In 2005 ging het zogenaamde Tickbusters-project van start. Hierbij worden in het bijzonder dierenartsen, maar ook huisdiereigenaren, in Nederland verzocht verwijderde teken op te sturen naar het Utrecht Centrum voor Teken-Gebonden Ziekten (UCTD). De opgestuurde teken worden gedetermineerd en indien nodig onderzocht op pathogenen (ziekteverwekkers) die ze mogelijk bij zich dragen. Vervolgens vindt terugkoppeling plaats naar de veterinaire praktijk en/of eigenaar. Directe aanleiding voor dit project was het vinden van Dermacentor reticulatus, de vector (overdrager) van o.a. Babesia canis, op honden in Nederland die het land niet hadden verlaten. In 2004 werd maar liefst 23 keer babesiosis, de ziekte die wordt veroorzaakt door B. canis, gediagnosticeerd bij honden in Nederland zonder buitenlandanamnese (voorgeschiedenis). Daar eerder werd aangenomen dat deze teek niet in ons land voorkwam, was dit een belangrijke bevinding.
Op basis van interviews met inzenders van D. reticulatus teken uit het land zijn in 2005 en 2006 een achttal locaties in Nederland ontdekt en onderzocht op aanwezigheid van deze teken. Met behulp van sleepdoeken werden D. reticulatus adulten (volwassen stadium) en nimfen (onvolwassen stadium) verzameld in zes van de acht onderzochte locaties. In gebieden in de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant werden de meeste D. reticulatus teken verzameld. Opvallend is dat D. reticulatus teken nu ook elders, bijvoorbeeld in een gebied in de provincie Utrecht, gesignaleerd worden!
De teek D. reticulatus staat bekend als de vector van de parasiet B. canis. Dit wil echter niet zeggen dat iedere D. reticulatus teek B. canis bij zich draagt. Deze parasiet vestigt en vermenigvuldigt zich in de rode bloedcellen van de hond. De infectie zal, wanneer niet tijdig een behandeling wordt ingesteld, leiden tot bloedafbraak en multi-orgaan disfunctie.
D. reticulatus teken voeden zich voornamelijk op honden, paarden, runderen en schapen.
De relevantie van onderzoek naar D. reticulatus teken in Nederland neemt toe, omdat deze teek zich binnen het land lijkt te verspreiden. Het doel is dan ook de locaties waar D. reticulatus teken in Nederland voorkomen in kaart te blijven brengen. Hierbij kunnen we de hulp van natuurliefhebbers erg goed gebruiken! Het meest opvallende aan de D. reticulatus teek is het gevlekte scutum (schild). Bij mannelijke teken is de gehele rugzijde bedekt met het scutum. Vrouwelijke teken hebben een onbedekt achterlijf. Ook Dermacentor marginatus teken hebben een gevlekt scutum. Met het blote oog zijn ze niet van elkaar te onderscheiden.
Daarnaast is het belangrijk om te onderzoeken of de in Nederland gevestigde D. reticulatus teken B. canis en andere ziekteverwekkers bij zich dragen en in welke mate. Momenteel wordt door het UCTD hier onderzoek naar gedaan met teken afkomstig uit Nederland en België.
Om een bijdrage te kunnen leveren aan het onderzoek worden tekenverzamelbuisjes en inzendformulieren ter beschikking gesteld (
tickbusters@uu.nl) en de buisjes met teken kunnen worden teruggestuurd naar:
Utrecht Centrum voor Teken-Gebonden Ziekten (UCTD), Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht
Ter attentie van: De Tickbusters
Yalelaan 1
3584 CL Utrecht
Email:
tickbusters@uu.nl