Vliegjes met paddenstoeltjes in mergelgroeve Zuid-Limburg

Gestart door Rob Koelman, januari 07, 2018, 11:47:16 AM

Vorige topic - Volgende topic

Rob Koelman

Tijdens de jaarlijkse vleermuiswintertelling in de Fluweelengroeve (ook bekend als Fluweelengrot) in Valkenburg werd door Lukas Verboom een vliegje (Diptera spec.) met paddenstoeltjes ontdekt. Een nadere zoektocht rond de vindplaats leverde in totaal tenminste 20 geparasiteerde vliegjes op. Het gaat om een kleine vliegensoort (kleiner dan 1 cm) met paddenstoeltjes van maximaal 6 mm lang.

Op internet heb ik foto's gevonden van geparasiteerde vliegen, waarbij meermaals de genusnaam Ophiocordyceps opdook (waaronder O. forquignonii - vliegendoder). De afbeeldingen komen echter niet goed overeen met de paddenstoeltjes in Limburg.

Iemand een idee van de naam?

Er zijn twee geparasiteerde vliegjes verzameld tbv een eventuele nadere determinatie van de paddenstoeltjes. Als er iemand geïnteresseerd is in dit materiaal, of iemand kent die dat wellicht is, dan hoor ik dat graag.

Tevens de vraag hoe het materiaal te bewaren: drogen, of in alcohol?

Hieronder vijf foto's. De eerste twee van vliegjes met goed ontwikkelde paddenstoeltjes. Dan een foto van een vliegje met met beginnende paddenstoeltjes. Tenslotte nog twee foto's van niet geïnfecteerde vliegjes op dezelfde plek, waarbij het mogelijk/vermoedelijk gaat om dezelfde soort als de wel geïnfecteerde exemplaren.


https://waarneming.nl/waarneming/view/147406657
Paddenstoel onbekend - Fungi indet. gezien op 2018-01-06 Valkenburg (Li)

Foto's:









Met vriendelijke groet, Rob

lukasverboom

#1
Ik heb de andere. Deze foto's zijn in situ gemaakt, en niet van het exemplaar dat ik verzameld heb.







Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

Marian Jagers

#2
Dag LRob,

Het lijkt op Polycephalomyces ramosus.

Heb je het materiaal nog? Inmiddels gedroogd? Ik wil het wel bekijken maar ben hier niet in thuis. Vooral uit nieuwsgierigheid maar wie weet valt het microscopisch te bevestigen. Stuur me dan maar een persoonlijk berichtje voor m'n adres.
Zie
Two rare and interesting entomogenous fungi from ... Field Mycology Vol 8(4) https://ac.els-cdn.com/S1468164110603830/1-s2.0-S1468164110603830-main.pdf?_tid=22830580-f61d-11e7-8a9c-00000aab0f26&acdnat=1515599245_cfc241e6ea517b0a85c9e0cdd50f238a
en
https://link.springer.com/content/pdf/bfm%3A978-3-662-05890-9%2F1.pdf blz. 116
en een te downloaden artikel https://www.researchgate.net/publication/262182338_Polycephalomyces_ramosus_Hypocreales_Ascomycota_an_interesting_troglophilic_entomogenous_fungus_new_for_Croatia
Groeten Marian

Rob Koelman

#3
Dag Marian,

Materiaal is nog beschikbaar. Nog niet gedroogd, maar tot nu toe bewaard in licht vochtig milieu in buisje. Ik stuur je een pm.

Polycephalomyces ramosus lijkt inderdaad een serieuze kandidaat. Echter, niet alle foto's op internet van deze soort komen even goed overeen met het Limburgse materiaal.

Hieronder een foto van een Slowaakse website (https://www.nahuby.sk/obrazok_detail.php?obrazok_id=151361), waarop Polycephalomyces cf. ramosus zou staan. Cf., want de waarnemer geeft aan daar niet zeker van te zijn. Ziet er wel identiek uit aan de Limburgse exemplaren.

Met vriendelijke groet, Rob

Marian Jagers

Dag Rob,

Misschien heeft de persoon op de Slovaakse site het materiaal niet goed genoeg kunnen bekijken of had hij geen literatuur of ........? . Je zou de tekst eens kunnen proberen te vertalen met google vertalen.

Je kunt ook contact opnemen met het Westerdijk instituut in Utrecht (voormalig CBS) http://www.westerdijkinstitute.nl/
Misschien wil iemand (misschien Samson) je vondst voor je bekijken.

Vers materiaal is prettiger maar je moet oppassen voor aantasting door andere schimmels.
Groeten Marian

Rob Koelman

Citaat van: Marian Jagers op januari 10, 2018, 18:09:44 PMMisschien heeft de persoon op de Slovaakse site het materiaal niet goed genoeg kunnen bekijken of had hij geen literatuur of ........? . Je zou de tekst eens kunnen proberen te vertalen met google vertalen.

Er zijn op deze website ook Engelse en Duitse versies van de teksten beschikbaar. Zie de vlaggetjes linksboven op de pagina.


Citaat van: Marian Jagers op januari 10, 2018, 18:09:44 PMJe kunt ook contact opnemen met het Westerdijk instituut in Utrecht (voormalig CBS) http://www.westerdijkinstitute.nl/
Misschien wil iemand (misschien Samson) je vondst voor je bekijken.

Ga ik gelijk contact mee opnemen.
Met vriendelijke groet, Rob

lukasverboom

Marian, bedankt voor je hulp! Ik ben benieuwd of het lukt om deze te determineren. Het was in ieder geval een prachtig fenomeen dat ik (in ieder geval) nog nooit zo gezien had. Altijd veel beschimmelde vliegen in de groeven daar, maar anders nooit met echte paddenstoeltjes.

