Trossen pestvogels (3 februari 2006)

Gestart door Pim, februari 03, 2006, 18:12:10 PM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Vandaag (vrijdag 3 februari 2006) samen met mijn vader de dag gespendeerd in Flevoland. Op de heenweg stopten we eventjes op beide Praambulten (Oostvaardersplassen – Lelystad). Vanaf de Grote Praambult was het slechte zicht een flinke belemmering, meestal kun je hier tot de Oostvaardersdijk kijken, maar nu was het zicht gehalveerd. Behalve de vele edelherten was er dan ook niets vermeldenswaardig waar te nemen. Vanaf de Kleine Praambult vloog langs het slootje een ijsvogel in een strakke lijn weg, vlak voor een trein langs, de machinist kon hem misschien toevoegen aan zijn treinlijst. Op de Kleine Praambult heb ik de exacte GPS-positie nagemeten, deze gegevens gebruiken we op www.vogelkijkhut.nl.

Aan een kadaver van een edelhert zaten twee buizerds te plukken, verderop op een tweede kadaver zat ook een buizerd. Twee vossen hadden waarschijnlijk hun buik al vol en lieten het vlees links liggen. Het water was nog grotendeels bevroren, in een wak zwom nog steeds een groep van circa zeventig pijlstaarten. Een vrouwtje blauwe kiekendief doorsneed de mist. Op het Oostvaardersveld zat het mannetje adult ruigpootbuizerd op een paaltje langs de Praamweg. De vogel liet zich zeer goed bekijken.

Op de Keersluisplas waren schaatsers actief, terwijl het ijs onder hun ijzers wegdooit. In een wak zwommen acht wilde zwanen. Vervolgens reden we via de lange Torenvalkweg naar het Natuurpark Lelystad, niet de otters, bevers, wisenten of elanden, maar voor de wilde gasten van dit park. Van de "gevangen" bewoners (zoogdieren) van het park kregen we er ook geen één te zien, maar de vogelpracht hier maakte het bezoek toch zeer bijzonder.

Vanaf de parkeerplaats hoorden we al een luid geklepper bij de ingang van het Natuurpark, op een nestpaal zaten twee ooievaars. Het paartje was duidelijk verliefd, soms werd het hoofd helemaal naar achteren in de nek gelegd.

Je kunt je momenteel haast niet meer voorstellen dat de ooievaar in de jaren zestig van de vorige eeuw bijna geheel uit Nederland was verdwenen. Droogte in zijn overwinteringgebied (Sahel in Afrika), intensivering van de landbouw (o.a. verlagen grondwaterpeil) en botsingen van juveniele vogels met o.a. elektriciteitsmasten waren de ooievaar bijna fataal geworden bij zijn voortbestaan in Nederland. Gelukkig heeft Vogelbescherming Nederland net op tijd het tij weten te keren. In 1969 startte men, naar Zwitsers model, een herintroductieprogramma. In het Zuid-Hollandse Liesvelt is men gaan fokken met ooievaars, dit bleek succesvol en op meerdere plekken zijn ooievaarsstations gekomen. Momenteel is de ooievaarstand in Nederland weer goed op peil, circa vijfhonderd broedpaar en is men de afhankelijkheid van deze projectooievaars aan de mens aan het afbouwen. Slecht een klein deel van deze groep vertoont trekgedrag, de meeste brengen de winter in Nederland door.

Een tweede paartje vloog later over, een prachtige vogel ook van onderaf gezien. Op het ijs stonden ruim zeshonderd zilvermeeuwen, vaste bezoekers van de naastgelegen vuilnisbelt. Tussen de vele meeuwen wandelden veertien bonte kraaien, een zeldzame wintergast in Nederland. Deze vogel kun je slechts nog op enkele plekken bewonderen in de winter, waaronder Flevoland (op akkers), Lauwersmeer (soms nog vele tientallen exemplaren) en langs de kust van Wieringen. Elders duiken ze sporadisch en in kleine aantallen op!

