Hemerobiidae informatie

Gestart door GerardL, mei 12, 2014, 18:47:08 PM

Vorige topic - Volgende topic

GerardL

Hallo forumlezers,

Is er iemand die weet welke kenmerken van de gaasvliegen gefotografeerd moeten
worden om tot determinatie te komen via foto`s.
Was deze week bij een kennis en die had al enkele gaasvliegen op het laken maar
kon er nix mee, omdat hij geen "goede"  info over deze beestjes vond.
Iedere info, of URL's welkom.
Zie ook:  http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=247962.msg1480036#msg1480036

Alvast bedankt,

Grtzzzz

Gerard

Edit Arp: spelling familienaam


Arp

Hoi Gerard,

Er is relatief weinig online te vinden. Even uit m'n hoofd één fatsoenlijke sleutel en twee of drie bruikbare fotoverzamelingen. Er is wel meer gepubliceerd, maar meestal niet online (o.a. de indrukwekkende boeken van Aspöck & Aspöck). Ik heb al een paar keer linklijsten samengesteld, maar die zijn momenteel geloof ik allemaal niet meer toegankelijk. Ik zal kijk of ik vanavond wat in elkaar kan schuiven.

In het algemeen zijn hele goede scherpe foto's van de vleugeladering nodig, de kop en hals van boven en kop van voor/opzij. Een blik op de achtervleugels kan handig zijn (maar vaak lastig natuurlijk), soms de vorm van de tarsklauwtjes (niet te doen op foto) en altijd proberen om door/onder de vleugels de punt van het achterlijf zo goed mogelijk vast te leggen (genitaal).
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

GerardL

Hallo Arp,

Ja dat is wel iets waar ik wat mee kan. Misschien gebruik ik zulke informatie niet meteen
maar als ik weet wat ik moet fotograferen is de eerste hindernis, om tot een naam te komen
al overwonnen. En als ik dit soort info van alle beestjes had, of het stond ergens,
word het minstens 1 keer gelezen (en zeker door mij), dus voor mij is het in ieder geval relevant.
Als zoiets al bij een determinatie vermeld word, blijft het vaker wel "hangen" !

Dankjewel Arp!

Grtzzzz

Gerard

Arp

#3
AHw duh ... in de "virtuele determinatie-informatie" voor dit onderforum stond toch al wat in dit berichtje onder de oorwormen. Zal het straks nog wat uitbreiden.

Ik geef de "Neuroptera & aanverwant" even een eigen berichtje 
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

GerardL

Hallo Arp,

Ik bedoel eigenlijk, wat moet je nou eigenlijk fotograferen van een beestje?
Welke delen, vleugelpatroon, de ogen, of wat dan ook.
En dit geld voor vele beestjes!

Grtzzzz

Gerard


Arp

Daar was dit voor (hierboven):
Citaat van: Arp op mei 12, 2014, 19:21:14 PM
In het algemeen zijn hele goede scherpe foto's van de vleugeladering nodig, de kop en hals van boven en kop van voor/opzij. Een blik op de achtervleugels kan handig zijn (maar vaak lastig natuurlijk), soms de vorm van de tarsklauwtjes (niet te doen op foto) en altijd proberen om door/onder de vleugels de punt van het achterlijf zo goed mogelijk vast te leggen (genitaal).

Preciezer? ... hmmppfff ... even uit m'n hoofd

Kop/hals : wel geen lengteband en de kleur/glans daarvan
Kop: Kleur van monddelen
Vleugeladering:
- Nabij vleugelbasis wel/geen "vena recurrens"
- Aantal aftakkingen van R
- Kleur en plaats (aan/afwezigheid) van een paar dwarsadertjes, o.a. in voorste vleugelhelft tussen R & M en tussen Sc en R
- Dwarsaders in achtervleugel (aantal/kleur)

zoiets?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Yeronimo

#6
Hetzelfde probleem als Gerard heb ikzelf ook. Ik kon ook gister bijna helemaal geen literatuur vinden toen ik een uur aan het zoeken was voor een dier wat Merel en ik gevangen hadden met ons vlindernet. We heb er zelf Hemerobius humulinus van gemaakt doordat ik elke Latijnse naam die stond in het overzicht van Hemorobidae gegoogled heb en daar betrouwbare links uit gekozen heb. Hemerobius humulinus kwam als enige naar voren die klopt qua vleugeltekening, maar een goed (wetenschappelijk) onderbouwde bron is niet online te vinden. Door plaatjes te kijken begeef ik me op glad ijs, liever zie ik tekst/sleutels die soorten uitsluiten en hopelijk zijn die er ergens want alle dieren zijn interessant!

