Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Libellen => Topic gestart door: characea op juli 15, 2006, 22:30:44 PM

Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 15, 2006, 22:30:44 PM
Hoi,

Vorige week waren we bij een autowegbrug over het beekje de 'Svogena' en zagen rechts en links van deze witte brug een 80 tal libellen en een enkele juffer in het water drijven. Al deze 80 libellen opgeraapt en bekeken en verzamelt/verwijderd.
De volgende dag weer naar deze stek gegaan en ja hoor opnieuw lagen er een 50 libellen in het water links en rechts van de brug.
Slechts 4 libellen lagen echt onder de brug, de overige 45 of 76 lagen pal op de scheiding tussen licht en de schaduw die de brug werpt op het water.

Heeft iemand een idee waarom binnen 24 uur HONDERDERTIG metaalglanslibellen onder een brug komen te liggen ?

Heeft iemand dit ooit eerder gezien ?
De eerste dag (8 juli 17:45)was ongeveer 8% vrouwtje en 92% man.
Na drogen konden 4 van de 80 nog vliegen. De rest was blijkbaar verdronken.
De volgende dag  ook 40 libellen verzameld op de zelfde locatie (9 juli om 12:30 ) was ongeveer 15% vrouw en 85% man.
Na drogen en op warmen konden 14 van de 40 (25%) gewoon vliegen. Vier werden levend uit het water gehaald en 10 waren na een uur drogen in een heet busje weer op krachten gekomen. De laatste liet pas na 5 uur drogen tekenen van leven zien. Het hoge percentage levenden is niet zo vreemd omdat ze maximaal 20 uur in het water gelegen konden hebben.

Onder de brug zijn een 15 tal larvenhuidjes aangetroffen, dat is veel minder dan de 120 exemplaren die over de twee dagen aan het verdrinken waren. Bovendien lijken lang niet alle huidjes afkomstig te zijn van metaalglanslibellen.

Het water onder deze brug stroomde niet, waardoor de libellen veel beter bleven liggen dan bij andere bruggen waarbij de beek de libellen gewoon weg kon voeren.
Zoals de foto laat zien was er een dichte begroeiiing van gele plomp.

De meeste libellen lagen met een hoofd naar beneden en waren niet verwond, gebroken of beschadigd. Omdat na dag 2



Als er inderdaad sprake van verkeersslachtoffers zou zijn dan zouden de libellen meters ver weggeblazen moeten zijn en juist een meter of 10 van het riviertje af, kapot, met gebroken vleugels en afgebroken achterlijf langs de weg aangetroffen moeten zijn..maar nee, ze lagen NOOIT op de oever maar altijd in het water, soms zelfs ondersteboven op hun rug maar in 80% van de gevallen met hun bek naar beneden. Volledig uitgekomen en uitgevouwen intact.


Vragen:
a) Heeft iemand eerder zoiets gezien ?
b ) Wanneer drijven er zoveel intacte libellen in het water ? Dezelfde vakantie ook nog tientallen gomphus vleugeltjes bij een steen in het water zien liggen..en dit mysterie werd opgelost door een witte kwikstaart die op deze steen ging zitten..blijkbaar verzaamelde deze vogel al deze libellen.
c) Hypnotiseert de brug deze metaal glanslibellen ? Straalt de brug een bepaald UV licht uit zodat de libellen de brug niet ziet en er tegenop vliegen ?
d) Zijn het slachtoffers van het autoverkeer ?
e) Is er een vlieg of roofspin die vanaf de brug opereert en de libellen verrrast ?

(http://forum.waarneming.nl/forum/uploads/post-32-1153315472.jpg)

http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365 (http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365)



8-7-2006   15:02   
Coordinaten :    55 25.061   26 08.627    Rivier Svogina   
Oostelijk van Aukstaitijes NP, Wegnr 102, brug over 'Svogina'


www.uw-organisatie.nl/estland/Waarnemingen Letland Litouwen beta.txt


Citeer

http://forum.waarneming.nl/forum/index.php...ndpost&p=447401 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=63087&view=findpost&p=447401)


Gisteren was ik bij het vennetje op (in?) Bornia. Daar dreven een hele hoop (tientallen) dode libellen in het water. Zwarte heidelibellen (neem ik aan). Ik vroeg me af hoe die zo dood in het water terechtkomen. Dat ze een keertje doodgaan begrijp ik wel, maar ik zou verwachten dat ze dan stilletjes in een hoekje gaan zitten sterven. Zoeken ze het water op om te sterven of vliegen ze boven het water en is er daar (boven het water) dan iets waardoor ze dan ongewild in het water vallen.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 15, 2006, 23:05:26 PM
Heb je onder de brug gekeken vlak boven hetwateropppervlak? Daar zullen ze wel allemaal uitgekropen zijn en ze zijn naar de zon gegaan en daar zijn ze omlaaag gevallen en duste water geraakt, Ik merk dat libellen vaak tegelijk per soort uitkruipen, en dan raken er wel wat te water,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 15, 2006, 23:07:49 PM
En dan krijg je ook een verhouding van 5 vrouwtjes op 75 mannetjes ? Dat is toch vreemd ? Maar bij dit verhaal zouden dus 60 larven uitgeslopen moeten hebben..dat zou mogelijk kunnen. Zelf heb ik niet naar excuva gezocht maar anderen gelukkig wel. Het enige wat ik nog weet is dat er een behoorlijk aantal exuvae waren en hierbij denk ik dan een een stuk of tien ipv 80 en van allerlei soorten en niet alleen Somatochlora....

