Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Libellen => Topic gestart door: Weia op mei 27, 2008, 22:35:02 PM

Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Weia op mei 27, 2008, 22:35:02 PM
Kijken jullie even mee? Mannetje of vrouwtje?
http://waarneming.nl/wn_details.php?id=4296772 (http://waarneming.nl/wn_details.php?id=4296772)
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: theomuusse op mei 27, 2008, 22:40:23 PM
Ik ga mee met een vrouw.
Met gereduceerd blauw van de blauwe vorm.
Theo
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: marijkehuysse op mei 27, 2008, 23:06:40 PM
CiteerIk ga mee met een vrouw.
?

Marijke
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: ArjenDrost † op mei 27, 2008, 23:10:46 PM
Citeer
CiteerIk ga mee met een vrouw.
?

Marijke
Euh, hij denkt ook dat het een vrouw is?

Dat was de vraag namelijk...

Ik zou het zelf niet weten, heb net m'n eerste grasjuffers gezien.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op mei 27, 2008, 23:48:25 PM
Eerst iets over kleurvormen bij Ischnura's: de 5 kleurvormen die wij kennen van elegans komen voor bij veel europese soorten (zoals genei, graellsi & saharensis), maar ook bij bv een aantal amerikaanse soorten, wat suggereert dat het een primitieve eigenschap van Ischnura zou (kunnen) zijn. Daarnaast heeft ook pumilio blijkbaar een (zeldzame) androgyne vorm. Mi gaat het hier dan ook om een vrouwtje. Maar we zullen dat pas weten als er een foto van een dergelijk beest gemaakt wordt. Misschien een gerichte zoekaktie (waar er 1 is, kunnen er meer zitten).
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Stijn Schreven op mei 28, 2008, 09:37:49 AM
Oke, de meeste in dit topic zeggen tot nu toe dus vrouwtje van de zeldzame androgyne vorm. Mijn eerste indruk was mannetje, vanwege dus de brede schoudernaadstreep en het - kleine beetje - blauw op het achterlijf. Maar die brede streep geldt dus ook voor de zeldzame blauwe vorm van het vrouwtje. Zou zo'n vrouwtje dan ook blauw op S8-9 kunnen hebben?
Wat betreft dat gericht zoeken: destijds (10 mei) vlogen er al een stuk of 25 rond en slechts 1 daarvan had deze vorm. De (rest van de) vrouwtjes waren vrijwel allemaal van de vorm aurantiaca (oranje dus). Ik zal het komende weekend nog eens teruggaan en hopen dat ik er opnieuw een vind en kan fotograferen.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op mei 28, 2008, 09:48:50 AM
Wat nu als de jonkies van de blauwe vorm wel eens helemaal niet oranje zijn - iedereen gaat daar eigenlijk wel vanuit, maar is dat ook zo? Waarom zouden die jonkies niet een andere kleur en/of tekening hebben? Bij elegans zijn er tenslotte ook 2 jeugdvormen.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Weia op mei 28, 2008, 11:00:02 AM
Ik weet niet hoe die blauwe vrouwtjes eruit zien als ze jong zijn. Ik denk dat ze meteen al niet oranje zijn, maar zoals de mannetjes, groenig ofzo. En dan vallen ze niemand op...

In de veldgids hebben we een foto van Tim Faassen opgenomen van een blauw vrouwtje met een dunne zwarte schoudernaadstreep. Het lijkt bijna of ze lichte puntjes op S9 heeft (Tim heb je nog een andere foto?). In mijn dvd zit er eentje met een bredere maar enigszins vage schoudernaadstreep, maar een nog bredere scherpere streep heb ik ook wel eens op foto gezien, als ik me goed herinner.

Het lijkt me dat een blauw vrouwtje met blauwe puntejs op S9 minder gek is dan een mannetje met veel zwart op S8-9, maar dat is natuurlijk maar een gokje.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Weia op mei 28, 2008, 11:21:05 AM
Op het origineel van de foto van Tim zie ik dat alle segmenten gewoon zwart zijn op de rug. Hieronder mijne en eentje van Harm Niessen. Rug van S8/10 normaal. Zie de verschillen op het borststuk en ook het interessante verschil op S3. Zit er in ons archief nog wat leuks?
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Weia op mei 28, 2008, 11:30:31 AM
John heeft een leuke: http://waarneming.nl/foto_details.php?id=197476 (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=197476)
En Stijn zelf: http://waarneming.nl/foto_details.php?id=176970 (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=176970)
En details van mijne: http://waarneming.nl/wn_details.php?id=2568075 (http://waarneming.nl/wn_details.php?id=2568075)
Ook heel wat vrouwtjes die naar blauw neigen, zoals deze: http://waarneming.nl/foto_details.php?id=53885 (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=53885)

