Zwarte stern op krabbenscheer?

Gestart door Kars Veling, oktober 27, 2011, 10:59:08 AM

Vorige topic - Volgende topic

Kars Veling

Hoi,


Overal lees je dat krabbenscheer van belang is als nestelplaats voor zwarte sterns. Nu krijg ik van iemand een bericht dat dit uit Nederland helemaal niet bekend is? Is dit een hardnekkige fabel die door iedereen wordt overgeschreven (ook door mijzelf...) of zijn er Nederlandse waarnemingen van broedende zwarte sterns op krabbenscheer? Ik ben benieuwd.


Kars

Guus Peterse

Ik moet zeggen dat de zwarte sterns die ik ken, rond Utrecht en bijvoorbeeld ook in de Rijnstrangen en zo, vrijwel allemaal op aangelegde nestvlotjes broeden, terwijl er toch nog best veel krabbescheer aanwezig is. Maar misschien is dat wel omdat die vlotjes er nou eenmaal liggen. Lekker makkelijk voor ze.
Guus Peterse

Nieuw op mijn weblog: Kaapverdië juli - augustus 2015

UtrechtsVogelNet

Hi Kars,

Ik heb de afgelopen 10 jaar in de Utrechtse regio meerdere Zwarte Sternen kolonies bezocht en sommige ervan korte of langere tijd (maximum is 5 jaar tot nu) ook gevolgd; maar op Krabbescheer heb ik ze nog nooit zien broeden, ook niet op locaties waar vrij veel krabbescheer te zien was.
Net als Guus al schreef broedden ze vooral op de vlotjes. Misschien dat ze dat prettiger/makkelijker vinden.

Ik ben benieuwd of bekend is of de plekken waar ze wel op krabbescheer broeden (waarschijnlijk buiten NL?) of ze daar dan ook de mogelijkheid hebben om op vlotjes te broeden, en zoja, waar ze dan de voorkeur aan geven. Is jou daar misschien iets over bekend?

Phil

Kars Veling

Dank zover,
Nee, ik weet niet hoe dat in het buitenland is en of ze daar de keus hebben. Ik wacht nog ff af, want misschien dat ze ook hier in Nederland wel op Krabbenscheer zitten. Zijn er plekken zonder vlotjes in ons land????
Kars

Kars Veling

Inmiddels heb ik een berichtje gekregen van Jan van der Winden, van Buro Waardenburg die veel met zwarte stern werkt:


Hij schrijft:
In het verleden was Krabbenscheer een belangrijke basis voor nesten van zwarte stern in Nederland. Krabbenscheer is tegenwoordig vrijwel verdwenen in Nederland of van matige kwaliteit voor zwarte sterns. Dus tegenwoordig is het van ondergeschikt belang als nestondergrond voor zwarte sterns. Dat neemt niet weg dat ze er nog wel her en der op broeden en hopelijk in de toekomst weer veelvuldiger gebruik kunnen maken van deze nestondergrond.
Dus een fabel is het niet, maar ik hou me nog steeds aanbevolen voor concrete voorbeelden en zeker of ze ergens krabbenscheer prefereren boven vlotjes.
Kars

HPM

#5

Ik ken Zwarte Sterns ook nog uit de Nieuwkoopse Plassen e.o. in de tijd dat er nog geen nestvlotjes waren en ik meen mij toch te herinneren dat ze toen ook op Krabbenscheer nestelden, maar ook op Plomp/Waterlelie.

Hierbij een halve stereofoto uit 1906 van Zwarte Sterns in het Naardermeer die duidelijk op Krabbenscheer nestelen.

Herman van der Meer

Marcel van kammen

Toen ik klein was, inmiddels denk ik al zo'n 17 jaar geleden, zat er een grote kolonie bij Eernewoude voor de kijkhut. Deze broeden destijds allemaal op krabbenscheer. Totdat het gebied werd aangepast of het water ongeschikt werd voor krabbescheer.....toen zijn ze allemaal verdwenen.

Herman van der Klis

Mee eens met Herman v/d Meer . In de jaren zeventig , toen ik nog veelvuldig broedvogels inventariseerde voor 'Randstad en Broedvogels 'en later voor de 'Atlas van de Nederlandse Broedvogels' broedden de Zwarte Sterns in grote aantallen op Krabbenscheer ten oosten van de Reeuwijkse Plassen. Polders Oukoop b.v

Overigens komt Krabbenscheer nog op zeer veel plaatsen voor in veenpolders van Zuid-Holland , m.n tussen Gouda en Krimpen dit als gevolg van verwaarlozing van schijsloten.

mvg

Herman van der Klis
Herman van der Klis

rombout

Ik heb weleens gehoord dat ze niet zozeer op de krabbenscheer zelf zaten, maar meer op de wortelstokken van plompen en waterlelies die in die krabbenscheervelden ingesloten lagen. Naast de foto van het Naardermeer hierboven die aantoont dat ze dus wel degelijk toch op krabbenscheer konden zitten, hierbij nog twee plaatjes uit hetzelfde gebied die laten zien dat ze (daarnaast) inderdaad ook op andere drijvende plantendelen zaten. De zwartwitfoto is van ongeveer 1920, de scan van een dia uit 2001. Die laatste was opvallend, omdat deze ronddreef midden in een vaarroute niet ver naast uitgelegde vlotjes, die ook bezet waren.
Vriendelijke groeten
Rombout de Wijs
http://www.home.zonnet.nl/myotis2/

HPM

Citaat van: Herman van der Klis op oktober 27, 2011, 13:25:09 PM
Mee eens met Herman v/d Meer . In de jaren zeventig , toen ik nog veelvuldig broedvogels inventariseerde voor 'Randstad en Broedvogels 'en later voor de 'Atlas van de Nederlandse Broedvogels' broedden de Zwarte Sterns in grote aantallen op Krabbenscheer ten oosten van de Reeuwijkse Plassen. Polders Oukoop b.v

Overigens komt Krabbenscheer nog op zeer veel plaatsen voor in veenpolders van Zuid-Holland , m.n tussen Gouda en Krimpen dit als gevolg van verwaarlozing van schijsloten.

mvg

Herman van der Klis

Maar ook veel in brede watergangen (bijv. Tweemolentjesvaart, Noordkade, Dwarskade) rond Biesland (Pijnacker/Nootdorp). Die zullen toch niet verwaarloosd worden.

(Voor R en V en de eerste Atlas heb ik gebieden geinventariseerd tussen Aerdenhout en IJmuiden en in Haarlem e.o. Mijn eerste betaalde inventarisatieklus. Weinig Zwarte Sterns daar maar wel Zwarte Specht en veel Nachtzwaluwen.)
Herman van der Meer

HPM

#10
Hierbij een door R. Rens gemaakte foto van een nest op Krabbenscheer, afkomstig uit: F. Creutzberg et al (1969). De Zuidelijke Vechtplassen, Flora en Fauna. Rivon-verhandelingen nr 7.
Dergelijke bewijsplaatjes zijn er vast wel meer te vinden.


Herman van der Meer

Margreet Kwh

#11
Uit "Vogels van moeras en rietland", door Rinke Tolman, Serie Wat leeft en groeit, uitg. het Spectrum Utrecht, deel 8, z.j.
(de serie is gepubliceerd 1939-1952):

De donkerste van al onze sterns is de zwarte stern, (...), een vogel van onze drasse streken en plassengebieden; hij geeft aan die poelen, doode rivierarmen en verdere wateren de voorkeur, welke door een dichte begroeiing worden gekenmerkt; vooral de terreinen, waar de krabbescheren mannetje aan mannetje in het water staan gerangschikt, beschouwt hij meermalen als een dorado, al is hij met een dergelijk milieu geenszins uitsluitend geassocieerd.
(...)
Gelukkig zitten wij (...) goed in onze zwarte sterns, die op Texel ook wel slecht hooiland tot broedterrein promoveren. Evenals de kokmeeuwen zijn de zwarte sterns koloniedieren, die óf in het gras hun eieren deponeren óf, wat veel vaker het geval is, op drijvende dode plantenresten. Op krabbescheren laten zij, gelijk reeds uit het vorenstaande bleek, ook niet zelden hun keuze vallen; vooral in de buurt van Kampen en in de Krimpenerwaard zag ik de eieren vaak op die water-aloës liggen."
(citaten blz. 124-126)

In het boek bijgevoegd is een foto van Jan P. Strijbos met een zwarte stern op een nest in het gras, bij het water.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

JohanvantBosch

Misschien voor recente info eens contact opnemen met Sovon (geen idee of bij het tellen van de kolonievogels ook deze info wordt vastgelegd) of boswachters uit bv De Weerribben of De Wieden of waar dan ook nog maar een redelijk aantal Zwarte sterns broedt en ook veel Krabbenscheer voorkomt?

