Bijzondere sprinkhaan strijkt neer in Rotterdam

Gestart door harry60, juli 27, 2010, 22:21:05 PM

Vorige topic - Volgende topic

Wim Bakker

"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

Niels de Zwarte

vandaag nog even geweest en nog 2 mensen gezien die de soort wilden vinden.
en gevonden. sprong nog eea rond, op wn.nl gezet uiteraard.

zie foto; alle rails is al weg en ballastbed met grind wordt continue afgevoerd.
kortom, het biotoop is echt weg. verderop bij de moskee is nog wel vergelijkbaar gebied, maar daar wordt de rails nog gebruikt.
echt niet daar gaan zoeken dus.
mocht je de soort willen zien nog dan is de kans al erg klein nog dit weekend, als ze in dit tempo doorgaan ligt er volgende week alleen nog zand.

overige spoorterreinen in Rotterdam zijn vanaf nu verdacht, mits goed zonbeschenen.
er gaat vast meer opduiken!

Wim Bakker

"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

Niels de Zwarte

ja, Dick Groenendijk had de primeur, met foto zelfs:
http://waarneming.nl/waarneming/view/49382115
je begrijpt dat we nu meer sporen aflopen gaan als we in de haven zijn...
groet Niels

garryb

#34
Yep! Afgelopen vrijdag zijn ook op de Maasvlakte Kiezelsprinkhanen ontdekt, met dank aan Dick die toevallig op een exemplaar stuitte! Ik heb de plek vanmiddag bezocht en gezamenlijk vonden we er rond de 20 exemplaren. Ik zag zelf in een uur tijd zelfs meer Kiezelsprinkhanen (13) dan Blauwvleugelsprinkhanen (10), waarvan het voorkomen daar mij al bekend was. De bewuste strook kent geen kwetsbare vegetatie, broedende vogels of andere verstoringsgevoelige zaken en is gewoon vrij toegankelijk. Voor degenen die de soort dus nog willen zien: succes ermee!

Garry

Wim Bakker


De oorspronkelijke vindplaats is nu weg:
"Ook het laatste gedeelte van het terrein is vandaag afgegraven. Waarschijnlijk is de populatie hier dus verdwenen. (vanwege de werkzaamheden was het terrein niet toegankelijk) " --  Sander Elzerman
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

Jeroen Nagtegaal

Erg leuk die uitbreiding, maar dan moet het hele gebied toch potentie hebben? En zouden ze er niet al langer zitten maar zijn uitgescholden voor Blauwvleugel?
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

garryb

Jeroen,
-Zeker leuk!
-Het hele gebied heeft potentie. Net als vele tientallen kilometers ontoegankelijke spoorrails in de omgeving en elders.
-Ze zitten er vast langer, gezien het aantal dieren en de verschillende leeftijden.
-Misschien is er inderdaad wel eens een uitgescholden voor Blauwvleugel, maar die komt er zeker al langer voor, daarvan zijn ook foto's gemaakt, ook jaren geleden al.

Gr,
Garry

Jeroen Nagtegaal

Is het een idee om zulke foto's eens door te lopen? Of een oproepje te plaatsen binnen EIS voor het controleren van eigen foto's?
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Wim Bakker

Intussen is de Kiezelsprinkhaan ook waargenomen in Arnhem...
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

Jeroen Nagtegaal

Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Wim Bakker

Nog niet. Maar we zullen er ongetwijfeld later meer van horen.
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

Jeroen Nagtegaal

Wel opmerkelijk dat ze ineens zo verbreid opduiken...
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

HPM

Citaat van: Jeroen Nagtegaal op augustus 11, 2010, 21:59:35 PM
Wel opmerkelijk dat ze ineens zo verbreid opduiken...
Het lijkt me zeer onwaarschijnlijk dat dat zo is. Ze worden alleen maar plotseling ontdekt.

