Rietlandwimperzwam of Fijnharige wimperzwam, of iets anders?

Gestart door Jan Knuiman, juni 13, 2018, 18:45:17 PM

Vorige topic - Volgende topic

Jan Knuiman

Naar aanleiding van een melding van de Rietlandwimperzwam - Scutellinia umbrorum (https://waarneming.nl/waarneming/view/158111106?_popup=1) ontving ik van Theo Westra een exemplaar (diameter 4 mm) voor microscopisch onderzoek. Theo heeft deze gevonden in een kalkrijk stuifzandgebied met vochtige ondergrond.

Het eerste wat me opviel waren de kleurloze korte randharen, 250-400 µm lang en 25-35 µm breed, deels met een twee- of drievoudig vertakte wortel (foto's 10 03 en  40 05).  Sporen met kleine  wratjes (tot 1 µm hoog en 0.5 tot 1.5 µm breed), deels geïsoleerd en deels samengevloeid tot groepjes van enkele wratjes (zichtbaar in katoenblauw/melkzuur, foto's 40 08 en 100 13). Maten van vrije sporen in water (foto 100 09 ): 19.0-22.0 x 13-16 micron).

Vanwege de kleurloze korte randharen (zie sleutel van Yao & Spooner in Mycol. Res., 100, p. 864, 1996) en de lage smalle wratjes (zie Schumacher in Op. Bot., 101, pp. 91-92, 1990) denk ik dat de Fijnharige wimperzwam - Sc. subhirtella sensu Svrcek ook een optie is naast de Rietlandwimperzwam - Sc. umbrorum.

Graag jullie mening.

Groet, Jan

wimperzwam

Lijkt me een vorm van Sc.  olivascens (= Sc. subhirtella ss Kullman). Voor zowel umbrorum als suhirtella ss Svrcek zijn de wratten te weinig geisoleerd, te veel vervloeiend.

Mvgr.
Henk Huijser.

Jan Knuiman

#2
Citaat van: wimperzwam op juni 13, 2018, 19:43:55 PM
Lijkt me een vorm van Sc.  olivascens (= Sc. subhirtella ss Kullman). Voor zowel umbrorum als suhirtella ss Svrcek zijn de wratten te weinig geisoleerd, te veel vervloeiend.

Mvgr.
Henk Huijser.

De mate van vervloeiing, die hier een rol speelt, beoordelen, vind ik best wel lastig, vooral ook omdat ik maar weinig (betrouwbaar) beeldmateriaal kon vinden. Een ander punt betreft de sporenmaten van Sc. olivascens en Sc. subhirtella ss Kullman, zoals die in de Verspreidingsatlas te vinden zijn, verschillen aanzienlijk. Hoe kan het zijn dat het nu toch één soort is? De bleke en ook erg korte randharen zijn ook geen probleem bij Sc. olivascens?

Groet, Jan

wimperzwam

Niet uit te sluiten valt dat er zowel onder umbrorum als onder olivascens nog meerdere soorten schuil gaan. Moleculair onderzoek moet dat probleem maar oplossen. Lengte randharen is variabel en hoe bleek dat deze zijn is vaak afhankelijk van weer en leeftijd. Heb zelf materiaal gezien door Kullman gedetermineerd als subhirtella. Ook Kullman is nu de mening toegedaan dat het vermoedelijk tot olivascens behoort. Zij onderscheidt bij olivascens nog wel een var. met wat kleinere sporen. Bekeken moet ook nog worden wat de correlatie is tussen grootte vruchtlichaam, haarlengte en sporenmaten.

Mvgr.,
Henk Huijser.

Jan Knuiman

Bedankt voor je uitgebreide antwoord Henk. Mag ik concluderen dat de vondst van Theo wat jou betreft als Sc. olivascens de boeken in mag?

Groet, Jan

wimperzwam

Wat mij betreft wel al durf ik niet uit te sluiten dat er in de toekomst mogelijk sl. achter moet.

Mvgr.,
Henk Huijser.

Jan Knuiman


theo westra

Dank Henk en Jan voor de determinatie tot nu toe, ;-)

m.v.g. Theo Westra