Japanse Duizenknoop en Grote berenklauw

Gestart door Ria Glas, mei 28, 2008, 13:58:53 PM

Vorige topic - Volgende topic

Ria Glas

Beide planten nemen de laatste jaren gestaag toe.
Uitroeien zou geen optie zijn, daarvoor zouden ze al te wijd zijn verspreid. Maar ik vraag me serieus af of niets doen eigenlijk wel een optie is. Als het zo doorgaat is er over 20 jaar geen berm of bosrand meer die niet hiermee is overwoekerd.

We kunnen mensen op de maan zetten en meren droogleggen. Homo Sapiens die samenwerkt is door weinig af te stoppen. We kunnen dit toch wel winnen?

Wachten we met actie tot alles vol staat met Grote berenklauw en Japanse duizendknoop? De gemeente Almere heeft nu een actief beleid tegen Grote berenklauw.Bestrijding Berenklauw in Almere Pas nadat de gemeente helemaal onder was gelopen zijn ze hiermee begonnen, en nu kost het kapitalen. Is dat afwachten een verstandig voorbeeld?

Voor mijn gevoel weten terreinbeheerders (natuurbescherming, gemeenten, waterschappen, prorail) weinig van de bestrijdingsmogelijkheden, en ontbreekt het ze aan inzicht in de gevolgen van "niks doen" op de langere termijn.

Samengevat:
- Heeft het zin om te bestrijden, of moeten we accepteren dat "alles" (behalve strand en beukenbossen) overwoekerd gaat worden?
- Wat zijn effectieve methoden? Wat moet nog worden uitgezocht?
- Hoe verspreiden we de kennis hierover?
- Wie geeft terreinbeheerders het advies om er werk van te maken? (= de schop onder de kont) De commissie voor (tegen) invasieve exoten lijkt weinig haast te maken. Bovendien heb ik geluiden gehoord dat men alleen die exoten wil bestrijden die nog geen probleem zijn maar dat wel gaan worden.


g.j. keizer

#1
Voeg daar de Reuzenbalsemien en de Alsemambrosia dan ook meteen maar aan toe : zie mijn post van 26 mei over bestrijding van invasieve exoten in de Eifel onder "Exotenwacht? een nevenfunktie?" http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=48774
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

tekenaar

#2
en guldenroede ook....

Van dit rijtje zijn berenklauw en springbalsemien/reuzenbalsemien nog het makkelijkst te bestrijden omdat beiden regelmatig opnieuw uit zaad op moeten komen.

Berenklauw kan je bestrijden door te wachten totdat een plant stevig in bloei staat, maar nog geen rijpe zaden heeft, vervolgens de plant zo dicht mogelijk bij de grond afhakken. Hij heeft op dat moment z'n reserves vrijwel helemaal in de stengel/bloemen geinvesteerd en meestal gaat de wortelstok dan dood. Hak je hem in een eerder stadium om, dan komt hij gewoon terug vanuit de wortelstok en dan is het een eindeloos verhaal. Deze bestrijdingsmethode is dus behoorlijk arbeidsintensief en moet zeker een jaar of 8-10 worden herhaalt om alle jonge planten de kans te geven uit te groeien en vervolgens om te halen. Ze doen er een aantal jaar over om uit te groeien. Werken met handschoenen & lange mouwen (& beschermkap voor je gezicht) om te voorkomen dat je in aanraking komt met het sap: is in combinatie met zonlicht stevig blaartrekkend.

Reuzenbalsemien kan je in de voorzomer (voordat ze bloeien) uittreken. Deze plant heeft een zwak wortelstelsel wat je in z'n geheel meetrekt. Na een paar weken controleren of je ze allemaal hebt gehad. Drie jaar herhalen. Vervolgens een paar jaar nacontrole, maar het aantal zaden wat langer dan 3 jaar kiemkrachtig is is zeer gering. Dus met een jaar of 3-4 kan je ervan af zijn.