Tot halverwege de vorige eeuw was de bonte kraai een talrijke doortrekker in Nederland in het najaar, maar momenteel is het een zeldzaamheid te noemen. Een theorie is dat de vogels door de klimaatsverandering steeds Noordelijker zijn gaan overwinteren. Het is een mooie kraai met grijze gedeelten in zijn verenkleed, goed te onderscheiden van de zwarte kraai waar de vogel ook wel een paar mee kan vormen (nakomelingen noemt men dan een hybride.

Het was een bijzonder gezicht om de veertien bonte kraaien bij elkaar in twee bomen te zien zitten, meestal ben ik al zeer content met één exemplaar. Aan het einde van de rondwandeling was ik net mijn vader aan het vertellen van de belletjesroep van pestvogels, toen deze vogel zo vriendelijk was dit even auditief te illustreren. Bij het beververblijf, natuurlijk met bessenstruiken, zagen we eerst drie exemplaren. Er kwamen steeds meer pestvogels bij en op het hoogtepunt telde ik 52 exemplaren die als trossen in de takken van diverse elzen zaten. Het waren mogelijk zelfs meer exemplaren want de groep was wat vliegerig, ik heb er maximaal 52 bij elkaar geteld. Op de grond koperwieken en in de struiken kramsvogels die duidelijk dominant waren. Een fraaie appelvink vloog op en om het feest compleet te maken hoorde ik ook de roep van een klassieke goudvink!

Een medewerkster van het Flevo-landschap vertelde dat afgelopen week iemand al eens ruim zeventig pestvogels telde. Een andere bezoeker van het park had net een roerdomp bij het otterverblijf zien opvliegen. Het Natuurpark Lelystad is zeker een volgend bezoek waard, hopelijk met wat zon erbij, dan zullen de foto's ook wat beter worden.

Aanstaande zondag 5 februari 2006 worden alle vogelfreaks verzocht hun pestvogel-waarnemingen door te geven aan www.waarneming.nl. De exacte locatie kun je ook laten blokkeren. Deze site geeft momenteel al een zeer goed beeld van het aantal pestvogels in Nederland, de nog steeds voortrazende winter van 2005/2006 is er sprake van een flinke invasie van deze sierlijke bessenfetisjisten!

De laatste dag van januari, 31 januari 2006, bracht ik gedeeltelijk door op de Zuidpier te IJmuiden. Dit Lourdes onder de vogelaars kan eigenlijk niet teleurstellen, hoewel het zeker behoord (mede dankzij de gemeente Velsen) tot één van de lelijkste plekken van Nederland.

Bij de jachthaven Seaport Marina (gebouwd met crimineel geld) doken enkele dodaars onder, bij de uitgang naar open zee / Noordzeekanaal zwom een roodhalsfuut in winterkleed. Goed te onderscheiden van de reguliere (en bij de pier zeer talrijke) futen, o.a. door zijn donkere snavel met gele basis en donkerrode vlek (in broedtijd doet dit meer zijn naam eer aan) op de lichte keel. De familie kuifaalscholver kon ik niet terugvinden, wel de "gewone" aalscholvers, die al in broedgewaad zijn. Langs de pier, langs de grote stenen blokken was het weer goed vertoeven voor o.a. steenlopers, paarse strandlopers en scholeksters.

Ook foerageerden hier vier kanoeten, die in winterkleed op grote afstand zijn te verwarren met bonte strandlopers. Toevallig liep er op enkele meters afstand een bonte strandloper te foerageren langs de aangespoelde scheermessen (schelpen). Maar deze strandloper is een dwerg vergeleken bij de reuzenkanoeten! In de branding zat in een groep van vijftien brilduikers een geoorde fuut. Alsof het nog niet genoeg was zwom aan de rechterzijde van de pier een alk! De vogel was vaak onder water, maar was diverse malen goed te zien. Eigenlijk zie ik normaliter alleen zeekoeten in Nederland, de alk is ook minder algemeen, hij is mede te herkennen aan zijn robuuste snavel (de zeekoet heeft een puntige snavel).

Op de uiterste punt van de Zuidpier vlogen groepen aalscholvers en futen voorbij en tenminste één roodkeelduiker, een slanke vliegende sigaar. Op de terugweg wees een andere vogelaar mij op een aanwezige parelduiker, te onderscheiden van de meer algemene roodkeelduiker door dikke, donkergekleurde hals. Het verenkleed is egaal donkergrijs met witte vlek. De vogel liet zich op redelijke afstand bewonderen. Over de gehele lengte van de pier telde ik drie oeverpiepers. Een vrouwtje middelste zaagbek, "sport"-vissers met een sjekkie in hun bek en tientallen eidereenden maakte het Zuidpiergevoel compleet. Een eenzame rotgans vloog in de richting van de wild rokende Hoogovens.

Op het Kennemermeer zag je in het nabije verleden rond deze tijd nog wel eens overwinterende ijseenden, maar deze winter heb ik ze hier nog niet gezien en ook van niemand over gehoord. Vier vrouwtjes brilduiker waren de climax ter plaatse.

Op 1 februari 2006  was ik na mijn werkzaamheden even in Polder de Ronde Hoep en omgeving, maar door de intense mist vluchtte ik al snel naar Flevoland. Een grote gele kwikstaart vloog over nabij Abcoude. Een aantal kilometers later zag ik langs een slootje bij het Almeerderzand een grote zilverreiger staan.

De buitentemperatuur bleef rond het vriespunt en de mist dwarrelde als minuscule roos naar beneden. Op het Jan van den Boschpad – Oostvaardersplassen was het zicht natuurlijk niet super, maar het kon er mee door. De zon deelde soms speldenprikjes uit.

De dappere roodborsttapuiten bij de uitkijkheuvel waren zelfs in deze koude actief, een mooi gezicht zo'n gekleurde vogel in een witte wereld. Ik zag boven het soms oplichtende rietveld drie vrouwtjes blauwe kiekendief jagen. Op het fietspad zaten rietgorzen die op zoek waren naar een hapje eten. Een waterral stak de ijsvlakte over, maar had hier flinke haast bij, het zag er klungelig uit voor zo'n fraaie vogel. Tenminste vijf baardman lieten zich kort zien en diverse malen horen. Een man torenvalk vloog wel heel dicht langs me, als hij me maar niet voor een muis houdt! Langs het fietspad zaten hoog in een boom drie appelvinken, die erg trouw blijken te zijn aan deze plek.

Ook een vos ontbrak niet. Zowel bij de Lepelaarplassen als de Vaartsluis (beiden te Almere) vloog een ijsvogel op.

Donderdag 2 februari was ik al voor zonsopgang op de Stulpheide – Lage Vuursche. Hoe ik mijn oren ook afstelde, ik hoorde geen uilen roepen. De merels waren de eerste vogels die ontwaakten en het winterorkest (een stuk overzichtelijker dan zomers) werd steeds completer. Zwarte kraaien communiceerden met elkaar en vanuit het dennenbos riepen twee raven, deze roep is goed te onderscheiden van de zwarte kraai. Later kreeg ik de vogels ook in beeld.

Pas na 9.00 uur begonnen vanaf twee plekken zwarte spechten te roepen, het was hun melancholieke zang. Ook hoorde ik enkele malen hun aparte vluchtroep. Goudhaantjes waren veelvuldig aanwezig, maar ik kon er geen vurig exemplaar tussen ontdekken. Vier kuifmezen in één naaldboom was ook niet alledaags. Ik hoorde tenminste zes kruisbekken roepen, ze maakten zeer muzikale geluiden. Meestal hoor ik hun bekende vluchtroep. De kruisbekken zijn één van de eerste broedende vogels, in februari kunnen ze al op het nest zitten (net als o.a. blauwe reigers en Turkse tortels). Afhankelijk van het voedselaanbod kunnen ze het gehele jaar jongen grootbrengen.

Op Landgoed Groeneveld te Baarn zigzagde ik langs vriendelijke honden en hun opdringerige baasjes, ik hoorde en zag veel boomklevers. Wat een mooie vogel is dit om te zien, hoop hem nog eens onder geschikte weersomstandigheden voor de lens te krijgen. Een eekhoorn huppelde voor me uit.




met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl