Forficula auricularia ?

Gestart door MARIA, maart 15, 2009, 12:21:08 PM

Vorige topic - Volgende topic

MARIA

Hallo,
Toevallig zat ik er met mijn neus bovenop....
Aanvalshouding-verdedigingshouding van een gewone oorwurm???
vriendelijke groet,
Maria v Antwerpen

barebigfoot

#1
beste maria,
ik wou zelf een topic starten Forficula auricularia, maar als ik hier mijn oorworm plaats, staat dit topic weer bovenaan. ik dacht dat maar 3 of 4 soorten van zijn, dus hoop ik van iedereen die een afwijkend foto heeft, het hier te plaatsen tot we alle soorten op een rij hebben, en ook wie iets over kenmerken weet, leefvorm kan dit hier kwijt.

oorwormen hebben de het meest ingenieuze opgevouwen vleugels?

mijn lijkt een ander soort door de zwarte streep midden over nekschild
groetjes
uwe

Arp

#2
Hallo saampies,

Volgens mij zijn de beesten hierboven allebei Gewone Oorwormen (Forficula auricularia).

Er is wat discrepantie tussen deze lijsten met soorten voor Nederland:Het zal eraan liggen dat beide Euborellia's en de Marava eigenlijk exoten zijn die af en toe weer eens opduiken in geïmporteerd plantmateriaal enzo. De Euborellia moesta van waarneming.nl is heel typisch ook bij een kas in de buurt, maar of die  juist is, is ook nog maar de vraag natuurlijk want er staat geen foto bij en E. moesta en E. annulipes zijn best wel lastig uit elkaar te houden - vooral als je per ongeluk een nimf treft ipv een adult.

Ik heb deze even als Euborellia moesta (dame) ingevoerd, maar het is naar alle waarschijnlijkheid annulipes (zal de soort aanvragen).

Let vooral op de extreem rudimentaire (lees: geen) "vleugels".

Maar goed, dat is in NL dus waarschijnlijk toch wel een gelegenheidsexoot.

Voor de Nederlandse/inheemse soorten:

Kijk het eerste of de achtervleugels onder de dekschildjes/voorvleugels uitkijken, zoals bij jullie beesten het geval is. Je hebt (in Nederland) dan één van deze drie:Die drie zijn niet te verwisselen. De Grote Oorworm is ook echt groot (groter dan de Gewone), zandkleurig met oranje-bruine accenten en komt alleen op Zandverstuivingen etc voor (zeldzaam).
De Kleine Oorworm heeft de langste achtervleugels van allemaal en is ook ècht klein - maar half zo groot als de Gewone. Lijkt met Paardenmest geassocieerd (??) en komt (daarom?) nog maar zelden voor. De enige waarneming met foto op waarneming.nl is (volgens mij) onjuist (!) - dat is (volgens mij) een nimfje van de gewone Oorworm. Enkele juiste afbeeldingen vind je hier op earwigs-online.de en/of galerie-insecte.org

Afgezien van de zeldzame Grote Oorworm is de Gewone Oorworm verweg de grootste. De volgende is Apterygida media die al een paar mm kleiner is en waarbij de achtervleugels niet onder de dekschildjes uitkijken, maar de dekschildjes zelf zijn wèl 'volle grootte'. Hieronder een (ietwat gehavend) mannetje. Let ook op de relatief slanke tangen met een tandje ongeveer halverwege aan de binnenkant (alleen mannetje).


Nog een tikje kleiner en dan ook met nog kortere vleugeltjes en je hebt de "Bosoorworm" voor je - in Nederland Chelidura guentheri. Deze staat op wrn nog vermeld als Chelidurella acanthopygia maar bij een revisie van het geslacht eind vorige eeuw is gebleken dat de beesten die in Europa als Chelidur(ell)a acanthopygia bekend stonden eigenlijk twee (of drie?) soorten waren, en voor Nederland kwam dat dan neer op de destijds nieuw beschreven Chelidura guentheri Galvagni, 1993.

Ook hier zijn (volgens mij) alle foto's op waarneming.nl onjuist en betreft het ook hier (volgens mij) allemaal nimfjes van de Gewone Oorworm. Correcte foto's vind je weer op earwigs-online.de  of op insektenfotos.de (f1, f2, m1, m2) Let daarbij op de extreem korte, kommavormige dekschildjes net achter het halsschild. De mannetjes hebben ook relatief lange smalle tangen, maar nu met een tuberkel/tandje bovenop de tang vlak bij de basis.

Ietsjes lastiger wordt het als je nimfjes voor je hebt want vanwege de nog niet volledig ontwikkelde vleugels en de kleinere afmetingen zijn ze dan eventueel makkelijker te verwisselen met de kleinere soorten (zoals de fouten op wrn laten zien). Toch steken bij de nimfjes van de Gewone Oorworm (die je verreweg het vaakst zult aantreffen) de achtervleugelstompjes-in-aanleg al vrij vroeg duidelijk uit, alleen zijn deze dan nog soort van rimpelig 'ingepakt' in het huidje dat er bij de volgende vervelling weer afgaat. Zie bijvoorbeeld hier:


De fouten op waarneming.nl had ik al een keer gemeld, maar er is kennelijk geen admin die Oorwormen doet - of men is het gewoon niet met me eens; kan ook natuurlijk  -_-

Nu nog met zijn allen naarstig opzoek naar goede foto's/waarnemingen van de Bosoorworm en de Kleine Oorworm voor waarneming.nl!!  ^_^
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

David Tempelman

hoi Arp,
Ik had de laatste over het hoofd gezien ...  :whistle:  Zal binnenkort de oorwurmen proberen op te schonen en zal je teksten in de soortinfo zetten. Of kon jij daar zelf bij ?
met vriendelijke groet,
David

barebigfoot

arp van harte bedankt voor deze uitleg!
beste Arp, beste David, beste MARIA- wat de Euborellia moesta (dame)cf  betreft, ik heb nog nooit zo,n oorworm gezien wat ik zie is = dat de abdomen 1 segment langer is, dat 2de en 3de laatse antennasegmenten wit gekleurd zijn, dat vreemde 3delige borststuk, ook lijken tangen korter? dus ik verwacht dat deze nimf\adult?
al gauw zijn juiste naam heeft,
spannend
ik had deze oorworm als nimf aangezien??
Uwe

Arp

#5
Mogguh,

@David: Mwah, er zijn wel meer meldingen van "determinatiefouten" her en der waar lang/nooit nix mee gebeurt - is ook lastig denk ik als het diergroepen zijn waar je zelf niet heel erg thuis in bent en  er komt één of andere nincompoop die nog minder weet met een vaag "klopt dat wel" verhaal  <_<

Ik kan er zelf overigens idd niet bij, maar deze teksten zijn ook niet echt 'handig' of goed genoeg voor de soortinfo denk ik. Zal zien dat ik ze vanavond even wat puntsgewijzer per soort op een rijtje zet. Behalve soortinfo is bijwerken van de naam voor de Chelidura wellicht ook een keer plan?

@BB: Die Euborellia is dus in Nederland inderdaad meer een incidentele exoot - niet echt een gewone inheemse soort. Mijn foto's zijn in Zuid-Frankrijk gemaakt. Dat de borstsegmenten zo "raar" lijken komt puur omdat ze helemaal niet door voor- en/of achtervleugels worden afgedekt. Ik neem aan dat als je bij een Gewone Oorworm de vleugels/dekschildjes eraf trekt, dat je dan grofweg iets vergelijkbaars overhoudt ;)

Vanwege de ontbrekende vleugels zijn oudere nimfen en adulten van deze soorten bijna niet uit elkaar te houden op foto - je moet in principe dan echt het aantal segmentjes in de voelers gaan tellen of dergelijke. Tot overmaat van ramp zijn dan ook de kleurverschillen bij de nimfen zodanig dat je een nimfje E. moesta gemakkelijk voor een adult E. annulipes zou kunnen houden (lichter van kleur, ringen op de poten etc). De twijfel bij deze is dus inderdaad of het een (bijna) volwassen annulipes is, of misschien toch een nimf moesta, waarbij het al met al toch net wat meer van een annulipes wegheeft, maar zeker is het niet.

De korte tangen horen bij de soort (c.q. bij het geslacht) - ook de mannetjes hebben korte tangen, alleen zijn die sterker naar binnen gebogen en is één van de twee (de rechter dacht ik even uit m'n hoofd) korter dan de ander. De witte voelersegmenten zijn ook een soortkenmerk meen ik me te herinneren, maar liggen ook lastig qua nimfigheid vs moesta, maar dat zou ik weer even moeten nakijken.

Hier is, voor de leuk, nog een net vervelde nimf uit dezelfde tuin:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Menko Vlaardingerbroek

Deze oorwurm heb ik een paar dagen geleden uit het water gered en op de foto gezet. Ook een Forficula auricularia, lijkt me. Maar toen ik de foto beter bekeek, zag ik een kleiner, bleek dier dat meegelift was. Een onvolwassen oorwurm? (Kan dat in deze tijd van het jaar?) Of iets heel anders?

Vriendelijke groet,
Menko Vlaardingerbroek

Arp

#7
Citeereen kleiner, bleek dier dat meegelift was
Springstaartje met uitgeklapte "springstaart" lijkt me - zal wel verzopen wezen ... (?)

Ik vind vaak stapels kleingrut op wat grotere beesten die je uit het water vist - handig zo'n reddingsvlot  ^_^

Edit:
Hier een kiekje met wat kakelverse Oorwormkindjes:


De gedachte dat het een kleintje is die meereist is overigens niet extreem raar - Oorwormen doen aan broedzorg; De moeder blijft bij de eitjes en jonkies tot ze sterft en beschermt ze en houdt ze schoon van schimmels enzo.  
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

barebigfoot

gisteren zag ik een film over oorwormen, voor het eerst zag ik een oorworm zijn vleugels ontvouwen en uitspreiden, de uitgevouwen vleugels lijken de vorm van een menselijk oor te hebben = vandaar zijn naam?
dat ze in een oor zouden kruipen is een legende, want elk insekt kan dit doen
en waarschijnlijk later als de naam al bestond verteld om mensen te doen  griezelen
uwe

Arp

Citeervandaar zijn naam?
Tja, daar zijn een aantal theorieën over. Persoonlijk denk ik dat de vleugelvorm erg 'gezocht' is. "Oorworm",  "Ohrwurm", "Earwig", "Perce-oreilles"  zijn allemaal echte oude "volksnamen" voor het dier en er zullen maar weinig mensen zijn die weten hoe de vleugels eruit zien - in elk geval geen "volkswijsheid" lijkt me.

Veel logischer vind ik persoonlijk de verklaring dat de beesten, vroeger toen mensen nog op of dichtbij de grond sliepen, regelmatig in iemands oor gekropen zullen zijn. De meeste zijn nachtactief en zoeken tegen de ochtend een donker en beschut holletje om in weg te kruipen. Als je ze regelmatig diep in de kelken van bloemen of andere holletjes vindt begin je te begrijpen dat ze een oor ook een ideale verstopplaats zullen vinden.

Het bijbehorende volksgeloof dat ze in je oor zouden proberen om de hersens aan te boren is natuurlijk onzin, maar niet zo vreemd gezien de "enge" tangen ;)  
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

MARIA

Toch heb ik er vroeger een in mijn oor gehad :o
een zus heeft hem eruit gevist met een pincet. :D
vriendelijke groet,
Maria v Antwerpen