Hoofdmenu

Hoe werkt thermiek?

Gestart door Ted van der Knaap, augustus 14, 2011, 12:42:33 PM

Vorige topic - Volgende topic

Ted van der Knaap

Gisteren was ik getuige van 2 Zwarte Ooievaars op trek: http://waarneming.nl/waarneming/view/56194207#

Bij de pijl zweefden ze recht boven m'n hoofd en thermiekend schroefden ze op naar rechtsboven naar de punt van de plas en aan het eind daarvan gleden ze zuidwaarts redelijk snel uit zicht.

Nu een dag later borrelen er nogal wat vragen op...  ...bv vonden ze aan het eind van de plas de goede luchtstroom, laten ze zich dan "uitdrijven" tot ze weer op ´n punt zijn dat ze weer omhoog moeten thermieken.
Wat doen ze als de wind 180° andersom staat dus met de trek tegenwind hebben enz.


Ik heb 'n beetje zitten goegelen hoe thermiek/trek werkt maar word niet veel wijzer of te moeilijk uitgelegd als het om zweefvliegen gaat.

Weet iemand een site/document waarin de thermiek/trek van vogels een beetje begrijpelijk word uitgelegd.
(Of misschien is er iemand die het globaal een beetje uit kan leggen?)
groet-je, Ted van der Knaap (always learning!)

Oenanthe

Ik neem aan dat je weet wat thermiek is maar misschien is het handig om het toch eerst even uit te leggen. Thermiek is het verschijnsel dat lucht, als die wordt verwarmd, lichter wordt (minder luchtmoleculen per m3 bevat) en daardoor opstijgt. De verwarming gebeurt op bepaalde plaatsen op de grond. Veel vogels maken van de in de thermiekbel opstijgende lucht gebruik om hoogte te winnen. Sommige gieren zijn daarvan zelfs helemaal afhankelijk. Zo zag ik ooit in Senegal een groep vale en ruppels gieren die probeerden weg te komen bij een kadaver. Het was goed te zien dat ze vanaf de plaats waar ze de lucht in gingen niet hoger dan een paar meter kwamen. Een eindje verderop was blijkbaar een thermiekbel en pas als ze die, met veel moeite, bereikt hadden slaagden ze erin al ronddraaiend hoogte te winnen.

Thermiek wordt alleen gebruikt om de lucht in te komen en niet om erin te blijven. Als een thermiekende vogel voldoende hoogte heeft gewonnen gaat hij gewoon vliegen in de door hem gewenste richting. Of ze dan wind mee of tegen hebben doet er niet toe want vogels kunnen best met tegenwind vooruit komen. Ooievaars zijn niet voor 100 % van thermiek afhankelijk en blijven dus ook zonder hulp wel in de lucht. Gieren niet. Die verliezen langzaam hoogte als ze de thermiekbel verlaten en kunnen pas weer hoger komen als ze een nieuwe thermiekbel vinden.
Veel succes allemaal,

Maarten Verrips

Ted van der Knaap

Citaat van: Oenanthe op augustus 14, 2011, 12:54:45 PM
Ik neem aan dat je weet wat thermiek is maar misschien is het handig om het toch eerst even uit te leggen. Thermiek is het verschijnsel dat lucht, als die wordt verwarmd, lichter wordt (minder luchtmoleculen per m3 bevat) en daardoor opstijgt. De verwarming gebeurt op bepaalde plaatsen op de grond. Veel vogels maken van de in de thermiekbel opstijgende lucht gebruik om hoogte te winnen. Sommige gieren zijn daarvan zelfs helemaal afhankelijk. Zo zag ik ooit in Senegal een groep vale en ruppels gieren die probeerden weg te komen bij een kadaver. Het was goed te zien dat ze vanaf de plaats waar ze de lucht in gingen niet hoger dan een paar meter kwamen. Een eindje verderop was blijkbaar een thermiekbel en pas als ze die, met veel moeite, bereikt hadden slaagden ze erin al ronddraaiend hoogte te winnen.

Thermiek wordt alleen gebruikt om de lucht in te komen en niet om erin te blijven. Als een thermiekende vogel voldoende hoogte heeft gewonnen gaat hij gewoon vliegen in de door hem gewenste richting. Of ze dan wind mee of tegen hebben doet er niet toe want vogels kunnen best met tegenwind vooruit komen. Ooievaars zijn niet voor 100 % van thermiek afhankelijk en blijven dus ook zonder hulp wel in de lucht. Gieren niet. Die verliezen langzaam hoogte als ze de thermiekbel verlaten en kunnen pas weer hoger komen als ze een nieuwe thermiekbel vinden.

Ik dacht dat ze opschroefden om zich daarna te laten uitdrijven om energie te sparen.. ..maar als ze op hoogte zijn vliegen ze dus gewoon door.
Dat wist ik niet!....
groet-je, Ted van der Knaap (always learning!)

Jeroen Nagtegaal

Het makkelijkste is natuurlijk om van thermiekbel naar thermiek bel te zweven. Maar als ze er geen vinden, is dat niet erg. Dan kunnen ze nog op vleugelkracht door.  Overigens kost thermieken dacht ik ook redelijk wat energie.
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Guus Peterse

Ik heb altijd begrepen dat als ze op hoogte zijn ze als het ware als over een glijbaan van lucht omlaag glijden, om daarna weer opnieuw hoogte te winnen. Daarom kunnen ze ook tegen de wind in: de zwaarte kracht wint het van de wind. En zo kunnen ze over smalle zee-engtes als Gibraltar en de Bosporus komen: als ze hoog genoeg opstijgen glijden ze zo naar de overkant. Dat hebben ze nodig, want boven zee is geen thermiek (want water geleidt de waarme dus het wateroppervlak warmt nooit voldoende op om thermiek te veroorzaken).
Maar dit even uit het hoofd; misschien heb ik ergens wat details gemist.
Guus Peterse

Nieuw op mijn weblog: Kaapverdië juli - augustus 2015

Ted van der Knaap

Citaat van: Jeroen Nagtegaal op augustus 14, 2011, 13:11:10 PM
Het makkelijkste is natuurlijk om van thermiekbel naar thermiek bel te zweven. Maar als ze er geen vinden, is dat niet erg. Dan kunnen ze nog op vleugelkracht door.  Overigens kost thermieken dacht ik ook redelijk wat energie.

Volgens mij valt dat wel mee en gebruiken ze de tegenwind op een "economische" manier.
groet-je, Ted van der Knaap (always learning!)

Marije

Citaat van: Oenanthe op augustus 14, 2011, 12:54:45 PM
Ik neem aan dat je weet wat thermiek is maar misschien is het handig om het toch eerst even uit te leggen. Thermiek is het verschijnsel dat lucht, als die wordt verwarmd, lichter wordt (minder luchtmoleculen per m3 bevat) en daardoor opstijgt. De verwarming gebeurt op bepaalde plaatsen op de grond. Veel vogels maken van de in de thermiekbel opstijgende lucht gebruik om hoogte te winnen. Sommige gieren zijn daarvan zelfs helemaal afhankelijk. Zo zag ik ooit in Senegal een groep vale en ruppels gieren die probeerden weg te komen bij een kadaver. Het was goed te zien dat ze vanaf de plaats waar ze de lucht in gingen niet hoger dan een paar meter kwamen. Een eindje verderop was blijkbaar een thermiekbel en pas als ze die, met veel moeite, bereikt hadden slaagden ze erin al ronddraaiend hoogte te winnen.

Thermiek wordt alleen gebruikt om de lucht in te komen en niet om erin te blijven. Als een thermiekende vogel voldoende hoogte heeft gewonnen gaat hij gewoon vliegen in de door hem gewenste richting. Of ze dan wind mee of tegen hebben doet er niet toe want vogels kunnen best met tegenwind vooruit komen. Ooievaars zijn niet voor 100 % van thermiek afhankelijk en blijven dus ook zonder hulp wel in de lucht. Gieren niet. Die verliezen langzaam hoogte als ze de thermiekbel verlaten en kunnen pas weer hoger komen als ze een nieuwe thermiekbel vinden.


Duidelijke uitleg Maarten.
Kun je uitleggen waarom Gieren er helemaal van afhankelijk zijn? Is er iets zo totaal anders in hun lichaamsbouw?
En hoe zit het dan met andere roofvogels van ongeveer dezelfde grootte?


BramtK

Citaat van: Marije op augustus 14, 2011, 14:01:54 PM
Duidelijke uitleg Maarten.
Kun je uitleggen waarom Gieren er helemaal van afhankelijk zijn? Is er iets zo totaal anders in hun lichaamsbouw?
En hoe zit het dan met andere roofvogels van ongeveer dezelfde grootte?

Op, bijvoorbeeld, Falsterbo kan je goed zien dat Wespendieven vaak al 's ochtends vroeg actief doorvliegen terwijl de Buizerden in hoofdzaak pas 's middags gaan vliegen. Alhoewel Wespendieven en Buizerden qua bouw zeer op elkaar lijken, zijn Buizerden aanmerkelijk zwaarder. Voor hen is het dus nodig/efficiënter om te wachten op thermiek. Wespendieven zijn, kennelijk, zoveel lichter dat zij het is zich kunnen permitteren om actief vliegend over te steken. Ik neem aan dat gieren zo afhankelijk zijn van thermiek omdat ze zo zwaar zijn, zonder komen ze gewoon niet van de grond, zeker niet als ze zich net hebben volgepropt met dood beest.
Groeten,

Bram ter Keurs

Marije

Citaat van: BramtK op augustus 14, 2011, 14:19:36 PM
Citaat van: Marije op augustus 14, 2011, 14:01:54 PM
Duidelijke uitleg Maarten.
Kun je uitleggen waarom Gieren er helemaal van afhankelijk zijn? Is er iets zo totaal anders in hun lichaamsbouw?
En hoe zit het dan met andere roofvogels van ongeveer dezelfde grootte?

Op, bijvoorbeeld, Falsterbo kan je goed zien dat Wespendieven vaak al 's ochtends vroeg actief doorvliegen terwijl de Buizerden in hoofdzaak pas 's middags gaan vliegen. Alhoewel Wespendieven en Buizerden qua bouw zeer op elkaar lijken, zijn Buizerden aanmerkelijk zwaarder. Voor hen is het dus nodig/efficiënter om te wachten op thermiek. Wespendieven zijn, kennelijk, zoveel lichter dat zij het is zich kunnen permitteren om actief vliegend over te steken. Ik neem aan dat gieren zo afhankelijk zijn van thermiek omdat ze zo zwaar zijn, zonder komen ze gewoon niet van de grond, zeker niet als ze zich net hebben volgepropt met dood beest.

Oke duidelijk. Dank je.

Marije

Ik vond overigens deze website. Ook wel interessant en misschien geeft het Ted ook wel meer antwoord op zijn vraag.

http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i006303.html

Oenanthe

Ik weet het niet precies. Bij de vale gier werd mij altijd verteld dat het te maken heeft met lichaamsgewicht. Vast wel maar de monniksgier heeft geen thermiek nodig en vliegt ook op dagen met slecht weer, hoewel hij aanmerkelijk zwaarder is dan een vale gier. De meeste arenden zijn kilo's lichter en kunnen ook op eigen kracht de lucht in. Waarom juist de vale gier zo afhankelijk is van thermiek staat in boeken in mijn boekenkast nergens duidelijk beschreven. Misschien is het niet in de eerste plaats een lichamelijke kwestie maar een kwestie van energiebesparing. Vale gieren zijn geheel afhankelijk van de aanwezigheid van aas. Dat moet er gewoon liggen en zo niet, dan eten ze niets. Misschien is het risico om geen aas te vinden wel zo groot dat ze er alleen van kunnen leven met een minimale investering in energie.
Veel succes allemaal,

Maarten Verrips

Oenanthe

Citaat van: BramtK op augustus 14, 2011, 14:19:36 PM
Op, bijvoorbeeld, Falsterbo kan je goed zien dat Wespendieven vaak al 's ochtends vroeg actief doorvliegen terwijl de Buizerden in hoofdzaak pas 's middags gaan vliegen. Alhoewel Wespendieven en Buizerden qua bouw zeer op elkaar lijken, zijn Buizerden aanmerkelijk zwaarder. Voor hen is het dus nodig/efficiënter om te wachten op thermiek. Wespendieven zijn, kennelijk, zoveel lichter dat zij het is zich kunnen permitteren om actief vliegend over te steken. Ik neem aan dat gieren zo afhankelijk zijn van thermiek omdat ze zo zwaar zijn, zonder komen ze gewoon niet van de grond, zeker niet als ze zich net hebben volgepropt met dood beest.

Bij buizerd en wespendief is het juist wel een verschil in lichaamsbouw. Wespendieven hebben volgens professor Voous veel sterkere borstspieren dan buizerds. Moet ook wel, want een wespendief is een lange afstandstrekker die in het najaar absoluut weg moet uit Europa omdat hij daar geen voedsel meer kan vinden. Daarom kan een wespendief het zich niet veroorloven om helemaal van weersomstandigheden afhankelijk te worden. Hij heeft te veel haast om weg te komen en is sterk genoeg om langdurige roeivluchten tegen de wind in te maken. Een buizerd niet. Aldus Voous.
Veel succes allemaal,

Maarten Verrips

Ted van der Knaap

Citaat van: Marije op augustus 14, 2011, 14:23:37 PM
Ik vond overigens deze website. Ook wel interessant en misschien geeft het Ted ook wel meer antwoord op zijn vraag.

http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i006303.html


Even vluchtig erdoorheen gekeken is dit ws de site waar ik alle info uit kan halen... ...ook 't deel oriëntatie en navigatie lijkt me zeer boeiend.  Thnx  :duim:


(Overigens de andere bijdragen ook erg leerzaam!)
groet-je, Ted van der Knaap (always learning!)