Crocus x stellaria & Crocus flavus

Gestart door nielseimers, februari 16, 2019, 11:22:48 AM

Vorige topic - Volgende topic

nielseimers

Ik heb vorig jaar werkelijk al mijn literatuur doorgespit, maar kan niets vinden over het onderscheid tussen Crocus x stellaria en Crocus flavus.

Kan iemand mij hier mee helpen?

Dit is wat ik vorig jaar aan informatie verzameld heb:
Citeer
Geelbloemige Krokussen:
In Heukels' Flora staan enkel Gele krokus (Crocus x stellaris) en Vroege krokus (Crocus chrysanthus) opgenomen als geelbloemige krokus soorten. De meeste waarnemingen die we doen, behoren inderdaad tot die twee soorten, maar zonder de andere soorten in overweging te nemen, is het op naam brengen hoogst onbetrouwbaar. Uit het combineren van literatuur uit onze buurlanden, blijkt dat we acht taxa kunnen verwachten. Determinatie wordt enorm bemoeilijks door cultivars (zo kan Vroege krokus licht geel, donker geel en wit zijn). Helaas biedt geen van de determinatieboeken het volledige scala aan soorten aan. Bij dezen een eerste poging om hier een Nederlandstalige determinatiesleutel voor te maken. Belangrijk: Zonder foto van de bol en van de binnenzijde van de bloem, zijn de krokussen niet op naam te brengen.

1a. Stijl met 6-15 zijtakken. Crocus olivieri
1b. Stijl met met 3 zijtakken. 2.
2a. Bol (aan einde van de bloei) met 10-20 bladen, bloemdekbladen aan buitenzijde met zwart. Crocus korolkowii
2b. Bol (aan einde van de bloei) met 2-9 bladen, bloemdekbladen aan buitenzijde geel of geel met bruin. 3.
3a. Bloemkleur lichtgeel. Crocus chrysanthus
3b. Bloemkleur donkergeel. 4.
4a. Bladen 2-4 mm breed, soms pluizig, helmknoppen pijlvormig (onderaan het breedst). Crocus flavus & Crocus x stellaris
4b. Bladen 0,5-2 mm breed, meestal grijsgroen, helmknoppen altijd lijnvormig (onderaan nauwelijks breder). 5.
5a. Bloemdekbladen aan buitenzijde volledig geeloranje. Crocus ancyrensis
5b. Bloemdekbladen aan buitenzijde geel met bruin. 6.
6a. Bol met netvormig structuur. Crocus angustifolius
6b. Bol glad. Crocus chrysanthus

Opmerkingen:

  • Het uitgraven van de knol is de enige manier om met zekerheid over de determinatie te krijgen.
  • Enkele aanvullende kenmerken zijn in deze sleutel niet benoemd, omdat dit niet dichotoom weer te geven is. Ik hoop deze dichotome sleutel om te zetten naar tabelvorm.
  • Hoe Crocus flavus en Crocus x stellaris verschillen is mij onduidelijk.

Referenties:

dirder

Groeten, Dirk Derdeyn.

dirder

Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

Ik weet niet wat "Meerbepaald" betekent, maar op de link waar je naar verwijst (welbekend uiteraard) wordt geen onderscheid gemaakt tussen Crocus x stellaris en Crocus flavus.

Rob Koelman

#4
Citaat van: nielseimers op februari 16, 2019, 22:42:01 PMIk weet niet wat "Meerbepaald" betekent

Amai...   B)

meer bepaald = beter gezegd, om preciezer te zijn, in het bijzonder

Bron: http://www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/bepaald%2C+meer+~
Met vriendelijke groet, Rob

Rien Ondersteijn

Meer bepaald wordt vaker in t Vlaams gebruikt en zou je als vervanger kunnen zien voor ons " meer precies'..
[bijv: ' lees verder in Don Quichot ,meer bepaald blz 3333'...]
Groene groe[n]tjes.Rien.

dirder

#6
Sorry, ik las niet goed, dacht dat het om chrysanthus en stellaris ging. Kennelijk kon x stellaris enkel na DNA onderzoek als hybride ontmaskerd worden, dat wordt dus lastig, denk ik. Hier staan uitgebreide beschrijvingen https://www.ejpmr.com/admin/assets/article_issue/1485854129.pdf . Maar het lijkt er dus op dat x stellaris doorgaans gewoon als vorm van flavus wordt beschouwd (zie ook Rothmaler 5).
Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

Helder, bolomhulsel is doorslaggevend! Bij Crocus chrystanthus horizontaal splijtend en hele fijne nerven (glad), bij Crocus x stellaris/Crocus flavus verticaal splijtend en hele duidelijke nerven, bij Crocus angustifolius schilverend en hele fijne nerven (glad).

Ik vind overigens het kenmerk van het pijlvormig/lijnvormig zijn van de helmknopen open voor interpretatie. Ik heb gisteren op twee plekken een geelbloeiende Krokus bestudeerd en kom bij beide uit op Crocus chrysanthus vanwege het horizontaal splijtende bolomhulsel. Bij het ene exemplaar zou ik de helmknoppen lijnvormig noemen en bij de ander pijlvormig. Maar misschien moet ik de stijlen naast een Crocus x stellaris houden om een beter beeld te krijgen van het verschil in vorm.

Crocus chrysanthus met pijlvormige helmknoppen:
https://waarneming.nl/waarneming/view/167582500

Crocus chrysanthus met lijnvormige helmknoppen:
https://waarneming.nl/waarneming/view/167569040

De opgegeven bladbreedte verschilt ook per bron. Mijn twee exemplaren hadden 2 mm en 2,5 mm breed blad. Daarmee lijken Stace en Rothmaler te kloppen.













BronCrocus chrysanthusCrocus x stellarisCrocus angustifolius
Heukels' Flora (23e druk)1-2 mm2-4 mmn.v.t.
New Flora of the British Isles (Stace)0,5-2,51-4 mmn.v.t.
Krautige Zier- und Nutzpflanzen (Rothmaler)1-2,5 mm2-4 mm0,5-2,5 mm
The Vegetative Key to the British Floran.v.t.1-4 mmn.v.t.
Blumen in Schwaben0,5-2 mm2-4 mm0,5-2 mm

M.V.S

Het is nog maar zeer de vraag of die Krokussen tussen het gewels aan kapotgekweekte tuinvormen in zuivere wildvorm uberhaupt wel voorkomen.

Boerenkrokus, ok ... die geloof ik. Maar er is werkelijk bij geen enkele handelaar een normale vernus of chrystanthus te koop. Die kom je dus ook echt niet zomaar verwilderd tegen.
Groetjes, Marc

dirder

Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

#10
Waanzinnig, precies waar ik naar op zoek was! :-)

Ik heb overigens net Crocus x stellaris (of Crocus x leuteus zoals hij tegenwoordig heet) onderzocht en die had blad van 1,5 mm breed. Dit betekent dat bladbreedte niet overeen komt met de meeste sleutels (behalve met Stace) en dat de overlap in bladbreedte tussen Crocus chrysanthus en Crocus x stellaris dusdanig is, dat op basis van bladbreedte niets te zeggen valt.

De vorm van de helmknoppen was overigens duidelijk lijnvormig (deze zou pijlvormig moeten zijn). Ook heb ik wel pijlvormige helmknoppen bij Crocus chrysanthus aangetroffen (deze zou lijnvormig moeten zijn). Dat zou betekenen dat ook vorm van de helmknoppen niet bruikbaar is om de twee soorten te onderscheiden. Mick Crawly benoemt de vorm van de helmknoppen overigens niet in zijn tweets, dus ik vermoed dat zij ook afgestapt zijn van dit kenmerk.

https://waarneming.nl/waarneming/view/167670211

dirder

Citaat van: M.V.S op februari 18, 2019, 00:27:45 AM
Het is nog maar zeer de vraag of die Krokussen tussen het gewels aan kapotgekweekte tuinvormen in zuivere wildvorm uberhaupt wel voorkomen.

Boerenkrokus, ok ... die geloof ik. Maar er is werkelijk bij geen enkele handelaar een normale vernus of chrystanthus te koop. Die kom je dus ook echt niet zomaar verwilderd tegen.

Ik weet dat dit velen doet huiveren, maar je kunt ook gewoon leren populaire cultivars herkennen (bijvoorbeeld 'cream beauty' van chrysanthus, 'blue pearl' van biflorus enz. enz...).
Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

Klopt, bij een aantal cultivar is dat inderdaad praktischer dan kijken naar de diagnostische kenmerken.

Wat denk jij van Crocus tommasinianus 'Ruby Giant'? Op Blumen in Schwaben wordt deze cultivar uitgesleuteld binnen de Crocus tommasinianus groep, maar er staat een kanttekening bij dat deze cultivar vermoedelijk hetzelfde is als Crocus purpureus en dus tot de Crocus vernus groep behoort. Deze cultivar wordt zeer vaak gemeld op waarneming.nl, maar ik weet niet of ik hem als Bonte krokus of Boerenkrokus moet valideren.

dirder

Citaat van: nielseimers op februari 25, 2019, 12:40:58 PM
Klopt, bij een aantal cultivar is dat inderdaad praktischer dan kijken naar de diagnostische kenmerken.

Wat denk jij van Crocus tommasinianus 'Ruby Giant'? Op Blumen in Schwaben wordt deze cultivar uitgesleuteld binnen de Crocus tommasinianus groep, maar er staat een kanttekening bij dat deze cultivar vermoedelijk hetzelfde is als Crocus purpureus en dus tot de Crocus vernus groep behoort. Deze cultivar wordt zeer vaak gemeld op waarneming.nl, maar ik weet niet of ik hem als Bonte krokus of Boerenkrokus moet valideren.

Staat bijna overal zonder kanttekening te boek als C. tommasinianus. Misschien kan je de verzamelsoort aanmaken? Zou ook een goed idee zijn voor chrysanthus + biflorus (bij chrysanthus cv's wordt wel vaak de kanttekening gemaakt dat het mogelijk om biflorus of een hybride van deze twee gaat. Stace verdeelt die twee gewoon op basis van de bloemkleur - moet 'geel' zijn voor chrysanthus). Op die manier kan je al veel specs voorlopig nader determineren. Ik denk dat de cultivar beschikbaar maken op bezwaren zou stuiten...(kan nochtans bijvoorbeeld bij Salix 'sekka'). Enfin, is ongetwijfeld niet zo belangrijk.
Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

Crocus purpureus (Crocus vernus groep) en Crocus tommasinianus 'Ruby Giant' zijn morfologisch bijna niet te onderscheiden. Bij dergelijke exemplaren zal dus bladbreedte opgemeten moeten worden en anders wordt het voorlopig Crocus spec. Verzamelsoorten aanmaken wacht ik voorlopig nog even mee. Ik wil eerst beter zicht krijgen in de soorten en variatie.