--
Groeten, van der Meer

Herman van der Meer

Jeroen Nagtegaal

Ik vraag me dan af, hoeveel onbekende plekken we hebben met Kalkdoorntje, Weidesprinkhaan, Boomkrekel, Steppesprinkhaan en Rosse Sprinkhaan zijn...
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Gert Veurink

zijn het geen uitgezette Rotterdamse exemplaren omdat mensen de soort voor NL wilden behouden en het terrein wordt vernietigd?
groet!
Gert Veurink



Wim Bakker

CiteerZe worden alleen maar plotseling ontdekt.
Zo is dat. Ze worden nu ontdekt omdat iedereen is wakker geschud en gericht gaat zoeken.

CiteerIk vraag me dan af, hoeveel onbekende plekken we hebben met Kalkdoorntje, Weidesprinkhaan, Boomkrekel, Steppesprinkhaan en Rosse Sprinkhaan zijn...
en het Bruin Schavertje, de Zaagsprinkhaan, de Kleine Groene Sabelsprinkhaan, enz.  Staat iedereen nu weer op scherp? Sommige soorten zoals de Boomkrekel zijn goed te inventariseren, maar andere soorten zijn heel gemakkelijk over het hoofd te zien. Komt nog bij dat de Kiezelsprinkhaan graag op onbereikbare plaatsen zit.

Citeerzijn het geen uitgezette Rotterdamse exemplaren...
Ik vind dat nog moeilijker te geloven dan dat ze hier op eigen kracht zijn gekomen. Denk je dat ie ook in België en Duitsland is uitgezet? Ik denk dat de ontdekking past binnen het beeld dat we met andere sprinkhanen zien. Nederland wordt overspoeld met sprinkhaansoorten. De Sikkelsprinkhaan, het Zuidelijk Spitskopje, de Zuidelijke Boomsprinkhaan, de Boomkrekel. De uitbreiding van de Kiezelsprinkhaan past helemaal binnen dat beeld.
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

rombout

CiteerNederland wordt overspoeld met sprinkhaansoorten
Precies. Lang leve de klimaatverandering!
Vriendelijke groeten
Rombout de Wijs
http://www.home.zonnet.nl/myotis2/

Wim Bakker

De volgende notitie ontving ik van Dick Groenendijk en wilde ik jullie niet onthouden. Het wordt hier geplaatst met toestemming van Dick. Inmiddels is er ook een waarneming van Kiezelsprinkhanen in Arnhem toegevoegd aan de database.

Een hypothese over de herkomst van de kiezelsprinkhaan.

Bij de vondst van Kiezelsprinkhanen in Nederland wordt toch vooral gedacht aan onnatuurlijke vestigingen. Is dat terecht? ik heb er eens over nagedacht en er wat over opgeschreven. Volgens mij is mijn speculatie minstens zo waardevol als de overige theorieen. Ik begin in Arnhem. De recente vondst van de kiezelsprinkhaan in Arnhem is op een rangeerterrein waar geen internationaal treinverkeer en op een doodlopend spoor. Aanvoer via de trein wordt niet logisch gevonden. Ik denk zelf dat deze redenatie een voorbeeld is van hoe weinig ruimdenkend natuurliefhebbers zijn bij het inschatten van de mobiliteit van dieren. Wat bedoel ik precies. Ik ga mijn best doen om dat uit te leggen.

Eerst maar even naar de kiezelsprinkhaan. Ik ga er vooralsnog vanuit dat het hier Sphingonouts caerulans caerulans betreft. Daar komen we vanzelf achter, want DNA van verschillende verzamelde dieren zal worden bekeken. Maar laten we vooralsnog deze aanname tot waarheid verheffen. In dat geval zijn er wel een aardig aantal feiten bekend over de kiezelsprinkhaan: 1) het is een zeer goede vlieger die vluchten maakt tot op 20 meter hoogte en binnen zijn leefgebied tot soms wel 500 meter afstand; 2) de soort staat bekend als pioniersoort die zeer snel nieuw leefgebied koloniseert; 3) in Detzel wordt de kiezelsprinkhaan beschouwd als de meest mobiele inheemse sprinkhaan van Baden Wurtemberg ; 4) de soort heeft erg lange vleugels en met 1), 2) & 3) samen geeft dat ook indicaties voor zeer goed kunnen vliegen.

