Hoofdmenu

Hertenzwammen

Gestart door Marian en Bert, juli 17, 2008, 23:25:29 PM

Vorige topic - Volgende topic

Marian en Bert

Vorig jaar wekte Grieta bij Dini en mij, tijdens een excursie, de belangstelling voor Hertenzwammen. We vonden die dag meerdere soorten waarbij Grieta ons als wees op het belang van de hoedhuid bij het determineren. Tijdens een andere excursie hoorde ik dat als je op naaldhout Pluteus cervinus, Gewone hertenzwam denkt te vinden, je er op bedacht moet zijn dat het ook om een andere (wel zeldzamere) soort kan gaan, Pluteus pouzarianus, Naaldhouthertenzwam. Beide soorten hebben haakvormige pleurocystiden maar P. cervinus heeft geen gespen aan de hyfen in de hoedhuid en de P. pouzarianus wel. We zijn vanaf die tijd meer naar hertenzwammen gaan kijken zowel macroscopisch als microscopisch. Eerst nog alleen plaatjes kijkend en vergelijkend in "Pilze der Schweiz" deel 4 maar inmiddels gebeurt het determineren aan de hand van de sleutel uit de Fan deel 2. Het grote voordeel van zo'n sleutel is dat je gaat letten op die kenmerken die de soorten van elkaar onderscheiden. Zowel in het veld als thuis door de mic. En als je zo'n sleutel maar vaak genoeg gebruikt krijg je van lieverlee meer handigheid.

Hieronder een aantal foto's van hoedhuiden gemaakt door de microscoop en de stereomicroscoop van een paar bekende soorten. Een preparaatje maken van een hoedhuid is wat lastig omdat het een heel dun coupje moet worden. Hoe dunner hoe beter, liefst ingekleurd met kongrood. Is je preparaatje te dik dan plet je het materiaal te veel tussen je glaasjes en blijft de structuur niet in tact. Het materiaal moet ook zo op je objectglaasje liggen dat je tegen de zijkant van je uitsnede kijkt (dus er niet bovenop kijkt) en even in de gaten houden aan welke kant de hoedhuid ligt.

Groeten van Marian



Foto Pluteus calicinis, Grauwgroene hertenzwam

Marian en Bert

Mic.foto van de hyfen (langgerekte cellen) van de hoedhuid met gespen bij 60x maal vergroting. De gespen zijn hier en daar te zien bij de dwarsstukjes (septen).

Marian en Bert

Foto Hoed Pluteus cervinus, Gewone hertenzwam

Marian en Bert

Mic. foto van de hyfen zonder gespen bij 60x vergroting (materiaal uit elkaar gedrukt).

Marian en Bert

#4
Mic. foto met een vergroting van 40x waardoor je een algemeen beeld van de structuur van de hoedhuid krijgt.

Marian en Bert

Foto hoed Pluteus podospileus, Fluweelhertenzwam

Marian en Bert

Stereoopname van de hoedhuid (donker) en daaronder de lamel van Pluteus podospileus.

Marian en Bert

#7
Mic. opname bij 40x vergroting (hoop ik kan ook 60x zijn maar dacht van niet). De hoedhuid bestaat niet uit hyfen maar uit meerdere soorten cellen, zowel kegelvormig als rondachtig als smal conisch.

Marian en Bert

#8
Nog een paar niet alledaagse soorten.
Pluteus leoninus, Goudgele hertenzwam (hoeddia 9 cm), groeide op berk.

Marian en Bert

Pluteus hispidulus, Pluishoedhertenzwam (hoeddia 1,3 cm) groeide op eik.

Marian en Bert


ratje

Hoi Marian,
mooie foto's en zeer duidelijke uitleg.

Marian en Bert

#12
Te nat, te donker en dan zo'n klein veregend pluutje (hoed dia zo'n 1,3 cm). Foto ......... mislukt en een determinatie die twijfelachtig blijft. Het leverde wel een mooie mic. foto op van de hoedhuid. Met de eenvormige cellen, duidelijk weer een andere structuur dan op de voorgaande hoedhuidfoto's te zien was.

Marian en Bert

#13
Ook met Pluteus plautus, Knolvoethertenzwam ben ik een tijdje aan het stoeien geweest. De soort groeit samen met twee andere soorten (P. cervinus, Gewone hertenzwam en P. salicinis, Grauwgroene hertenzwam) op dezelfde beukenstam. Dit open stukje in het bos is kennelijk een goede plutenbuurt want zo'n 10 meter verder op ligt de stam waarop P. podospileus, Fluweelhertenzwam groeide en de nog onbekende hertenzwam uit de voorgaande foto.

Toen ik P. plautus (hoed dia zo'n 2,5 cm) zo'n anderhalve week geleden voor het eerst aan de stam zag, liep ik er aan voorbij met het idee dat het een, wat licht gekleurde, jonge Psathyrella candoleana, Bleke franjehoed zou zijn. Na een paar dagen was het exemplaar nauwelijks van vorm veranderd en moest ie toch maar eens mee naar huis. Dubbbend over wat het kon zijn viel me, toevallig kijkend in Gehrardt, de gelijkenis op met de daarin afgebeelde foto's van Pluteus plautus. Een hertenzwam met witte lamellen? ra, ra hoe kan dat nu weer. Geen enkel preparaat bleek sporen te bevatten. Ook het later opgehaalde exemplaar had ze niet. Kennelijk steriele paddenstoelen. Dat moet je toch ook eens mee maken. Goed dat er dan meer microscopische kenmerken zijn (hoedhuid en diverse soorten cystiden) om tot een soortbepaling te kunnen komen. Al heb ik, de soort niet kennende en omdat macroscopisch gezien het eerste exemplaar niet typisch was (te wit) en de tweede nauwelijks een verdikte steelvoet had (zie foto, liggend exemplaar), voor de zekerheid toch even overlegd met Grieta.

