Hoi Jelle,
Ik schreef in mijn vorig bericht dat ik er niet te diep wou op ingaan (omdat dit voor de meeste mensen die dit topic lezen weinig meerwaarde heeft) maar ik kan mijn standpunt hierin dus best nog wel meer duiden.
Wat betreft de ervaring van Tarrier:
Ik ben bekend met de CV van Tarrier en weet dus dat de man al vele decennia actief is rond dagvlinders in Marokko en ik weet dus ook dat de man een gids van de dagvlinders van Marokko uitgebracht heeft. Ik weet ook dat Tarrier tot op vandaag nog publicaties uitbrengt, in eigen beheer (te vinden op zijn website) of in vooral Franse faunistische tijdschriften met beperkte peer review. Ook op sociale media is de man actief en doet hij meldingen over dagvlinderwaarnemingen in Marokko.
Ik heb echter ook het artikel van Tennent gelezen (zie link in mijn vorige post), een auteur met ook een stevige track record, met onnoemelijk veel publicaties over dagvlinders. Hij publiceerde bv over de dagvlinderfauna van de Kaapverdische eilanden, over die van NW-Afrika (
bijvoorbeeld) en verschillende landen uit het Midden-Oosten tot in de Aziatische tropen.
In het artikel dat Tennent wijdt aan namen gepubliceerd door Tarrier wijst Tennent op het bestaan van prijslijsten van te koop aangeboden ingezamelde vlinders van Tarrier. Met daarin ook verschillende taxa die Tarrier zelf heeft beschreven. Tennent legt in het artikel de link met de zeldzaamheid die Tarrier claimt voor die taxa en de bijhorende - hogere - prijs (de lokale ondersoort van scheefbloemwitje wordt er bv door Tarrier aangeboden voor 300 Duitse Mark, tegenwoordig geldt dat taxon als mogelijk uitgestorven). Tennent heeft zelf uitgebreide ervaring met de Noord-Afrikaanse taxa (schreef er dus zelf ook een boek over) en legt - na studie van de publicaties van Tarrier en in de meeste gevallen ook type-exemplaren - voor niet minder dan 7 taxa door Tarrier beschreven uit waarom volgens hem de beschrijving niet voldoet om tot de conclusie van Tarrier te komen en synonymiseert die taxa. Vaak is Tarrier bv onvoldoende bekend met de variatie van de soort buiten Marokko of heeft hij bepaalde publicaties over het hoofd gezien die bepaalde variatie beschrijven of ziet Tarrier over het hoofd dat bepaalde taxa erg lokaal en individueel variabel zijn. Die soortenlijsten van Tarrier waren in de jaren '90 dus wel degelijk bekend, die commerciële interesse was er toen dus zeker. En wat valt nu op bij die recente beschrijving van
Papilio neosaharae; de soort was op e-bay te koop beschikbaar
voor de publicatie van de soortbeschrijving! Zie daarvoor de eerste twee posts in
dit topic van een forum van verzamelaars. Dat doet toch wel heel erg denken aan wat Tennent eind jaren '90 over Tarrier schreef.
Bekijken we dan even de publicatie van de soortbeschrijving van
Papilio neosaharae zelf. Eerst en vooral spreekt de titel over een "voorlopige beschrijving". En als je de beschrijving leest, dan is daar toch wel wat op aan te merken.
De beschrijving bevat nauwelijks verschillen met
P. saharae; grootte is als
P. saharae, seksueel grootteverschil is als
P. saharae, de tekening is als
P. saharae, het aantal antenneleedjes is als
P. saharae, de manier van vliegen is als
P. saharae,... Het enige verschilpunt bij de adulte vlinders met
P. saharae is dat de staartjes aan de achtervleugel variabel zijn van lengte! Ook de fenologie is wat anders maar die is bij
P. saharae sowieso ook erg variabel afhankelijk van hoogte en locatie.
Tarrier sluit de beschrijving af met volgend citaat
Il serait oiseux de s'acharner à isoler d'autres traits ségrégatifs au niveau des caractères morphologiques de l'ornementation, tant ceux-ci sont tout autant inconstants que ressemblants à ceux des deux autres Porte-queue du Maroc.