Als je deze literatuurcitaties als feiten ziet, dan is de conclusie betreffende de populatie in Arnhem niet terecht. Als eerste ligt Arnhem natuurlijk op een knooppunt van internationaal treinverkeer en kan de soort wel uit ik weet niet waar naar deze wereldstad zijn meegelift. Eenmaal daar aangekomen neemt vliegt het wat rond op zoek naar geschikt leefgebied en zo kan zo'n vestiging ontstaan op het terrein waar ze zijn gevonden. Een paar kilometer je weg zoeken naar geschikt leefgebied vanuit zo'n aankomstgebied is peanuts voor een zeer mobiele pioniersoort.

Toch is dit niet wat ik met deze notitie wil zeggen. Het proberen te verklaren van de herkomst van nieuwe vondsten en verdwalers is heel erg menselijk en is onder natuurliefhebbers per definitie een veel gevoerde discussie. Wat mij daarin opvalt is het gebrek aan een open mind. Ook in deze discussie zie ik dat terug. Omdat het (nog) niet past in ons beeld van de soort, zal het wel een of andere vorm van versleping zijn, zo is de algemene gedachte. Als een beest niet kan vliegen, of het blijft bij een vondst van een zeer geïsoleerde populatie op een 'verdachte' plek, dan klinkt dat veelal logisch.

Bij de kiezelsprinkhaan hadden we de Laan op Zuid in Rotterdam. Inderdaad geïsoleerd en enigszins verdacht zo middenin de stad. Maar inmiddels hebben we ook de Maasvlakte en Arnhem. Ik denk dat de hypothese dat de soort hier 'gewoon' zelf kan komen meer ruimte moet krijgen. Als we al zoveel weten van de mobiliteit van de kiezelsprinkhaan, dan ligt het voor de hand dat deze soort nog veel meer kan, dan die paar feitjes die zijn opgeschreven. Waarom zou de soort niet gewoon tientallen kilometers kunnen vliegen? Voor de meeste pioniersoorten is zelfs zo'n afstand nog peanuts. En weten we van veel vogels, vlinders en libellen al niet eens de precieze verspreiding. Van de meeste sprinkhanen weten we nog veel minder en is de soort inmiddels veel verder opgerukt dan we wisten en zijn de dichtstbijzijnde populaties inderdaad veel dichterbij (maar nog niet ontdekt). Denk eraan dat in het Duitse grensgebied nog zeer veel onontdekt is. Als voorbeeld noem ik diverse populaties van de hoogveenglanslibel die Jaap Bouwman en ik vonden na een paar dagen zoeken in geschikt lijkende venen net over de grens in Duitsland. De soort zat er volop, maar het was nieuws voor de Duitsers!

Ik denk zelf dat een losse geïsoleerde populatie misschien het beste te verklaren is door versleping, maar ik vind het veels te toevallig dat er nu bij wat gericht zoeken drie goede en grote populaties worden gevonden. Dan is versleping wellicht een veel minder voor de hand liggende optie. Ik pleit dus voor een normale vestiging van deze soort in Nederland, geholpen door het snelle veranderende klimaat. Inderdaad 20 jaar geleden was de temperatuursom voor deze soort vast nog niet voldoende, maar inmiddels zo te zien wel. Daar komt nog eens bij dat we soort aan onze grens stond te kloppen en werd vestiging verwacht. Weliswaar bij Maastricht, maar dat heeft vooral te maken met de bekende verspreiding (en onze veels te beperkte geest!).

En dan nog wat! Er is een hypothese uit Nordman (1963) dat de eieren van deze soort zich verplaatsen via de rivieren. Als je kijkt naar het verspreidingskaartje in Detzel, dan zie je een vooral riviervolgend patroon. Als de hypothese van Nordman hout snijdt, dan kunnen ze bij ons in Nederland nogal gemakkelijk zijn binnengekomen: rivieren zat! Was Maastricht niet de plaats waar de kiezelsprinkhaan werd verwacht? Ligt Maastricht niet langs de Maas? De eieren hebben Maastricht gemist en zijn in het Maas-mond gebied terecht gekomen. Als je het zo bekijkt, dan is Rotterdam niet een rare plaats voor de kiezelsprinkhaan, maar juist de meest logische plaats voor een nieuwe vestiging (-:)...............)! Trouwens ook Arnhem ligt langs een rivier....