Japanse duizendknoop: tja, gif spuiten; grond afvoeren en afdekken met landbouwplastic, dat zijn zo'n beetje de enige serieuze opties waar ik van weet. Steeds weer maaien houdt de planten (heel) klein maar verwijdert ze niet.

Guldenroede = als duizendknoop

Alsemambrosia: weet niet. Is in mijn omgeving typisch een plant van braakliggende akkers en wegranden. Mischien meer een probleem vor volksgezondheid als voor de natuur? Je kan hem wel uittrekken, maar ik heb geen idee hoe lang zaden goed blijven.

p.s. me een beetje zoeken op internet vindt je een wereld aan literatuur over bestrijding van deze exotische planten
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

g.j. keizer

#3
Citeer- en guldenroede ook....
- Reuzenbalsemien kan je in de voorzomer (voordat ze bloeien) uittrekken. Deze plant heeft een zwak wortelstelsel wat je in z'n geheel meetrekt. Na een paar weken controleren of je ze allemaal hebt gehad. Drie jaar herhalen. Vervolgens een paar jaar nacontrole, maar het aantal zaden wat langer dan 3 jaar kiemkrachtig is is zeer gering. Dus met een jaar of 3-4 kan je ervan af zijn.
Paul,
- Je bedoelt de Canadese guldenroede (Solidago canadensis) ?
- Dat is in de Eifel niet meer gelukt, omdat je daar voor de bestrijding kilometers door ondiep tot diep snelstromend water moet waden om de planten te bereiken, die zich op smalle oeverbanken langs loodrecht opstijgende rotswanden en midden in de rivier op af en toe droogvallende platen en eilandjes hebben gevestigd.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

han.endt

#4
Er zijn twee Amerikaanse soorten algemeen ingeburgerd in Nederland. De Canadese en de Late Guldenroede.

Ria Glas

De Alsemambrosia en Springbalsemien horen er zeker ook bij, omdat ze ofwel hooikoorts veroorzaken ofwel complete vegetaties domineren. En een aantal waterplanten (o.a. Ludwigia spec, Crassula helmsii, grote waternavel). Over guldenroede heb ik al m'n twijfel. Hij is weliswaar hardnekkig, maar domineert/verdringt bij mijn weten geen vegetaties. door zijn pluizige zaad kan hij zich ook wel erg makkelijk verspreiden, wat bestrijding lastiger maakt.

Een paar bestrijdingsmethoden zijn inderdaad al wel bekend. Voor Japanse duizendknoop schijnt het effectief te zijn (volgens Britse info) om hem in voorjaar en vroege zomer 2 maal (met de zeis) te maaien, en daarna als hij in de herfst royaal in blad staat met Glyfosaat  :(  te spuiten.

Maar waarom worden deze bekende methodes "nergens" toegepast? Waarom wachten we zo massaal tot het gierend uit de klauw is gelopen? Hoe komt het dat de Biesbosch  :censored: onder de reuzenbalsemien zit, terwijl er best wel bestrijdingsmethoden zijn? (wat heeft het voor zin een natuurgebied aan te kopen, te beheren en zelfs uit te breiden als de vegetatie onder dit soort exoten komt te zitten?)

Daarom terug mijn vraag:
- zijn we er van overtuigd dat bestrijden zinloos is, omdat het vechten tegen de bierkaai is,
- of is juist het wachten met de start van de bestrijding tot het hopeloos is geworden oerdom?
En in dat geval: hoe krijgen we de verantwoordelijke personen zover dat ze zich niet meer zo oerdom gedragen?

g.j. keizer

#6
CiteerOver guldenroede heb ik al m'n twijfel. Hij is weliswaar hardnekkig, maar domineert/verdringt bij mijn weten geen vegetaties.
In Duitsland wordt de Canadese guldenroede als invasieve soort beschouwd, die inheemse planten bedreigd, maar tegelijkertijd is de plant vanwege de nectarrijke bloesems, die tot laat in het jaar bloeien, in mengculturen populair als waardplant van insecten, die ook plaagdieren bestrijden (bron : http://nl.wikipedia.org/wiki/Guldenroede ).
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

wimtegels

Ik ben betrokken geweest bij de bestrijding van Japanse duizendknoop langs het spoor. Een combinatie van maaien en roundup kreeg de plant er niet onder. Ze bleef wel kleiner.

