Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Bijen wespen en mieren => Topic gestart door: John Bouwmans op juli 16, 2015, 14:34:09 PM

Titel: Kweek: Palissadenbladwesp, larven op Populierensoorten
Bericht door: John Bouwmans op juli 16, 2015, 14:34:09 PM
Ik zou graag willen weten welke soort dit is. Doet me sterk denken aan Iepenzigzagbladwesp (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=326109.msg1824547#msg1824547) die ik recent uitkweekte. Maar deze larven niet op 'n Iepensoort, maar volgens mij Amerikaanse vogelkers. Heel apart. Verdwaalde Iepenzigzag of toch andere soort?

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/104411632 (http://waarneming.nl/waarneming/view/104411632)
onzeker Iepenzigzagbladwesp - Aproceros leucopoda gezien op 2015-07-16 Veenendaal - Salamander
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/0/9005870.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/3/9005873.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/7/9005877.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/1/9005881.jpg)

Toelichting:
Niet helemaal zeker van waardplant, maar zeker geen Iep dus! Andere bladwesp met zigzagvraatpatroon?
bij voorbaat dank
Titel: Re: Zigzagvraat-patroon op Am. Vogelkers. Welke bladwesp?
Bericht door: John Bouwmans op juli 16, 2015, 16:04:30 PM
De witte streepjes zijn geen nerfresten, maar eerder schuimsliertjes. Krijg het niet goed op de foto, maar hopelijk geven deze foto's wel een indruk.
Titel: Zigzag-patroon op Am. Vogelkers? >> Palissadenbladwesp-Pristiphora platycerus
Bericht door: John Bouwmans op juli 17, 2015, 08:01:12 AM
Vraatpatroon is van Palissadenbladwesp - Pristiphora platycerus. Over de voedselplant heb ik nog geen zekerheid. Probeer dat nog te achterhalen. (hier leuke fotoserie  (http://insectamo.ru/sawfly/25-pililshchiki/2313-pristiphora-compressicornis)van deze wesp; tekst is wat lastig  ;) )

EDIT: De voedselplant is inmiddels goedgekeurd als Zwarte balsempopulier (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=328065.msg1831917#msg1831917), dus toch een Populierensoort!  :right:

Had navraag gedaan bij Ad Mol en ontving van hem de volgende reactie:
De identiteit van de bladwesplarven is geen punt: dat is Stauronematus platycerus (ook wel bekend onder de iets oudere naam Stauronematus compressicornis) die in het Nederlands de toepasselijke naam van palissaden-bladwesp draagt. Die soort komt vrij algemeen in ons land voor. Het feit dat de vraatsporen op jouw foto's een beetje zigzag lopen is toeval. De larven vreten een soort mozaïek patroon uit de bladeren, waarbij ze de randen versieren met een soort torentjes van was (de palissaden). Waarom ze dit doen is vooralsnog een raadsel. Zoek op Google maar eens naar figuren onder Stauronematus en je krijgt een hele serie foto's van het vraatpatroon en de wastorentjes. Stauronematus behoort tot de fam. Tenthredinidae subfam. Nematinae en is in het geheel niet verwant aan Aproceros (fam. Argidae).

Wat vooral interessant is aan je waarneming is de voedselplant. Voor zover bekend leeft S. platycerus uitsluitend op verschillende soorten Populier en niet op Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina). Het zou kunnen dat sommige plantenetende insecten geleidelijk aan P. serotina in hun voedselpakket gaan opnemen. Zie bv. het artikel van Meijer et al. (2012) [te downloaden op http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2012/72-6/288-293.pdf (http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2012/72-6/288-293.pdf)].  Wellicht geldt dat ook voor Stauronematus. Maar misschien is het gewoon een eenmalige vergissing. Het lijkt me de moeite waard om op de vindplaats eens verder te zoeken naar het vraatbeeld van Stauronematus zowel op Prunus serotina als op Populus.
Overigens is er in Noord-Amerika een nog niet op naam gebrachte soort van het genus Sterictiphora (wel een naaste verwant van Aproceros) die een zigzagpatroon maakt op Prunus serotina. Zie http://www.researchgate.net/publication/274137465_On_the_Distinctive_Feeding_Pattern_of_Sterictiphora_Billberg_%28Hymenoptera_Argidae%29_Sawfly_Larvae (http://www.researchgate.net/publication/274137465_On_the_Distinctive_Feeding_Pattern_of_Sterictiphora_Billberg_%28Hymenoptera_Argidae%29_Sawfly_Larvae). Maar ook die soort heeft niets van doen met Stauronematus platycerus.
Titel: Re: Zigzagvraat-patroon op Zwarte Balsempopulier >> Palissadenbladwesp
Bericht door: John Bouwmans op juli 19, 2015, 09:54:49 AM
De 2 larven die ik verzameld heb vreten er aardig op los en zijn nu 4-5 mm lang. Zowel aan de boven-als onderkant van het blad schuimtorentjes (palissaden dus) rondom het "vraatgat". Toch wel apart om te volgen.
Titel: Zigzagvraat-patroon Zwarte Balsempopulier >> Palissadenbladwesp (verpopt)
Bericht door: John Bouwmans op juli 22, 2015, 12:02:29 PM

De larven zijn tussen dinsdagmiddag 21 juli en woensdag 22 juli 10.30u verpopt. Zag de larven niet meer en toen zaten ze tussen de aan elkaar geplakte blaadjes. Lengte van de pop is circa 6 mm. Benieuwd of ze ook nog tot imago ontwikkelen. Zo ja, dan meld ik het vanzelfsprekend hier.

(http://waarneming.nl/fotonew/3/9057983.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/4/9057984.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/5/9057985.jpg)
Titel: Re: Zigzagvraat-patroon op Zwarte Balsempopulier >> Palissadenbladwesp (verpopt)
Bericht door: John Bouwmans op augustus 04, 2015, 14:55:18 PM
Vanmiddag (4 augustus) is deze sluipwesp  uitgeslopen uit pop van Pristiphora platycerus (Palissadenbladwesp). Terwijl ik de eerste fotografeerde kwam ook uit de 2e pop eenzelfde sluipwesp.  Toen ik de larven van de Palissadenbladwesp verzamelde op 16 juli waren deze 3-4 mm groot. Leken me erg jong. Blijkbaar toen al geparasiteerd. Zag niks bijzonders aan de larven die op 21 juli verpopten. Had eigenlijk gehoopt op imago's van P.platycerus, maar misschien een volgende keer meer succes. Iemand een idee van het genus van de sluipwesp?


EDIT: Determinatie door Kees Zwakhals: Sluipwesp is een man en vrouw Olesicampe-soort

De sluipwesp lijkt trouwens veel op Casinaria ischnogaster (http://waarneming.nl/waarneming/view/103570540?_popup=1) die in mijn tuin steevast bij larven van Nematus spiraeae (http://waarneming.nl/waarneming/view/103570595?_popup=1) actief was. Dus ik neem aan dat het in elk geval een soort betreft uit de subfamilie Campopleginae.

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/105069865 (http://waarneming.nl/waarneming/view/105069865)
Ichneumonidae onbekend - Ichneumonidae indet. gezien op 2015-08-04 Veenendaal - Salamander
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/6/9169816.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/2/9169822.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/4/9169824.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/6/9169826.jpg)
Titel: Poppen Palissadenbladwesp ->1e keer sluipwespen; 2e kweekpoging (sept
Bericht door: John Bouwmans op september 10, 2015, 09:27:22 AM
Op 8 september vond ik vlakbij de vindplaats van de 2 larven van hierboven op (waarschijnlijk) Grauwe abeel een flinke groep Palissadenbladwespen. Heb er 4 verzameld om uit te kweken. Vanmorgen bleek dat de eerste 2 larven al waren verpopt. Een 3e larve loopt rusteloos rond. Lijkt of hij een rode parasiet of verwonding heeft. De 4e larve is al flink rond gegeten en verpopt waarschijnlijk ook snel. Benieuwd of deze keer de kweek wel imago's van Pristiphora platycerus (http://insectamo.ru/sawfly/25-pililshchiki/2313-pristiphora-compressicornis)oplevert.

EDIT: Larve 3 is in de loop van de dag op 10 september verpopt en larve 4 in de nacht van 10 op 11 sept.

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/107396073 (http://waarneming.nl/waarneming/view/107396073)
Pristiphora platycerus gezien op 2015-09-08 Veenendaal - Salamander
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/7/9446667.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/9/9446669.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/1/9446671.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/2/9446672.jpg)


Eerste 2 larven verpopt in nacht van 9 op 10 september
(http://waarneming.nl/fotonew/5/9458415.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/6/9458416.jpg)

Rusteloze larve met rode parasiet of verwonding
(http://waarneming.nl/fotonew/1/9458421.jpg)
Titel: Re: Poppen Palissadenbladwesp ->1e keer sluipwespen; 2e kweekpoging (sept)
Bericht door: John Bouwmans op oktober 02, 2015, 19:37:00 PM
Het lijkt of de geschiedenis zich herhaalt. Vanmiddag kwamen uit 2 van de 4 poppen van Palissadenbladwesp (Pristiphora platycerus) die ik 8 sept 2015 had verzameld weer sluipwespen. Lijkt dezelfde soort als uit de cocons van juli; dus waarschijnlijk weer een Olesicampe-soort. Jammer. Benieuwd wat er uit de overgebleven 2 cocons komt, maar ik vrees ook sluipwespen :( .

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/109094177 (http://waarneming.nl/waarneming/view/109094177)
onzeker Olesicampe spec. gezien op 2015-10-02 Veenendaal - West
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/2/9602012.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/8/9602038.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/0/9602080.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/3/9602243.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/4/9602354.jpg)

bij voorbaat dank
Titel: Re: imago Palissadenbladwesp - Stauronematus platycerus
Bericht door: John Bouwmans op augustus 05, 2016, 07:56:20 AM
Helaas hebben de 2 overgebleven poppen tot nu toe nog niks opgeleverd, maar ik vond gisteren wel 2 imago's van de Palissadenbladwesp op Ratelpopulier. Beestje heeft opvallende antennes. Kijken of ik hier de komende tijd ook larven kan vinden. Geldige naam van de Palissadenbladwesp is nu overigens Stauronematus platycerus (Hartig, 1840) ( http://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=165672)

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/122113273 (http://waarneming.nl/waarneming/view/122113273)
Pristiphora platycerus gezien op 2016-08-04 Veenendaal - Kwintelooyen
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/9/11597109.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/0/11597110.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/1/11597111.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/2/11597112.jpg)
Titel: Re: Uitkweken poppen Palissadenbladwesp; nu ook imago gevonden
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2021, 21:36:22 PM
In 2018 is de kweek van Stauronematus platycerus wel geslaagd. Voeg de foto's hierbij, want zie dat ik er geen apart kweekverslag van had gemaakt.

4 larven verzameld om uit te kweken. Op 16/7 1e larve verpopt, 17/7 2e en 18/7 3e. 2 cocons van circa 6,5-7,0 mm en 1 cocon van circa 4-5 mm. Op 24/7 eerste imago uitgekomen.

Het gaat om deze waarneming https://waarneming.nl/observation/159842515/ (https://waarneming.nl/observation/159842515/).
4 Palissadenbladwesp - Stauronematus platycerus larve/nimf, handvangst en in collectie
datum: 2018-07-11    locatie: Veenendaal - West (UT)

Larven op Ratelpopulier, 11-7-2018
(https://waarneming.nl/media/photo/017/678/17678472.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/678/17678473.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/678/17678474.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/763/17763296.jpg)

Imago uitgekomen 24-7-2018
(https://waarneming.nl/media/photo/017/848/17848468.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/848/17848470.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/850/17850531.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/017/850/17850534.jpg)
Titel: Re: Uitkweken poppen Palissadenbladwesp; nu ook imago gevonden
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2021, 21:41:37 PM
Zie dat ik eerder in 2018 al wel een kweekverslag had gemaakt. Zie dit topic https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=426704.0. Ook met veel uitgekomen sluipwespen.