Hoi Albert,
Ondanks die grenzen schiet jij schitterende platen en ik was even weer op zoek naar die grenzen. Soms moet je ook goede fotografen weer eens uitdagen, toch?

Het zou m.i. aardig zijn een reeks foto's van dergelijke 'sternietflappen' bij de vrouwen te maken, want ik meen me uit eigen ervaring te herinneren dat daar toch meer variatie in zit.
En ik ben eigenlijk wel heel benieuwd naar de vorm van deze 'sternietflap' bij kleine exemplaren van Hedychrum nobile s.l.
En goede revisie van het genus Hedychrum en genetisch onderzoek zouden meer duidelijkheid over de soorten kunnen geven, maar ik denk dat daar door Europese goudwespen-onderzoekers aan wordt gewerkt. Zie bijvoorbeeld Niehuis, O. & J. Korb, 2010. Isolation and characterization of seventeen polymorphic microsatelitte markers in the cleptoparasitic cuckoo wasp Hedychrum nobile (Hymenoptera: Chrysididae). - Conservation Genet. Resour. 2: 253-256.
Paolo Rosa (2006) meldt (als ik zijn italiaanse teksten tenminste goed vertaal) bij de grootte van deze taxa:
Hedychrum nobile: 7-10 mm, zelden 6 mm.
Hedychrum niemelai: normaliter kleiner, 4-6 mm, zelden groter.
Heb zelf de grootte en de andere morfologische kenmerken nooit systematisch bestudeerd bij deze taxa. Het blijven echter parasieten, dus de variatie in grootte kan elkaar wellicht overlappen.
Tenslotte voeg ik, zoals beloofd, hier de beschrijving toe van
Hedychrum aureicolle niemeläi ssp.n. Linsenmaier, 1959: 38."Mir vorliegend aus Portugal, Spanien, Korsika, Frankreich, Italien und Sizilien, Schweiz, Deutschland, Holland, England, Fennoskandien, Polen, Österreich, Ungarn, Jugoslawien, Mandchurei.
F. Type (Schweiz, Wallis) Coll. m., M. Allotype (Wallis) Coll. Verhoeff.
Die Form wird bekannt nach ihrem Entdecker P. Niemelä, Finnland, gestorben 1951. Das Aufsuchen einer eventuellen alten Type in den Museen Europas hat unter gegebenen Umständen wenig Aussichten auf Erfolg, und das Ergebnis würde in keinem Verhältnis zum Aufwand stehen.
4-8 mm, durchschnittlich kleiner als nobile. Gen (Fig. 62) mit schlankeren Zangen, Volsellen nicht kürzer als Tenetten (in der Regel etwas länger), kürzer als bei nobile. M. MTibien-Gruben deutlich, meist scharf eingedrückt (Fig. 63), F. St.-Höcker klein, kegel-förmig, in der Mitte mehr oder weniger deutlich gefurcht (Fig. 64). Pkt. des Abd. fein, mehr oder weniger zerstreut, besonders glänzend bei nordischen und polnischen F. Färbung wie bei nobile, oft aber zum Teil mehr goldgrün bis grün-golden. Bei den Populationen aus Portugal, Sizilien und auch bei vielen Individuen aus Spanien und Süd-Frankreich hat das Abd etwas gröbere und meist dichtere Pkt, oft mit starker Pkt des Tergit 2 hinten - jedoch als Form nicht genügend konstant.
Hedychrum nobile und aureicolle niemeläi ssp.n. sind oft sehr häufige Species, nobile scheint vor allem bei Halictus, niemeläi mehr bei Sphegiden (Cerceris) zu schmarotzen."
In dit kader is het aardig de determinatie-tabel voor dit genus van Verhoeff nog een keer te vermelden.
Verhoeff, P.M.F., 1950. Taxonomie der Niederländischen Hedychrum-Arten (Hedychrum Latr., Hym. Chrys.). - Publ. Natuurhist. Gen. Limburg 3: 3-8.
Ook hij onderscheidt twee vormen van H. nobile.
Een aanvulling die ik hier nog wil vermelden komt van Jane van der Smissen. Op blz. 312 van haar imposante werk [Smissen, J. van der, 2010. Bilanz aus 20 Jahren entomologischer Aktivitäten (1987-2007) (Hymenoptera Aculeata). - Verhandlungen des Vereins für Naturwissenschaftliche Heitmatforschung zu Hamburg e.V. 43: 1-426.] geeft ze de onderstaande bijdrage tot het determineren van de mannen van Hedychrum nobile en H. niemelai:
Mandibeln, Tibien am Ende und Tarsen meist schwarz oder dunkelbraun. Stirn- und Schläfenbehaarung länger. (Schrägsicht:) Tergum 2 meist bis zum Ende grob punktiert. Oftmals Kopf und Mesonotum blau oder violett und Mesonotum-Mittelfeld dunkler........
H. nobile (Scopoli)Mandibeln, Tibien am Ende und Tarsen meist aufgehellt. Stirn- und Schläfenbehaarung kürzer. (Schrägsicht:) Tergum 2 meist bis zum Ende feiner punktiert. Oftmals Kopf und Mesonotum grün mit goldenfarbenen Anteilen.......
H. niemelai Linsenmaier.
Overigens vermeld zij ook nog enkele interessante morfologische kenmerken voor de mannen van H. gerstaeckeri, die hebben een tandje op het eind van heup 1 en bij H. nobile s.l. is die op het eind afgerond (Fig. 45-46). Tevens is de beharing van sterniet 3 lang en verspreid tegen lang en zeer dicht behaard bij H. nobile s.l. Heb zelf lange tijd nauwelijks meer aan goudwespen gewerkt, maar dit laatste kenmerk kan ik me ook nog goed herinneren als een goed te gebruiken verschil tussen H. gerstaeckeri en H. nobile s.l.
Tenslotte, Albert wil jij de titel van dit topic svp. aanpassen in 'Hedychrum nobile of niemelai?' (??) dan kunnen we dit topic straks weer makkelijke raadplegen en gebruiken om naar te verwijzen.
Zo, weer een leuke puzzel, maar nu snel terug naar de bijenteksten die vóór 1 augustus af moeten!
Groet Theo:)