Ik verwacht dat je zelfs wekelijks zou moeten maaien om hem echt uit te putten.

Ik heb begrepen dat andere middelen wel werken maar die zijn langs waterlopen in ieder geval niet toegestaan.

Let wel, iedere plant krijg je mechanisch dood. Kweekgras bijvoorbeeld in een jaar.

Maar dan moet je schoffelen op de ouderwetse manier. De boeren bij ons zeiden dan: Je moet maaien voor het onkruid dat komen gaat, niet voor het onkruid wat er al staat.

De bedoeling is dat je uitlopers op de wortelstok afschoffelt voor er nieuw bladgroen is.

Dat is bij enkele planten nog wel te doen. Maar niet meer als er sprake van een flinke invasie is.

Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

han.endt

Stel je voor wonder boven wonder roei in Nederland de verwilderde reuzenberenklauwen, guldenroedes, reuzenbalsemienen en Japanse Duizenknopen helemaal uit. Dan staan ze nog steeds (en nogal veel) in tuinen en die geven heel veel zaad. Kortom binnen een aantal jaar is het probleem weer terug...........

wimtegels

En vergelijk dat nou maar eens met de distelverordening die er vroeger bestond.

Als gebleken is dat een plant een invasieve exoot is zou het dus een verboden tuinplant moeten worden als je de plant op zijn minst in wil tomen.

Maar ja, veel inheemse beschermde planten mogen niet verhandeld worden. Dan komen tuincentra vanzelf met niet beschermde exoten.

Als van alle exotische planten in tuincentra 1 promile invasief wordt hebben we al een gigantisch probleem denk ik
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

han.endt

#10
CiteerMaar ja, veel inheemse beschermde planten mogen niet verhandeld worden. Dan komen tuincentra vanzelf met niet beschermde exoten.
Dat is te kort door de bocht. Op tuincentra worden geen planten uit het wild verkocht en als een beschermde plant gekweekt wordt dan mag hij verhandeld worden. Op bijna elk tuincentrum is bij de afdeling vijverplanten de zwanenbloem te vinden.
Tuincentra komen niet met exoten, omdat ze geen inheemse beschermde soorten mogen verhandelen, maar omdat ze planten verkopen waar vraag naar is. Daar komt bij dat veel exoten als tuinplant beter voldoen dan de inheemse soorten. Ook gaat het veelal om kweekvormen die als ze verwilderen weer terugslaan naar de oorspronkelijke soort.

wimtegels

We zouden dus eigenlijk meer naar kweekvormen van inheemsen moeten als we de exotenproblematiek beter moeten kunne beheersen?
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

je kan je afvragen of dat wel zo'n goede oplossing is want dan krijg je vermenging van kweekvormen met wilde planten.

Maar afgezien daarvan: van de vele honderden veel verkochte tuinplanten zijn er maar enkele werkelijk een probleem. Die planten niet meer verkopen zou al veel helpen. Anderzijds zijn sommige echt problematische soorten niet in de handel (duizendknoop...).

Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

wimtegels

In welke richting moeten we volgens jou oplossingen zoeken? Of moeten we volgens jou de strijd al opgeven?
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

1 voorlichting aan specifieke doelgroepen (waarvan tuinbezitters en vijverbezitters heel belangrijke zijn, een andere is de handel - er wordt al een internationale, vrijwillige gedragscode voor de "horticultuur" opgesteld, ik heb een concept gezien wat erg goed is, wel erg uitgebreid.)

2 gerichte bestrijding van wijd verspreide exoten in specifieke gebieden (reuzenbalsemien in natuurreservaten bijvoorbeeld)

3 wettelijke regelgeving onder de "plant protection convention" (en NIET onder CITES want dat is niet hiervoor bedoeld en blijft dus onhandig werken)

4 inventarisatie van het probleem, zowel waarnemingen verzamelen als gericht onderzoek naar de impact

5 specifeke maatregelen voor specifieke "pathways" (er is momenteel veel onderzoek naar de rol van ballastwater bij verspreiding van exoten - de meeste landen willen nog geen wettelijke verplichtingen invoeren omdat wordt verwacht dat binnen niet al te lange tijd betere en goedkopere methoden beschikbaar komen. Ze willen transportmaatshappijen daarom niet nu dure verplichtingen opleggen.)

6 gerichte bestrijding van exoten voordat ze zich kunnen verspreiden. Wat mij betreft valt de huiskraai hieronder. Maar ook uittrekken van uit tuinvuil opgeslagen planten. Niet eerst afwachten welke soorten een probleem gaan worden.

7 exotenproblematiek integraal meenemen in "alle relevante planning", hiermee bedoel ik bijvoorbeeld geen potentieel problematische soorten aanplanten langs wegen (vederesdoorn en robinia kan je best vervangen door inheemse soorten)

Het is niet realistisch om wijd verspreide exoten kwijt te raken. We kunnen die hooguit in specifieke gebieden (waar ze het meeste kwaad kunnen) in aantal beperken. Wel kunnen we ze als voorbeeld gebruiken voor verdere voorlichting. Maar dat betekend niet dat we het erbij moeten laten zitten en maar afwachten tot tig andere soorten ook een probleem worden.

Het aantal soorten wat problematisch is of kan worden is eindeloos. Je kan niet 1 maatregel nemen en die overal op toepassen. Maatwerk is dus gewenst. Bij schildpadden werkte het bijvoorbeeld maar een beetje om 1 ondersoort uit de handel te halen (roodwangschildpad), deze is immers direct vervangen door andere soorten. Een alternatief is de handel in alle scildpadden met een lengte van minder dan 10 cm te verbieden. De lukratieve handel in "speelgoedschildpadjes" zou je dan kwijt zijn, terwijl je serieuze liefhebbers (die geen schildpadden "dumpen"!) niets in de weg legt bij het uitvoeren van hun hobby. Dit is een oeroud idee van een schildpaddenhoudersvereniging wat waarschijnlijk beter had gewerkt als de huidige roodwangeninvoerstop. Zo kan je ook andere maaregelen bedenken bij andere diergroepen/plantengroepen.

We zouden ook het voorbeeld van Nieuw Zeeland kunnen volgen en alle soorten die "men wil importeren" screenen op "ter verwachte problemen". Bij ons (met vrij transport van goederen tussen de EU lidstaten) kan dat alleen als alle EU landen eraan meewerken. En daar zit een probleem: hoe krijg je al die heel verschillende landen op 1 lijn?

Groot Brittanie heeft wel op eigen houtje maatregelen genomen en bijvoorbeeld de handel in vijvervissen en rivierkreeften heel sterk ingeperkt. Of, correcter, ze hebben een vergunnigstelsel ingesteld voor het houden van deze soorten en de handel zelf leggen ze geen strobreed in de weg.  Omdat het voor de gemiddelde vijverbezitter teveel moeite is om een vergunning aan te vragen is de handel in deze soorten ingestort. Zo kan he dus ook. Goudvissen, koi en nog een paar soorten mag je vrij houden (waarbij de kanttekening dat gudvissen niet onbesproken zijn in het kader van de exotenproblematiek). Van alle kreeftensoorten meg je er eentje houden zonder vergunning: een makkelijk herkenbare tropische soort die dood gaat wanneer het water afkoelt tot onder 12 graden.

Dit soort verregaande maatregelen is moeilijk te beargumenteren vanuit dierenwelzijn (waarvoor al sinds jaar en dag gelobbied wordt door dierenbeschermingsorganisaties), maar wel vanuit de exotenproblematiek.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

M.Renard

Wat betreft punt 6: wie bepaalt dan welke exoten bestreden moeten worden? Of vind je dat elke exoot per definitie moet worden aangepakt? In dat laatste geval, hoe bepaal je dan welke soort gezien moet worden als een exoot, en welke niet?  

wimtegels

Dank je vor je uitgebreidde uitleg. Kan me er grotendeels in vinden.