Cette diagnose - dont le fondement s'appuyant sur la seule morphologie reste un peu aléatoire pour étayer un solide postulat spécifique -, sera ultérieurement complétée par le résultat du séquençage de l'ADN et d'autres tentatives d'analyses morphologiques, notamment de l'oeuf et de la chrysalide
Met andere woorden, het is zinloos andere kenmerken te beschrijven want die zijn er niet of zijn te variabel. En de beschrijving is weinig gefundeerd en een beetje voorbarig maar zal later aangevuld worden met DNA-onderzoek en er zullen pogingen gebeuren om verschillen te zoeken bij de eitjes en de poppen.
Tarrier schrijft dus zelf dat de beschrijving als soort weinig gefundeerd is!
Wat het verdere DNA-onderzoek betreft, daar is nog niets over gepubliceerd. Op lepiforum valt echter
hetvolgende te lezen, citaat van Hermann Falkenhahn:
Nach dem, was ich (u.a.) von Roger VILA erfahren habe, unterscheidet sich die "Spezies" P. neosaharae TARRIER (südl. Marokko, Wüstenhabitate) genetisch in nichts von anderen marokkanischen P. machaon/P.saharae (genetisch geht da also nichts oder fast nichts...). Auch unter den teuer verkauften "P. saharae" von M. Tarrier finden sich zweifellos hybridogene Individuen.
(Noot: Roger Vila leidt een lab dat gespecialiseerd is in DNA-onderzoek en taxonomie van vlinders)
De enige duidelijke verschilpunten die beschreven worden zijn te vinden in het rupsenstadium.
Ten eerste is de waardplant niet gekend voor
P. saharae maar
P. saharae heeft over het gehele verspreidingsgebied (van Marokko over N-Afrika tot het Arabisch schiereiland) verschillende waardplanten afhankelijk van de locatie (in het bekende artikel over P. saharae van Pittaway et al, 1994 worden minstens 5 soorten waardplant vermeld -
te vinden op researchgate) op zich dus geen reden om aan een andere soort te denken.
Als tweede verschilpunt wordt aangehaald dat de rups bepaalde kenmerken combineert van beide andere koninginnenpagesoorten, uitzicht wat herinnerend aan
P. saharae, maar met een osmeterium rood en korter als van
P. machaon.
Het is echter gekend bij soorten van het genus Papilio dat de rupsen variabel kunnen zijn, dat wordt ook zo aangehaald in het artikel van Pittaway et al, 1994, bij de beschrijving van de larve van P. saharae:
It should be noted, however, that differences in larval coloration and markings are not necessarily proof of specific status;...
Waarna een opsomming volgt van andere voorbeelden van
Papilio's met variabele rupsen.
Pittaway et al, 1994 maakt alvast duidelijk dat - hoewel de vlinders van
P. saharae heel erg lijken op de gewone koninginnenpage
Papilio machaon, de rupsen eerder lijken op die van Corsicaanse koninginnenpage,
Papilio hospiton en het is dan ook al meermaals in de literatuur gesuggereerd dat
P. saharae nauw verwant moet zijn aan
P. hospiton. Nu is er iets opvallends bij
P. hospiton, hybrides met
P. machaon zijn niet zeldzaam, tot 1,5% F1 hybrides op Sardinië. De mogelijkheid dat het bij "
P. neosaharae" om hybridepopulaties gaat wordt helemaal niet onderzocht door Tarrier (zie ook de lepiforum-link die ik ook postte).
Mijn conclusie blijft dus dat de beschrijving erg beperkt is. Dat de soort duidelijk niet uit de lucht gegrepen is lijkt me dus wel een erg positieve visie op dit verhaal. Een interessante waarneming misschien wel. Een aparte soort? Om deze populaties al 15 jaar te kennen is het aangedragen bewijs wel erg karig.
De beschrijving kan dus best wel volgens de regels van de ICZN gepubliceerd zijn, dat betekent nog niet dat er voldoende bewijs is om zomaar aan te nemen dat het hier effectief om een andere soort gaat. De keuze of het wenselijk is om dit taxon op te nemen in de database van
observation.org hangt wat mij betreft meer af van dat bewijs dan van die formele ICZN-regels. Er worden regelmatig nieuwe vlindertaxa beschreven - ook binnen het West-Palearctisch gebied - en in sommige tijdschriften is de peer review erg beperkt, zeker voor mensen met een "gevestigde" naam. De geest van het beleid dat we als vlinderadmins op
observation.org aanhouden is daarom ook dat we liever wat kritischer zijn dan (te) voorbarig al die namen zomaar aannemen om er dan achteraf te moeten op terugkomen.