Ik zal even navragen of ik dit gegeven kan controleren bij team genoten..in elk geval een aardige theorie, maar dan zouden de beesten bij het uitsluipen naar boven ipv zijwaarts uitgeslopen moeten zijn..

Weet iemand iets van het uitsluipgedrag van een metaal glanslibel ? Sluipen ze uberhaupt onder bruggen uit of verkiezen ze rietstengels in de zon ?

Onder de brug zijn een 15 tal larvenhuidjes aangetroffen, dat is veel minder dan de 120 exemplaren die aan het verdrinken waren. Bovendien lijken lang niet alle huidjes afkomstig te zijn van metaalglanslibellen.

http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365 (http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365)


www.natuurreis.nl/estland/Waarnemingen Letland Litouwen beta.txt
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 15, 2006, 23:10:58 PM
CiteerEn dan krijg je ook een verhouding van 5 vrouwtjes op 75 mannetjes ? Dat is toch vreemd ?
Volgens mij komt de een rond een andere tijd massal uit dan de ander, ik zag laast alleen maar mannen van gewoen oever en nu komen de vrouwen eindelijk,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Goyatlah op juli 15, 2006, 23:32:06 PM
Weet dat mussen en merels soms masaal uitsluipende blauwe glazenmakers eten. Weten blijkbaar precies wanneer de beesten uitsluipen want wachten er dan al van te voren op. (bron:Natura - KNNV)
Weet niet of vrouwtjes en mannetjes verschillend uitsluipen, geloof het wel. Zoek ik binnenkort wel op (boek wat ik heb - Corbett 2004 - is iets van 1000 blz en niet echt makkelijk leesbaar), en laat dat dan wel weten.
Verhaal is in ieder geval interessant genoeg.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Goyatlah op juli 16, 2006, 15:26:37 PM
Heb ff wat ziten bladeren. Bij sommige soorten lijkt het er op dat mannetjes en vrouwtjes verschillend uitsluipen en dan mestal mannetjes eerder. Maar bij bv A.imperator kan dat van jaar tot jaar verschillend zijn. Van andere soorten lijkt het er op dat er geen verschillen zijn. Onderzoek lijkt nodig te zijn.

Oftewel, dit is wat ik er van begrepen heb.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op juli 16, 2006, 21:10:30 PM
Op deze foto zie je een twintig tal libellen in het water drijven.

(http://www.knnv.nl/utrecht/pictures/jpg/20060708_litouwen0078_klein.jpg)

^
|
Brug
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 16, 2006, 21:43:31 PM
CiteerHeb ff wat ziten bladeren. Bij sommige soorten lijkt het er op dat mannetjes en vrouwtjes verschillend uitsluipen en dan mestal mannetjes eerder. Maar bij bv A.imperator kan dat van jaar tot jaar verschillend zijn. Van andere soorten lijkt het er op dat er geen verschillen zijn. Onderzoek lijkt nodig te zijn.

Oftewel, dit is wat ik er van begrepen heb.
Hetzelfde wat ik al merkte, leuk om te horen,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 19, 2006, 15:22:08 PM
Nog even een foto van een deel van de opbrengst van een dag, gewoon om te laten zien hoeveel er sneuvelen bij een klein eenvoudig bruggetje...
Op deze foto staan ongeveer 60 libellen. De libel uiters rechts op de rand van het bankje, die er bijna af kukelt, die leeft nog. Libellen houden het soms toch lang vol. Op dag 2 hadden de libellen 6 uur in een doos gezeten waarna er nog eentje begon te ademene die ik eerder over het hoofd gezien had...
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 19, 2006, 15:24:32 PM
En hier de foto van de brug. De libellen lagen vrijwel uitsluitend in het water, dus niet op de oever of langs de weg. Er kwam ongeveer 2 autos per minuut langs. Omdat de libellen geen gebroken achterlijf of vleugels hadden en in alle gevallen in tact waren neem ik aan dat het geen verkeersslachtoffers waren....
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 19, 2006, 20:54:37 PM
De beesten die op het land vallen kunne gewoon verder opdrogen en weer wegvliegen daarom ligegn er adar geen,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 19, 2006, 23:29:22 PM
Maar als ze op het land vallen worden ze toch ook niet nat ?
En libellen kunnen toch vrij goed tegen water, vanuitgaande dat sommige juffers onder water eieren leggen...
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marijn op juli 20, 2006, 00:59:18 AM
Werkelijk bizar! Wat een slagveld. Zou het iets met de waterkwaliteit te maken hebben? (afvalwater van die kerncentrale...?) Maar dat verklaart natuurlijk de ligging rondom de brug niet. Lijkt me echter ook vrij sterk dat het verkeer de oorzaak is, gezien de argumenten die je zelf al geeft. De onderkant van de brug zal er wel niks mee te maken hebben, aangezien daar niks dreef. Dan toch de verf van de brug?? Of is er toch nog een andere variabele in het spel? Of een combinatie van meerdere dingen?

