Welke oprolpissebed?

Gestart door Marco de Haas, mei 16, 2016, 14:17:09 PM

Vorige topic - Volgende topic

Marco de Haas

Ik zou graag willen weten welke soort dit is
Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/118753800
onzeker Gewone Oprolpissebed - Armadillidium vulgare gezien op 2016-05-13 Ede - Edese Bos
Foto's:


bij voorbaat dank Inventarisatie Ede
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

jck


Marco de Haas

Klopt helaas James. Alleen deze foto's waren voorhanden. Mocht het iets anders kunnen zijn dan de A. vulgare dan ga ik binnenkort zoeken of ik wat kan vinden en betere foto's maken.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

arpwifi

Ik zit zwaar aan A. pictum te denken - hoe groot/klein was deze?
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Marco de Haas

Een stuk kleiner dan de Armadillidium vulgare die ik vaak tegenkom hier. Zal niet veel meer dan 3-4mm zijn geweest. Ik zal er binnenkort is gaan zoeken.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

arpwifi

Dan kan pulchellum ook nog ... één van die twee zal het zijn - wel de moeite waard om terug te zoeken, beide worden weinig gemeld :)

P.S. Als je wat vindt, maak dan zeker ook een goede foto van de zijkant van het eerste tergiet (en kop en staart dus)
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Marco de Haas

Dit exemplaar is helaas in de 'afvalpot' verdwenen denk ik. Zodra ik een nieuwe vind zal ik daar zeker meerderen en betere foto's van maken. Het Edese bos wordt de komende 5 jaar (of eigenlijk 4,5 jaar) nog onder de loep genomen, dus er zal vast meer opduiken.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

arpwifi

Zet 'm (na nog eens kort puzzelen) maar weg als onzekere pulchellum dan - zeker geen vulgare
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Marco de Haas

Gedaan, waarnemingen op twee accounts bijhouden is best vervelend ;).
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

mberg

Heren,

Inderdaad, Armadillidium pictum of pulchellum. Aangezien beide daar zijn gemeld is niet met zekerheid te zeggen welke van de twee.

Met groet,

Matty
Matty P. Berg
Coordinator EIS-werkgroep Bodemfauna
Onderzoeker bodemfauna aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen en Naturalis, Leiden
Aanspreekpunt Sectie Bodemfauna Nederlandse Entomologische Vereniging

Marco de Haas

Laat ik er nou gisteren nog één hebben gevonden en verzameld, die zal ik zo is bekijken.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

Marco de Haas

Oordeelt u maar:

Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/121313226
Prachtoproller - Armadillidium pulchellum gezien op 2016-07-13 Ede - Edese Bos
Foto's:






Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

Marco de Haas

Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http


Marco de Haas

Ik heb de waarneming aangepast. Vandaag weer één van de twee verzameld in het Edese bos, die zometeen maar eens bekijken.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

Marco de Haas

Lijkt mij dan weer wel een Prachtoproller - Armadillidium pulchellum:

Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

arpwifi

Die zijkant van het eerst segment is pulchellum, maar de kop van dat andere beest met de "pictum" zijkant van het eerste segment is ook pulchellum (!!)

Alleen op deze foto goed te herkennen:


Die zijkant van het eerste segment is erg verneukeratief - ik heb me daar vaker op verkeken op foto's: Een beetje verkeerde kijkhoek en je ziet het afgeknotte hoekje niet.

Zorg bij pissebedden dat je altijd goede foto's van kop en staart maakt, dan wordt het allemaal veel duidelijker!

Vergelijk met deze prachtige foto's van Jan:

pictum  kop / telson
pulchellum  kop / telson

Merk op dat je bij het gelinkte aanzicht van de kop van pulchellum ook bijna de afgeknotte achterhoek van tergiet 1 niet ziet (!)

Overigens: Een volwassen pictum is ook echt heeeel veel groter dan pulchellum ... mja ... jonkies kunnen dan weer wel roet in het eten gooien.
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Marco de Haas

Weer bedankt Arp! Onder de binoc had ik bij de 'A. pictum' de vorm van het eerste segment wel goed gezien, maar op mijn foto's zag het er weer anders uit. Vandaar dat ik daar nogal over zat te twijfelen. Duidelijk zo! Ik denk trouwens dat de foto's van Jan zo duidelijk (groot) zijn, dat mijn laptop ze niet wil laden  ;D. (Toch bij de foto's terecht gekomen via de site.)

De volgende keer pak ik gewoon de loep erbij en kan ik de beestjes weer vrolijk laten rondlopen.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

Jan van Duinen

Citaat van: Marco de Haas op november 01, 2016, 22:17:30 PM
Ik denk trouwens dat de foto's van Jan zo duidelijk (groot) zijn, dat mijn laptop ze niet wil laden  ;D. (Toch bij de foto's terecht gekomen via de site.)

Hoi Arp en MArco,

De manier die Arp gebruikt om de foto's te laten zien werkt niet, dit is op de site geblokkeerd omdat erg veel (commerciële) websites er met mijn foto's vandoor gingen, (deeplinking).
Om ze te bekijken moet je echt naar de site zelf.

arpwifi

#19
Gisteren wilde ik dan maar even een side-by-side in elkaar plakken op basis van eigen foto's die allemaal al wat ouder zijn en veel slechter dan de foto's van Jan, en liep er meteen weer tegenaan dat ik op zulke matige foto's altijd ruzie heb met het goed herkennen van die koplijnen.

In plaats van een duidelijke vergelijking maak ik er dus maar eens een "discussiestukje" van om de moeilijkheden bij het herkennen van de meest toegankelijke fotokenmerken voor deze twee maar eens aan te stippen.

Als uitgangspunt gebruik ik de tekeningen van Hay Wijnhoven uit de tabel voor de Nederlandse pissebedden in Wetenschappelijke Mededeling 221 van de KNNV (Berg & Wijnhoven, 1997), welke ook als PDF beschikbaar is op pissebeddenproject.nl. Let op: Op de afbeelding rust volledig auteursrecht, dus deze kan ik hier wel gebruiken als (beeld)citaat in een discussie die mede over deze specifieke tekeningen gaat, maar ander hergebruik is niet legaal(!)

Onderscheidende "foto-kenmerken" voor deze twee soorten zoals gebruikt in de tabel en weergegeven in de tekeningen zijn, in eigen bewoordingen, als volgt:

  • Zijrand 1e tergiet aan de achterhoek bij pullchellum iets hoekig schuin afgeknot, bij pictum vloeiend verlopend.
  • Bij pulchellum loopt Voorhoofdslijn tot aan het oog en de bovenrand van het scutellum onder het oog door, bij pictum loopt de voorhoofdslijn dooor tot onder het oog en vervaagt de bovenrand van het scutellum ter hoogte van het oog.
  • Telson van pulchellum korter en breder afgerond, bij pictum langer en scherper driehoekig afgerond.
In de tekeningen is het beschreven verschil in de koplijnen en zijrand van het 1e tergiet duidelijk zichtbaar. In de praktijk kan dit op foto's sterk tegenvallen, zo erg zelfs dat ik denk dat het niet alleen aan de matige foto's ligt, maar dat je ook wat kanttekeningen zou kunnen plaatsen bij de individuele variatie en de klakkeloze toepasbaarheid van beide kenmerken.

Het voordeel van tekeningen is natuurlijk dat je dergelijke kenmerken iets duidelijker kunt benadrukken, hetgeen voor een sleutel uiteraard ook wenselijk en nuttig is en in principe kloppen de kenmerken ook. Dat wil ik niet ter discussie stellen, maar het is denk ik wel goed om er eens wat foto's uit de dagelijkse "fotobewijslast"-praktijk naast te leggen om duidelijk te maken dat het niet altijd zo eenduidig herkenbaar is als op de tekeningen.

Nog even als kanttekening tussendoor: De determinatie van verzamelde beesten is zelden of nooit een probleem. Om te beginnen is een volwassen pictum echt veel groter dan een volwassen pulchellum en heeft voor mijn gevoel een wat hardere glans en kleuren, maar vooral zijn de genoemde kenmerken beter te beoordelen als je het beestje onder binoc wat heen-en-weer kunt bewegen en last but not least kun je natuurlijk ook gewoon naar het 7e loopbeen en/of de pleopoden van een verzameld mannetje kijken voor ultieme zekerheid.

Enfin, terug naar de "fotokenmerken". In de tweede bijlage heb ik een kiekje bewerkt dat ik in het veld maakte van de A. pictum van deze waarneming van Jan (we waren samen op stap).

Geen discussie mogelijk, dat was pictum: Groot beest, puntig telson etc. Maar op mijn (matige foto) zou je bij het rechter oog als je niet goed oplet toch zomaar kunnen denken dat je een foto van pulchellum ziet. Voor de leuk heb ik erboven ingetekend hoe de lijnen niet lopen (en wel), maar je zou je zomaar kunnen vergissen. Dit komt vooral omdat de bovenrand van het scutellum hier wel echt zichtbaar doorloopt tot aan het oog en daar weer bijna samenvloeit met de voorhoofdslijn. Op dezelfde foto is het onder het linkeroog (iets andere kijkhoek) veel duidelijker, maar als je die er niet bij zou hebben ...

Vaak genoeg is het ook wel duidelijk, zoals bijvoorbeeld deze pictum van Ingrid of op de meeste foto's van Jan, maar misschien zijn die foto's er ook wel op uitgezocht om het kenmerk duidelijk te tonen ... een iets andere kijkhoek op een ander individu en je gaat alweer twijfelen(?!) In bijlage 3 nog twee individuen A. pictum met slechte kiekjes uit 2007 waar je makkelijk de fout mee in zou kunnen gaan (vind ik):


Ik doe er nog een even slecht kiekje bij van een pulchellum, gewoon ter vergelijking. De crux zit 'm er denk ik in dat bij pictum de voorhoofdslijn, die doorloopt tot onder het oog, vlak naast het oog toch wel even duidelijk dunner wordt waar deze stijl naar beneden afbuigt en juist op dat punt weer enigszins samenvloeit met de bovenrand van het scutellum als deze iets duidelijker afgetekend doorloopt, maar die scutellumlijn wordt wel tussen neus en oog wat onduidelijker/dunner en pas onder het oog is de lijn (de voortzetting van de voorhoofdslijn, samen met de scutellumlijn?) weer dikker, terwijl bij pulchellum die bovenrand van het scutellum in het geheel stevig doorloopt en dikker is dan de voorhoofdslijn. Bij pictum knijpen de twee lijnen misschien ook iets duidelijke naast het oog weer naar elkaar toe? Maar de verschillen kunnen toch lastig te zien zijn. Lastiger dan de tekeningen suggereren in elk geval.


Tot slot nog een opgerolde pulchellum erbij. Duidelijk pulchellum (telson, koplijnen), maar van de afgeknotte achterhoek van T1 is zo niks te herkennen - zou je zomaar voor pictum kunnen aanzien:
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Marco de Haas

Dat maakt het allemaal inderdaad een stukje duidelijker Arp, bedankt! Ik hoop dan ook nog eens A. pictum tegen te komen om het verschil ook in het echt te zien, kan misschien ook nog wel eens helpen  :blink:.
Met vriendelijke groet, Marco de Haas
Validator cicaden

Oproepje cicade-waarnemingen: zie hier.
Waardplanten cicaden: zie [url=http

mberg

Heren,

Jullie waren er al uitgekomen. A. pulchellum. Het afgesneden hoekje van segment is het beste kenmerk. Onderscheid A. pictum / pulchellum met A. vulgare is de donkere uiteinde van segment 7 welke bij A. vulgare ontbreekt.

Met groet,

Matty
Matty P. Berg
Coordinator EIS-werkgroep Bodemfauna
Onderzoeker bodemfauna aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen en Naturalis, Leiden
Aanspreekpunt Sectie Bodemfauna Nederlandse Entomologische Vereniging

arpwifi

Citaat van: mberg op november 05, 2016, 13:01:24 PM
Het afgesneden hoekje van segment is het beste kenmerk.
Maar op veel foto's dus toch een stuk minder goed herkenbaar dan je intuïtief zou verwachten ...
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

mberg

Hej Arp,

Zo is het maar net. Het moet ook niet te makkelijk worden.

Met groet,

Matty
Matty P. Berg
Coordinator EIS-werkgroep Bodemfauna
Onderzoeker bodemfauna aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen en Naturalis, Leiden
Aanspreekpunt Sectie Bodemfauna Nederlandse Entomologische Vereniging