkt het erop dat de auteurs-kenners een voorkeur hebben voor een dubbele -ii, maar zodra je er een eindredacteur op loslaat gaat het mis? Zoiets?

Zou aardig zijn als Matty kan toelichten of de keuze in "Biodiversiteit" van hem kwam of er door de eindredactie in is gefrut. Ik ga maar eens vragen of hij hier even wil meelezen ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Douwe van der Ploeg

mberg

Heren,

Leuke discussie. Ook ik ben geen latinist. Terugkijkend is het wellicht onhandig geweest ii te veranderen in i. Hoewel op eerste gezicht juist (Hoffmannsegg zonder i) is het gebruikelijk om hier dubbel ii te gebruiken. Waar dit vandaan komt weet ik niet. Wellicht zijn er inderdaad tussenstadia geweest van Hoffmannsegg naar hoffmannseggii. Ik ben er voorstander van hier de catalogus van Schalfuss te gebruiken als standaard, dus H. hofmannseggii.

met groet!

Matty
Matty P. Berg
Coordinator EIS-werkgroep Bodemfauna
Onderzoeker bodemfauna aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen en Naturalis, Leiden
Aanspreekpunt Sectie Bodemfauna Nederlandse Entomologische Vereniging

Arp

#7
Top Matty, hartelijk dank voor het meekijken!  :duim:

Uiteraard ben ik het er helemaal mee eens om voor pissebedden de catalogus van Schmalfuss te volgen (en dus ook WoRMS meen ik), misschien met het voorbehoud dat als er een recente toonaagevende publicatie is die goed onderbouwd(!) een verandering aanbrengt (synoniemen, naamgeving, whatever) dat die dan weer overgenomen kan worden.

In dit geval is de dubbele -ii ook historisch correct, dus verwacht ik daar geen veranderingen meer op.

Hier op wrn ga ik het dan weer ombouwen naar de dubbel -ii en zal Roy doorgeven dat dit op NLSR ook wel een goed idee zou zijn.

Voor de leuk - ondanks dat het hier geen enkele rol speelt(!) - heb ik toch nog eens zitten puzzelen met de grammaticale correctheid en ben ik tot nu toe met de uitleg van Jan hierboven (dank Jan!) en wat extra navragen hierop uitgekomen (grofweg):

Als iemand destijds zelf een "verlatijnste" naam voerde, dan zit het vast op de uitgang die daarvoor van toepassing was (~a, ~us of ~ius) zoals Jan hierboven al beschreef.

  • Carl von Linné noemde zichzelf "Linnaeus", zonder i dus dat wordt linnei (<- sorry hier ga ik een beetje de mist in)
  • Uit de voorbeelden van Jan krijgen Temminck (="Temminckius"), Jansen (="Jansenius") etc de dubbele ~ii
  • Eindigt de naam op een ~a, bijvoorbeeld "Rosa" dan komt er een ~e achter en wordt dus rosae
Maar ... als ik mezelf nooit een verlatijnste naam heb aangemeten en dus gewoon "Jansen" heet in alle publicaties, dan blijft het gewoon bij Jansen en wordt er een enkele ~i achter geplakt.

De crux is dan dus of von Hoffmannsegg zichzelf in zijn publicaties "Hoffmannseggius" noemde of niet. Eigenlijk kan dat niet missen in die tijd, maar ik heb er niks van kunnen vinden. De enige publicatie die ik snel genoeg kon vinden was "Flore Portugaise" (1809) in het Frans en daar heet hij gewoon "J.C. Comte de Hoffmannsegg" (PDF).
Wel ben ik ergens nog een verwijzing naar "Hoffmannseggianus" tegengekomen, maar als Brandt zich daarop gebaseerd zou hebben dan had het Platyarthrus hoffmannseggiani moeten worden en dat is duidelijk niet het geval.

Hoe dan ook, Brandt zal reden gehad hebben om te denken dat von Hoffmannsegg wel als "Hoffmannseggius" bekend zou zijn of hij heeft zelf eerst de naam verlatijnsd en daarna vervoegd(?!?) en anderen vonden kennelijk later dat dit niet correct was en dat het dus 'gewoon' hoffmannseggi had moeten zijn. Zoeits?

Allemaal water onder de brug, want wat dat betreft zijn die regels van de ICZN dan tenminste toch duidelijk - wat er destijds "correct" geweest zou zijn speelt geen enkele rol.

P.S. rood : Dat was wat kort door de bocht. Hier is de soortnaam linnei natuurlijk afgeleid van Linné en niet van Linnaeus

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jck

Interesant om te lezen. Niet dat het veel uitmaakt maar even een paar details:

Hoffmannseggi was de gewone vorm bij de vroege naamgevers:

Licinus hoffmannseggi (kever) 1797
Loxocera hoffmannseggi (vlieg) 1826
Neomida hoffmannseggi (kever) 1831
Oulema hoffmannseggi (kever) 1845
Ceratophyus hoffmannseggi (kever) 1856

Ik kan nergens een soort vinden die hoffmannseggii genoemd werd. De enige verwijzing richting een -ius uitgang, is het plantengeslacht Hoffmannseggia uit 1798.

Itis.gov geeft zelfs beide varianten en ook nog in 1833 door Brandt gegeven. :rolleye:

Tenslotte: Brandt zelf is ook niet in één spelling de taxonomie ingegaan - hij staat er als brandti en brandtii.

James

Arp

#9
Dank voor de toevoegingen James  :duim:

Wel 'bijzonder' dat itis beide spellingen als "valid" geeft  :rolleyes:  :-X  :police:

PS Overigens is die hele serie Porcellio hoffmannseggi die itis als valid opgeeft gebaseerd op Porcellio Hoffmanseggii Brandt, 1833 dus dat is in feite hetzelfde verhaal ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Ton van Haaren

#10
Uiteraard zijn al die soorten, zoals jullie al hebben vastgesteld, vernoemd naar Johan Centurius von Hoffmannsegg (https://nl.wikipedia.org/wiki/Johann_Centurius_von_Hoffmannsegg). Heden ten dagen zouden we ter ere van een persoon uiteraard een enkele -i toevoegen, maar Brandt heeft om wat voor reden dan ook gekozen voor -ii. Ook al zou dit incorrect zijn, het maakt niet uit. De oorspronkelijke beschrijving is met -ii en dat blijft zo, TENZIJ iemand een paar jaar later of een aantal decennia later besluit dat Brandt het verkeerd heeft gedaan en dat corrigeert naar -i (b.v. Sars doet dat). Als blijkt dat iedereen nu die laatste auteur volgt tot op heden dan geldt de 'prevailing usage' artikel en krijgt het -i, anders niet. Als een aantal auteurs dat niet volgt (b.v. Schmalfuss) en gewoon -ii handhaafd dan is het artikel waarin voor het eerst -i wordt geïntroduceerd gezien als een 'false emendation' en blijft het -ii volgens de oorspronkelijke schrijfwijze van Brandt. Ook al is -ii niet correct en zou het een andere uitgang moeten hebben (latinistisch gezien) b.v.-ius, dan blijft -ii gehandhaafd, want dat is de oorspronkelijke schrijfwijze. Elke andere verandering van de oorspronkelijke schrijfwijze is een 'false emendation'. Dus P. hoffmannseggii is mijn insziens correct.

Verder heb ik nog Porcellio hoffmannseggii Brandt, 1833 en de planten Acosta hoffmansseggii (Hayek) en Scorzonera hoffmannseggiana Silva kunnen vinden, maar dat terzijde.

edit: zie nu ook pas dat door de literatuur hoffmannseggii en hoffmansegii (dus met 1 n; bv Crawley 1910) wordt gebruikt. Ook zijn flora benoemd hij zichzelf met 1 n als hoffmansegg. Wikipedia heeft het over hoffmannsegg (met 2n). Je mag er toch vanuit gaan dat hij zijn eigen achternaam wel weet en het eigenlijk hoffmanseggii zou moeten heten? Maar Brandt doet het nou eenmaal met 2n dus hoffmannseggii (alles dubbel)
Met vriendelijke groet
Ton

"There's a fine line between fishing and just standing on the shore like an idiot."
-Steven Wright-

Arp

#11
Gekruisd :) Zie mijn PS hierboven inzake de Porcellio van Brandt ;)

misschien maar eens bij itis melden dat ze er een rommeltje van hebben ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jck

In de link kan je een beetje terugzien door wie/wanneer Porcellio hoffmannseggi/hoffmannseggii in de literatuur kwam -

https://digital.csic.es/handle/10261/171968

Zie p 285.