En ik wil het toch even gezegd hebben: Het was mijn vondst...
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

Rob Koelman

Citaat van: Marian Jagers op januari 10, 2018, 18:09:44 PMJe kunt ook contact opnemen met het Westerdijk instituut in Utrecht (voormalig CBS) http://www.westerdijkinstitute.nl/
Misschien wil iemand (misschien Samson) je vondst voor je bekijken.

Citaat van: Rob Koelman op januari 10, 2018, 18:33:34 PMGa ik gelijk contact mee opnemen.

Het Westerdijk Institute is inderdaad geïnteresseerd. Ik heb het door mijzelf verzamelde exemplaar vandaag naar hen opgestuurd.

Als er een determinatie is laat ik dat hier even weten.
Met vriendelijke groet, Rob

Rob Koelman

#8
Het blijkt inderdaad om Polycephalomyces ramosus te gaan. Zie onderstaande reactie (bericht per email d.d. 16-01-2018) van Bart Kraak van het Westerdijk Institute.

Onze specialist Dr. R.A. Samson heeft de vliegen bekeken en zegt dat deze toebehoren aan Polycephalomyces ramosus (Stilbella kervillei). Deze waarnemingen zijn in het verleden ook gedaan in deze grotten en in de bijlagen zijn hiervan de documenten te zien.

Het in januari 2018 verzamelde materiaal wordt opgenomen in hun collectie.
Met vriendelijke groet, Rob

Melchior van Tweel

Hallo Rob,

Ik wil de soort wel voor je aanmelden bij de NMV. Dan wil ik wel graag nog wat informatie hebben. Zie https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=414199.msg2176634#msg2176634
Groet, Melchior
www.melchiorvantweel.nl

Rob Koelman

Citaat van: Melchior van Tweel op januari 18, 2018, 09:49:40 AM
Hallo Rob,

Ik wil de soort wel voor je aanmelden bij de NMV. Dan wil ik wel graag nog wat informatie hebben. Zie https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=414199.msg2176634#msg2176634

Dag Melchior,

Om onnodig werk te voorkomen (?):

De soort is al jaren bekend uit ons land. Ik heb van het Westerdijk Institute drie publicaties uit de jaren 1983 en 1984 toegestuurd gekregen over vondsten van de soort in de Nederlandse mergelgroeven. In deze publicaties staat de soort nog vermeld onder het synoniem Stilbella kervillei. Zie de afbeeldingen in de bijlagen. Als je geïnteresseerd bent kan ik je de pdf's daarvan toesturen.

De soort staat tevens als oorspronkelijk in het systeem van nederlandse soorten.nl:
http://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=133200
Met vriendelijke groet, Rob

Josee

°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers


Melchior van Tweel

Over de aanvraag van de nieuwe soort bij de NMV heb je een email ontvangen.
Groet, Melchior
www.melchiorvantweel.nl

lukasverboom

Een paar kilometer verderop is bij een andere telling deze soort weer gevonden, nu gek genoeg op een wespachtige. Determinatie weer Bart Kraak.

https://waarneming.nl/waarneming/view/148492234
Polycephalomyces ramosus gezien op 2018-02-11 Cadier en Keer - Berg e.o.
Foto's:


Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

radino1

#15
Hallo,

zu der Identizierung als Polycefalomyces cf. ramosus aus der Slowakei möchte ich nur sagen, dass ich es nur makroskopisch anhand der Kroatischen seite gemacht habe. (Diese Pilze habe ich in der Slowakei  schon mehrmals gefunden, aber ich könnte sie nicht identifizieren). Ich ließ sogar die DNA analyse machen, leider es gelangte nicht und das Material wurde dabei verbraucht. Wenn ich es erneut finde, werde ich die DNA Analyse wiederholen. Unten noch ein Foto.

Schöne Grüße

Radovan Bednar 



https://www.nahuby.sk/obrazok_detail.php?obrazok_id=656659


Rob Koelman

Wenn ich es gut verstanden habe kann Polycefalomyces ramosus auch macroscopisch zuverlässig identifiziert werden.
Met vriendelijke groet, Rob

radino1

Hallo,

ja, aber als Polycephalomyces ramosus wird auch ein ganz anders ausseheder Pilz bestimmt, das Carabus - Laufkäfer parasitiert, bzw. Ophiocordyceps entomorrhiza, die auf diesen Laufkäfern wachsen, z. B.
http://www.ascofrance.com/forum/37618/cordyceps   
oder
https://www.biodiversidadvirtual.org/hongos/Polycephalomyces-ramosus-(Peck)-Mains-1948-img106691.html

Und ein davon ist meiner Meinung nach kein Polycephalomyces ramosus. Ich denke, dass es sich um zwei separate Spezies handelt.

Schöne Grüße

Rado

Rob Koelman

Met vriendelijke groet, Rob

lukasverboom

Dear Radovan, these fungi look different because they are anamorph, while our specimens are teleomorph. The anamorph and teleomorph stadia of an ascomycete can look very different from one another.
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

radino1

#20
Dear Lukas,

as I know (I may be wrong) Teleomorph should be the sexual stadium with asci and spores, anamorph the asexual stadium with i.e. conidia. At least the fungus that I found in Slovakia has conidia and not asci with spores. However it could be a different looking anamorph, because it grows on different host (Ophiocordyceps vs Hirsutella). To prove it or disprove it I want to compare the DNA of "fruitbodies" growing from fly (in Slovakia it was Heleomyzidae) and growing from Carabus beetle or growing directly from Ophiocordyceps enthomorrhiza teleomorphs. 

sincerely

Rado