Vraag moerashyacint

Gestart door geertje, juli 12, 2017, 11:47:38 AM

Vorige topic - Volgende topic

geertje

Of ik deze vraag in het juiste topic heb gezet weet ik niet.
Maar onlangs meende ik de moerashyacint gezien te hebben.
Nu lees ik in de beschrijving hier, dat het een inheemse plant zou zijn (https://waarneming.nl/soort/names/7228) maar op diverse andere sites zou het een invasieve exoot zijn.
Kan iemand mij wijzer maken?  :blink:
Groeten,
Gera Nieland

arjan.kop

Zou 'ingeburgerd' moeten zijn. Het is van oorsprong een Amerikaan.

geertje

Ik las het ja  :blink:
Dank je wel voor het antwoord!
Wat ik me nu afvraag, is de plant een bedreiging voor de oevervegetatie (zoals sommige insecten die hier zijn geïntroduceerd) of kunnen we hier "gewoon" van genieten.
In de Veldgids van de Nieuwe Voedsel en Warenautoriteit wordt aangegeven deze zo snel mogelijk te verwijderen. :huh: (voor zover dit natuurlijk ooit mogelijk is).
Groeten,
Gera Nieland

arjan.kop

Wie zal het zeggen? De weghaal- en uitroeireflex lijkt me in dit geval ook weer een beetje te ver gaan. Je bent gewoon te laat als een soort zich gevestig heeft. De ervaring leert dat een invasieve exoot op den duur vanzelf niet meer talrijker wordt.

geertje

Denk het ook.
En als de invasieve soort wel talrijker wordt, is het helaas  :( (zoals bij de lieveheersbeestjes: in mijn tuin zijn weinig verschillende soorten meer....).
Voorlopig geniet ik er dus van  :rolleyes:

Dank je!!!
Groeten,
Gera Nieland

tekenaar

#5
Dat is allemaal relatief en afhankelijk van de soort.

Eerst die status: uiteraard is het een exoot en geen inheemse soort: hij is hier immers niet op eigen kracht terecht gekomen maar door menselijk toedoen (dat is conform de definities die o.a. de Europese commissie volgd). Echter, de Heukels Flora houdt eigen definities aan en geeft alle "ingeburgerde exoten" de status "inheems". Hier volgen we de Heukels Flora. Met de plantenvalidatoren heb ik hierover meerdere keren de discussie geopend, maar dat kan ik denk ik beter doen met de schrijvers van de Flora ... (Je leest dat ik het er niet mee eens ben, want ik denk dat we beter de internationaal gangbare definities kunnen volgen.)

Dat de aantallen van een exoot op een gegeven moment stabiliseren is gebaseerd op theorie, nauwelijks op de praktijk. De theorie is dat de natuur zich in een prachtig evenwicht bevindt waarbij de aantallen van een soort afhankelijk zijn van voedsel, leefruimte, predatoren, ziekten enz en dus steeds ongeveer hetzelfde zijn. Een deel van het natuurbeheer is ook hierop gebaseerd (begrazingsdruk, waterstand ...). In de praktijk is het allemaal veel dynamischer, afhankelijk van weer (inclusief overstromingen, storm, brand), maar ook afhankelijk van andere soorten wisselen de aantallen van een soort van jaar tot jaar sterk. Bij amfibieen zijn hier wel gegevens over en kan dat van jaar tot jaar wel een factor 100 verschillen. Maar in feite is dat voor deze discussie niet eens zo belangrijk.

Wat wel belangrijk is, zijn twee dingen: uitroeibaarheid en effect op inheemse soorten en leefgemeenschappen.

Beide verschillen enorm van soort tot soort. Het is zeker zo dat soorten lastiger uit te roeien zijn naarmate ze meer verspreid zijn en de aantallen groter zijn. Dat is een reden om in te grijpen voordat de aantallen groter zijn, en daarmee ook voordat enig effect van zo'n exoot aan te tonen is. Beter 100 x voorkomen dan 1 x laten gaan en er spijt van krijgen.

Zeker kunnen we veel exoten niet meer kwijtraken. Dat is duidelijk voor muskusratten, Aziatische lieveheersbeestjes rode naaktslakken waarschijnlijk wel voor de meeste "kleine beestjes". Maar om nu te zeggen dat dat in alle gevallen opgaat is te kort door de bocht. Ervaring (eigen ervaring) leert bijvoorbeeld dat reuzenberenklauw heel goed uit te roeien is: kwestie van stug volhouden en 2 x per jaar professioneel bestrijden. Na 3 jaar zie je het eerste effect (afname van het aantal planten) en na een jaar of 7-8 ben je ze kwijt. vervolgens nog een paar jaar controleren voor de zekerheid. Iets vergelijkbaars geld voor springbalsemien. Maar helemaal niet voor Japanse duizendknoop: voor die soort bestaat geen pasklare oplossing (anders dan diep afgraven en alle grond in de vuilverbrander doen).