Vlogen er eigenlijk veel Metaalglanslibellen op de plek? Vlogen er uberhaupt nog libellen? Woei het hard? Stroomde het water? Dreven er nog andere dode insecten in het water?

Wat betreft de man/vrouw-verhouding: kan dat niet komen doordat de mannetjes veel patrouilleren en dus meer gevaar lopen, terwijl de vrouwtjes vaak stilletjes in de vegetatie zitten?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 20, 2006, 07:44:20 AM
Die waterkracht centrale was nog wel 40 km verderop of zo hoor, dus die speelt geen rol. Onder de brug dreven 4 libellen maar die kunnen daar ook heen gedreven zijn door het zeer langzaam stromende water. De andere libellen blevengewoon haken tussen de plompe bladeren.
Er vlogen een stuk of 3 metaalglanslibellen. In Nederland zie je ze zelden dicht bij elkaar dus dat was ook wel apart.
Het woei er niet hard en ik denk dat het daar ook zelden waait omdat er veel bomen staan en het water 'verdiept' ligt omgeven door riet.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: grunsven op juli 20, 2006, 09:27:03 AM
Echt bizar dit. Als er iets mis zou zijn met het water verwacht je dat de larven sterven en niet de volwassen beesten. Verkeer geloof ikook niet echt maar wat dan wel?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op juli 20, 2006, 10:32:43 AM
Ik dacht eerst dat het het verkeer zou zijn maar het is echt niet druk op die weg.. Dus moet het die brug wel zijn....
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Platbuik op juli 20, 2006, 11:33:26 AM
Als de larven niet sterven en de libellen wel, dan zit het inderdaad niet in het water. In de lucht! Is er pas geverfd aan die brug (door oplosmiddelen bedwelmd)?
Zijn het echt alleen maar libellen die op apegapen liggen? Geen andere insecten/plantjes?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Ron Slangen op juli 20, 2006, 11:35:01 AM
Ik zag gisteren op het nieuws, het bericht over het gevaar van de blauwalg. Misschien heeft het daarmee iets te maken ?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: grunsven op juli 20, 2006, 13:33:04 PM
Dat is geen probleem in stromend water
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 20, 2006, 13:35:14 PM
CiteerIk zag gisteren op het nieuws, het bericht over het gevaar van de blauwalg. Misschien heeft het daarmee iets te maken ?
Zeker niet, dan is het water niet van deze kleur en het komt niet voor in water met zo veel planten,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 20, 2006, 14:17:29 PM
Heb  in het water van de Svogena gestaan, water was niet schoon (modderig) maar wel redelijk koud, zeker tov de wateren die we later tegenkomen.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Tim Faasen op juli 20, 2006, 22:58:25 PM
Eerste reactie: BIZAR!!! Nog nooit zoiets gezien!

Wat betreft de oorzaak het volgende wilde idee:

- het betreft een soort die normaal niet met veel exemplaren bij het water aanwezig is ivm met territoriaal gedrag; pas als een territoriaal mannetje verdwijnt wordt deze (vaak zeer snel) opgevolgd door de volgende.

- de libellen zijn intact.

- de libellen zijn in het water terecht gekomen met kop+borststuk (zwaarste deel) eerst.

- de libellen overkomt dit onder een brug, waar een dichte constructie een directe verbinding met de buitenlucht in de weg staat: een situatie waar relatief makkelijk een bedwelmende stof kan blijven hangen.

- er is onder de brug geen stroming; een situatie waarin relatief makkelijk zuurstofloosheid optreedt en gassen ontstaan als methaan en H2S, zeker in combinatie met beperkte lichtbeschikbaarheid.

Zou bovenstaande niet kunnen wijzen in de richting van bedwelming?

Kijk in ieder geval maar uit als je de brug aan een nadere inspectie gaat onderwerpen!  :mellow:

grtz,
Tim


Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 20, 2006, 23:24:01 PM
Ik dacht zelf ook aan een Temperatuur shock..vandaar dat het idee van Nagtegaal over uitsluiping nog niet zo raar was. Maar leeftijd van de libellen was verschillend (neem aan dat donker groen ouder is dan strak metaal glanzend).

De andere optie is dat ze echt tegen de witte brug aan knallen ivm polaristaite van het licht van de verf op de brug (?????)

Als het bedwelemend zou moeten zijn (methaan gas ?) dan zou ik er toch ook last van gehad moeten hebben ? H2S hebben we/ik in elk geval niet geroken.

Heb nu al weer spijt dat we niet een uurtje bij de brug gewacht hebben..maar er vloog echt maar een enkele metaal glans libel rond op beide dagen...