Speculeren kan dus voldoende en uitzoeken waar het grind in Arnhem en Rotterdam vandaan komt wil ik niet ontmoedigen, maar ik hoop dat jullie snappen dat ik met mijn betoog heel nadrukkelijk een lans wil breken om de materie veel meer te benaderen vanuit de (veelal onbekende) mogelijkheden van een soort. En dat gebeurt bij deze serie waarnemingen volgens mij veels te weinig!

Dick Groenendijk
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

HPM

  "Lebensraumansprüche:
  Sphingonotus caerulans besiedelt Sandmagerrasen, Binnendünen, Kiesbänke,
  seltener Felsheiden und Sekundärhabitate wie Bahnhofsareale, Sandgruben
  oder Industriebrachen."
Heuschrecken und ihre Ökologie

Het lijkt me daarom goed om de speurtochten niet tot spoorwegen te beperken.

--
Groeten, Herman van der Meer
Herman van der Meer

Jeroen Nagtegaal

Mooi betoog! Als geloof ik zelf nog steeds niet in een geheel natuurlijke verspreiding. Een combie van transport en natuurlijke zwerving. Maar is de plek van Arnhem nu openbaar?
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

kroonp

Ik moet nodig vaker op zoek naar sprinkhaantjes in Arnhem e.o.! Drie knalrode soorten dicht bij elkaar: Boomkrekel, Kalkdoorntje en nu ook nog Kiezelsprinkhaan! Ik had al zo'n vermoeden dat het beestje op die plek zou zitten. Ben wel benieuwd hoe het zit met de toegankelijkheid daar.

Citaat van: HPM op augustus 13, 2010, 20:55:56 PM

Het lijkt me daarom goed om de speurtochten niet tot spoorwegen te beperken.

--
Groeten, Herman van der Meer


Dat lijkt me zeer waardevol. Vondsten buiten spoorwegemplacementen zullen de hypothese dat de soort hier op eigen kracht is gekomen versterken. Ik vind het nu wel heel verdacht dat het telkens bij het spoor is. Ik kan me wel voorstellen dat het in Nederland nu eenmaal de meest geschikte terreinen zijn vanwege de grote oppervlakten met los stenig materiaal. Braakliggend terrein in industriegebieden is misschien geschikt? Of open zandige stukken langs de grote rivieren (overstroming acceptabel?)? En waarom dan niet gewoon een mooie zandverstuiving op de Veluwe?
Groet

Peter Kroon

Jeroen Nagtegaal

Over een week of 2 woon ik in Arnhem, wellicht kom ik dan wat geschikte hoekjes tegen. Ik ga er in elk geval op letten.
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Tim Asbreuk

CiteerOver een week of 2 woon ik in Arnhem, wellicht kom ik dan wat geschikte hoekjes tegen. Ik ga er in elk geval op letten.
Toevallig doorstuderen op Larenstein?
Met vriendelijke groet,
Tim Asbreuk

Jeroen Nagtegaal

Citaat van: Tim Asbreuk op augustus 13, 2010, 22:08:51 PM
CiteerOver een week of 2 woon ik in Arnhem, wellicht kom ik dan wat geschikte hoekjes tegen. Ik ga er in elk geval op letten.
Toevallig doorstuderen op Larenstein?
Ja, gaan we inderdaad proberen. Hopelijk in het 2e beginnen.
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Tim Asbreuk

Ik ben twee jaar terug ook in de tweede begonnen. En het is goed te doen zolang je maar interesse hebt voor natuur en landschap. Dit lijkt me bij jouw geen probleem.
Met vriendelijke groet,
Tim Asbreuk

rombout

Nog even over een deel van het betoog van Dick Groenendijk. Een paar jaar geleden bij ons in het Gooi zijn ook soorten als Moerassprinkhaan, Blauwvleugelsprinkhaan en Sikkelsprinkhaan opgedoken op plaatsen die veraf lagen van hun bekende verspreidingsgebied (soms 35-45 kilometer). Ik bezoek sinds 2002 regelmatig enkele vaste gebieden hier en weet zodoende vrij precies dat ze daar voordien niet zaten (en ook niet in de omgeving). Die soorten doken dan op in gebieden die omringd worden door voor die soorten ongeschikt leefgebied. Ik vraag me daarbij al jaren af hoe de dieren daar dan zijn gekomen. Doen ze dat hoog door de lucht vliegend, zoals bij de sprinkhanenplagen in bijv. Afrika, of vliegen ze bijv. van boomtop naar boomtop (of dak naar dak). Het zou ontzettend interessant zijn om eens hoog in de lucht met netten rond te vliegen om te kijken of je daar dan ook sprinkhanen kan vangen. Want vergeet ook niet dat van alle soorten sprinkhanen, ook die normaal niet kunnen vliegen, er toch ook langvleugelige vormen bestaan, die waarschijnlijk wel kunnen vliegen. Dat is zelfs bekend van een soort als de Veldkrekel. Veel soorten sprinkhanen hebben het dus vermoedelijk toch in zich om nieuwe gebieden te koloniseren, ook op enige afstand, maar ja, toon dat maar eens aan.

Om die reden probeer ik al een tijdje om toegang te krijgen tot de hoge televisiemast hier in Hilversum, in de hoop dat daarboven bijv. ergens een raampje open staat waardoor insecten binnenkomen, met misschien wel sprinkhanen daartussen. Maar ik ben vooralsnog verzand daar, wordt steeds doorverwezen, en vervolgens niet teruggebeld. Ik blijf het niettemin proberen hoor.
Vriendelijke groeten
Rombout de Wijs
http://www.home.zonnet.nl/myotis2/

Wim Bakker

CiteerAl geloof ik zelf nog steeds niet in een geheel natuurlijke verspreiding.

       
  • Op een oud rangeerterrein wordt een Sikkelsprinkhaan gemeld. Niemand die dat vreemd vind. Geen piep, geen krak hoor je er over. Waarom niet? De Sikkelsprinkhaan werd nog niet eens zo lang geleden beschouwd als een zuidelijke soort.

       
  • Op een oud rangeerterrein wordt een Kiezelsprinkhaan gemeld. Alle alarmbellen gaan af. De soort zou zijn versleept. De soort zou moedwillig zijn verplaatst. Waarom? De Kiezelsprinkhaan stond al een tijdje aan de grens, ten zuiden van Maastricht en aan de oostgrens in Duisburg.
Dit zijn de feiten:


       
  • de Kiezelsprinkhaan is een goede vlieger, de beste onder de veldsprinkhanen.

       
  • de eitjes zouden via het water kunnen worden verspreid. Wat zand- en grindbanken aan het eind van de rivier, een streng eitjes, en hoppa! de Kiezeltjes vieren feest!

       
  • van nature komt de Kiezelsprinkhaan voor in lage dichtheden. Detzel noemt getallen als 26 per 1000 vierkante meter en zelfs 3 per 1000 vierkante meter.

       
  • de Kiezelsprinkhaan houdt van die unheimische plekjes die kennelijk alleen bezocht worden door sporende reizigers en een handjevol niet-sporende floristen.

       
  • eerder dit jaar hadden we een zeer warme periode waaronder de Kiezelsprinkhaan goed kan gedijen.
Wat is er nog meer nodig om te beseffen dat we de Kiezelsprinkhaan misschien wel jarenlang over het hoofd hebben gezien en open te staan voor een natuurlijke verspreiding van de Kiezelsprinkhaan?
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

WimV

He andere Wim,

Ik ben een florist. Kom geregeld op idiote plekken, dat klopt, maar ik spoor toch echt wel hoor... ;D

Groetjes,
Wim

Jeroen Nagtegaal

Vandaag in R'dam geweest. >30 stuks gezien, ook één nimf in de laatste fase. Opvallend was dat ze op een heel beperkt stuk zaten. En dat de Blauwvleugels gescheiden zaten van de Kiezels. We waren er wel nog net voordat ze actief ver weg vlogen. Later vlogen ze vele 10-tallen meters en vielen de lange vleugels erg op!
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com