James

Arp

Hoi James,

ja, interessant om een beetje terug te zien zo, maar wat ook wel opvalt is dat Schmalfuss in die publicatie (1987) duidelijk voor ~i kiest en de ~ii alleen gebruikt als hij andere auteurs citeert, maar helaas zonder uitleg over die keuze. In zijn catalogus (2003/2004) is hij dan weer terug bij de ~ii.

Misschien kan het iets te maken hebben met het tijdstip waarop de clausule over de originele spelling voor het eerst in de ICZN-code kwam? Ga ik nu even niet induiken ... 
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Maar wacht eens even, ik was eerst te lui om de persoon op te zoeken, maar hij was dus Johann Centurius, Graf von Hoffmannsegg. Dit betekent dat Hoffmannsegg niet zijn naam was, maar zijn adelijke titel! Gelden daar dezelfde regels voor, wat vervoegingen betreft? ;D
Douwe van der Ploeg

gardensafari

Groetjes,

Hans Arentsen
www.gardensafari.nl

Hoezo geen idealen? Ik wil een heleboel mensen verbeteren.

Ton van Haaren

Citaat van: Douwe van der Ploeg op juli 01, 2019, 07:17:30 AM
Maar wacht eens even, ik was eerst te lui om de persoon op te zoeken, maar hij was dus Johann Centurius, Graf von Hoffmannsegg. Dit betekent dat Hoffmannsegg niet zijn naam was, maar zijn adelijke titel! Gelden daar dezelfde regels voor, wat vervoegingen betreft? ;D
Ik denk dat je gelijk hebt, Hoffmannsegg lijkt een graafschap (zie b.v. http://saebi.isgv.de/biografie/Johannes_Centurius_von_Hoffmannsegg_%281766-1849%29) en zou de soortsnaam dus niet naar een persoon zijn vernoemd maar naar een graafschap. Maar dat is een etymologische kwestie, die echter ook relevant is, doch de soort blijft nu eenmaal de naam houden zoals die als eerste is beschreven
Met vriendelijke groet
Ton

"There's a fine line between fishing and just standing on the shore like an idiot."
-Steven Wright-

jck

Ter vergelijking: de Margay (katachtige uit Z. Amerika) heet Leopardus wiedii en is vernoemd naar Prins Alexander Philipp Maximilian zu Wied-Nieuwied, een staatje in Duitsland. Toevallig een -ii soortnaam?

James

arpwifi

Ter info: ITIS heeft gemeld dat ze de Platyarthrus hoff. & Porcellio hoff. van Brandt gaan corrigeren, maar het kan nog wel een jaartje duren voordat ze eraan toe komen :)
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

David Tempelman

-i of -ii komt allebei voor. Het ligt eraan, hoe de naam (persoon, plaats etc.) is verlatiniseerd.

vroeger kozen wetenschappers soms een Latijnse naam, bv Carolus von Linné  noemde zich na een tijdje Linnaeus.
dit meen ik vooral uit duurdoenerij.
als Ton zijn 'latijnse' naam Haarenus kiest wordt het haareni
als-ie voor Haarenius kiest wordt het haarenii.

dus de -us (nominatief) wordt gewoon -i (genitief, bezittende verbuiging, in het Nederlands bijna uitgestoren, resteert als in 'des mannes' = van de man)

als er dus nóg een i voor de -us staat krijg je -ii, anders -i.
met vriendelijke groet,
David