En waarom nu die specialisatie op metaalglanslibel en een enkele flavomaculata ? Er zat geen enkele oeverlibel tussen..en dat is erg weinig tov hun presentie..

Nu heb ik de exacte locatie:

9   16   SVOGI1   8-7-2006   15:02   
Coordinaten :    55 25.061   26 08.627    Rivier Svogina   
Oostelijk van Aukstaitijes NP, Wegnr 102, brug over 'Svogina'
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juli 22, 2006, 13:07:44 PM
CiteerIk dacht zelf ook aan een Temperatuur shock..vandaar dat het idee van Nagtegaal over uitsluiping nog niet zo raar was.
Noem me maar gewoon Jeroen,
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 23, 2006, 13:01:40 PM
Zal ik doen Jeroen..hier nog een foto..ik hoop nog steeds op fotos van compagnons die betere fotos hebben van de locatie..want ik heb daar niets van...

Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juli 25, 2006, 23:29:39 PM
Hier een foto van de riviertje de Svogena en de brug. Ruimte genoeg zou je zeggen om er onderdoor te vliegen. Ze vliegen echt zelden boven de 1m op dit stuk. Maken metaalglanslibellen duikvluhten op het water ? Is het mogelijk dat ze duikvluchten maken omdat ze in het water een belager denken te zien en dan verdrinken ? En dat de zon als spiegel werkt zodat ze onder de brug dit niet doen (geen spiegel want geen zon) en elders ook niet want daar staan waterplanten ?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Goyatlah op juli 26, 2006, 02:55:29 AM
CiteerHier een foto van de riviertje de Svogena en de brug. Ruimte genoeg zou je zeggen om er onderdoor te vliegen. Ze vliegen echt zelden boven de 1m op dit stuk. Maken metaalglanslibellen duikvluhten op het water ? Is het mogelijk dat ze duikvluchten maken omdat ze in het water een belager denken te zien en dan verdrinken ? En dat de zon als spiegel werkt zodat ze onder de brug dit niet doen (geen spiegel want geen zon) en elders ook niet want daar staan waterplanten ?
Denk niet dat libellen zo snel verdrinken, tenslotte zijn ze in het water opgegroeid. Schijngevechten met hun eigen spiegelbeeld, dan zouden veel meer soorten, ook in Nederland daar last van moeten hebben. En als je ooit een glazenmaker je tuin hebt zien afgrazen, geloof je ook niet dat ze zomaar ergens tegen aan knallen. Misschien kun je een extract van deze discussie opsturen naar Richard Corbett (iemand moet hier toch wel 's mans email hebben?)
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op oktober 04, 2006, 12:23:51 PM
Helaas zijn we niet achter een zeer waarschijnlijke oorzaak voor deze verdronken libellen gekomken.

Ik heb van deze locatie nog een tachtig tal volwassen verdronken libellen meegenomen naar Nederland.
Is iemand hier nog in geinteresseerd ?

Citeer

Onder andere in Finland en Polen is de ondersoort Somatochlora metallica abocanica waargenomen.
Deze onderscheidt zich van de nominaat vorm doordat het pterostigma diepzwart is gekleurd en geen oranje basisvlekje in de achtervleugel zit. Bij de nominaat vorm is het pterostigma geel tot roodbruin en is de oranje basisvlek altijd aanwezig.



http://www.natuurreis.nl/estland/Waarnemin...uwen%20beta.txt (http://www.natuurreis.nl/estland/Waarnemingen%20Letland%20Litouwen%20beta.txt)

http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365 (http://www.vzwlagare.be/vwgforum/topic.asp?TOPIC_ID=4365)
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: JohanvantBosch op oktober 04, 2006, 12:58:58 PM
Ik lees het hele verhaal nu pas.... BIZAR! Kan helaas ook niet een andere suggestie aandragen dan wat eerder al gedaan is.

Overigens ... leuk die lijst, maar had je er niet ff iets overzichtelijkers van kunnen maken?  ;)  
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op oktober 04, 2006, 13:05:00 PM
De lijst is een export..en ik ben erg blij dat ik hem heb nu mijn HD gecrashed is.
Maar hoe had je hem dan gehad willen hebben ? datum, plaats, soort is toch redelijk duidelijk ?
Ah..je bedoelt een HTML pagina met layout...dat komt..ooit...hoop ik.



www.natuurreis.nl/estland/Waarnemingen Letland Litouwen beta.txt


Citeer

http://forum.waarneming.nl/forum/index.php...ndpost&p=447401 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=63087&view=findpost&p=447401)