Kars Veling

Allemaal heel hartelijk dank voor de info.
Ik kan met een gerust hart schrijven dat krabbenscheer (ook in NL) door zwarte sterns benut wordt, hoewel het zeker niet de enige waterplant is die als broedplaats word gebruikt en hoewel ze eerder geneigd zijn op een vlot te kruipen dan op een eerlijke waterplant.
Nogmaals dank, Kars

joostheeremans

Ik heb me een aantal jaren terug laten vertellen dat de vlotjes pas worden neergelegd wanneer de zwarte stern terug is uit zijn overwinteringsgebied omdat anders de vlotjes door meerkoeten zouden worden ingenomen. Wellicht dat dit de voorkeur voor vlotjes mede verklaard?
MvG Joost Heeremans



- Do geese see god ?-

JohanvantBosch

Ik vind het nog wel leuk om de achtergrond van je vraag te horen... ik kan wel wat bedenken, maar zou je nog een toelichting willen/kunnen geven?

Kars Veling

Hoi Johan,
Ik ben bezig met teksten voor een cursus voor beheerders (met RAVON, FLORON, en andere clubs samen) en in de tekst noemde ik de functie van krabbenscheer als broedplaats. Een van de opmerkingen die ik terug kreeg was dat dit alleen uit het buitenland bekend was en ik wilde dat dus graag ff checken. Ik weet namelijk dat dingen vast kunnen komen te staan als 12 mensen het van elkaar overschrijven en ik heb het zelf niet gezien, dus vandaar.
Kars


UtrechtsVogelNet

@Joost, dat klopt, Overigens kunnen Kokmeeuwen er ook wat van :-)

Ik ben wel eens bij het uitleggen van de vlotjes geweest en dat is idd rond die periode die je noemt. We waren verrast dat er onmiddelijk enkele Zwarte Sterns van heel ver direct kwamen checken, al tijdens het uitleggen van de vlotjes!

Ik vind trouwens erg het leuk om de verschillende reacties te lezen hier, soms zelfs inclusief foto's, en dat idd blijkt dat ook in NL op Krabbescheer is gebroed, alhoewel het erop lijkt dat dit meer geschiedenis lijkt te zijn dan actueel.
Zwarte Stern is een van mijn favoriete vogelsoorten,
en @Kars: ik ben heel benieuwd naar je uiteindelijke handleiding. Als het mogelijk is, zou ik ook graag een copietje willen ontvangen. Als dat kan, PM ik je wel en stuur ik je mijn adres.

Gr, Phil

Kars Veling

Beste Phil,
Die handleiding komt pas aan het einde van het jaar en RAVON is de trekker van dit project. Volgend jaar zullen er ook (veld)cursussen gegeven gaan worden aan beheerders.
Kars

jvdwinden

Lezers van het forum,

Grappig al die vragen en leuk die oude foto's. Maar het meeste wat jullie vragen of speculeren is gewoon bekend en veel daarvan ook gepubliceerd. We weten goed waar zwarte sterns tegenwoordig (en in het verleden) op krabbenscheer broeden. Tegenwoordig wordt dit jaarlijks bijgehouden in het merendeel van Nederland iig op de belangrijke plekken. Ze broeden dus wel degelijk nog steeds op krabbenscheer. We weten ook hoe het broedsucces op krabbenscheer is versus andere nestplaatsen (inclusief vlotjes) en ook weten we aan welke voorwaarden krabbenscheer moet voldoen om als nestplaats geschikt te zijn (kwantiteit en kwaliteit) en welk voedsel ze er verzamelen. De eisen van zwarte sterns aan krabbenscheerlocaties zijn bijvoorbeeld hoger dan de eisen die groene glazenmakers stellen. Over de "voorkeur" vlotjes versus krabbenscheer weten we ook voldoende. Veel is te lezen in goed toegankelijke tijdschriften zoals Vogeljaar, Limosa, Ardea en Levende Natuur. Jan van der Winden