Maar als ik dit afzet tegen de taakstelling van De Commissie voor Invasieve Exoten
dan vrees ik dat vooral punt 6

Citeergerichte bestrijding van exoten voordat ze zich kunnen verspreiden. Wat mij betreft valt de huiskraai hieronder. Maar ook uittrekken van uit tuinvuil opgeslagen planten. Niet eerst afwachten welke soorten een probleem gaan worden.

niet hoog op de aganda staat.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

g.j. keizer

#17
Citeer... geen potentieel problematische soorten aanplanten langs wegen (vederesdoorn en robinia kan je best vervangen door inheemse soorten)
Paul,
Zou de vaak in plantsoenen en parken aangeplante Kaukasische vleugelnoot daar ook niet onder moeten vallen ?
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

tekenaar

ik noem slechts een paar van de (vele) mogelijke voorbeelden
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

tekenaar

CiteerDank je vor je uitgebreidde uitleg. Kan me er grotendeels in vinden.

Maar als ik dit afzet tegen de taakstelling van De Commissie voor Invasieve Exoten
dan vrees ik dat vooral punt 6

Citeergerichte bestrijding van exoten voordat ze zich kunnen verspreiden. Wat mij betreft valt de huiskraai hieronder. Maar ook uittrekken van uit tuinvuil opgeslagen planten. Niet eerst afwachten welke soorten een probleem gaan worden.

niet hoog op de aganda staat.
komen ze nog wel achter.

In de biodiversiteitsconventie wort het "voorzorgsprincipe" genoemd. Apart dat ze daar niets mee (wilen) doen...
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

wimtegels

Citeerkomen ze nog wel achter.

In de biodiversiteitsconventie wort het "voorzorgsprincipe" genoemd. Apart dat ze daar niets mee (wilen) doen...
Mij bekruipt de vrees dat berouw dadelijk na de zonde komt.

Het feit dat ze er niets of weinig mee willen doen is mogelijk ingegeven door korte termijn economische motieven.

Ik vraag me af of in de politiek doorgedrongen is hoe ernstig het probleem is.

De maatschappij dwingt dit ook niet af omdat er volgens mij maar weinig mensen zijn die zich met de problematie bezig houden. En deze groep is sterk verdeeld. Een gedeelte denkt dat de natuur het oplost. Zal ook wel, maar tegen welke prijs en op welke termijn. Een ander gedeelte gaat er vanuit dat de strijd al verloren is.
Deze groepen zullen weinig ondersteuning bieden aan het front dat aktie, harde aktie wil :whistle:  
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

#21
Ik denk dat er een grote angst is voor negatieve publieke opinie. En dat vooral omdat die "publieke opinie" direct denkt aan het doodmaken van aaibare dieren. Dat het probleem veel breder is (en dus ook over onkruid, slijkgarnaaltjes en steekmuggen gaat), is bij het grote publiek niet bekend. De in de folder genoemde aaibare voorbeelden helpen ook niet echt.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

M.Renard

CiteerIk vraag me af of in de politiek doorgedrongen is hoe ernstig het probleem is.

Hoe ernstig is het probleem dan precies?
Ik weet het niet hoor, maar ik heb me de afgelopen maanden helemaal in het exoten probleem 'gestort', heb ontzettend veel gelezen erover (publicaties en boeken) en ik ben zelf nog niet eens echt overtuigd. In ieder geval niet op zo'n manier dat ik nu denk dat we alle exoten per definitie moeten bestrijden.

Hoeveel van de soorten die door de mens worden geintroduceerd vormen volgens jullie daadwerkelijk een probleem voor inheemse soorten?  

wimtegels

Citeer
CiteerIk vraag me af of in de politiek doorgedrongen is hoe ernstig het probleem is.

Hoe ernstig is het probleem dan precies?
Ik weet het niet hoor, maar ik heb me de afgelopen maanden helemaal in het exoten probleem 'gestort', heb ontzettend veel gelezen erover (publicaties en boeken) en ik ben zelf nog niet eens echt overtuigd. In ieder geval niet op zo'n manier dat ik nu denk dat we alle exoten per definitie moeten bestrijden.

Hoeveel van de soorten die door de mens worden geintroduceerd vormen volgens jullie daadwerkelijk een probleem voor inheemse soorten?
Een van de problemen is dt niemand weet hoe ernstig het probleem is. Ik denk mook niet dat er op het moment cijfers zijn over welk percentage van de exoten echt problematisch zijn.

De bekende invasieve exoten bezorgen ecologen echter voldoende kopzorgen.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

#24
het probleem als geheel is niet goed in een getal uit te drukken. Hoe tel je het effect van kreeften op bij het effect van douglasspar?  Bovendien hebben de meeste soorten niet hun potentiele verspreiding en dichtheid bereikt.

Je kan een indruk krijgen door een sloot met grote waternavel of een sloot met geknobbelde amerikaanse rivierkreeften te bekijken.

In mijn omgeving ken ik gebieden waar ieder stukje land wat niet intensief wordt bewerkt binnen enkele jaren veranderd in een solidago-monocultuur.

Het merendeel van de algemeenste ongewervelden in de Rijn zijn exoten. Maar of je dat een probleem vindt hangt samen met je visie op "natuur" als geheel.

Je bent ongetwijfeld de 10 % stelregel tegen gekomen 10 % van de geintrduceerde soorten handhaven zich en 10% daarvan vormt een probleem). Die stelregel is op geen enkele manier onderbouwd met feiten. Bij kreeften geldt bijvoorbeeld dat tot nu toe 100% van de geintroduceerde soorten zich handhaafd en 100 % daarvan een probleem vormt...
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

M.Renard

CiteerHet merendeel van de algemeenste ongewervelden in de Rijn zijn exoten.
Klopt, 90% van het aantal individuen is exoot.
Het probleem met de Rijn is dat je met een continue aanvoer zit, dat maakt bestrijden in dit geval praktisch onmogelijk. Hadden ze moeten bedenken voordat ze het Main-Donau kanaal gingen graven....

wimtegels

Heeft de Donau ook exoten van ons gekregen?
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

#27
ja, in ieder geval driedoornige stekelbaars.

Maar hier zit een verhaal aan vast. De meeste Donau-exoten zijn soorten uit de Donau-delta. deze hebben zich tot bovenstrooms kunnen uitbreiden doordat het habitat sterk is veranderd (o.a. eutrofiering en aanleg van stuwmeren). het habitat in de Rijn is daarmee vergelijkbaar. Deze soorten komen dus van veel verder weg dan het lijkt.

De Donau is de meest soortenrijke rivier in Europa, dat heeft te maken met de afmeting en met het feit dat hij minder onder de invloed is geweest va de ijstijden. Veel Donau-soorten zijn nauw verwant aan de Rijn/Maass-soorten, maar gewent aan een situatie met veel meer concurrentie van verwante soorten. Dat maakt Donau-soorten zeer goede "colonisatoren" van het Rijn/Maas systeem. Het effect van deze "Donau-soorten" op de inheemse flora en fauna is erg lastig te scheiden van het effect van habitatvernietiging/verandering. Nog lastiger is het effect van 1 enkele soort te bepalen in een rivier die zoveel veranderingen heeft ondergaan.

Daar staat tegenover dat "bestrijden van exoten in de Rijn" geen optie is. Ik denk dat we ons beter bezig kunnen houden met effecten van reuzen(spring)balsemien.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

wimtegels

Hebben zij tenminste ook wat :P

Nu weer serieus. De aanwezigheid van het Main Donaukanaal kanaal heeft de riviersytemen voor goed met elkaar verbonden. Ik denk dan ook dat we die uitwisseling van soorten nooit meer tegen kunnen gaan. Ik vrees dat we dat zullen moeten accepteren als we het kanal niet dichtgooien.

Maar we raken voor dit thema of topic :wacko:  
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

oeps, heb ik het weer gedaan: mijn reactie aangevult...  
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/