Gisteren was ik bij het vennetje op (in?) Bornia. Daar dreven een hele hoop (tientallen) dode libellen in het water. Zwarte heidelibellen (neem ik aan). Ik vroeg me af hoe die zo dood in het water terechtkomen. Dat ze een keertje doodgaan begrijp ik wel, maar ik zou verwachten dat ze dan stilletjes in een hoekje gaan zitten sterven. Zoeken ze het water op om te sterven of vliegen ze boven het water en is er daar (boven het water) dan iets waardoor ze dan ongewild in het water vallen.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: JohanvantBosch op oktober 04, 2006, 14:56:16 PM
CiteerDe lijst is een export..en ik ben erg blij dat ik hem heb nu mijn HD gecrashed is.
Maar hoe had je hem dan gehad willen hebben ? datum, plaats, soort is toch redelijk duidelijk ?
Ah..je bedoelt een HTML pagina met layout...dat komt..ooit...hoop ik.
iets meer layout had ik in gedachten... bijvoorbeeld op soortgroep of zo.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Mark Lammers op oktober 06, 2006, 14:47:58 PM
Zou het niet kunnen dat de ouders van deze libbellen beide een of ander lethaal allel bij zich droegen, waardoor een kwart van de libellen geen lange levensverwachting heeft? Het zou kunnen dat ze zo gauw ze uit het water kruipen daar last van krijgen en afsterven. Deze mogelijkheid is nog niet genoemd...

Mark
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: geertje op oktober 06, 2006, 17:59:11 PM
Wat is een lethaal allel? :unsure:

Groeten,
Gera
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op oktober 06, 2006, 18:02:16 PM
dodelijke erfelijke eigenschap?

En zou dit dan een recessief allel moeten zijn?

CiteerLethale dominante allelen zijn veel minder algemeen dan lethale recessieve allelen, onder andere omdat de effecten van dodelijke dominante allelen niet gemaskeerd worden in de heterozygoten. Vele lethale dominante allelen ontstaan door mutaties in een gen van de zaadcel of de eicel, en doden vervolgens de nakomeling. Nakomelingen die zich niet kunnen voortplanten geven ook het gemuteerde gen niet door. Dit in tegenstelling tot de recessieve dodelijke allelen, die van generatie op generatie worden doorgegeven door de heterozygote dragers.

Een dominant lethaal allel kan toch doorgegeven worden, op voorwaarde dat het slechts op latere leeftijd de dood tot gevolg heeft (op een moment dat de patiënt reeds kinderen geproduceerd heeft).

Een voorbeeld is de ziekte van Huntington, gekenmerkt door een aftakeling van het zenuwstelsel die meestal aanvat tussen 35 en 45 jaar. Een kind van een patiënt heeft 50% kans om de ziekte over te erven (de kruising kan voorgesteld worden als Aa x aa, waarbij A het dominante allel is dat de ziekte veroorzaakt). Tot voor kort was het onmogelijk na te gaan of een gegeven nakomeling het A-allel had ontvangen, maar ondertussen heeft men het bewuste gen gelocaliseerd op het tipje van chromosoom 4, en kan men testen of een individu drager is of niet.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: geertje op oktober 06, 2006, 18:16:43 PM
Dacht ook dat het genetische afwijking was, maar ken de term helemaal niet.
Misschien een hele domme vraag, maar kan dat met die enorme hoeveelheden dode libellen?

Groeten,
Gera
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Imperator op oktober 06, 2006, 23:30:42 PM
Ik vind dat wel ver gezocht, hoor, van die genetische afwijking.

Ik voel meer voor de geopperde ideeën van Tim Faassen. Het lijkt mij ook het meest waarschijnlijk dat ze versuft zijn geraakt door iets (een gas of zo) wat zich in de lucht bevond.  
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op oktober 06, 2006, 23:48:19 PM
CiteerAls de larven niet sterven en de libellen wel, dan zit het inderdaad niet in het water. In de lucht! Is er pas geverfd aan die brug (door oplosmiddelen bedwelmd)?
Zijn het echt alleen maar libellen die op apegapen liggen? Geen andere insecten/plantjes?
Tja, ik denk zelf dat de verf op de brug zorgt voor een bepaalde polarisering van het licht zodat ze de brug niet zien en gewoon tegen die brug op knallen.Zijn libellen blind voor de kleur wit ?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 04, 2006, 13:35:37 PM
In Polen en Finland komt de ondersoort   
Somatochlora metallica abocanica voor   
Van deze ondersoort is het pterostigma diepzwart   
en is geen oranje basisvlekje aanwezig in de achtervleugel.   
Bij de normale vorm is het pterostigma geel  tot roodbruin en   
is het oranje basisvlekje altijd aanwezig.   

 Mijn conclusie  
   
In Litouwen op 8-7-2006
Coordinaten : 55 25.061 26 08.627 Rivier Svogina
Oostelijk van Aukstaitijes NP, Wegnr 102, brug over 'Svogina'

ontbrak het gelebruine pterostigma bijna volledig en   
heeft donkerbruin roodbruin pterostigma de overhand.   
Als het basisvlekje al aanwezig is dan is de kleur niet oranje    
maar eerder geel. Deze vlek gaan klein en geel zijn maar    
ook vlekkerig geel.   
Daarnaast zijn ook allerlei overgangsvormen mogelijk.    
Dus roodbruine pterostigma zonder basisvlek als ook    
Een zwarte pterostigma  met basisvlek is wel een zeldzame combinatie, meestal is bij een zwart pterostigma ook de basisvlek afwezig.
Wel viel het niet altijd mee om het verschil tussen diepdonkerbruin en zwart te bepalen.   
   