Bronnen:
http://micropics.org.uk/Hemerobiidae/Hemerobius/humulinus/hemerobius%20humulinus.htm
Let op! Zelfs in de tekst staan een aantal kenmerken en vervolgens staat er 'looks most like H. humulinus'. Dus ook niet echt zekerheid.
http://www.naturespot.org.uk/species/hemerobius-humulinus

Gaat om deze foto's die ik gemaakt heb:




Jeroen Breidenbach, 31 jaar
Leeuwarden

Arp

#7
Qua Neuroptera ben ik nog een complete nincompoop beginner. Weliswaar ben ik al een aantal jaren bezig om foto's en  documentatie bij elkaar te scharrelen, maar het vordert maar langzaam. Ik wil ze wel beter leren, maar moet daarvoor nog veel meer "materiaal" zien. Meer dieren zelf vangen of opgestuurd krijgen. Of, ook nuttig, dagenlang in de collectie van Naturalis rond mogen hangen en uren en uren zoet zijn met foto's maken en daarna weer dagenlang deze uitzoeken en bewerken. Maar met de beperkte tijd/gelegenheid die ik daarvoor heb moet/wil ik eerst andere groepen beter uitwerken.

Voorbeeld: Een paar weken terug mocht ik (met dank aan Willem Hogenes) een dag in de collectie werken en ben met Kameelhalzen bezig geweest. Een hele dag druk in de weer met fototoestel, lunch overgeslagen en aan het eind nog steeds maar grofweg de helft van de wenssoorten kunnen uitpluizen. En dat zijn er aanzienlijk veel minder dan de Neuroptera. Gisteren zijn al mijn computeruurtjes gaan zitten in het uitzoeken en bewerken van de foto's van één soort (zie bijlage) en dat kan bepaald nog beter :rolleyes:

Groepen waar ik de komende tijd op een dergelijke manier serieuzer tijd in wil stoppen om sleutels van uit te werken zijn Oorwormen, Kakkerlakken, Kameelhalzen, Schorpioenvliegen en heeeel misschien Chrysopidae als ik er aantoe kom. Dat zijn groepen waar ik in de afgelopen jaren, vaak min of meer bij toeval, al eens wat meer voor heb uitgezocht. De Hemerobiidae en Coniopterygidae komen wel steeds weer langs en als ik beesten vind of toegestuurd krijg maak ik er zoveel mogelijk goede foto's van, maar het zijn er relatief weinig, dus dat schiet niet echt op.

En dan nog de foto's die langskomen op waarneming.nl ... omdat ik ze nog niet goed genoeg "ken" en dus niet "op habitus" 90% van de identificatie kan doen, moet ik ze voor de zekerheid compleet uitsleutelen. Daarbij is al meer dan eens gebleken dat je erg snel de mist in gaat van foto, zelfs met erg goed foto's die ik hier thuis in alle rust als "studio"-opnames heb kunnen maken van beesten die rustig "stil" zaten om een paar luizen weg te kauwen. Voorbeeld: Is een bepaald dwarsadertje zwart of niet? Op de foto zou je duidelijk zeggen van wel. Onder binoc blijkt later dat het een dikke zwarte haar is die in perspectief net voor het adertje staat :( En de foto's die op het forum langskomen zijn doorgaans (uitzonderingen daargelaten) niet eens van dezelfde kwaliteit, dus je zit je meestal een ongeluk te turen om er dan vervolgens toch niet helemaal lekker uit te komen.

Ook is het niet efficiënt om steeds van de hak op de tak te springen. Gisteren was ik met kameelhalzen bezig en het is niet handig om dan "even tussendoor" alle info, sleutels en vergelijkingsfoto's voor Hemerobiidae weer uit de kast te trekken (c.q. digitaal op te sporen). Ik laat tegenwoordig zulke vragen dus liever lopen, totdat ik een keer inspiratie vind om er een dag of twee goed voor te gaan zitten en er dan meteen een zwik (ook eigen voorraad) af te werken. Ik wil er wel naar kijken - graag zelfs, want alleen zo kan ik ze ooit zelf onder de knie krijgen - maar er is niet altijd (meteen) gelegenheid.

Vannacht heb ik nu eerst maar eens deze linklijst wat uitgewerkt zodat mensen wat hulpmiddelen hebben voor zelfredzaamheid. Een aantal van de publicaties die daar als "niet online" staan heb ik ook digitaal beschikbaar (meestal ruwe scans), maar ik moet nog een gevecht aan met een vernaggelde schijf en een stapel oude/backup-schijven om de handigste versies daarvan terug te vinden. Wellicht krijgen jullie die morgen (nou ja, straks) in de mail.

Qua Hemerobiidae heb je hier misschien alvast wat aan:

Een paar jaar geleden heb ik onder non-disclosure voorwaarden een keer een soortenlijst voor Nederland gekregen van Willem Hogenes waar destijds een aantal soorten opstonden die nog niet voor Nederland gepubliceerd waren. Inmiddels zijn die soorten wel terug te vinden op het Nederlands Soortenregister, met als bronvermelding "persoonlijke mededeling Willem Hogenes", dus ik beschouw ze bij deze als "gepubliceerd".