janvdbrugge

Hoi David, cómo estás hoy en día? Niks op je reactie aan te merken, alleen: het is een soort verkort duplicaat van mijn uiteenzetting van 26 juni. Ik wil zelf aan die laatste nog wel wat toevoegen. Mijns inziens (= genitivus, "bezittende naamval") gaat het niet zo zozeer om het verlatijnsen van een naam door de eigenaar van die naam, maar om de weergave van die auteursnaam in geschriften van anderen. Charles Lucien Bonaparte schreef zijn grote werk Conspectus Generum Avium in het Latijn (1850 en 1857), maar de ondertitel is: Auctore Carolo Luciano Bonaparte (hij noemt zichzelf dus niet Bonapartius). Het voorwoord draagt Bonaparte echter op aan Hermanno Schlegelo en daarin worden verder genoemd Korthalsii, Westermanni, Vrolickii (genitivi) en "Temminckium, Musei Lugdunensis illustrem moderatorem" (T., de beroemde beheerder van het het Leidse Museum). Hier verlatijnst hij dus Temmincks naam met de uitgang -ius (in accusativus), maar T. zal zijn naam zelf niet zo gebruikt hebben, aangezien die in het Frans publiceerde.
In een originele beschrijving noemde een auteur een dieren- of plantensoort niet naar zichzelf (de Franse ornitholoog René Primevère Lesson is doorgaans niet de lessoni/lessonii van vogelnamen; hij noemde nieuwe vogelsoorten naar zijn broer, ontdekkingsreiziger-arts Adolphe Lesson, die hem in de jaren 1820-1840 de balgen bezorgde. Indien lessonii wél op de ornitholoog René Primevère Lesson slaat, is die naam dus later door iemand anders gegeven. En die persoon kan in zijn beschrijving dus zowel lessoni als lessonii hebben gespeld, maar natuurlijk niet in dezelfde tekst voor dezelfde soort (dat zou een drukfout zijn, die had je dus ook nog)! De naam wiedi die in sommige reacties werd genoemd (James, Douwe) betreft de Pruisische generaal-majoor Maximilian Alexander Philipp (1782-1867), Graf von Wied und Neuwied, Prinz zu Wied, reiziger in Brazilië en Noord-Amerika, maar in Duitsland destijds later erg actief met vogelbescherming, ook in de vorm van nestkasten ontwerpen en zo. Beide namen komen in wetenschappelijke namen voor, wiedi en wiedii en ook maximiliani. (Bij de papegaaiennaam Anodorhynchus maximiliani gaat het om een andere adellijke persoon, Maximilian I Joseph Herzog von Zweibrücken (1756-1825, hielp Spix in 1808, die later, in 1824-25, over de vogels van Brazilië publiceerde). Ik geloof dat adellijke personen vaak zo worden weergegeven: de voornamen, gevolgd door de titel plus het gebied van bezit/herkomst. Dat betekent dat het dus niks uitmaakt of Wied de naam van een graafschap is of was, want het was tegelijkertijd een familienaam.
Een van de meest recente nieuwe vogelsoortnamen is obamai. Of er ook een trumpi of trumpii zal komen, staat nog te bezien (hangt wellicht ook van het type vogel af . . .)
Het is weer een uitvoerige bijdrage geworden; misschien heeft iemand er toch nog wat aan. Ik zou verder alleen nog willen zeggen: nomenclatuurstudie is echt een fascinerende hobby, omdat er zoveel aanvankelijk onvermoede aspecten aan zitten: ontdekkingsreizen en dus geografie, volksstammen, beroemdheden op allerlei terrein en hun verwanten/stamboom, namen van insecten, zoogdieren, reptielen, planten; oude namen van voorwerpen, kleurstoffen, (soms) gebruiksvoorwerpen. Wie zich geen beperkende maatregelen oplegt, zit echt al vlot met een obsederende liefhebberij, maar overal een sluitend antwoord op vinden is wel uitgesloten.
Groeten, succes,
Jan van der Brugge
 

janvdbrugge

Wie volgt (mij) nog en wordt medenomenclatorist?
Zou interessant kunnen zijn als forum-aanvulling. Gr., Jan van der Brugge

arpwifi

Hoi Jan, allereerst hartelijk dank voor je voorlaatste bijdrage hier, die ik weer met veel plezier gelezen heb :)

David, Matty, Ton, Douwe, James uiteraard ook hartelijk dank voor alle reacties en het meedenken - een onverwacht leuk topic zo al met al ... en ook zijn (of worden) er een paar foutjes her en der weer verbeterd, dus dat is ook weer mooi meegenomen.

