Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Planten => Topic gestart door: ejslootweg op september 04, 2012, 01:10:01 AM

Titel: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op september 04, 2012, 01:10:01 AM
Bij een aantal waarnemingen van kleine kaardebol op waarneming.nl bleek het tot onze verrassing eigenlijk om een andere kaardebol te gaan, namelijk Dipsacus strigosus. Deze kaardebol is het makkelijkst te onderscheiden van kleine kaardebol door de grotere bloemhoofdjes (meer dan 2,5 cm in diameter) en de kleur van de helmhokjes; geel-groen bij Dipsacus strigosus en donkerpaars bij kleine kaardebol. Wegens de lichtgele bloemen wordt de soort in het engels Yellow-flowered Teasel genoemd.

Dipsacus strigosus komt oorspronkelijk uit een gebied dat zich uitstrekt van de Oekraine tot Turkmenistan en heeft nog geen officiele Nederlandse naam. De soort is ingeburgerd in onder andere Duitsland, Zweden en Groot Brittaniƫ. Over het voorkomen van deze soort in Nederland is heel weinig bekend en daarom willen we jullie oproepen om op zoek te gaan naar kleine kaardebol en Dipsacus strigosus en vondsten via waarneming.nl door te geven, het liefst met een duidelijke foto van de bloemen.

Een Engelstalige beschrijving van de soort kan gevonden worden op de volgende website;
http://alienplantsbelgium.be/content/dipsacus-strigosus-found-belgium-and-possibly-overlooked 
Een Duitstalig artikel met duidelijke foto's van de verschillen tussen de twee soorten:
http://www.bv-st.de/images/Flo-Kart_2007_071-075_Ahrens.pdf

Huidige waarnemingen van D. strigosus zijn hier te zien; http://waarneming.nl/soort/view/146111
Op dit moment is de soort al gevonden in de Biesbosch, in noord-oost Brabant en in het oosten van Zuid Limburg (verspreidingskaart (http://waarneming.nl/soort/maps/146111?from=2000-09-04&to=2012-09-04&grid=5000&prov=0&only_valid=0)).

Op de volgende foto's van de bloemen van Dipsacus strigosus en van kleine kaardebol (Dipsacus pilosus) zijn de verschillen goed te zien. Let vooral op de kleur van de helmhokjes en van de bloemkroon:

(http://waarneming.nl/fotonew/5/2352995.jpg)
Een foto van Dipsacus strigosus door Leen Kieboom.


(http://waarneming.nl/fotonew/1/3884041.jpg)
Een foto van kleine kaardebol door Gerwin van de Maat.


Alvast bedankt voor alle nieuwe waarnemingen!

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op september 04, 2012, 21:40:17 PM
Een nieuwe melding vandaag voor de Brunsummerheide. De plant is nu gezien in 10 kilometerhokken.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: Datura op september 05, 2012, 13:43:59 PM
Leuk hoor!

Ik neem even de vrijheid om de reactie van Leo Spoormakers op de Yahoogroep 'floristennieuwsbrief' hier ook te posten (n.a.v. een mail aan deze mailcirkel van Marcel):

-----------
In het Natuurhistorisch maandblad van juni dit jaar wordt in de rubriek 'Uit de flora van Limburg'  DIpsacus strigosus ook vermeld van het spoorwegemplacement van Simpelveld. Als Nederlandse naam wordt Slanke kaardebol voorgesteld: de vertaling  van de Duitse naam 'Schlanke Karde'. 'Slanke' komt ook het dichtts in de buurt als vertaling van  de soortsmaam 'strigosus' (vergelijk Slanke zegge, Carex strigosa).
-----------
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op september 05, 2012, 16:35:48 PM
In de database staan verschillende waarnemingen van kleine kaardebol voor Simpelveld, maar helaas is op geen van de foto's het onderscheid te maken met D. strigosus. Dus mocht iemand in de buurt komen...

Verder blijkt D. strigosus ook al gemeld te worden in de Atlas van de flora van Eindhoven uit 1993; een vindplaats langs de weg van Nuenen naar Geldrop. Hiervan is ook nog niets te vinden op wrn.nl. Ben benieuwd of die er na 20 jaar nog staat.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: Jan vH op september 05, 2012, 20:38:06 PM
Interessant!

Ik ga zeker opletten of ik de soort ook tegenkom, ik ben benieuwd of de soort ook al in de Gelderse Vallei voorkomt.
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: theomuusse op september 05, 2012, 21:07:14 PM
De groeiplek gemeld van Maltha, Brabantse Biesbosch heb ik vandaag niet teruggevonden.
Dit kan zijn omdat er daar nu een heel stuk is afgegraven voor een nieuwe weg....

Theo
Titel: Oproep tot melden van een Slanke kaardebol - Dipsacus strigosus
Bericht door: marcel123 op september 05, 2012, 22:40:28 PM
http://www.natuur-forum.be/phpBB3/index.php (http://www.natuur-forum.be/phpBB3/index.php)

Een oproepje op het beligsche forum is gestrand, sinds ze het forum gemigreerd hebben  kan ik er niet meer op :-( en die activatiesleutels werken niet of ik die iets niet goe.d
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: lycopoda op september 06, 2012, 12:18:13 PM
Bij deze staat hij op het Belgische forum:
http://www.natuur-forum.be/phpBB3/viewtopic.php?f=18&t=10911
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op september 10, 2012, 17:09:41 PM
Ondertussen hebben we waarnemingen uit 14 kilometerhokken.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op augustus 02, 2013, 12:16:47 PM
De kaardebollen bloeien weer, dus het is weer het goede moment om op zoek te gaan naar Dipsacus strigosus.
Er staan op dit moment waarnemingen uit 23 kilometerhokken (http://waarneming.nl/soort/maps/146111?from=1980-08-02&to=2013-08-02&count_ex=0&only_valid=0&grid=1000&kwart=0&st=&second_specie=) op waarneming.nl.

De verspreiding is nog in grote lijnen dezelfde als vorig jaar; een grote concentratie rond de Biesbosch. Wat verspreidde hokken aan de oost kant van Brabant (Grave-Reek, Aarle-Rixtel) en aangrenzend Limburg Stamproy). En in Zuid Limburg lijkt de soort zich ook vooral aan de oost kant op te houden (Brunsummer heide, Landgraaf, Kerkrade). De vindplaats die vorig jaar in het Natuurhistorisch Maandblad beschreven werd is opgevallend genoeg nog niet hier op de site gemeld (spoorwegemplacement bij Simpelveld), en dat terwijl daar toch geregeld botanische toeristen rondstruinen.

Groeten, Erik

Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: petraw op augustus 02, 2013, 15:43:29 PM
Beste Erik,

Inmiddels heb ik gehoord dat die bij Lage Zwaluwe ook staat te bloeien en er in Breda ook gevonden zijn.

Groet,

Petra
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: M.V.S op augustus 04, 2013, 15:36:05 PM
Hoi Erik,

In mijn twitchrondje van vandaag had ik in ieder geval het plan opgenomen zowel de kleine kaardenbol als de strigosus te gaan opzoeken. De dichtsbijzijnde kleine kaardenbol op waarneming.nl is jouw waarneming uit Breda, dus daar ben ik eerst naar toe gegaan.

Het lijkt er op dat die kleine kaardenbol ook een strigosus is. Ik hoefde die in Lage Zwaluwe dus niet te gaan bekijken ;)

Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/78114023 (http://waarneming.nl/waarneming/view/78114023)
Yellow-flowered Teasel - Dipsacus strigosus gezien op 2013-08-04 Breda - Het Valkenberg
Foto's:
(http://waarneming.nl/fotonew/1/5252211.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/3/5252213.jpg)

(http://waarneming.nl/fotonew/4/5252214.jpg)
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op augustus 04, 2013, 21:22:15 PM
Dat is mooi. Die hadden we gezien tijdens het floronkamp vorig jaar. Nog net voor ik wist hoe D. strigosus er uit ziet.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: petraw op augustus 04, 2013, 21:42:53 PM
Erik,

Dan ga ik die maar aanpassen in de lijst van het kamp en in de NDFF in Dipsacus strigosus.

Groet,

Petra
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: Rense Haveman op augustus 06, 2013, 21:33:17 PM
Vandaag met Iris de Ronde rond Geulhem veel Dipsacus gezien, maar allemaal 'gewone' Dipsacus pilosus!
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: petraw op september 16, 2013, 17:31:41 PM
Beste Erik,

Deze twee waarnemingen van Ernst-Jan van Haaften mogen wat mij betreft op zeker:

http://waarneming.nl/waarneming/view/72835024 (http://waarneming.nl/waarneming/view/72835024) en
http://waarneming.nl/waarneming/view/72835017 (http://waarneming.nl/waarneming/view/72835017)

Vandaag de plekken bezocht om DNA-materiaal van te verzamelen. Bij thuiskomst waren de laatste bloemen eraf gevallen, maar wel nog een mooi vruchthoofdje met de lange spitse stroschub. Zie foto.

Ook van Lage Zwaluwe materiaal verzameld. Ik heb er alleen niet zoveel gezien als de aantallen die jij vorig jaar meldde.
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op september 16, 2013, 19:24:02 PM
Mooi, ik was al benieuwd naar die groeiplaats. Zijn dit nu de eerste die naar Leiden gaan?
Vanaf Raamsdonkveer tot Gorinchem staan ze blijkbaar ook nog her en der in de middenberm van de A27. Nu eens kijken of ze de Merwede overgekomen zijn.

Ik kom nu met de recente vondst in Utrecht en degene in Valkenberg park in Breda op 25 km hokken uit.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: petraw op september 16, 2013, 20:51:48 PM
Erik,

Ik weet niet of dit de eerste zijn voor Leiden.
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: WimV op oktober 24, 2013, 14:27:59 PM
De vondst van Utrecht blijkt al zeker 10 jaar te bestaan. In 2004 kwam de soort op opgegeven plek al voor met zo'n 30 exemplaren. Hij is toen ingevoerd en goedgekeurd als zijnde Kleine kaardenbol. Voortschrijdend inzicht zullen we maar denken.
Ook is er groeiplaats uit 2002 in de omgeving van Amelisweerd (die in 2007 helaas verloren is gegaan) die als Kleine kaardenbol is opgegeven, maar naar nu blijkt (mooi herbariummateriaal) ook tot Dipsacus strigosus te behoren.
Erg opvallend vind ik ook het kaartje uit de atlas van de Nederlandse flora, waarin de soort na 1840 t/m 1980 alleen maar in Zuid-Limburg voorkomt en de huidige verspreiding, waarin Kleine kaardebol, weliswaar zeldzaam, maar wel verspreid is over heel Nederland. Het zal mij niks verbazen als een aantal (veel?) van deze meldingen wel eens D. strigosus zouden kunnen zijn.
Groetjes,
Wim
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: petraw op oktober 24, 2013, 15:46:38 PM
Beste Wim,

Is dat herbariummateriaal in je eigen collectie of is het ook in Leiden terechtgekomen?
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: WimV op oktober 24, 2013, 16:06:53 PM
Petra, uiteraard zit dat nog bij mijzelf. Als ik dood ga, dan gaan ze een vrachtwagen vol krijgen.....
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op oktober 24, 2013, 17:12:27 PM
Ik zie dat nu eindelijk een deel van de vondsten in waarneming.nl ook op verspreidingsatlas.nl terecht gekomen is.
http://www.verspreidingsatlas.nl/6957

Mooi trouwens dat maar weer wordt aangetoond hoe nuttig een herbarium kan zijn. 

groeten, Erik

Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: M.V.S op december 02, 2013, 11:40:31 AM
Ik ben dit weekend gaan winkelen in Breda. Toen ik door het park liep, ben ik nog even bij deze kaardebol gaan kijken. Er waren veel zaailingen te vinden, meer dan 10 heb ik er geteld. Volgens mij breidt de soort zich daar dus flink uit. Is wellicht het vermelden waard hier.

Ik vroeg me af: het is een tweejarige plant. Er staan zaaddozen van dit jaar (heeft ook gebloeid, dus logisch) maar ook al nieuwe rozetten voor volgend jaar. Volgend jaar zal 'ie dus weer bloeien. Iemand daar een verklaring voor? Of is het zo simpel als: niet ieder zaad houdt zich netjes aan de regels, dus er zal altijd iets tussen zitten watr (veel) eerder of (veel) later kiemt?
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: nick w op december 02, 2013, 17:22:22 PM
ik ken wel meer tweejarigen die een jaartje overslaan, bijvoorbeeld als rozet als die laat is gaan groeien.

Groet,
Nick W
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: theomuusse op februari 06, 2014, 00:28:11 AM
Heb je natuurlijke vijanden ingezet, Erik?

Theo
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: theomuusse op februari 06, 2014, 00:31:58 AM
Nieuwe plek...

http://waarneming.nl/waarneming/view/81602617

Theo
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: ejslootweg op februari 06, 2014, 11:07:25 AM
Eerdere vondsten op die plek waren van kleine kaardebol (zie o.a. de foto van Pieter Stolwijk). Ik denk dat jou plant ook de kleine is. Wel leuk om er warkruid op te zien zitten.

groeten, Erik
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: theomuusse op februari 06, 2014, 14:34:49 PM
Tsja, de spines zijn inderdaad kort.
De helmhokjes daarentegen zeker niet paars-zwart...

Theo
Titel: Re: Oproep tot melden van een kleine kaardebol look-a-like; Dipsacus strigosus
Bericht door: theomuusse op februari 06, 2014, 14:35:23 PM
Hier een closer-up.

R Theo