Gegroefde veldsla en verschillen met -gewone- Veldsla

Gestart door Thea, april 19, 2015, 12:31:12 PM

Vorige topic - Volgende topic

Thea

In dit droge voorjaar groeit  op droge zandige plekken ook de -gewone- Veldsla als kleine lage plantjes, propjes noem ik ze, die op Gegroefde veldsla lijken. Bij jonge Veldsla-plantjes is de vorm van het zaad nog niet goed te herkennen.
Op mijn 3-jaarlijkse inventarisatieronde in het duinterrein, zag ik dat BEHARING een extra veldkenmerk is. RIJPE ZADEN geven uitsluitsel.
Hier de verschillen in het veld:

Gegroefde veldsla (Valerianella carinata):
- rijpe zaden langwerpige met diepe groef - hèt doorslaggevende kenmerk
- zaden makkelijk los te peuteren, ook tijdens bloei, vorm dan duidelijk herkenbaar
- zaden vallen bij drogen snel uit, ook van bloeiende planten (2 dagen tussen de kranten)
- plant geheel kaal
- onderste bladen meer ei-vormig
- korte bloeitijd, snel afsterven in april/mei/begin juni
- alleen op droge zandige, mossige plekken
- grootte rozet 0,5 - 3 cm

(gewone) Veldsla (V. locusta):
- rijpe zaden meer driehoekig, met gekromde, minder diepe groef
- zaden moeilijk uit de plant te peuteren
- stengelleden en bladstelen met -bijna afstaande- haren
- onderste bladen spatelvormig
- langere bloeitijd tot in juli
- ook in kruipwilgstruweel
- grootte rozet vanaf ca 2 cm
Goede foto hier http://pwn.waarneming.nl/waarneming/view/101033880

Met deze kennis valt een van mijn waarnemingen met 1 plant uit 2009 af als Gegroefde (al gecorrigeerd). Geen ramp: 30 m verder staat hij duidelijk wel. De afgelopen weken heb ik al een aantal waarnemingen van Gegroefde veldsla gecheckt. Met deze kennis zal ik dat nogmaals doen.

Thea Spruijt

Datura

Hallo Thea,

Goed initiatief,  :duim: . Hou je er bij de revisie wel rekening mee dat de Gegroefde veldsla in het binnenland een andere habitus heeft als in de Duinen (in het binnenland worden ze net zo hoog als Gewone veldsla)? Mogelijk zijn dus de rozetten van Gegroefde veldsla in het binnenland wel behaard (oudere planten sowieso, zie bijvoorbeeld de derde foto hier: http://waarneming.nl/waarneming/view/83484567).

Verder voor de mensen als tip in het veld: Bij planten die op het eerste gezicht geen vruchten hebben, kan het lonen om bij de onderste vertakking van de bloeiwijze te kijken. Hier zit soms een enkel bloemetje of vrucht, die verder ontwikkeld is dan de rest van de bloeiwijze.

En tot slot: ook in de vruchtbeginsels is al tijdens de bloei de vorm van het (toekomstige) zaad te herkennen. Hiervoor kun je dan wel het beste de bloemetjes meenemen en thuis onder een binoculair een dwarsdoorsnede door het vruchtbeginsel maken en bekijken. Zie onderstaande foto met links een Gegroefde veldsla en rechts een gewone veldsla.


Natuurlijke groeten van
Kim Lotterman

Crossbill guides

Thea

De praktijk blijkt weerbarstiger.

In het algemeen zijn alle soorten Veldsla in Nederland min of meer behaard.
Dat zegt de literatuur en ook een snelle blik in het Rijksherbarium (Leni Duistermaat, hartelijkd ank daarvoor).

De enige uitzondering is Gegroefde veldsla in het duingebied van Noord- en deels ook Zuid-Kennemerland. Dwz het duingebied tussen Haarlem en Bergen. Deze V. carinata-planten zijn kaal of iets papilleus (binoc of loep met meer dan 10x vergroting). Deze Gegroefde veldsla-planten zijn ook korter dan elders: door de zeer korte stengelleden lijken het net propjes, vooral tijdens de bloei. Vooral tussen Castricum en Egmond zijn veel groeiplaatsen op zandige hellingen.

Ik en anderen hebben nu 20 of meer plekken bezocht en telkens de kaalheid gezien. Bij nadere check vielen de zaden makkelijk uit en hadden een diepe, breed V-vormige groef.

Vooral tussen Castricum en Egmond zijn veel groeiplaatsen op zandige hellingen. Voor wie hem wil zien:
http://pwn.waarneming.nl/waarneming/view/101791644
Hier groeit hij langs het pad en is nog even (nu bijna uitgebloeid) op 30-60m voor het klaphek te bekijken. Let op: hooguit klein stukje afbreken en zaden ter plekke laten vallen. De plek is te bereiken via ingang Diederik.

Thea Spruijt



Als het lantenseizoen voorbij is, zal ik dieper in het herbarium-materiaal duiken.