Als iemand nog behoefte heeft om het materiaal te zien..   
Het kan bij mij opgehaald worden.   

 BIJLAGE  

Van ongeveer 80 libellen,vnl mannetjes, is de kleur
a) van het pterostigma
b ) van de basis van de achtervleugel bepaald
en in onderstaande spreadsheet gezet.

Spreadsheet baltica metallica abocanica.xls (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/odonata%20baltica%20metallica%20abocanica.xls)



Oonata baltica metallica abocanica (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/odonata%20baltica%20metallica%20abocanica.xls)
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 04, 2006, 13:37:18 PM
Spreadsheet baltica metallica abocanica.xls (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/odonata%20baltica%20metallica%20abocanica.xls)


The dragonflies of Bialowieza area, Poland and Belarus (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/KalkmanKD2000_Bialowieza.pdf)



Spreadsheet baltica metallica abocanica.xls (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/odonata%20baltica%20metallica%20abocanica.xls)
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 05, 2006, 08:12:19 AM
Citeer

Merkwaardige obseratie


Over een mogelijke verklaring van de hoge aantallen in het water geraakte individuen:



Ooit heb ik met Leo Beukeboom in 1982 in het Fochteloërveen waargenomen dat een vrouwtje Gevlekte glanslibel Somaflav door een agressief mannetje van de Metaalglanslibel Somameta werd gegrepen en daarbij raakte het vrouwtje Gevlekte glanslibel Somaflav in het water. Daar konden wij haar uit plukken en daarmee was de waarneming van een toen uiterst zeldzame soort een feit.



Ten tweede heb ik langs de Indre in midden-Frankrijk waargenomen dat op een vierkante meter rivier meerdere Weidebeekjuffers Calosple zaten zonder vleugels. Alhoewel ik het toen niet gezien heb was mijn gedachte dat er een agressief mannetje zat die de vleugels van zijn rivalen afbeet (Wasscher Marcel 1997. Ontvleugelde Weidebeekjuffers. Natura 94(4): 114-115.)



Mijn suggestie zou daarom kunnen zijn dat er rond de brug een zeer agressief mannetje patrouilleerde die zijn rivalen op en in het water deed belanden en dat daarbij ook enkele vrouwtjes het slachtoffer werden. Dat ze niet onder de brug waren kan dan komen doordat het agressieve mannetje daar nauwelijks patrouilleerde, dat geld ook voor de droge delen in de omgeving van de beek. Klopt het trouwens dat het vooral uitgekleurde dieren betrof? Dat zou je eerder verwachten met zo’n agressief mannetje.

Marcel Wasscher

Citeer


Ondersoorten?


Bijgaande mijn analyse met een draaitabel van de door jou opgeschreven kenmerken. Mijn conclusie staat op de draaitabel pagina van het excel bestand:
vraagstelling
Welke ondersoort is in een populatie in Litouwen aanwezig?
hypothese
Er is slechts één ondersoort in deze populatie aanwezig 
resultaten
Zwart pterostigma en geen oranje basisvlekje achtervleugel                    
10 van de 91 individuen:                                                11%
Roodbruin pterostigma en duidelijk oranje basisvlekje achtervleugel                     
8 van de 91 individuen                                                     9%
                                               samen                         20%

Dat betekent dat alle overige individuen niet tot de beide ondersoorten behoren                
                                               geen ondersoort            80%
conclusie
Hypothese verworpen: individuen met kenmerken van beide ‘ondersoorten’ en allerlei tussenliggende overgangen komen in de onderzochte populatie in Litouwen voor. Blijkbaar zijn het geen ondersoorten maar is het een cline: een geleidelijke overgang tussen twee uitersten. Ik denk dat deze gegevens daar een vrij eensluidend beeld over geven: ssp. albocanica bestaat niet. K.-D. heeft daar ook al eens wat over geschreven, maar dit is een elegante bewijsvoering lijkt me.

Zorg dat de verzamelde individuen in ieder geval in Naturalis terechtkomen. Kan iedereen het nazien wat voor prachtige steekproef je uit een populatie hebt kunnen meenemen.

Mocht alles zich wat duidelijker aftekenen dan zou je ook nog de internationale groep met name over het mogelijke verklaring voor al die drijvende dieren kunnen benaderen.


Marcel Wasscher

Citeer
Kalkman, VJ & Dijkstra, K-DB, 2000.
The dragonflies of Bialowieza area, Poland and Belarus (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/KalkmanKD2000_Bialowieza.pdf)
(Odonata). Opuscula Zoologica Fluminensia 185: 1-19.

Algemene trend in het verhaal:

De ondersoort bestaat niet en er zijn allerlei variaties die in elkaar overlopen.
Er is niet een echt duidelijke soort.


