Is
hier goeddeels beantwoord, toch?
Wat is een "veldwaarneming"? In tuin of park, vooral waar de zon vastloopt, zul je ze een enkele keer kunnen tegenkomen, maar in grote lijnen toch echt wel erg aan menselijke activiteit gebonden. In Zuid-Europa komen ze allemaal veel meer vrijlevend voor, dus ons klimaat is een grensgevalletje binnen/buiten voor deze beesten en naarmate alles meer opwarmt, of in stedelijk gebied waar de stenen van veel gebouwen de warmte vasthouden, zullen we ze ook wel meer buiten gaan tegenkomen (zie die grote Papiervis onder de A20 in Rotterdam).
Het Zilvervisje (
Lepisma saccharina is al eeuwen "bij ons" - reist door de geschiedenis met ons mee, wordt meegenomen bij verhuizingen of liefdevol achtergelaten voor de volgende bewoners van een pand ;o) Net als andere van oorsprong "exotische" beesten die alleen in/aan onze gebouwen voorkomen zoals diverse kakkerlaksoorten. Hetzelfde geldt voor het Ovenvisje (
Thermobia domestica), maar die is veel meer afhankelijk van hoge temperaturen en wellicht iets meer van onhygiënisch geknoei. We krijgen vrijwel geen waarnemingen van
Thermobia meer binnen. In woonhuizen zal de soort nagenoeg uitgestorven zijn in Nederland - ik kan me alleen uit m'n studententijd (jaren '80) nog een keer een kolonie herinneren in een gasfornuis dat we uit elkaar haalden voor een reparatie. Die moeten met het (oeroude) gasfornuis "binnengehaald" zijn in de nieuwbouwflat. Het papiervisje is een relatieve "nieuwkomer", maar was al beduidend langer aanwezig in Nederland dan de
melding van 2002. In retrospect weet ik dat ik ze al in de jaren 70-80 uit Oegstgeest ken - mogelijk meegekomen met papier in een verhuizing uit Amerika.
Dat geeft denk ik ook aan "hoe ze er komen": Ze worden gewoon meegesleept met verhuizingen e.d. en dat al eeuwenlang.
Het Papiervisje houdt zich veel beter in drogere, goed geïsoleerde nieuwbouw dan het Zilvervisje en Ovenvisje - de soort is beter "geschikt" voor onze moderne leefomgevingen. In zekere zin kun je Zilver- en Ovenvisjes misschien vooral een beetje inschalen als "relictvoorkomen" in oudere gebouwen en het Papiervisje als expansieve nieuwkomer, maar het ligt wel wat genuanceerder dan dat. Je komt ze tegenwoordig ook vaak samen tegen in één gebouw - vooral in gebouwen met veel "doorstroming" qua menselijke bewoners.
Dat ik de uk van John (nog) niet zeker wil determineren is meer een principekwestie omdat ik de hele jonge schubloze nimfen van andere Ctenolepismatinae niet goed genoeg ken - maar die zijn wel erg onwaarschijnlijk dus.