@Jan: Het is zeker een boeiend onderwerp die nomenclatuur, en ik vind het ook absoluut lollig om bij gelegenheid eens in de krochten ervan te duiken, of me mee te laten voeren door een gids die het boeiend kan vertellen (zoals in dit topic), maar ik ga er even geen speerpunt qua hobbybeleving van maken. De komende jaren zal ik minder tijd aan gehobby kunnen besteden en wat er overblijft besteed ik dan toch liever aan het uitbouwen van mijn kennis over de beestjes/natuur zelf.

Evengoed zal ik dit soort onderwerpen zeker niet uit de weg gaan, maar het is wat anders dan het doelbewust opzoeken ;)
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

David Tempelman

hola Jan,

gracias estoy bien. ook dank voor je prachtige uiteenzetting. Inderdaad het is een onuitputtelijke bron van vermaak, die naamgeving.

groetjes, David
met vriendelijke groet,
David

jck

Er zijn ook ergere namen als het om de naamgeving gaat. Wat te denken van de Nederlander Swammerdam (1637-1680)? Je mocht van alles verzinnen in de naam der wetenschap. Zo heb ik de volgende varianten van zijn naam gevonden -

swammerdami
swammerdammi
swammerdamei
swammerdamii
swammerdamia
swammerdamella
swammerdamiella

James

janvdbrugge

Hoi James,
Leuke bijdrage van "vaderlandse" bodem; Swammerdam is niet in de ornithologie vereeuwigd en ik vermoed dat jij de namen uit de categorie ongewervelde dieren hebt geplukt. De laatste drie namen van jouw lijstje zijn genusnamen; daar heb je als auteur niet veel keus, want toevoegingen als -ella/-iella staan min of meer los van de rest, omdat het verkleiningsuitgangen zijn. Bij swammerdami heeft de naamgever de persoonsnaam Swammerdam ofwel als zodanig intact gelaten (dus alleen de i van de genitivus toegevoegd) ofwel verlatijnst tot Swammerdamus of Swammerdammus.
Swammerdamus klinkt nogal merkwaardig, doet bij uitspreken denken aan een theekransje of eventueel aan vrouwelijke leden van de Mycologische Vereniging . . . (sorry, "paddovrouwtjes"!) Ik heb eerder de botanische namen Weigelia en Weigela naast elkaar gezet, klaarblijkelijk genoemd naar een Weigel. Vermoedelijk is de originele spelling Weigela, anders zou de versie Weigelia later niet zijn gecorrigeerd naar de uitgang -a. Maar een vergelijking met de spellingen swammerdami en swammerdamei is eigenlijk onjuist, omdat dit soortnamen zijn en omdat de versie Swammerdamea (zou dan zijn afgeleid van Swammerdameus) niet voorkomt. Wie Weigel was, kan ik zo vlug niet vinden (Google laat ik maar even weg); er is een ouder botanisch werk in drie delen, The Standard Cyclopedia of Horticulture, door L.H.Bailey (niet minder dan 3639 blz.!), New York, 1947, waarin de auteursnamen ook worden verklaard, maar voor die naam wordt alleen verwezen naar Diervilla, ook weer zonder -e-; ik zag daarin ook de genusnaam Swainsona, waar je toch eerder Swainsonia zou verwachten.
Wel, James, voor de geïnteresseerden hebben we weer wat stuff aangedragen; dank voor de aanleiding om in te haken! Je schrijft: "je mocht van alles verzinnen in de naam der wetenschap." Dat gebeurde inderdaad, maar er werd ook tegengas gegeven; auteurs van de "oude garde" vervloekten de vrijheid die de nieuwlichters hanteerden in prachtige formuleringen, waarbij de term "barbarism" als verzamelwoord in gebruik kwam (Voorbeeld is het Kaukasisch korhoen, Lyrurus mlokosiewiczi. Die soortnaam werd door Taczanowski gepubliceerd in 1875 en aanvankelijk door Britse ornithologen als onaanvaardbaar beschouwd). Ik heb wel wat van zulke citaten, maar bewaar die voor een andere keer en nieuwsgierige lezers.
Groeten, succes, Jan van der Brugge

jck

Hoi Jan,

Echte kennis van deze zaken heb ik niet maar het is een fascinerende manier om af en toe een uurtje te vullen.

James :blink: