voortplanting van de noordse winterjuffer

Gestart door ronald, maart 29, 2009, 12:15:53 PM

Vorige topic - Volgende topic

ronald

het weerbericht voor volgende week ziet er spannend uit! de wind draait naar NO, en zodra de wind naar oost draait wordt het bijna altijd zonnig in het voorjaar. in voorgaande twee jaren was het overduidelijk dat de winterjuffers dan opeens in het voortplantgebied opdoken (op plekken waar ze nauwelijks overwinteren). dit is vooral onderzocht in de Rottige Meenthe, weerribben en Wieden. maar ook rondom kan dan natuurlijk actie verwacht worden.

de omstandigheden die verwacht worden zijn precies zo als in 2007, toen vond ik op 2 april op de oostflank van de Wieden al tientallen juffers. overwinteren is daar uitgesloten, net als het grootste deel van het voortplantgebied (alleen in de weerribben is een klein deel waar nog een redelijk concentratie zit in het voorjaar).

zijn er mensen die dit voorjaar mee willen zoeken om het in vrij grote lijnen in kaart gebrachte voortplantgebied meer detail te geven?  we hopen dit jaar vooral buiten de bekende voortplantgebieden (RM, WR, Wieden, Kuinderbos) wat meer informatie te verkrijgen. niet te voedselarme heidevennen, weilandpoeltjes, stadsvijvers en dergelijke plekjes staan op het menu. maar ook gebieden met lagere dichtheden zoals heel zuid Friesland, drentse beekdalen, het gebied rond en boven Zwolle hopen we beter in kaart te krijgen.
de nog onzekere waarnemingen in het Harderbos in de Flevopolder geven ook aanleiding om de oostflank van de flevopolder in de gaten te houden.

het gaat vaak om lagere dichtheden, en die kunnen ook weer verdwijnen. het is vaak zaak om interessante plekjes een paar keer te bekijken in het voortplantseizoen (vooral van begin/half april tot half/eind mei)

ik hoor graag over de waarnemingen, ook nulwaarnemingen waarbij goed is gezocht zijn interessant! door er flink mee te puzzelen op de pc kunnen soms hele kleine aanwijzingen soms al voor hele leuke resultaten zorgen!

waarnemingen kun je sturen naar: ronaldbonne@hotmail.com
ook kun je hier terecht met vragen over het zoeken of de mogelijkheden in je omgeving (voorzover ik ze ken).
groeten, Ronald van Seijen

ronald

zo ziet de verspreiding er ongeveer uit, roodgekleurd zijn gebieden waar op locaties tientallen tot honderden juffers gevonden worden in het late najaar.
geel zijn lagere aantallen, maar hier en daar kunnen in sommige jaren nog enkele tientallen gevonden worden. ik heb die plekken een beetje oranje gemaakt. de buitenste ring zijn vaak vrij lage aantallen.
de cijfers geven ongeveer de dichtheden aan die bij het water geteld worden. in sommige jaren kunnen op locaties hoge aantallen gevonden worden, om de jaren erna bijna niks meer te doen. het is allemaal vrij dynamisch, ook de dichtheden op de zandgrond variëren.
de kaart is daaom een samenvatting van meerdere jaren onderzoek.
het grootste deel van de trek is westwaarts, van NO tot ZO wind kan mooi weer brengen. met de kaart en de wetenschap van de wind kun je zo je kansen inschatten.

voor wie de soort wil leren kennen, het vrij toegankelijke woldlakebos is een goede locatie. langs het brede kanaal aan het wandelpad worden ze bijna elk jaar gezien, maar ook op andere plekken vind je langs het wandelpad geschikte voortplantplekjes.

ook de Kierse wijde, bij meppel, is een leuke locatie om de soort te leren kennen. ook dit is vrij toegankelijk. we vonden ze daar oa bij slootjes langs de weg en de wandelpaden.

loop langzaam langs het water, en blijf op structuurrijke plekjes even staan om te kijken of er uitvallen gedaan worden.

ook in ervaringen in deze gebieden ben ik geinteresseerd!
groeten, Ronald van Seijen

ronald

het wordt nu wel spannend!
vandaag enkele voortplantlocaties afgezocht, er zat nog niks.
ook wel logisch, want gister was de wind nog net te fris. vandaag is de eerste dag dat het zwerfweer was, en de juffers zullen onderweg ook wel goed rondkijken naar voortplantwater. vorig jaar duurde het twee dagen (na de eerste warme oostenwind) voor ik de eerste juffers bij het water vond.
op 21 maart zag rené Manger al een juffer met blauwkleuring op de ogen, een teken dat ze geslachtsrijp zijn/worden.
morgen moet het lukken om de eerste juffers bij het water te vinden, spannend!

in het bosgebied noordelijk van steenwijk vonden we vandaag juffers op hele afwijkende plekken, waar maar een paar uur zon komt, en waar ze dus niet lang kunnen zitten. dat zijn juffers die al wat rondzwerven.
op een pijpestroveldje er vlak bij (daar kwamen ze waarschijnlijk ook vandaan) vonden we een juffer of 20, waarvan meerdere na verstoring hoog opvlogen. enkele gingen verderop weer zitten, enkele konden we niet lang volgen, en één zagen we tot boven de bomen stijgen en er met de oostenwind mee vandoor gaan, recht op de weerribben aan.

we hadden trouwens wel een juffer met blauwkleuring bij een vennetje met Lisdodde. maar het water is er enorm gezakt, de lisdodde staat grotendeels op het droge. er kan nog wel voortgeplant worden, maar minimaal. mogelijk zat de juffer er gewoon lekker in de zon, het was al 17.00 geweest.
maar helemaal zeker ben ik er niet van, ze kunnen in heel minimale biotoopjes (vaak tijdelijk) voortplanten.

hoe je ogen dus goed open, want it giet oan!

groeten, Ronald van Seijen

ronald

#3
vandaag dikke bingo, maar liefst 27 juffers vond ik bij het water, en das best veel voor zo'n eerste dag.
toch wel erg leuk dat je heel behoorlijk kunt voorspellen wanneer ze komen, het onderzoek is op dat punt nu wel heel erg rond, wat in 2006 ontdekt werd komt elk jaar weer naar voren, de juffers onderhouden een heuse pendeldienst!
een juffer die zich laat insneeuwen en invriezen, die ook nog eens prachtig gebruik van de wind en het landschap weet te maken.

ik ben in ieder geval helemaal uit mijn dak gegaan, wat een weelde om zo'n beestje jarenlang zo intensief te kunnen onderzoeken, en om te weten hoe ze het doen, en het dan ook nog zo mooi mee te mogen maken, kriebels....

mochten er meer mensen zijn die het mee willen maken, op het kaartje zie je een deel van mijn zoektocht van vandaag, het woldlakebos in de weerribben.
blauw is waar ik gezocht heb, de rode stippen zijn de vondsten.
dit is een heel goede periode om de juffers te leren kennen, er vliegt nog niks anders dan winterjuffers, maar de eerste vuurjuffer is al gezien, dus dat zal mogelijk snel veranderen.

op de website van de hynstebiter heb ik een stuk geplaatst over het zoeken, en foto's van zo ongeveer alle soorten biotoop waar ze in nederland gevonden zijn de laatste jaren:
http://www.hynstebiter.nl/
groeten, Ronald van Seijen

ronald

ik was nog wat vergeten in te kleuren op de kaart, vandaag ook zoveel plekjes afgezocht die ik allemaal probeer in te kleuren, een hele kunst na zo'n lange velddag, want das toch wel vermoeiend.

bovenaan zie je een groene pijl bij een juffer, dat was één van de juffers die na vrij lichte verstoring hoog opvloog en er met de wind mee vandoor ging. ook in de wieden had ik nog zo'n exemplaar die met de wind mee een meter of 40/50 vloog voordat hij begon te dalen en ik hem kwijtraakte, vrij zeker dat deze daar ging zitten gezien de dalende vlucht. (ik rende erachteraan, op de gok dat ik op het vrij brede pad bleef en niet in de sloot kiepte omdat ik de juffer in het vizier probeerde te houden, je wilt toch weten wat die juffers doen he;-)
groeten, Ronald van Seijen

Anne Hueber †

Gister m'n eerste Noordse winterjuffer ooit gezien :D
Met dank aan Ronald voor het kaartje van het Woldlakebos.....daardoor wisten we ook, waar we moesten zoeken.

nick w

Citaat van: Anne Hueber op april 11, 2009, 11:36:51 AM
Gister m'n eerste Noordse winterjuffer ooit gezien :D
Met dank aan Ronald voor het kaartje van het Woldlakebos.....daardoor wisten we ook, waar we moesten zoeken.

Leuk Anne, gefeliciteerd!

Groet,
Nick W

ronald

#7
leuk om te horen Anne :) die eersten zijn de moeilijkste. tenminste zo ervaarde ik het zelf jaren geleden, ik had geen idee waar te beginnen. ik vond ook niks, het leek een ongrijpbaar beestje. maar als je ze eenmaal kent gaat het vaak wat makkelijker.

vandaag kon ik op een locatie aan de ZO kant van de wieden nog een paar uurtjes goed zoeken. dat leverde maar liefst 42 noordse winterjuffers op bij soms heel knullige slootjes en een petgat. overwinteren doen ze daar ook nauwelijks, het zijn inwaaiers van de zandgronden.
als daar al zoveel zitten dan kan het niet missen dat er meer zuidelijk ook juffers omspoken, want dat heen en weer gewapper over vele kilometers is natuurlijk geen precisiewerk, de aantallen verschillen er ook jaarlijks.
het wordt weer spannend in ieder geval, hopen dat ik er een paar zoekdagen aan kan wijden dit jaar om de zuidkant van het voortplantgebied wat op te rekken. aan de noordkant loopt het gebied keurig van veel juffers naar steeds minder, naar enkelingen. aan de zuidkant stopt het abrupt, dat is raar, en het staat heel vervelend op de kaartjes die ik er van maak ;)



groeten, Ronald van Seijen

Platbuik

#8
Gisteren voor het eerst door het Woldlakebos getrokken. Het duurde lang voor we de eerste zagen.
Ik heb de posities van onze vondsten met oranje stipjes toegevoegd. Mag wel, he Ronald?
http://plaatje.retourneren.lukt/niet
---88:  A. van Leur (Þlatbuik)

ronald

ik ben heel zuinig op bepaalde locaties, maar het woldlakebos leent zich er goed voor om de soort even mooi te kunnen bekijken, het is niet overdreven kwetsbaar en het wandelpad loopt langs het water. anders had ik het kaartje er ook niet opgezet hoor ;)
en ook erg mooi dat al zoveel mensen van de soort hebben kunnen genieten, ik zag al een hele rij waarnemingen staan :)


groeten, Ronald van Seijen

Platbuik

#10
Knopje gevonden  :P
Vandaag weer 8 plus 1 ei leggend stel gezien, in andere plasjes.
De eilegplekjes zijn de gele stipjes.
---88:  A. van Leur (Þlatbuik)

ronald

het onderzoek naar de voorjaarstrek van de noordse winterjuffer blijft erg leuke resultaten opleveren. de bekende locaties zijn behoorlijk onderzocht, maar ook daarbuiten is al heel wat afgezocht.
enkele hele interessante zijn de behoorlijk hoge aantallen die dit jaar weer (net als in 2007) aan de ZO kant van de wieden gezien worden. daarmee is het duidelijk dat de zuidkant van de verspreiding dit jaar een goede bezetting heeft.
in de buurt van Ruinerwold vond ik eergister minimaal 5 juffers aan het water, waarvan twee in tandem.
vandaag ben ik onder andere bij de stadsgaten bij hasselt en de olde maten (noordelijk van de stadsgaten) wezen zoeken.
bij de stadsgaten was nogal gesnoeid en geschoond, dat is nu nog maar zeer minimaal geschikt.
de olde maten heeft niet veel water, maar aan de zuidkant liggen enkele sloten. daar vond ik twee noordse winterjuffers, en heel veel meer zal hier ook niet gezeten hebben. het zijn allemaal erg lange en rechte sloten, die maar minimaal begroeid zijn. bij een sloot was wel wat verlanding van grote lisdodde, en daar vond ik de beide juffers.
de meeste juffers die hier terechtkomen zullen al snel doortrekken, en zelf ben ik niet erg bekend in die omgeving en ken ik alleen de natuurontwikkeling bij het rivierengebied bij Zwolle een beetje. ik heb er enkele plekken gezien die enigzins lijken te verlanden, of in ieder geval randjes met grote egelskop of lisdodde (enz) hebben.
omdat de zuidkant dit jaar goed bezet is zullen daar zeker juffers terechtkomen, maar of dat gezien wordt is nog maar de vraag. de komende periode lijkt nog goede kansen te bieden om dit gebied of andere leuke stukjes eromheen af te zoeken. het zou voor het totaalplaatje zeker interessant zijn als er nog wat waarnemingen gedaan worden. ik hoop er zelf ook nog aan toe te komen, maar omdat ik er niet bekend ben zal ik er vooral zoekend omrijden ben ik bang.
mocht iemand tips hebben omtrent vooral mooie lisdodde (alleen als het in het water staat) en of egelskopwateren rond Zwolle en Kampen dan houd ik me aanbevolen!

op het kaartje de aanvullingen op de zuidkant. de aanhoudende oostenwind heeft de juffers ook dit jaar weer keurig gebracht waar ze wezen moeten, ik blijf het fascinerend vinden

groeten, Ronald van Seijen

Goyatlah

De Noordse Winterjuffer staat (net als bv de Groene Glazenmaker en de 3 zeldzame Witsnuiten) op bijlage IV HR van de Flora & Fauna wet. Dit betekent dat voortplantingsplaatsen volledig beschermd zijn, en beheer aan de beesten moet zijn aangepast).
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

ronald

Citaat van: Goyatlah op april 19, 2009, 00:31:35 AM
De Noordse Winterjuffer staat (net als bv de Groene Glazenmaker en de 3 zeldzame Witsnuiten) op bijlage IV HR van de Flora & Fauna wet. Dit betekent dat voortplantingsplaatsen volledig beschermd zijn, en beheer aan de beesten moet zijn aangepast).
toch heeft cultuurhistorie helaas nog een erg grote rol in de laagveengebieden. dit betekent vooral rechte lijnen en vierkante petgaten/sloten. dit vermindert de waarde van de toch al zo spaarzame natuurgebieden enorm. erg jammer toch wel.

groeten, Ronald van Seijen