Marian en Bert

#14
Foto van Dini
Een derde exemplaar nog aan de stam

Marian en Bert

#15
Foto door de stereomicroscoop van de caulocystiden (de haren te zien over de gehele steel zie ook de foto hier boven van Dini).

Marian en Bert

#16
Mic. foto caulocystiden (de twee korte gesepteerde stukjes links onder)

wim veraghtert

Prachtige reeks!
Petje af!
admin nachtvlinders waarnemingen.be

Marian en Bert

#18
Bedankt Wim voor je compliment en ook Hannie bedankt voor je eerdere reactie. Sinds ik met die sleutel werk lijken er ook veel meer hertenzwammen te staan. Er volgen er nog een paar.

De eerste spreekt voor zich. Pluteus romellii, Geelsteelhertenzwam. Een vrij kleine paddenstoel met een hoedmaat van 2 - 5 cm. Ik had hem vorig jaar ook al wel eens gevonden. Het exemplaar op de foto is van afgelopen zondag. De dag daar voor vonden we hem ook. Die had echter een steel die alleen aan de basis geel was gekleurd en dat had ik, maar Grieta niet, over het hoofd gezien.

Marian en Bert

#19
Een andere hertenzwam, zo ongeveer even groot als de voorgaande, met een duidelijk geaderde hoed en een berijpte steel is Pluteus thomsonii, Roetkleurige hertenzwam. Uiteraard moet je eerst weer kijken of er haakvormige pleurocystiden te vinden zijn in de lamel (bij deze soort dus niet) en naar de structuur van de hoedhuid. Het meest opvallende aan deze soort zijn de gesnavelde cheilocystiden waar je misschien wel even naar moet zoeken.

Groeten van Marian

Marian en Bert

Foto van de hoed

Marian en Bert

#21
Microscoopfoto gesnavelde cheilocysstiden

Marian en Bert

#22
Inmiddels heeft de beukenstam na Pluteus cervinus, P. plautus en P. salicinus een vierde soort opgeleverd (zie ook foto's aan het begin van deze topic maar op de andere stam gevonden). Pluteus podospileus, Fluweelhertenzwam. Ook dit is een kleine hertenzwam met een hoeddia bij deze vondst van zo'n 2,5 cm. De steel is over de gehele lengte bruin vezelig. Bij P. podospileus worden twee forma onderscheiden. Deze vondst heeft over de gehele steel schubjes en is daarom forma podospileus Er wordt ook een forma minutissimus onderscheiden met veel minder bekleding (zich beperkend tot de steelbasis). P. podospileus heeft dunwandige, niet haakvormige pleurocystiden en een hoedhuid met twee typen cellen zoals dit ook bij P. thomsonii het geval is.

Marian en Bert


Marian en Bert


Marian en Bert

#25
Foto steel door stereomicroscoop

Marian en Bert

#26
Deze "Pluut" wordt met recht "Pronkhertenzwam" genoemd. We vonden de soort aan de Zuid-kant van Enschede in het Smalenbroek. Het was een pracht gezicht om een groot aantal exemplaren bij elkaar op de stam te zien. Met z'n opvallende hoed, bruine lamelsnede en geheel behaarde steel is hij macroscopisch goed te herkennnen. De opvallend geschubde hoedhuid leverde een mic. foto op met rechtopstaande hyfen. Die had ik nog niet op deze topic staan. Zie voor alle foto's  http://waarneming.nl/waarneming/view/40436943

Groeten van Marian


Pluteus umbrosus, Pronkhertenzwam

Marian en Bert

Foto hoedhuid

Marian en Bert


Marian en Bert

#29
Vorig jaar kwam ik, geloof ik, nog niet verder dan vier soorten maar dit jaar kijkend haar hertenzwammen vind ik ook meer soorten. Pluteus petasatus, Zaagselhertenzwam en Pluteus ephebeus, Slijthoedhertenzwam heb ik van de zomer ook gezien maar daarvan waren de foto's niet duidelijk genoeg om op de topic te zetten.

Vandaag is het eindelijk gelukt om Pluteus pouzarianus, Naaldhouthertenzwam te vinden.
Sinds ik vorig jaar tijdens een excursie van deze soort hoorde, kijk ik er overal naar uit. Nu groeit ie gewoon om de hoek op een stukje grond waar alleen dennen groeien.
De soort lijkt veel op Pluteus cervinus, Gewone hertenzwam. Beide soorten hebben haakvormige pleurocystiden Bij P. cervinus ontbreken gespen aan de hyfen. P. puzarianus heeft gespen aan de hyfen, zowel in de hoedhuid als in de steel.

Groeten van Marian



Voor de overige foto's van P. pouzarianus zie
http://waarneming.nl/soort/photos/15409?fr...1&to=2008-10-01