Citeer
KD en VK hebben een artikel geschreven over de libellen van Bialowieza. In dit artikel wordt ook de ondersoort 'somatochlora metallica abocania'  die gemeld was voor Finland door Lohmann behandeld. Er is materiaal van Estland, Polen en Wit Rusland bekeken en zijn tot de conclusie gekomen dat de genoemde kenmerken (kleur Pt en geel in basis vleugel) variabel zijn in materiaal van 1 plek. Het lijkt daarom niet om een ondersoort te gaan maar om variatie (staat ook zo in nieuwe veldgids). De enige zinnige manier om hier beter na te kijken is om veel materiaal van verschillende gebieden te bekijken waaronder ook materiaal uit delen van Rusland waar de ondersoort oorsponkelijk van beschreven is.

Het stukje staat in:
Kalkman, V.J. & K.-D.B. Dijkstra, 2000. The dragonflies of the Bialowieza area, Poland and Belarus (Odonata). Opuscula zoologica fluminensia, 185: 1-19.



The dragonflies of Bialowieza area, Poland and Belarus (http://www.natuurreis.nl/waarneming.nl/KalkmanKD2000_Bialowieza.pdf)


Citeer

SUBSPECIES Of somatochlora Metallica

LOHMANN (1994) reported Somatochlora metallica abocanica Belyshev,1955 as new for Europe, based on single males from southeastern Poland and southern Finland. This Siberian subspecies has black pterostigmas and clear wing bases, while the nominate subspecies has brown pterostigmas and amber wing bases. We collect three males at Kamenyuki, one of which had black and two had brown pterostigma. All three had some amber at the bases of the wings. Similary, males with both black and brown pterostigmas were seen in southern Belarus, the latter begin in the majority. All of the individuals had very distinct amber wing bases. Of six males collected in Estonia, two had black pterostigmas and all had amber wing bases. although this was only faint in two individuals with brown pterostigmas. In conclusion, it appears that indivicuals with both colours of pterostigma occur in the region between Lohmann's 'abocanica' localities and that these generally show distinct amber at the wingbases. It is certainly impossible to identify the presence of the Siberian subspecies in the northeastern Europe on the basis of only two males.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 06, 2006, 16:38:28 PM
Op de achtergrond kun je de brug zien. De weg is nieuw en links en rechts omgeven door (berken) bos.
Het riviertje of sloot heeft de naam SVOGENA.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 06, 2006, 16:38:48 PM
Alleen hier was even een klein open plekje, voor de rest ware ner de nodige bomen tot vlak aan de sloot en stond er veel en hoog riet.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op november 06, 2006, 16:39:16 PM
Een van de weinige libellen (een stuk of drie) die niet in het water gevallen was maar op een lelieblad..en dus blijkbaar niet verdronken was.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juni 21, 2007, 15:46:21 PM
In de laatste libellennieuwsbrief 07:11 van 20 juni 2007 stond nog even dit stukje:

Citeer
was een tandem Zuidelijke keizerlibel ANAXPART. Ze lieten zich niet storen door twee rondzwemmende homo sapiens zodat we ze zeker een kwartier goed konden bekijken terwijl ze telkens even verplaatsten. Wat later visten we als toegift nog een mannetje metaalglanslibel SOMAMETA uit het water.

Het gaat om die metaalglanslibel die in het water lag. Treffen jullie die ook vaak in het water aan ?
En gebeurt dit ook vaak met andere soorten ?
Er zijn soorten die gewoon onder water op de waterplanten eitjes leggen..dus het water zelf hoeft niet fataal te zijn.
De vraag is natuurlijk ook of het betreffende mannetje metaalglanslibel nog leefde..of al dood was. Dit nalv de enorme hoeveelheden metaalglanslibellen die ik bij de Svogena in het water aantrof, half, driekwart of volledig dood..
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: theomuusse op juni 21, 2007, 16:04:50 PM
Maar jullie waren er toch uit dat er niets mis was met het water, maar dat het iets in de lucht zal zijn geweest waardoor deze catastrofe ontstond?
Of is die ene uit het water gekropen het blad op?
Lijkt me dan eerder dat hij toevallig op het blad is gevallen.
Ikzelf heb nooit een SOMAMETA in het water zien liggen.
Theo
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: characea op juni 21, 2007, 17:40:15 PM
Nou, wat mij bijgebleven is is dat somatochlora metallica vrij territoriaal is (je zietzelden twee of meer exemplaren op een plek dacht ik) en dat er dus vaak gevechten ontstaan die blijkbaar voortduren totdat een van beide te water raakt..maar dan nog.. 40 stuks per dag..dat is dan 4 individuen per uur..dat is toch veel ?
Maar het blijft, helaas, momenteel de geloofwaardigste (?) hypothese.
Dus als iemand iets soortgelijks in Europa aantreft, dan hoor ik het erg graag.



www.uw-organisatie.nl/estland/Waarnemingen Letland Litouwen beta.txt


Citeer

http://forum.waarneming.nl/forum/index.php...ndpost&p=447401 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=63087&view=findpost&p=447401)


