Hoofdmenu

Larus canus heinei

Gestart door Klaas van Dijk, januari 14, 2009, 12:52:49 PM

Vorige topic - Volgende topic

Klaas van Dijk

Beste mensen,

Enige jaren geleden ben ik met Frank Majoor een aantal malen in maart in Kopenhagen geweest en toen hebben we samen met Kjeld Pedersen diverse malen (flinke aantallen) Stormmeeuwen gevangen en gekleurringd. Op een gegeven moment had ik toen het idee dat ik daar de ondersoort heinei redelijk kon herkennen (bij vogels in de hand). Maar ik blijf het nog steeds een lastig item vinden.

Afgelopen week vroor het flink en toen hebben we ook een forse slagnetvangst van meeuwen in Groningen gedaan, zie http://www.anaburen.nl/vogels/ringen/meeuwen/index.html voor een verslag.

Op http://galerij.avifaunagroningen.nl:80/dis...album=526&pos=0
staat een foto met twee Stormmeeuwen. Wat is eigenlijk de mening hierover? Eens met de determinatie als 'heinei'?

Alvast vriendelijk bedankt voor een reactie,

Klaas van Dijk

ruud_altenburg

Hallo Klaas,

volgens mij is de determinatie alleen mogelijk aan de hand van de maten. Ik neem dus aan dat niemand jullie tegen zal spreken ;)

Groeten

Ruud

Ruud Altenburg
Meeuwen in Amsterdam

Herman Bouman

Beste Ruud ea,
Weet jij toevallig welke maten (vleugel, tarsus, enz) dat zijn en of er overlap is?
Vast wel....  ^_^

Groet Herman

Klaas van Dijk

hoi Herman en Ruud,

Er is een zekere overlap in maten tussen heinei en canus. Daarnaast heb je ook te maken met verschillen tussen beide geslachten (mannen zijn flink wat groter dan vrouwen, maar er is flink wat variatie en overlap) die de zaak vertroebelen.

Maar er zijn ook een aantal andere kenmerken die, zeker bij directe vergelijking in het veld met duidelijke canus individuen, kunnen pleiten voor een heinei:
* ander kopprofiel (meer als een Zilvermeeuw),
* de veel langere vleugel is goed zichtbaar bij vogels die op het ijs staan (het profiel van de vogel wordt daardoor heel anders),
* het grijs van de bovenvleugel is bij heinei iets donkerder dan bij canus,
* er zijn verschillen in de witte achterrand van de bovenvleugel (alleen te zien bij vogels in de vlucht of in de hand).

Ik heb twee goede artikelen hierover:
(1): Kenneth Bengtsson & Kjeld Pedersen (1998): Östliga fiskmasars Larus canus heinei uppträdande i Öresundsregionen. Ornis Svecica 8: 145-156. (veel tekst in het Zweeds, geen foto's; korte Engelse samenvatting).
(2): Kenneth Bengtsson & Lennarth Blomquist (2003?): Alderskaraktärer för fiskmas. Anser 42: 73-92. (tekst in het Zweeds met korte Engelse samenvatting; veel kleurenfoto's; ook van heinei vogels; ik heb alleen een zwartwit kopie van het artikel; vermoedelijk heeft Frank Majoor een origineel met kleurenfoto's).

Mijn kennis van Zweeds is helaas veel te gering om de tekst te begrijpen.

En er is ook nog een recent artikel in het Duits: Klaus Hein & Sönke Martens (2002): Biometrie, Färbung und Wanderungen von in Schleswig Holstein und Hamburg gevangen Sturmmöwen (Larus canus canus und L. c. heinei = L. c. major). Corax 19: 49-65.

In beide artikelen wordt goed ingegaan op de andere kenmerken. Maar ook deze dsekundigen houden steeds een slag om de arm. Ik kan me van mij tijd in Kopenhagen nog herinneren dat Kjeld heinei als 'zeker' beschouwde bij een combinatie van een aantal kenmerken (dus maten en kenmerken zoals hierboven).

Het zou mooi zijn als beide artikelen ergens online zouden staan. Ik heb een scanner en kan ze zo inscannen.

Vriendelijke groeten,

Klaas van Dijk



JohanvantBosch

Klaas,
interessante materie, maar ik lees in jouw berichten niets over hoe jullie zelf tot determinatie als heinei zijn gekomen. Ik neem aan ook op basis van de maten? En vallen die binnen de criteria?

Klaas van Dijk

hoi Johan,

Natuurlijk een zeer terechte vraag. Maar we waren op de bewuste dag, zie
http://www.anaburen.nl/vogels/ringen/meeuwen/index.html voor een verslag, met meerdere mensen druk bezig met het ringen en meten van alle gevangen meeuwen.

Zelf ben ik toen alleen bezig geweest met Kokmeeuwen (en met het noteren van alle gegevens, griepmonsters in potjes doen etc.). Frank en Rob en anderen waren toen bezig met het verwerken (=ringen, kleurringen en maten nemen) van de gevangen Stormmeeuwen. Ik heb op dit moment ook niet de beschikking over de maten van de op die dag gevangen Stormmeeuwen (en dus ook van beide vogels die op de foto staan).

Ik heb deze foto hier ook even neergezet om eens wat meningen van anderen te horen.

Groetjes,

Klaas

ruud_altenburg

#6
Wat voor heinei doorgaat en niet meer voor canus is volgens mij nogal arbitrair? heinei is doorgaans groter en forser gebouwd, met langere vleugels, maar het lijkt me stug dat dat ook niet zal gelden voor de meest noordelijke canus. De kenmerken die Klaas opgeeft worden waargenomen bij vogels met de maten van canus en andersom zijn er ook kleinere vogels met de kenmerken van heinei.

Ik betwijfel overigens nog steeds oprecht of de verschillen in het veld waarneembaar zijn. Klaas, kun je mbv die literatuur de verschillen eens hard maken (hoeveel langer zijn de vleugels, wat is het verschil in Kodak grijstint)? Dank!
Ruud Altenburg
Meeuwen in Amsterdam

bramubels

Op 9 januari met Frank Majoor ook een slag in Nijmegen gedaan waar 7 stormmeeuwen bij zaten, waarvan twee zekere heinei. Deze zijn toen gedetermineerd op combinatie van maten (langere vleugens, grootere kop) en kleedkenmerken (plattere en grootere kop ('zilvermeeuwen kop'), donkerdere mantel en een breedere witte rand aan (ik geloof) de armpennen) deze kenmerken waren in de hand ook wel duidelijk te zien als je een gewone canus en een canus heinei naast elkaar hield.

Van Frank's site (www.frankmajoor.nl):
Totaal gekleurringd 2003-2008 :
Larus canus spec.: 228
Larus canus Canus: 345
Larus canus Heinei: 23

Op www.frankmajoor.nl onder 'stormmeeuw' staat ook een foto van heinei en canus canus naast elkaar.

En over die foto van avifauna Groningen: ik zie dat dat ook twee beesten zijn van de slagnetvangsten in Groningen van vorige week. Frank zal daar ongetwijfeld de maten van hebben genomen dus dat zal wel een zekere heinei zijn, toch..?

Maargoed, Ik kan ze zeker zelf ook niet uit elkaar houden en weet dit toevallig omdat ik regelmatig assisteer met Frank's meeuwen-project en niet omdat ik nou zo'n meeuwen expert ben... ;)

Groet, Bram Ubels.

Klaas van Dijk

hoi Ruud,

Het probleem is dat het voor mij allemaal een beetje te lang geleden is en ik in het verleden (tijdens mijn bezoekjes aan Kopenhagen) nooit echt goede aantekeningen / foto's gemaakt heb om deze verschillen goed te kunnen omschrijven. Daarom is het allemaal een beetje vaag en weet ik dus bv. ook niet precies hoe de verschillen in grijstint zijn, uitgedrukt in bv. de Kodakschaal.

En Kjeld en anderen zijn het er ook wel over eens dat er overlap / geleidelijke overgangen zijn tussen beide ondersoorten; dus dat je lang niet iedere kandidaat als zekere / veilige heinei kunt classificeren.

Maar de duidelijke gevallen zijn m.i. wel degelijk in het veld te herkennen: zeker in een groep rustig op het ijs staande Stormmeeuwen die je op je gemak één voor één met een telescoop kunt bekijken en onderling kunt vergelijken.

Ik zal komende week de drie stukken nog eens even grondig doornemen en kom er dan nog wel op terug. Een alternatief zou kunnen zijn dat bv. het stuk in Ornis Svecica als pdf op jouw site zou kunnen staan; dan kan iedereen het eens lezen.

Groetjes,

Klaas



ruud_altenburg

#9
Het zou interessant zijn als Frank op zijn eigen site wat meer zou vertellen over de gebruikte kenmerken, of deze internationaal gebruikt worden door ringers en of die met enige betrouwbaarheid in het veld te gebruiken zijn. Ik ga het 'm vragen.
Ruud Altenburg
Meeuwen in Amsterdam

Klaas van Dijk

hoi Ruud,

Volkomen mee eens. Ik heb ondertussen een scan gemaakt van het artikel in Ornis Svecica en de pdf komt binnen enkele dagen op de site van Frank te staan.

Verder hopen dat er binnenkort weer een flinke vorstperiode komt en dat je eens een dagje samen met Frank op pad kunt gaan om Stormmeeuwen te vangen. Dan kun je alles eens even met eigen ogen goed bekijken en beoordelen (en ook foto's maken).

Helaas staan geen van de drie eerder door mij genoemde artikelen in zijn geheel online. Wel staat op de site http://www.ornithologie-schleswig-holstein.de/ een vrij uitgebreide samenvatting van het artikel van Klaus Hein en Sönke Martens:

Via knip/plak:

"Summary: Biometry, colouring and movements of Common Gulls (Larus canus canus and L. c. heinei = L. c. major) captured and ringed in Schleswig-Holstein and Hamburg.

A total of 6,144 Common Gulls were caught and ringed in winter in Schleswig-Holstein and Hamburg in the period 1978/79 and 2001 and a further 1,564 were caught and ringed at breeding colonies from 1984 onwards. Head and bill length of birds caught in winter is only 1 to 1.5 mm longer than breeding Common Gulls. The head and bill length can be used to sex the birds, regardless of age and catching date (females < 88.5; males > 91.0 mm). Wing length shows a very homogenous distribution and can be used for sexing local birds (wing length adult females < 357; adult males > 364 mm). In the summer about 97 % of the birds can be sexed using the parameters wing length and head and bill length. 7 mm can be added to the wing length of Common Gulls at least up to their first complete moult in order to assign them to a given subspecies. Bill height is between 8.5 and 12.5 mm in summer and between 9.5 and 13 mm in winter. Bill height is strongly correlated to head and bill length, however, because it can not be measured so accurately it is not really suited for sexing and subspecies identification. Nevertheless, during the whole year for second year and older L. canus, bill height for males is > 11.0, for females < 10.0 mm. The body weight is sex-specific and ranges between 320 and 475g at the breeding colonies. On arrival at the beginning of the breeding season weight is more variable. In the winter, when both subspecies are present, the variation is larger and weight ranges between 295 and 540 g. Birds of the subspecies L. c. heinei can be sexed as follows; females: head and bill <= 88,5 and wing >= 366 mm; (at the most 389 mm in Schleswig-Holstein); males: head and bill >= 91,5 and wing >= 390 mm; (at the most 408 mm in Schleswig-Holstein). With less mathematical certainty than by the other values our material delivers 363 mm as the minimum value in the range R for males of the subspecies L. c. heinei, exactly the same value as measured for L. c. canus in winter. The predominate colour of legs and bill of Common Gulls in 2nd winter plumage is blue to blue-grey. A small proportion of adult female L. c. heinei also have this colouring (Fig. 1). During the breeding season both sexes have yellow to yellow-grey legs and bills. The breeding birds of the Graswarder/Heiligenhafen colony moult their 1st to 5th primaries from May/June through to the middle of July. One and two year olds moult 4 and 2 weeks earlier respectively. The wintering area of Common Gulls breeding in Schleswig-Holstein and Hamburg lies in the Channel area of Great Britain, France, Belgium and the Netherlands, at a maximum distance of 950 km from the breeding site. Recoveries of ringed birds that were, according to their body measurements, assigned to the subspecies L. c. canus were either recovered in Denmark, Poland, Sweden, Finland, the Baltic and occasionally Norway or had been ringed there and recovered in Schleswig-Holstein and Hamburg. The breeding areas of L. c. heinei can, according to our recoveries, only lie west of the Ural Mountains at the White Sea. An increase in the proportion of this subspecies in the Schleswig-Holstein wintering population has occurred since about 1990. The reasons for this change are not clear."

En ook in het Duits:

Via knip/plak:

"Hein, K. & S. Martens (2002): Biometrie, Färbung und Wanderungen von in Schleswig-Holstein und Hamburg gefangenen Sturmmöwen (Larus canus canus und L. c. heinei = L. c. major). Corax 19: 49-65.

Zwischen 1978/79 und 2001 wurden im Winter in Schleswig-Holstein und Hamburg insgesamt 6.144, zur Brutzeit an Kolonien in Schleswig-Holstein seit 1984 1.564 Sturmmöwen gefangen und beringt. Mit Hilfe des Kopf-Schnabel-Maßes KS, das bei Winterfänglingen im Mittel nur ca. 1 bis 1,5 mm größer als bei den hiesigen Brutvögeln ist, können unabhängig von Alter und Fangperiode Weibchen zu KS < 88,5 und Männchen zu KS > 91,0 mm bestimmt werden. Bei einer sehr homogenen Verteilung liefert das Flügellängen-Maß FL für hiesige adulte Weibchen < 357 und für Männchen > 364 mm als Bestimmungswert. Im Sommer kann durch die gleichzeitige Verwendung beider Parameter die Geschlechtszugehörigkeit von ca. 97 % der Vögel sicher bestimmt werden. Bei Sturmmöwen bis mindestens zur ersten Vollmauser können zur besseren Einordnung in eine Subspezies bei FL 7 mm addiert werden. Die Schnabelhöhe SH bewegt sich im Sommer zwischen 8,5 und 12,5, im Winter zwischen 9,5 und 13,0 mm. Zwar ist sie mit KS stark korreliert, aber wegen prinzipiell geringerer Meßgenauigkeit zur Geschlechts- und Unterartbestimmung kaum geeignet. Abgesehen von diesen Einschränkungen sollten ganzjährig für L. canus ab dem zweiten Lebensjahr für Männchen SH > 11,0 , für Weibchen < 10,0 mm verwandt werden. Die Körpermassen sind geschlechtsspezifisch determiniert und betragen an den Brutkolonien, wobei sie zur Ankunftszeit stärker streuen, zwischen 320 und 475 g. Im Winter, wenn beide Subspezies erfaßt werden, ist die Streubreite R größer und beträgt dann 295 bis 540 g. Vögel der nur bei FL hinreichend größeren Subspezies L. c. heinei lassen sich folgendermaßen bestimmen: Weibchen mit KS <= 88,5 und FL >= 366 mm; (maximal bei uns 389 mm); Männchen mit KS >= 91,5 und FL >= 390 mm; (maximal bei uns 408 mm). Mit geringerer mathematischer Sicherheit als die anderen Werte liefert unserer Material als Minimum in der Streubreite R bei den Männchen von L. c. heinei 363 mm, den gleichen Wert, der exakt auch für L. c. canus aus dem Winter gilt. Für Sturmmöwen im 2. Winterkleid ist der vorherrschende Farbtyp von Beinen und Schnabel Blau bis Blau-Grau. Er kommt auch in geringerem Anteil bei adulten Weibchen L. c. heinei vor (Abb. 1); zur Brutzeit tragen Adulte beiderlei Geschlechts in Schleswig-Holstein den Typ Gelb bis Gelb-Grau. Die Brutvögel der Kolonie Graswarder/Heiligenhafen mausern nach unterschiedlichem Beginn im Mai/Juni die Handschwingen Nr. 1 bis 5 in etwa gleichen Zeitabständen bis zur Monatsmitte Juli. Ein- und Zweijährige mausern ca. 4 bzw. 2 Wochen früher. Das Überwinterungsgebiet der einheimischen adulten Sturmmöwen liegt vor allem im Ärmelkanalbereich in Großbritannien, Frankreich, Belgien und den Niederlanden mit maximal 950 km Entfernung. Eigene Wiederfunde bzw. Fänglinge fremder Stationen vom Winter, die wir auf Grund der Meßwerte L. c. canus zuordnen, stammen aus Dänemark, Polen, Schweden, Finnland, dem Baltikum sowie vereinzelt aus Norwegen. Für L. c. heinei kommen aus unserem Fundmaterial z.Z. nur Brutareale westlich des Urals am Weißen Meer in Frage. Seit etwa 1990 ist eine deutliche Zunahme des Anteils dieser Subspezies im Überwinterungsbestand in Schleswig-Holstein zu verzeichnen; Gründe hierfür sind derzeit noch unklar."

Groetjes,

Klaas






ruud_altenburg

Dit zal ook wel geen vogel zijn uit onze contreien... Vandaag gefotografeerd in Amsterdam.

Ruud Altenburg
Meeuwen in Amsterdam

pwolf

tsjongejonge, januari, slechts 1 scapular geruid en toch zo strak in het pak alsof hij een maand geleden is uitgevlogen... Jammer dat ze in Rusland zo weinig ringen...

pim
Pim Wolf, Vlissingen

Klaas van Dijk

hoi Ruud en Pim,

Mooie foto zeg! Stuur de foto maar eens naar Kjeld, die weet er vast wel meer over te zeggen. Wellicht een goed idee om een goede fotoserie te maken en die online te zetten.

Natuurlijk zouden er een zeer flinke stapel (1000den) net niet vliegvlugge kuikens in het broedgebied van heinei gekleurringd moeten worden; dan wordt vanzelf veel meer duidelijk over trekpatronen, overwinteringsgebieden en herkenning in de niet-broedgebieden. Hetzelfde zien we immers bij de Baltische Mantelmeeuw: ze werden massaal in Finland gekleurringd en al ras nam de kennis over herkenning en voorkomen in Nederland eo. aanzienlijk toe.

Het Zweedstalige artikel uit Ornis Svecica staat ondertussen ook online (met excuses voor de matige kwaliteit; het is een scan van een kopie). Zie
http://www.frankmajoor.nl/PDF/Heinei-Storm...penhagen-98.pdf

Groetjes,

Klaas

andre

Vandaag had ik een soort gelijke Stormmeeuw in de haven van Winschoten .
Andre Boven

andre

Ik heb er vandaag maar eens beter op gelet en bij de eerste groep meeuwen kwam ik deze dus al tegen .
Ook deze vogel lijkt net als de vogel van Ruud nog niet veel geruid te hebben .
Plak er maar een naam aan ??

Andre
Andre Boven

rob_voesten

CiteerNatuurlijk zouden er een zeer flinke stapel (1000den) net niet vliegvlugge kuikens in het broedgebied van heinei gekleurringd moeten worden; dan wordt vanzelf veel meer duidelijk over trekpatronen, overwinteringsgebieden en herkenning in de niet-broedgebieden. Hetzelfde zien we immers bij de Baltische Mantelmeeuw: ze werden massaal in Finland gekleurringd en al ras nam de kennis over herkenning en voorkomen in Nederland eo. aanzienlijk toe.

Groetjes,

Klaas
Hoi Klaas

Zeg maar waneer vertrekken we :gap:


CiteerKlaas,
interessante materie, maar ik lees in jouw berichten niets over hoe jullie zelf tot determinatie als heinei zijn gekomen. Ik neem aan ook op basis van de maten? En vallen die binnen de criteria?

Hoi Johan

Ik heb met Frank de Stormmeeuwen geringd en gemeten. De heinei is inderdaat gedetermineerd aan de hand van de maten maar ook aan de hand van de zigbaare kenmereken die al eerder in het topic zijn genoemd door Klaas.

Groetjes  
Rob Voesten

Ringmeldingen doe het hier. En ik help je er mee.

Mail: woeste1voeste@hotmail.com

Klaas van Dijk

hoi Rob,

Een buitengewoon goed idee: eerst >1000 heinei jongen in de broedgebieden kleurringen en vervolgens stad en land afreizen om ze weer op te zoeken. Al eens gekeken of je in Limburg ook heinei vogels kunt vinden (nog beter: gekleurringde vogels van Frank / uit Groningen kunt terugvinden)?

Johan, kijk maar op de foto's die tijdens de vangactie zijn gemaakt: Frank en Rob zijn druk bezig met het ringen / meten etc. van Stormmeeuwen (en ook Zilvermeeuwen) en ik ben bezig met de Kokmeeuwen. Rob weet er dus meer van, want die zat er met zijn neus bovenop: ik keek er van een afstand naar en had mijn handen vol aan het noteren van alle info over de Kokmeeuwen.

Groetjes,

Klaas

Guus Peterse

Begrijp ik het goed dat het bijzondere aan de verschillende hier getoonde eerste winter stormmeeuwen vooral is, dat ze nog (vrijwel) geen grijze veren op de rug hebben? Zelf zie ik inderdaad (vrijwel) alleen onvolwassen stormmeeuwen met een aanzienlijk pakket grijs van boven. Maar: gisteren (o nee, eergisteren) in Utrecht (Overvecht) een stormmeeuw gezien met nog maar een heel enkel eenzaam grijs veertje op de rug. Wat betekent dat?
Guus Peterse

Nieuw op mijn weblog: Kaapverdië juli - augustus 2015

Jos Welbedacht

#19
CiteerBegrijp ik het goed dat het bijzondere aan de verschillende hier getoonde eerste winter stormmeeuwen vooral is, dat ze nog (vrijwel) geen grijze veren op de rug hebben? Zelf zie ik inderdaad (vrijwel) alleen onvolwassen stormmeeuwen met een aanzienlijk pakket grijs van boven. Maar: gisteren (o nee, eergisteren) in Utrecht (Overvecht) een stormmeeuw gezien met nog maar een heel enkel eenzaam grijs veertje op de rug. Wat betekent dat?

Dat begrijp je goed. Met name de vogel van Ruud heeft slechts één scapular geruid en de vogel van André zeer weinig middelste en kleine dekveren. Dat is buitengewoon en slaat naar mijn idee op het feit dat de vogels waarschijnlijk uit (extreem) hoge regionen afkomstig zijn. Dit zien we immers ook bij Baltische Mantelmeeuwen, Heuglins Meeuwen en noordelijke Zilvermeeuwen. De vogels lijken mij genoodzaakt snel de broedgebieden te verlaten vanwege de kou, waardoor zij de rui uitstellen tot in de wintergebieden. Correct me if I'm wrong.


Jos Welbedacht, Groningen
I said you could find me where the Nighthawks fly - dEUS: One advice, Space
 

Herman Bouman

#20
CiteerBegrijp ik het goed dat het bijzondere aan de verschillende hier getoonde eerste winter stormmeeuwen vooral is, dat ze nog (vrijwel) geen grijze veren op de rug hebben? Zelf zie ik inderdaad (vrijwel) alleen onvolwassen stormmeeuwen met een aanzienlijk pakket grijs van boven. Maar: gisteren (o nee, eergisteren) in Utrecht (Overvecht) een stormmeeuw gezien met nog maar een heel enkel eenzaam grijs veertje op de rug. Wat betekent dat?
Deze toevallig.....

Herman


Klaas van Dijk

Er is nog wel meer informatie over heinei Stormmeeuwen in Nederland.

Het artikel 'Plaatstrouw, kleed- en geslachtskenmerken van in Noord-Nederland overwinterende Stormmeeuwen' door Willem Bil en Jan de Jong. Het Vogeljaar 49: 16-21 (2001) staat ook online op de site van de Stichting Menork,
http://home.hetnet.nl/~vrsmenork/map4/stormmeeuw.htm

Het artikel in Limosa 63 (1990) staat niet online op de site van de NOU (ik kan het in ieder geval niet vinden).

En op http://www.fugleognatur.dk/gallery.asp?mode=species&ID=354 staat nog wat foto's van Deense Stormmeeuwen die (min of meer) voldoen aan de criteria van heinei.

Vriendelijke groeten,

Klaas


Bram Rijksen

nóg een latertje van afgelopen woensdag:

rob_voesten

Van vandaag 15-2-2009 Maastricht.

Groetjes Rob
Rob Voesten

Ringmeldingen doe het hier. En ik help je er mee.

Mail: woeste1voeste@hotmail.com