De lijst Nederlandse Hemerobiidae wordt dan:

Drepanepteryx Leach in Brewster, 1815

  • Drepanepteryx algida (Erichson, 1851)
  • Drepanepteryx phalaenoides (Linnaeus, 1758)
Megalomus Rambur, 1842

  • Megalomus hirtus (Linnaeus, 1761)
Psectra Hagen,1866

  • Psectra diptera (Burmeister, 1839)
Micromus Rambur, 1842

  • Micromus variegatus (Fabricius, 1793)
  • Micromus angulatus (Stephens, 1836)
  • Micromus paganus (Linnaeus, 1767)
Wesmaelius Krüger, 1922

  • Wesmaelius (Wesmaelius) concinnus (Stephens, 1836)
  • Wesmaelius (Wesmaelius) quadrifasciatus (Reuter, 1894)
  • Wesmaelius (Kimminsia) balticus (Tjeder, 1931)
  • Wesmaelius (Kimminsia) nervosus (Fabricius, 1793)
  • Wesmaelius (Kimminsia) subnebulosus (Stephens, 1836)
  • Wesmaelius (Kimminsia) mortoni (McLachlan, 1899)
  • Wesmaelius (Kimminsia) ravus (Withcombe 1923) - nog niet in NL vastgesteld
Hemerobius Linnaeus, 1758

  • Hemerobius atrifrons McLachlan, 1868
  • Hemerobius contumax Tjeder, 1932
  • Hemerobius fenestratus  Tjeder, 1932
  • Hemerobius humulinus Linnaeus, 1758
  • Hemerobius lutescens Fabricius, 1793
  • Hemerobius micans Olivier, 1792
  • Hemerobius nitidulus Fabricius, 1777
  • Hemerobius perelegans Stephens, 1836
  • Hemerobius pini Stephens, 1836
  • Hemerobius simulans Walker, 1853
  • Hemerobius stigma Stephens, 1836
Sympherobius Banks, 1904

  • Sympherobius elegans (Stephens, 1836)
  • Sympherobius fuscescens (Wallengren, 1836)
  • Sympherobius klapaleki Zeleny, 1963
  • Sympherobius pellucidus (Walker, 1853)
  • Sympherobius pygmaeus (Rambur, 1842)
Drepanepteryx, Megalomus en Psectra zijn redelijk duidelijk te herkennen, al moet je met Megalomus nog een beetje oppassen want er zijn nog een paar soorten met een breder costaalveld. Anyway, ik beperk me even tot de rest.

Micromus (en Psectra) kun je redelijk makkelijk uitfilteren op basis van het feit dat ze géén teruglopende humerale ader hebben ("vena recurrens"). Dat is het kromme adertje dat in deze plaat blauw is ingetekend.

De drie tot nu toe voor Nederlands bekende Micromus-soorten zijn ook redelijk eenvoudig uit elkaar te houden: M. variegatus (zeer algemeen) klein met hele smalle vleugels en duidelijk karakteristiek vlekpatroon. Van de andere twee is M. angulatus veruit de algemeenste en van M. paganus te onderscheiden door het aantal aftakkingen van R: 4 voor angulatus; 5-6 voor paganus en lanosus (niet in NL). Zie plaatje hier. Dat gezegd hebbende, bij een geval als deze ga ik dan toch weer twijfelen en zou meer referentiemateriaal willen zien voor paganus en lanosus. Om die twee uit elkaar te houden (buitenland) heb je overigens het genitaal of de achtervleugels nodig (apicale gradaten donker/licht).

Wesmaelius wordt van Hemerobius/Sympherobius afgesplitst op een dwarsadertje tussen Rs en M1+2. Zie de uitleg in dit berichtje. Je moet al behoorlijk strakke foto's hebben om dat te kunnen herkennen.

Sympherobius wordt officieel van Hemerobius afgesplitst op basis van de adering van de achtervleugel. Dat kan maar zelden van foto. Wel zijn Sympherobius doorgaans wat kleiner/fragieler en meer effen donker van kleur zodat je vaak nog wel een educated guess kunt doen welke van de twee het zal zijn en dan eerst daarmee verder sleutelen.

Pak vooral alvast de Aspöck & Aspöck van 1964 op ("Synopsis") en eventueel de Fraser (1959) en Greve (1987) en kijk eens of je daarmee verder komt in combinatie met bovenstaande soortenlijst (let op: soms meer, soms minder soorten!)

Ik ga morgen dan maar eens een dagje Hemerobiidae doen en m'n docs weer opgraven/uitwerken en wat voorbeeldfoto's bij elkaar scharrelen, maar nu eerst naar m'n mandje.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)