Ergo: in het geval van moerashyacint, die momenteel slechts plaatselijk en in kleine aantallen voorkomt, zou ik gaan overleggen met de grondeigenaar of waterbeheerder en voor stellen ze weg te halen voor ze zich uitbreiden. Met deze soort lijkt me dat op dit moment heel goed te doen. Wat de soort op termijn mogelijk kan doen is uiteraard speculatief, dat geld voor alle nog niet gevestigde exoten. Ervaring leert dat sommige exoten op lange termijn veel problemen geven. Had die aardige professor nu maar nooit waterpest in allerlij slootjes gegooit bijvoorbeeld. Toen hij dat deed, meende hij dat het vast een plant is waarvoor de agrariers een manier zouden vinden om hem nuttig te gebruiken ... Nu staat hij door heel Europa en levert (nog steeds) hoge kosten op door frequenter wateren op te moeten schonen.

Dan nog die "stabilisatie": het is heel goed mogelijk dat een soort zich in een relatief hoge dichtheid stabiliseert en op dat moment andere soorten uitsluit. Het meest extreem is die japanse duizendknoop, die zich pas stabiliseerd wanneer hele wateroevers voor 100% met deze soort begroeid zijn. Op dat moment vindt je tussen de duizendknopen nog enkele kwijnende ruigteplanten (o.a. grote brandnetel) en niets meer van de oorspronkelijke oeverbegroeiing. Die duizendknoop is dan wel stabiel ... :angel: Maar voor welke prijs? (beetje krom voorbeeld: de grote grazers in de oostvaardersplassen hebben zich niet gestabiliseerd, maar wel de hele diversiteit aan planten verorberd, het zijn welliswaar geen exoten - want soorten die van Nature in Nederland voorkomen - maar wel een voorbeeld van een soorten die dermate hoge dichtheden bereiken dat ze andere soorten uitsluiten in hun leefgebied)
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

tekenaar

Uiteindelijk moet je exoten zien als een onderdeel van de menselijke invloed op de natuurlijke omgeving, in dezelfde lijn als intensieve landbouw, vervuiling en stedenbouw. Het verschijnen van exoten is vooral een probleem in gebieden waar het de bedoeling is de natuuirlijke soortenrijkdom in stand te houden ... Maar si dat eigenlijk niet overal waar het enigzinds mogelijk is? Als je intensieve landbouw, vervuiling en stedenbouw beperkingen op legt t.b.v. de natuur, moet dat evengoed gelden voor exoten.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

tekenaar

Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

geertje

Dank je voor je uitgebreide uitleg Paul!
Ben het volkomen met je eens dat men, als het mogelijk is, de niet inheemse soorten zou moeten verwijderen.
Helaas zal dat bij dieren heel lastig zijn, zeker bij insecten. Al lukt dat gelukkig wel regelmatig (bijvoorbeeld bij de aziatische boktor -what's in a name ;D-).
Planten dito, maar je houdt altijd mensen die niet slim zijn en pertinent een bepaalde plant in hun tuin/vijver willen.
De wetgeving zal wat dat betreft strenger moeten zijn, zodat de inheemse soorten niet verdwijnen doordat ze het "onderspit delven".
Ik zal in elk geval de vrienden van de Uithof inseinen, dat deze plant zich op hun terrein bevindt, wie weet willen zij er wat mee.
Tenslotte is het een uniek stuk gebied in Den Haag en wil men het ecologisch houden.
Groeten,
Gera Nieland

tekenaar

mischien hebben zij hem er wel gepoot ...

Ik werk nu een tijdje aan voorlichting over exoten (in Slovenie, het land waar ik woon, en een tijdje betekent af en aan voor de laatste 15 jaar ...). Met de inmiddels opgedane kennis schat ik dat tussen een vijfde en een kwart van de soorten struiken die in ieder tuincentrum worden verkocht de potentie hebben om zich in de natuur uit te zaaien. Welke daarvan dit daadwerkelijk doen hangt af van de plaatselijke omstandigheden en welke op termijn invasief worden is onvoorspelbaar, maar zeker meer dan de vaak aangehaalde 10-10-10 regel (10% van de exoten kan zich in leven houden, 10% daarvan kan zich voortplanten en in stand houden en 10% daarvan vormt vroeg of laat een probleem voor de inheemse flora of fauna).

Er is nu een begin van een Europese wetgeving met een aantal soorten waarvan bezit verboden is en lidstaten verplicht worden beheerplannen op te stellen. Het aantal potentiele invasieve sooeten is zo groot dat een wetgeving die ze allemaal verbied niet realistisch is. Wat je wel kan doen, is voor iedere tuinplant uit zoeken of hij ergens in de wereld een probleem is, en in plaats daarvan iets anders te planten. Een lange weg ...
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

tekenaar

het probleem is dat de planten die het makkelijks te kweken zijn en zich het makkelijkst aan tuinomstandigheden aanpassen juist vanwege die kenmerken ook degene zijn die zich het makkelijkst in de natuur vestigen. (ergo: koop dure tuinplanten en laat de goedkopere voor wat ze zijn ...  :P ) Maar zonder grappen: de tuinplanten van de Aldi zijn het meest "verdacht" van allemaal, want goedkoop en in korte tijd geproduceerd en dus snelle groeiers die zich makkelijk aanpassen.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/