Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Exoten => Topic gestart door: Taka op september 10, 2008, 12:20:46 PM

Titel: Friendly Invaders
Bericht door: Taka op september 10, 2008, 12:20:46 PM
Plantensoorten verdwijnen niet door concurrentie van exoten, exoten verhogen de biodiversiteit en leiden soms tot ontstaan van nieuwe soorten. Dat is althans de strekking van dit artikel.

http://www.nytimes.com/2008/09/09/science/09inva.html (http://www.nytimes.com/2008/09/09/science/09inva.html)
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: tekenaar op oktober 03, 2008, 15:03:19 PM
mmm, op dit gekleurde bericht is nogal het een en ander aan te merken. Uiteraard worden exoten vaak zwart afgeschlderd zonder dat dat goed onderbouwd wordt. En ook ontwikkelen zich soms in verassend korte tijd nieuwe varianten van exoten. Maar een nieuwe variant van een algemene exoot weegt m.i. niet op tegen het verdwijnen van een soort zonder naaste verwanten ... Dan is er nog het vorzorgprincipe: uiteraard zijn er veel soorten exoten die op dit moment geen schade lijken te veroorzaken, maar het is totaal niet te voorspellen wat diezelfde soorten op lange termijn doen. "Nu onschadelijk" betekend niet "altijd onschadelijk".

M.a.w. ik ben het ermee eens dat objectief gekeken moet worden naar de exotenproblematiek, maar vindt dit artikel bepaald niet objectief. (altans de samenvatting die ik heb gelezen)
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: wimtegels op oktober 03, 2008, 16:51:31 PM
In absolute zin zal het vaak waar zijn dat de biodiversiteit toeneemt. Als je het aantal aanwezige soorten gaat tellen. Zie je dus alleen maar een probleem als inheemse soorten echt totaal verdwijnen dan is het exotenprobleem minder klein als het nu door de meesten ervaren wordt.

Als inheemse soorten echter sterk in aantal afnemen heeft dat enorme consequenties voor het systeem in zijn totaal. De grote aantallen exoten die momenteel binnen kort tijdbestek ecosystemen bereiken zijn vaak verantwoordelijk voor schoksgewijze veranderingen in het ecosysteem. Het waardeoordeel dat je hieraan verbind blijft een persoonlijk oordeel.

Deze discussie is een mooie illustratie dat de uitkomst van een onderzoek en de interpretatie daarvan sterk afhankelijk is van de definities en uitgangspunten van het onderzoek.
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: tekenaar op oktober 04, 2008, 19:31:57 PM
Even een voorbeeld: in mijn regio is er een gebied waar grote delen overgroeid raken met Amerikaanse guldenroede-monoculturen. Best mogelijk dat hierdoor geen enkele dier- of plantensoort uitsterft. Echter: op guldenroede leven hoofdzakelijk generalistische insecten: een redelijk beperkte set aan soorten. De situatie is nu dat een steeds groter deel van het gebied wordt ingenomen door 2 plantensoorten (canadese en late guldenroede), en een klein aantal diersoorten hiervan sterk profiteerd. De grote oorspronkelijke rijkdom aan andere dier- en plantensoorten moet het doen met een steeds kleiner deel van het gebied.

OK, soortenrijkdom is in absolute zin toegenomen met 2 (2 soorten guldenroede). Er is geen afname van soortenrijkdom (die kan overigens wel gaan komen als het zo doorgaat). Wat er wel is, is een zeer sterke afname van de biodiversiteit. Biodiversiteit is niet uitsluitend "aantal soorten" maar ook de verhouding van de aantallen exemplaren van de verschillende soorten (even-ness), die zelfs in een formule is uit te drukken (maar in de praktijk vaak niet precies te bepalen is omdat je lastig van tig soorten tegelijk aantallen kunt schatten). Heel eenvoudig zit dit zo: neem twee situaties waarin 2 soorten voorkomen (heel erg simplistisch), maar in verschillende aantalsveroudingen:

A: 50 exemplaren soort 1 en 50 exemplaren van soort 2

B: 98 exemplaren van soort 1 en 2 exemplaren van soort 2

Stel je nu voor hoe dat er in het veld uitziet. In situatie A kom je beide soorten tegen. In situatie B kom je alleen soort 1 tegen, terwijl je heel erg je best moet doen om een exemplaar van soort 2 te vinden. De soortenrijkdom is hetzelfde (2 soorten), maar de biodiversteit is in situatie B drastisch lager als in situatie A.

Dit is, simplistisch gesteld, een van de effecten die exoten kunnen hebben. Alleen moet je de aantalen soorten wel ietsje groter nemen, wat een gebied met slechts twee soorten .... Maisakkers scoren nog beter  <_<
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 19:57:14 PM
En diezelfde angst heb ik als ik kijk naar Japanse duizenknoop en andere invasieve exoten langs de Roer. Ik heb toch wel een beetje moeite met het woordje Friendly.

Ik ben er redelijk van overtuigd dat de factor tijd binnen een ecosysteem veel doet. Er zullen zich soorten aanpassen aan de exoot, hem als voedsel gebruiken etc. Het aantal exoten is op het moment echter wel erg groot. Er komen steeds nieuwe. Er is nauwelijks meer sprake van een evolutie. Het gaat meer richting revolutie.
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: tekenaar op oktober 07, 2008, 17:00:34 PM
... als een beperkt aantal exoten in korte tijd een groot gebied inneemt: hebben de inheemse soorten dan wel voldoende tijd om zich aan te passen (of gaat ondertussen veel van de genetische variatie van inheemse soorten verloren doordat populaties klein en geisoleerd worden)?  
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: wimtegels op oktober 07, 2008, 17:07:14 PM
Citeer... als een beperkt aantal exoten in korte tijd een groot gebied inneemt: hebben de inheemse soorten dan wel voldoende tijd om zich aan te passen (of gaat ondertussen veel van de genetische variatie van inheemse soorten verloren doordat populaties klein en geisoleerd worden)?
Puur evolutionair bekeken, zonder waardeoordeel, blijft het genetisch materiaal van die individuen over die het beste aan de nieuwe situatie zijn aangepast. In dit geval de situatie met de exoten.

Veranderende omstandigheden zijn de motor van de evolutie. Geen enkele soort is genetisch stabiel.

Are there species 4ever??
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: tekenaar op november 04, 2008, 13:50:55 PM
puur evolutionair bekeken bestaat geen goed of kwaad. Dinosauriers stierven uit: leve de zoogdieren.

anders bekeken: op het moment dat we sterven laten we een werels acter die een stuk armer is als toen we geboren werden. In de tijdschaal van een mensen leven zien we uitsterven van heel wat soorten, genetische verarming van andere en ja, een stukje aanpassing va een veel kleiner aantal exoten aan nieuwe leefomgevingen. Is dat wat we voor ogen hebben met onze wereld?

Voor een voorlichtingsproject in Slovenie heb ik de volgende ansichtkaart gemaakt:

(http://www.tujerodne-vrste.info/slike/Feliks_zemlja.jpg)
De tekst zegt: "Met exotische soorten veranderen we de wereld: waar kan je heen met vakantie, als de hele wereld er hetzelfde uitziet?"
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: Iolaire op november 04, 2008, 14:09:38 PM
Geweldige ansichtkaart Paul!!  
Titel: Friendly Invaders
Bericht door: Leon Olsthoorn op november 04, 2008, 14:29:21 PM
Dat zou wel een heleboel CO2-uitstoot schelen, als niemand meer op vakantie zou gaan!