Hoofdmenu

Oude otters

Gestart door HPM, oktober 05, 2016, 10:11:37 AM

Vorige topic - Volgende topic

HPM

Marten, je hebt het over lonen in de 19e eeuw, maar toen werden er niet van die absurde prijzen voor betaald als in de eerste decennia van de 20e eeuw, hoewel een paar gulden best wel veel was.

Wat zijn otter-spotters?

Ik kwam nog een Drentse verordening uit 1791 tegen, waarin een premie van 3 gulden werd gezet op elke volwassen otter, en 100 gulden op een wolf. Voor meer dan 900 euro zou ik zelfs de hond van de buren inleveren (of alleen een rechterpoot, zoals bij otters werd gedaan).
Herman van der Meer

peterv

Citaat van: HPM op oktober 08, 2016, 18:54:16 PM
Ik kwam nog een Drentse verordening uit 1791 tegen, waarin een premie van 3 gulden werd gezet op elke volwassen otter, en 100 gulden op een wolf. Voor meer dan 900 euro zou ik zelfs de hond van de buren inleveren (of alleen een rechterpoot, zoals bij otters werd gedaan).
De laatste wolvenjacht in Drenthe was in 1772. De kans dat er in 1791 nog werkelijk honderd gulden voor een wolf moest worden betaald was dus vrijwel nihil, die verordening betekende op dat punt geen financieel risico voor de overheid.
Peter Venema

martenboonstra

Een otterspotter is iemand die graag op zoek gaat voor het waarnemen van otters. Ben erg benieuwd hoe het zou zijn geweest in een tijd waarin de otter niet was uitgestorven en welke technieken de otterspotter heeft gebruikt om otters op te sporen. Doen we het anders dan 50 jaar terug? Er is weinig tot niets over bekend op welke wijze otters kunnen worden waargenomen of toentertijd werden geïnventariseerd.   

HPM

Ze werden vroeger op dezelfde manier opgespoord als tegenwoordig.
Herman van der Meer

martenboonstra

Tegenwoordig hebben we veel meer kennis (DNA, Nachtcameras en ICT) van de leefwijze van otter en welke otters in bepaald gebied rondzwemmen. Toch denk ik dat opsporing van waarnemen van otters - gelet op oude en recente verslaglegging - niet veel mensen zich hiermee bezig houden.

HPM

Het eerste verkeersslachtoffer?

Leidsch Dagblad, 19 augustus 1926
"Dinsdagmorgen in de vroegte zagen een paar bloemenophalers van de Centrale Aalsmeersche Veiling die met een vlet langs den Aalsmeerderdijk alhier voeren, nabij de Geniebrug aldaar in den graskant een otter liggen van ongeveer een meter lengte, die nog teekenen van leven gaf en aan den kop ernstig verwond bleek le zijn. Vermoed wordt, dat 't dier zijn verblijf hield in de fortgracht, 's nachts den weg wilde oversteken, door de felle lichten van een passeerende auto verblind raakte en onder de wielen is terecht gekomen. De otter werd direct op den wagen gelegd en nog denzelfden dag werd het kostbaar huidje 'aan den man' gebracht"
Herman van der Meer

martenboonstra

Veel verder terug kun je bijna niet ivm ontbreken van auto's.  Mooi dat je dit hebt achterhaald.

HPM

Citaat van: martenboonstra op oktober 09, 2016, 11:28:15 AM

Veel verder terug kun je bijna niet ivm ontbreken van auto's.  Mooi dat je dit hebt achterhaald.

Ik ben nog waarnemingen aan het verzamelen dus is het mogelijk dat ik nog een vroeger verkeersslachtoffer tegenkom, maar dat verwacht ik eigenlijk niet.
Herman van der Meer

Rob Koelman

Citaat van: martenboonstra op oktober 09, 2016, 11:28:15 AM

Veel verder terug kun je bijna niet ivm ontbreken van auto's.  Mooi dat je dit hebt achterhaald.

Citaat van: HPM op oktober 09, 2016, 12:15:21 PMIk ben nog waarnemingen aan het verzamelen dus is het mogelijk dat ik nog een vroeger verkeersslachtoffer tegenkom, maar dat verwacht ik eigenlijk niet.

Paard en wagen is ook verkeer...  ;)
Met vriendelijke groet, Rob

HPM

"Reeuwijk. Door den veenarbeider A. V. alhier, zijn onbeheerd op een damhoek aangetroffen twee jonge otters. De beestjes die zich vrijwillig lieten grijpen zijn bij A. V. onder dak gebracht en worden aldaar zeer liefderijk verpleegd met de zuigflesch en eten nu ook visch. In 't begin wilden ze van deze lekkernij niet weten. Om eenig profijt van zijn vondst te trekken publiceert A. V. door middel van een bord op zijn erf, dat aldaar otters te zien zijn tegen de matigen prijs van 1 cent voor kinderen en 5 cent voor volwassenen.
We gaan hier in Reeuwijk op elk gebied vooruit, zou dit misschien de eerste steenlegging zijn voor den Reeuwijkschen zoölogischen tuin?
Op een schrijven aan 'Artis Natuara Magistra' te Amsterdam of men aldaar voor geld en goede woorden ook deze jonge otters kon plaatsen, luidde het antwoord:'reeds voorzien'
."
(De Rijnbode, 29/08/1909)

Er werden ontzettend veel levend gevangen otters aan Artis aangeboden, vooral in de 19e eeuw.
Er werden ook vaker jonge otters verzorgd. Dat gebeurde niet altijd uit liefde voor de otters, maar om later een hogere prijs voor de dan grotere en betere huiden te kunnen krijgen. Maar er werden ook wel eens otters als huisdier gehouden.
Herman van der Meer

corneslemmer

Goed werk Herman!

Een groot misverstand in de tijd dat er gejaagd werd op de otter is dat men dacht dat otters het hele water leegviste. Terwijl ze al met weinig genoegen nemen per dag...

HPM

Als viseters zijn ze natuurlijk niet echt schadelijk, behalve als ze in viskwekerijen verschenen. Maar omdat ook wel eens kippen, eenden en hondjes op het menu stonden, kan je toch wel van enige schade preken. En dat was zeker het geval als ze visnetten vernielden, waarvan vaak sprake is. Je kan natuurlijk zeggen dat dat een risico van het vissersvak is, maar maak dat die vissers maar een wijs. Die moesten hun brood met die netten verdienen.
Maar wat het zo gevaarlijk maakte voor de otters was de combinatie van die vermeende schadelijkheid en de hoge prijs die ze opbrachten voor de huid en de premies. Door ze te doden deden de jagers in de ogen van die tijd goed werk en ze verdienden er ook nog eens goed aan. Daarom moest elke otter dood.
Herman van der Meer

egilio

Egil
Currently in Oxford
Zambian Carnivore Programme

WildCRU
Take nothing but pictures, leave nothing but footprints and waste nothing but time[/i]

HPM

Citaat van: HPM op oktober 05, 2016, 10:11:37 AM
...
De oudste waarnemingen zijn uit de 18e eeuw. 1718 en 1739, beide bemachtigd in de Schie ten zuiden van Delft. Er werd een premie van 3 gulden voor betaald, wat in die tijd vast wel veel geweest zal zijn. ...

Ik kwam er nog een uit de 18e eeuw tegen. In 1795 werd in Woubrugge drie gulden uitgekeerd voor het vangen van een otter in de Plaspolder. Dat is even ten oosten van Leiden.
Herman van der Meer

HPM

#44
Foto's zijn erg zeldzaam.



Deze jachtopziener ving rond 1890 7-15 otters per jaar.

"... Menigmaal heeft hij door list stroopers op heeterdaad betrapt. Hij was het, die er weg op wist een strooper, die van wege het vlakke terrein niet te snappen was, voor het gerecht te brengen. Als vrouw verkleed en met een mandje aan den arm, strompelde hij over den weg en op die wijze gelukte het hem met den onverlaat van aangezicht tot aangezicht te komen. ... "
(De Nederlandsche Jager 29(46):7, 17 mei 1924.)
Herman van der Meer

martenboonstra

Vreselijk om te zien doch wellicht begrijpelijk voor die tijd. Er is volgens mij weinig bekend over het eindproduct. Heb
dit nog nooit ergens gezien. Jullie wel?

HPM

Van een twitch, een sweep en een dip

Schoonhovensche Courant, maandag 12 juli 1920

"Benschop, 12 Juli. Was men in de meening dat otters, de schrik van de visschers, niet meer in deze streek voorkwamen, zekere R. en zijn vrouw alhier beweerden bij kris en kras: we hebben gisterenavond zelf er een met z'n jong gezien vlak bij ons huis in de sloot.
Met een buurman werd beraadslaagd hoe men wel het beste van het vraatzuchtige dier verlost zou kunnen worden.  Goede raad was duur. Edoch, we moesten onzen zwager, die jachtopziener is, tijding sturen.
Zoo gezegd, zoo gedaan. Dan, twee onbezoldigde rijksveldwachters, mitsgaders hunne geweren, de noodige patronen, klemmen en vangnetten, togen onversaagd naar de plaats, waar 't vrouwelijke ongedierte vermoedelijk verblijf hield, vastbesloten als zij waren niet te wijken, ook al kwam 't monster met geopender snuit regelrecht op hen af.
Ook een buurman van R., niet voor een klein geruchtje vervaard, spande zijn snaphaan om, als 't  nodig was, een gevecht aan te gaan op leven en dood. Nog enkele andere buren, meer op avontuur belust, dan wel om zich in den krijg te wagen, vormden de achterhoede van 't convooi, dat zich ten doel had gesteld 't diefachtige beest levend of dood in handen te krijgen.
Onverschrokken wachtte men 't ogenblik af, waarop de vischdief zich zou vertoonen. Men begon reeds ongeduldig te worden, als 't bijna negen uur was geworden, en men nog niets had gezien. Ze blijven niet altijd op dezelfde plaats, waagde een te zeggen. Neen, ze trekken ook wel eens naar de kaai, opperde een ander.
Schouder aan schouder toog men 't veld in en wee, wee, als de onverlaat zich mocht laten zien. Ook aan de kaai was 't rustig als  altijd, in 't water en op 't land, en graasden de dieren des velds, niet van 't 'minste kwaad zich bewust. Ook daar vertoefd, in hoop en vrees op de dingen welke mogelijk konden gebeuren.
De otter echter liet op zich wachten. Weer naar voren, want 't was gisterenavond toch ook zoo vroeg niet, toen ze haar daar in de dijksloot zagen? Opnieuw postgevat bij de plaats, waar 't gedierte zich 't eerst aan zijn belagers had vertoond. Men wachtte met ingehouden adem, ja men wachtte tot bij elven. Toen niet als overwinnaars, keerde ieder zijns weegs, overtuigd als hij was, had ik hem gezien, ik zou hem...
't Was Zaterdagavond j.l toen dit drama zou werden afgespeeld. Maar eer wij, dorpelingen, die hadden staan wachten om een vermoorde otter te zien, naar bed gingen, hoorden we iemand zeggen: 't Zal misschien een badende knaap geweest zijn
."
Herman van der Meer

HPM

Citaat van: HPM op oktober 09, 2016, 11:24:28 AM
Het eerste verkeersslachtoffer?

Leidsch Dagblad, 19 augustus 1926
"Dinsdagmorgen in de vroegte zagen een paar bloemenophalers van de Centrale Aalsmeersche Veiling die met een vlet langs den Aalsmeerderdijk alhier voeren, nabij de Geniebrug aldaar in den graskant een otter liggen van ongeveer een meter lengte, die nog teekenen van leven gaf en aan den kop ernstig verwond bleek le zijn. Vermoed wordt, dat 't dier zijn verblijf hield in de fortgracht, 's nachts den weg wilde oversteken, door de felle lichten van een passeerende auto verblind raakte en onder de wielen is terecht gekomen. De otter werd direct op den wagen gelegd en nog denzelfden dag werd het kostbaar huidje 'aan den man' gebracht"

Tegen de verwachting in kwam ik een nog ouder verkeersslachtoffer tegen. Dat het door een trein zou zijn was natuurlijk helemáál niet te verwachten.

De Dordrechtsche Courant, 28 augustus 1925
"Zwijndrecht. Nabij de Boontjessteeg alhier werd jacht gemaakt op een vischotter. Deze zich achtervolgd ziende maakte zich uit de voeten en liep de spoorrails over, juist toen een sneltrein daar passeerde. De otter werd door den trein geraakt en moest dat met den dood bekoopen. Het bleek een jonge otter te zijn, lang ongeveer een meter tien centimeter. De waarde van die dieren bedraagt tegenwoordig niet zooveel doch des winters wel."

De goede oude tijd, waarin otters nog werden doodgereden door stoomlocomotieven.
Herman van der Meer

jeroenroelofsen

Citaat van: HPM op oktober 15, 2016, 10:55:55 AM
Van een twitch, een sweep en een dip

Schoonhovensche Courant, maandag 12 juli 1920

"Benschop, 12 Juli."
Ga me bijna schamen om te zeggen dat ik in Benschop woon. En dan te bedenken dat ze zich hier met carnaval Berenschiers noemen (volgens de legende omdat een jager een kruiwagen met jas aanzag voor een beer).
Met vriendelijke groet
Jeroen Roelofsen
Mijn waarnemingen
Mijn website
Recente blog; Zuidpier IJmuiden
Nieuwe vogel soorten; Zeekoet, Kleine Rietgans, Strandleeuwerik, Waterral, Witgatje   (185 totaal)

HPM

Balen: http://www.topotijdreis.nl is verdwenen. Je wordt nu doorgestuurd naar Esri.
Ik voel me gehandicapt, want ik moet nog honderden otters invoeren en daar gebruikte ik het altijd voor. Dat gaat dus vaak wat onnauwkeuriger worden. Er is nog wel de topkaart van 1850, maar dat helpt vaak niet genoeg.
Herman van der Meer

peterv

Citaat van: HPM op oktober 17, 2016, 18:11:43 PM
Balen: http://www.topotijdreis.nl is verdwenen. Je wordt nu doorgestuurd naar Esri.
Ik voel me gehandicapt, want ik moet nog honderden otters invoeren en daar gebruikte ik het altijd voor. Dat gaat dus vaak wat onnauwkeuriger worden. Er is nog wel de topkaart van 1850, maar dat helpt vaak niet genoeg.
heb je hier nog wat aan? http://www.globeassistant.org/earthconnector/kadaster/watwastoen/
Peter Venema

HPM

Dank je, Peter, maar dat helpt niet echt.
Ik probeerde net toporeistijd net nog een keer en hij doet het weer. Wel een beetje beperkt.

En weer weg
Herman van der Meer

HPM

Vanmorgen vroeg was Toporeistijd er weer, maar hij was onbruikbaar. Nu doet hij het gelukkig weer prima (zolang als het duurt). Het zou toch jammer zijn als ze zo'n fantastische toepassing zomaar zouden laten verdwijnen zonder iets ter vervanging.


"Pieter H., 41 jaar. jager te Rijnzaterwoude, verscheen voor de rechtbank te Haarlem omdat hij een kat zou hebben gestolen. ,,Niets van waar," zeide beklaagde. Hij had een otterval onder water geplaatst en tevens een sprenkel. Er waren daar veel otters, en voor het dooden er van was een premie van een gulden uitgeloofd. Op een morgen vond hij er geen otter, maar een zwarte kat in. Dat dier was er ingeworpen en al eer gedood, want de oogen waren al geheel wit. Hij had toen de kat maar meegenomen en verkocht voor f 0.50. De eigenaar van de kat was de 61-jarige Arie Willemse, een gebrekkige oude man, die veel met zijn poes op had en over den dood er van treurde. Hij had er al eenmaal f 1.50 voor kunnen krijgen. Hij geloofde, dat beklaagde de kat wel gestolen had. Kinderen hadden de kat levend in handen van beklaagde gezien. Hetzelfde verklaarde de arbeider Corn. Dreef. Toen hij beklaagde passeerde, was de kat nat, maar de jongens hadden haar levend in handen van den man gezien met een touw om den hals. Toen was het beest nog droog. Beklaagde bleef ontkennen."
(Rotterdamsch nieuwsblad, 25-05-1910)
Herman van der Meer

HPM

Dit verhaal haalde alle kranten

"Een typisch voorval heeft zich in Gramsbergen afgespeeld, waar een dochtertje van den landbouwer G. van der Haar uit de buurtschap Loozen, terwijl het zich langs het Almelosche kanaal naar huis begaf, is aangevallen door een ongeveer een meter groote vischotter. Tot tweemaal toe is het dier uit het water opgedoken en blijkbaar door hevige honger gekweld, het meisje aangegrepen, dat zich echter wist los te wringen en door het op een loopen te zetten, veilig de ouderlijke woning kon bereiken. Men zal nu trachten dezen kwaadaardigen otter te vangen, daar gevreesd wordt, dat het dier ook andere kinderen zou kunnen aanvallen."
(Leidsch Dagblad, 5 december 1936)

"Een maand geleden hebben wij gemeld, dat onder Loozen (gem. Gramsbergen) een klein meisje door een vischotter was aangevallen, welk dier door zijn groote afmetingen ontzag inboezemde. Thans heeft een arbeider te Stad-Hardenberg, de heer W. v. d. Veen, aan het kanaal met een klem een zeer grooten otter gevangen. Het dier meet 104 c.M. en daar dit een zeer zeldzame afmeting is, is men er vrij zeker van, dat het deze otter is geweest, die het dochtertje van den heer v. d. Haar te Loozen heeft aangevallen, bericht het Vad."
(Leidsche Courant, 6 januari 1937)

Een leuk verschijnsel is dat otters altijd groot of reusachtig waren, zelfs, zoals in dit geval, als uit de opgegeven maten blijkt dat ze helemaal niet zo groot waren.
Herman van der Meer

peterv

Opmerkelijk hoe goed de schatting uit het eerste bericht was (ongeveer 1 meter) vergeleken met het gevangen dier: 104 cm. Verder blijkt van alle tijden hoe moeilijk gedrag van wilde dieren voor "gewone" mensen te interpreteren is. Het dier kan evengoed uit nieuwsgierigheid uit het water zijn opgedoken en de fantasie van een kind (of ouders) vult het verder wel in.
Peter Venema

HPM

Citaat van: peterv op oktober 23, 2016, 11:01:03 AM

Opmerkelijk hoe goed de schatting uit het eerste bericht was (ongeveer 1 meter) vergeleken met het gevangen dier: 104 cm. Verder blijkt van alle tijden hoe moeilijk gedrag van wilde dieren voor "gewone" mensen te interpreteren is. Het dier kan evengoed uit nieuwsgierigheid uit het water zijn opgedoken en de fantasie van een kind (of ouders) vult het verder wel in.

Schatting van grootte is altijd moeilijk en ik denk niet dat het meisje er de tijd voor heeft genomen.
Bij bemachtigde otters was het gebruikelijk om de lengte inclusief staart op te geven. Het is daarom maar de vraag of dat geklemde exemplaar dezelfde was.
Herman van der Meer

martenboonstra

Het motief en de omstandigheden waaronder het meisje zou zijn aangevallen - zonder dat wordt gesproken van uitwendig letsel - vind ik eigenlijk intressanter dan de afmeting van de otter. Otters vallen zelden mensen aan. Na introductie van otter is ooit eens meisje in haar hak gebeten. Niet gedreven door honger maar uit nieuwsgierigheid of verdediging van belangen. Blijft - ondanks enige opmerkingen bij het verhaal - en boeiend stuk om te lezen.

HPM

Toch zijn er meer verhalen over 'aanvallende' otters zonder dat het ter verdediging is.
Later zal ik nog wel wat sappige verhalen van verschillende aard posten. Nu ben ik nog bezig met zoeken en invoeren van waarnemingen tussen 1900 en 1940. Dat zullen er tegen de 500 gaan worden, maar het schiet al op.
Herman van der Meer

martenboonstra

Ontzettend mooi Herman. En de verhalen zijn te allen tijde van harte welkom.  Mooi om inzicht te krijgen hoe men naast otters leefde. Ook over aanvallende otters zijn verhalen - hoe onwaarschijnlijk dan ook - waardevol om lezen.

peterv

Citaat van: HPM op oktober 23, 2016, 20:49:39 PM
Toch zijn er meer verhalen over 'aanvallende' otters zonder dat het ter verdediging is. Later zal ik nog wel wat sappige verhalen van verschillende aard posten.
Boeiend, ik zie dat er op Youtube ook verschillende filmpjes zijn van aanvallende otters. De aanleiding blijft daarbij onduidelijk, maar het is wel duidelijk dat otters niet bang zijn uitgevallen. https://www.youtube.com/watch?v=BX4nOxn3mxY
Peter Venema