En dan zijn er mannetjes met wat zwart in het blauw, zoals: http://waarneming.nl/foto_details.php?id=6932 (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=6932)
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: JohanvantBosch op mei 28, 2008, 18:23:48 PM
Zie dit topic nu pas. Als ik de achterlijfsaanhangsels op de tekening bekijk, zou ik zeggen 'vrouwtje'.
In de quiz op de libellendag zat ook  een blauw vrouwtje, gefotografeerd door Peter de Knijff. Ik zal eens kijken of ik die ergens kan vinden...
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: frankneijts op mei 28, 2008, 19:50:02 PM
Hier ook een blauw vrouwtje (Collse Zeggen, juli 2007)
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: frankneijts op mei 28, 2008, 19:51:01 PM
En een 'groen' wijfje, zelfde dag, zelfde plaats:
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Sticht op mei 28, 2008, 19:53:55 PM
Ik heb er vorig jaar ook eentje gezien.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 28, 2008, 20:00:47 PM
CiteerZie dit topic nu pas. Als ik de achterlijfsaanhangsels op de tekening bekijk, zou ik zeggen 'vrouwtje'.
In de quiz op de libellendag zat ook  een blauw vrouwtje, gefotografeerd door Peter de Knijff. Ik zal eens kijken of ik die ergens kan vinden...
Is het wel een echte tekening van het beest of is er alleen de achterlijstekening op aangegeven?  
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: JohanvantBosch op mei 28, 2008, 20:37:18 PM
Citeer
CiteerZie dit topic nu pas. Als ik de achterlijfsaanhangsels op de tekening bekijk, zou ik zeggen 'vrouwtje'.
In de quiz op de libellendag zat ook  een blauw vrouwtje, gefotografeerd door Peter de Knijff. Ik zal eens kijken of ik die ergens kan vinden...
Is het wel een echte tekening van het beest of is er alleen de achterlijstekening op aangegeven?
Die vraag kan Stijn alleen beantwoorden: de getekende achterlijfsaanhangsels - zijn die conform werkelijkheid of heb je daar een slag naar geslagen? En op basis waarvan heb je bepaald dat het een mannetje was?
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Stijn Schreven op mei 28, 2008, 20:48:53 PM
De tekening is vooral bedoeld om de achterlijfstekening aan te geven. Aangezien ik aanvankelijk voor een mannetje ging, heb ik hem hier vergeleken met een normaal mannetje. De achterlijfsaanhangselen op de tekening waren bedoeld als die van een mannetje, maar nu zie ik in de reacties dat deze meer op die van een vrouwtje lijken. Let dus maar niet op de achterlijfsaanhangselen, want daar heb ik zelf even een fout gemaakt  :whistle:  
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: JohanvantBosch op mei 28, 2008, 20:51:34 PM
CiteerDe tekening is vooral bedoeld om de achterlijfstekening aan te geven. Aangezien ik aanvankelijk voor een mannetje ging, heb ik hem hier vergeleken met een normaal mannetje. De achterlijfsaanhangselen op de tekening waren bedoeld als die van een mannetje, maar nu zie ik in de reacties dat deze meer op die van een vrouwtje lijken. Let dus maar niet op de achterlijfsaanhangselen, want daar heb ik zelf even een fout gemaakt  :whistle:
Geeft verder niet. Maar blijft de vraag: op basis waarvan ben je tot de conclusie gekomen dat het een mannetje was. Ben je daar 100% zeker van?

EDIT: sorrie, zie dat je dat al in het commentaar bij de waarneming hebt aangegeven.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Stijn Schreven op mei 28, 2008, 20:56:03 PM
Citeer
Citeer
CiteerZie dit topic nu pas. Als ik de achterlijfsaanhangsels op de tekening bekijk, zou ik zeggen 'vrouwtje'.
In de quiz op de libellendag zat ook  een blauw vrouwtje, gefotografeerd door Peter de Knijff. Ik zal eens kijken of ik die ergens kan vinden...
Is het wel een echte tekening van het beest of is er alleen de achterlijstekening op aangegeven?
Die vraag kan Stijn alleen beantwoorden: de getekende achterlijfsaanhangsels - zijn die conform werkelijkheid of heb je daar een slag naar geslagen? En op basis waarvan heb je bepaald dat het een mannetje was?
Naar die aanhangselen heb ik inderdaad een slag geslagen.
Mijn eerste indruk toen ik het dier bekeek, was mannetje. Dit was vooral vanwege de brede schoudernaadstreep, de blauwe kleur en de blauwe vlekjes op S8-9. Aangezien de vlek op S8-9 gereduceerd was tot 2 kleine vlekjes, vermoedde ik dat het om een afwijkende tekening van een mannetje ging. Daar twijfelde ik toen helemaal niet over. Ik heb daarom ook niet goed gelet op achterlijfsaanhangselen en niet de mogelijkheid overwogen dat het ook een blauwe vorm vrouwtje kon zijn. Het is daarom nu voor mij ook wat lastig oordelen.
In ieder geval zal ik nog een keer terug gaan naar de plek en hopen dat ik hem/haar weer zie en dit keer wel kan vastleggen.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op mei 28, 2008, 23:32:52 PM
Bij het lantaarntje zijn de mannetjes nauwelijks variabel, een klein beetje meer of minder zwart op S8, en evt wat blauw daarbuiten, en dan houdt het iha op. Voor zover ik weet geldt dat ook voor de Tengere, wat voor mij naast wat ik boven al stelde en extra argument is dat ik vermoed dat het hier niet om een mannetje gaat.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Tim Faasen op mei 29, 2008, 11:34:09 AM
CiteerIk weet niet hoe die blauwe vrouwtjes eruit zien als ze jong zijn. Ik denk dat ze meteen al niet oranje zijn, maar zoals de mannetjes, groenig ofzo. En dan vallen ze niemand op...

In de veldgids hebben we een foto van Tim Faassen opgenomen van een blauw vrouwtje met een dunne zwarte schoudernaadstreep. Het lijkt bijna of ze lichte puntjes op S9 heeft (Tim heb je nog een andere foto?).
Ik heb nog 2 foto's meer van de blauwe vorm, maar die zijn niet aanvullend.

'k vind persoonlijk de foto van John (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=197476 (http://waarneming.nl/foto_details.php?id=197476)) wel een openbaring: zo'n duidelijke schoudernaadstreep heb ik zelf nog nooit gezien!

Wat betreft de jonge beesten: er zijn hier inmiddels diverse foto's langs gekomen van overgangen tussen groen en blauw... zou blauw niet 'gewoon' een soort van doorkleuring kunnen zijn die bij sommige groene beesten optreedt? Als de blauwe vorm groen begint, zou je ook ooit piepjonge groene exemplaren moeten tegenkomen... is mij iig nog nooit gelukt...

grtz,
Tim

P.s. Wat betreft het beest van Stijn: 'k verwacht eigenlijk niet direct blauwe vlekken op S8 van pumilio-vrouwen... een verdonkering bij een man lijkt me kansrijker (al is het maar door beschadiging oid). Maar goed, zonder foto zullen we 't nooit zeker weten.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op mei 29, 2008, 11:39:54 AM
Blijft de vraag: hoe zien jonge blauwe er uit. Iedereen dus opletten naar heel jonge vrouwtjes die niet standaard zijn:
oranje, met ook oranje op het eerste deel van het achterlijf, de rest van het achterlijf donker, en smalle schouderstreep.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: b.achterkamp op juni 01, 2008, 00:52:29 AM
CiteerIk ga mee met een vrouw. Met gereduceerd blauw van de blauwe vorm.
Dat is vreemd omdat er blauw zit op een plek die bij "normale" blauwe vrouwtjes zwart is. Zou de eerste ISCHPUMI vr ooit zijn met iets van een "lantaarntje".

CiteerEerst iets over kleurvormen bij Ischnura's: de 5 kleurvormen die wij kennen van elegans komen voor bij veel europese soorten (zoals genei, graellsi & saharensis), maar ook bij bv een aantal amerikaanse soorten, wat suggereert dat het een primitieve eigenschap van Ischnura zou (kunnen) zijn. Daarnaast heeft ook pumilio blijkbaar een (zeldzame) androgyne vorm.
Van de vijf zijn er twee voor mannetjes. Bij de vrouwtjes zijn er drie, waarvan er een al de andromorph is (dus niet "daarnaast"). Androgyn is weer een geheel ander onderwerp (tegelijk man en vrouw).

CiteerBij het lantaarntje zijn de mannetjes nauwelijks variabel, een klein beetje meer of minder zwart op S8, en evt wat blauw daarbuiten, en dan houdt het iha op. Voor zover ik weet geldt dat ook voor de Tengere, wat voor mij naast wat ik boven al stelde en extra argument is dat ik vermoed dat het hier niet om een mannetje gaat.
Mijn ervaring is dat ISCHPUMI mn veel variabeler zijn qua lantaarntje dan ISCHELEG en dat suggereert de KD ook "the taillight is variably (sometimes extensively) covered with black markings"

CiteerWat betreft de jonge beesten: er zijn hier inmiddels diverse foto's langs gekomen van overgangen tussen groen en blauw... zou blauw niet 'gewoon' een soort van doorkleuring kunnen zijn die bij sommige groene beesten optreedt? Als de blauwe vorm groen begint, zou je ook ooit piepjonge groene exemplaren moeten tegenkomen... is mij iig nog nooit gelukt...
Is ook mijn idee

Er gaan ook verhalen over geheel zwarte en geheel groene exemplaren. Die heb ik iig nog nooit gezien....
groetjes,
Bart  
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op juni 01, 2008, 01:10:51 AM
Moi Bart: zowel KD als de veldgids melden 5 vormen voor vrouwtjes: 2 juv, en 3 adult. Is ook mijn ervaring. Daarnaast sloeg op pumilio. Staat dus niets in mn opmerking wat niet klopt. Helkemaal zwarte lantaarntjes. Ja, die komt van mij (met foto) en is een melanistisch (net zo iets als een albino, maar dan zwart) mannetje. Erfelijke afwijking dus, en niet in het normale kleurbereik. Er zijn variaties in de lantaarntjes bij mannetjes van beide soorten, maar dermate extreem ben ik nergens tegen gekomen.
Nogmaals, mi moeten we meer info hebben om hier iets definitiefs over te kunnen zeggen. Tot dan, of tot goede tegenargumenten, houd ik het zelf op een vrouwtje cf.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: b.achterkamp op juni 01, 2008, 02:06:07 AM
CiteerMoi Bart: zowel KD als de veldgids melden 5 vormen voor vrouwtjes: 2 juv, en 3 adult. Is ook mijn ervaring. Daarnaast sloeg op pumilio. Staat dus niets in mn opmerking wat niet klopt.
Moi Dolf,
Dat "daarnaast" las ik inderdaad verkeerd. Maar er mag best iets in je opmerking staan wat niet klopt toch, dat risico loop ik nu ook weer...    :grin:
Bij Ischnura (elegans) gaat het of van lila/oranje naar blauw, of van lila/oranje naar saai groen, maar:  via saai groen naar blauw is ongehoord! Dus dat is een andere manier om andromorph te worden, maar een paar blauwe vlekjes midden op een segment krijg je er niet van. Dus ik zou denken, mn met blacklight.
Bart
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: apus op juni 01, 2008, 10:03:19 AM
CiteerBij Ischnura (elegans) gaat het of van lila/oranje naar blauw, of van lila/oranje naar saai groen, maar:  via saai groen naar blauw is ongehoord!

Bijna ;)

"oranje" (rufescens) vrouwtjes van I. elegans zullen nooit andromorf (typica) worden, maar slechts een van de twee soorten gynomorfe vrouwtjes (rufescens-obsoleta).

Paarse vrouwtjes (violacea gaan over in andromorfe vrouwtjes, of in de andere gynomorfe vorm (infuscans)
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op juni 01, 2008, 13:06:30 PM
Bart, op mn website heb ik een hele pagina over elegans vrouwtjes (en Weia heeft een dergelijke pagina). Wellicht dat je daar even gaat kijken?

@Martijn: vormen zijn geen soorten, hebben zelfs geen enkele wetenschappelijke status (net zoals bv var., etc), maar zijn af en toe wel geschikt om in de (taal)omgang te gebruiken.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: apus op juni 01, 2008, 15:38:35 PM
Citeer@Martijn: vormen zijn geen soorten, hebben zelfs geen enkele wetenschappelijke status (net zoals bv var., etc), maar zijn af en toe wel geschikt om in de (taal)omgang te gebruiken.
Daar heb je helemaal gelijk in, het zijn zeker geen soorten in de zin van een biologisch taxon, maar vormen. Ik bedoelde hier "soorten" in de zin van "een groepering van individuen met gemeenschappelijke kenmerken".

Over de terminologie van de verschillende vormen vrouwtjes I. elegans bestaat nogal wat discussie, maar om verwarring te voorkomen lijkt het me het beste om de terminologie van Parr (1999) over te nemen en algemeen te gebruiken:

violacea
rufescens

andromorph (ipv typica)
infuscans
rufescens-obsoleta (ipv infuscans-obsoleta)

Andromorph (op een mannetje gelijkend) zou beter zijn dan typica, omdat deze vorm helemaal niet de algemeenste vorm hoeft te zijn (bijvoorbeeld tussen de ~0 en ~100% van alle volwassen vrouwtjes in populaties in Spanje (Cordero Rivera en Sánchez-Guillén 2007) en dus de naam "typica" of "type" misleidend is.

De naam rufescens-obsoleta is beter dan infuscans-obsoleta, omdat de laatste ongeveer "oude" infuscans betekent, wat dus niet waar is, want deze vorm is een volwassen rufescens.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Goyatlah op juni 01, 2008, 17:13:20 PM
Heb ik geen enkel probleem mee. De naamgeving die ik gebruik (o.m. op mn website, en ook hier) is dezelfde als die van de veldgids en (meen ik) de atlas. KD heeft het over type I, II en III.
Maar hier geldt plain and simple: what's in a name?
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Stijn Schreven op juni 02, 2008, 17:23:26 PM
29 mei ben ik teruggegaan naar de plek waar het afwijkende exemplaar rondvloog, maar helaas heb ik hem niet meer teruggevonden. Wel zag ik nog een copula met een blauw vrouwtje. Deze vlogen helaas al weg voordat ik een foto kon maken (alweer).
Om nog eens terug te komen op variatie in de tekening van mannetjes heb ik vervolgens enkele mannetjes van rechtboven gefotografeerd. Van elk mannetje heb ik uitsneden gemaakt en samengevoegd in onderstaande foto. De nummers zijn irrelevant (nr van foto door camera vastgelegd).
Op de afbeelding is te zien dat er bij deze 10 mannetjes al behoorlijk wat variatie zit in de tekening. Bij vrouwtjes heb ik overigens nog nooit verstoringen/onderbrekingen gezien in de zwarte rugtekening van het achterlijf.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Stijn Schreven op juni 02, 2008, 17:31:49 PM
Nog een opmerking: bij nr 1030389 is trouwens al te zien hoe het zwart zich rond het blauw vormt en zo een twee - nog niet van elkaar gescheiden - blauwe vlekjes doet ontstaan. Hiermee is het des te meer voor te stellen dat een verdere reductie van het blauw ook mogelijk is, en dat daardoor dus inderdaad twee vlekjes kunnen ontstaan.

Even om misverstanden te voorkomen: het bovenstaand stukje kan misschien opgevat worden alsof ik ervanuit ga dat een reductie nog tijdens het leven van een en hetzelfde exemplaar kan veranderen (zie "het zwart vormt zich rond het blauw" en dergelijke). Dit is natuurlijk niet wat ik bedoel. Ik bedoel dat er in de populatie dus grotere kansen zijn dat ook andere exemplaren een afwijking kunnen hebben in de tekening, die resulteert in een blauwreductie en dat in een grote populatie de kans ook groter is op zo'n vergaande reductie dat slechts twee vlekjes overblijven.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Anne Hueber † op juni 02, 2008, 17:50:09 PM
Super, hoe je een aantal variaties hebt vastgelegd  :duim:  Iets om te koesteren in je fotoarchief.
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: Weia op juni 02, 2008, 18:20:47 PM
Heel mooi werk. Ieder die een flinke populatie van die dieren weet, zoek daar eens flink naar de mannetjes met het meeste zwart in het blauw!
Titel: tengere grasjuffer
Bericht door: JohanvantBosch op juni 02, 2008, 21:46:39 PM
Citeer29 mei ben ik teruggegaan naar de plek waar het afwijkende exemplaar rondvloog, maar helaas heb ik hem niet meer teruggevonden. Wel zag ik nog een copula met een blauw vrouwtje. Deze vlogen helaas al weg voordat ik een foto kon maken (alweer).
Om nog eens terug te komen op variatie in de tekening van mannetjes heb ik vervolgens enkele mannetjes van rechtboven gefotografeerd. Van elk mannetje heb ik uitsneden gemaakt en samengevoegd in onderstaande foto. De nummers zijn irrelevant (nr van foto door camera vastgelegd).
Op de afbeelding is te zien dat er bij deze 10 mannetjes al behoorlijk wat variatie zit in de tekening. Bij vrouwtjes heb ik overigens nog nooit verstoringen/onderbrekingen gezien in de zwarte rugtekening van het achterlijf.
Leuk overzicht zo...