Gisteren was ik bij het vennetje op (in?) Bornia. Daar dreven een hele hoop (tientallen) dode libellen in het water. Zwarte heidelibellen (neem ik aan). Ik vroeg me af hoe die zo dood in het water terechtkomen. Dat ze een keertje doodgaan begrijp ik wel, maar ik zou verwachten dat ze dan stilletjes in een hoekje gaan zitten sterven. Zoeken ze het water op om te sterven of vliegen ze boven het water en is er daar (boven het water) dan iets waardoor ze dan ongewild in het water vallen.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Tim de Boer op juni 21, 2007, 18:45:14 PM
CiteerAlleen hier was even een klein open plekje, voor de rest ware ner de nodige bomen tot vlak aan de sloot en stond er veel en hoog riet.
cool t-shirt, goeie sluikreclame :D
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Stijn Schreven op juni 22, 2007, 18:35:26 PM
40 per dag lijkt me idd veel. Maar als het echt een van de weinige open plekken is in de omgeving, zijn misschien de meeste larven uit de omgeving naar die plek gekomen om uit te sluipen. Open plek betekent namelijk meer zon dan in het riet en weinig obstakels, dus is het veiliger en sneller.
Als er vervolgens een groep agressieve territoriale mannetjes bij zitten die rond dezelfde tijd uitkleuren en kunnen vliegen, kan het misschien best dat ze elkaar en andere mannetjes (en per ongeluk wat vrouwtjes) hebben "uitgemoord" en dat er zo uiteindelijk slechts enkele mannetjes overleefden van de 80 die er uitgeslopen waren.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op juni 25, 2007, 23:59:39 PM
mmm niet direct aan gedacht maar er lag dacht ik een somaarct in het water afgelopen week. En die somaarct van terschelling destijds was toch ook al een drenkeling?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Weia op juni 26, 2007, 00:02:39 AM
Mijn eerste somaarct was ook een drenkeling. Zijn ze een beetje dom, die glanslibellen?
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op juni 26, 2007, 00:04:50 AM
Ik denk dat ze van zwemmen houden maar vergeten zijn dat ze dat -nu ze libel zijn - niet meer kunnen.  
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: Goyatlah op juni 26, 2007, 00:10:21 AM
Citeer40 per dag lijkt me idd veel. Maar als het echt een van de weinige open plekken is in de omgeving, zijn misschien de meeste larven uit de omgeving naar die plek gekomen om uit te sluipen. Open plek betekent namelijk meer zon dan in het riet en weinig obstakels, dus is het veiliger en sneller.
Als er vervolgens een groep agressieve territoriale mannetjes bij zitten die rond dezelfde tijd uitkleuren en kunnen vliegen, kan het misschien best dat ze elkaar en andere mannetjes (en per ongeluk wat vrouwtjes) hebben "uitgemoord" en dat er zo uiteindelijk slechts enkele mannetjes overleefden van de 80 die er uitgeslopen waren.
Lijkt me evolutionair gezien niet zo handig, zijn tenslotte wel allemaal broertjes en zusjes. En dan noch zullen de jonge beesten dan zo snel mogelijk het voortplantingswater proberen te verlaten, zoals veel libellensoorten trouwens sowieso doen.
Titel: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op november 12, 2008, 20:55:07 PM
Correctie op de NVL Nieuwsbrief:
'Libellenwaarnemingen in de Baltische staten', NLV Nieuwsbrief september 2008, jaargang 12, p11 & 12 van Marcel Wasscher.

Andre Hospers heeft het meeste onderzoek gedaan aan dit massagraf. In de NVL nieuwsbrief wordt alleen Marcel Hospers genoemd.
Titel: Re: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op oktober 22, 2011, 20:23:55 PM
Ben wel benieuwd of er in de tussentijd mensen nog vaker massagraven van libellen gezien hebben, die niet het gevolg zijn van predatie.
Titel: Re: Massagraf Metaalglanslibel onder brug
Bericht door: marcel123 op november 04, 2014, 14:46:57 PM
Op facebook:

CiteerVorige week maandag toen het zo mooi was ben ik met een vriendin naar een meer met krabbescheer in Castricum gegaan en daar zagen we af en toe een heidelibel in het water vallen of ei afzetten en dan verzoop het mannetje het vrouwtje gewoon he?! Of een vis slokte ze meteen op!
En een paardenbijter die bijna verzoop na een botsing met een heidelibel, maar zichzelf redde door bovenop die heidelibel te gaan zitten toen ze in het water belandden. Die paardenbijter vloog even later mooi weer weg! En bij een klein stukje water daar voorbij zagen we op de terugweg echt tientallen heidelibellen in het water liggen en bootsmannetjes die ze massaal levend verscheurden, echt bizar! En af en toe gewoon een paar dippende heidelibellen ertussen!
Dat bij de ene ' vijver' je af en toe een libel neer ziet storten en dan in 1 plasje het gewoon een massagraf is vond ik toch wel heel maf hoor!!!