Verstoring van Bladrollerrupsjes in Kaardenbollen...

Gestart door Josee, januari 13, 2022, 23:55:54 PM

Vorige topic - Volgende topic

Josee

Ik heb me daar al twee keer schuldig aan gemaakt en bij de laatste keer, besefte ik dat zo'n diertje daarna natuurlijk kansloos is om ooit nog uit te vliegen. Ik zie dat velen met mij zo'n bol hebben opengebroken en dat de wn-en niet worden gevalideerd. Ik vermoed dat het ook niet gaat lukken omdat meerdere soorten zich in de Kaardenbol rond peuzelen, zoals de Kaardebolbladroller (zonder tussen-n) en de Scherpe kuifbladroller. Wellicht nog meer? Begrijp ik goed dat determinatie alleen lukt met goede opnames van de anale streek? Hoe dan ook ik laat ze vanaf nu met rust opdat ze niet zeer zeldzaam worden :)

Met de bijgevoegde wn-en moet ik ws tevreden zijn met Bladroller onbekend of wellicht Endothenia spec.?

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/232214054/.
1 Kaardebolbladroller - Endothenia gentianaeana rups, gezien
datum: 2022-01-12
locatie: Rotterdam - Eiland van Brienenoord (ZH)

foto's:


en deze: https://waarneming.nl/observation/202249468/.
1 Kaardebolbladroller - Endothenia gentianaeana rups, gezien
datum: 2020-10-24
locatie: Bergschenhoek - Hoge Bergse Bos (ZH)

foto's:


°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Rayan Majoor

Volgens lepiforum zijn de rupsen al op basis van lichaamskleur en anaalschild uit elkaar te houden, maar zulke kleurverschillen vind ik altijd lastig in te schatten. Ik zou het anaalschild van de rups van je eerste waarneming als lichtbruin omschrijven, wat dus betekent dat het inderdaad E. gentianaeana is.

Zelf ben ik ook is een keer op zoek geweest, maar dit soort rupsen die verborgen in een plant leven kweek ik altijd op, o.a. inderdaad omdat de overlevingskans anders daarna vaak nul is. Echter als ik naar die waarneming kijk dan kom ik er ook niet helemaal uit eigenlijk. De rupsen lijken qua lichaamskleur inderdaad gentianaeana, maar de ruos van foto's 4 en 5 heeft geen duidelijk lichter anaalschild dan nekschild (zou ik eigenlijk eerder als zwart omschrijven). Veel foto's van de pop zijn er op internet niet te vinden, maar als ik de foto's op lepiforum.de vergelijk lijkt marginana een duidelijker zwarte en knobbelige punt (met cremaster) te hebben dan gentianaea en dat zie ik in sommige van mijn foto's ook weer terug. En op microvlinders.nl wordt iets vermeld over de vleugelvorm en kleur van de onderzijde van de (denk ik?) voorvleugel, maar hier bieden de foto's van mijn waarneming ook niet heel veel extra duidelijkheid.
Maar toch is de waarneming wel goedgekeurd, dus ben dan toch eigenlijk ook wel benieuwd waar er hier met zekerheid valt te zeggen dat het gentianaeana is.

Al met al dus inderdaad een lastige soort die helaas als imago ook niet makkelijk te determineren is. Mijn foto's laten ook nog wel wat te wensen over, dus wellicht ga ik ze wel weer opnieuw zoeken en dit keer wat betere foto's proberen te maken (ook van de imago's, die vaak nogal snel wegvlogen) in de hoop daar wat meer duidelijkheid uit te krijgen.
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

Josee

Dankjewel Rayan en inderdaad is het het eerlijkste om bij opening te kiezen voor opkweken. Fijn dat op de foto van 12-01-2022 te zien is dat het E. gentianaeana is, draagt het nog ergens aan bij. De tweede knaagde kennelijk een gaatje... de methode om in de bol te komen nadat het imago eitjes (diep?) in de bloem legt? Boeiend toch weer hoe vernuftig :) Jouw fotoreportage is weer om te smullen. Wat is frass? Best jammer dat je het nogal 'verstopt' aanbiedt hier, want het is uitermate leerzaam. Moeten zoeken wat cremaster is én heb het gevonden. Hopelijk beklijft het. Leuk dat het jou weer inspireert tot verder en diepgaander onderzoek. Fijne dag
°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Rayan Majoor

Ik heb het idee dat de rups d'r hele leven in de bloeiwijze (en stengel net daaronder) doorbrengt. Wanneer de rups een gaatje in de wand van het bloemhoofd eet is dat waarschijnlijk ter voorbereiding van d'r 'uitsluipgang': op deze foto is mooi te zien hoe er via een gat in de bloembodem een spinselbuis loopt vanuit de bloeiwijze naar buiten met daarin de pop. Op lepiforum kan je mooi zien hoe de pop, zoals bijvoorbeeld ook bij de wespvlinders, zich eerst een weg naar buiten werkt voordat de vlinder uit de pop komt. Daarvoor is die spinselbuis dan bedoeld.
Frass is insectenpoep :angel:

Citaat van: Josee op januari 14, 2022, 12:36:21 PM
Best jammer dat je het nogal 'verstopt' aanbiedt hier, want het is uitermate leerzaam.
tja, uiteindelijk komen de foto's natuurlijk op mijn site en wellicht ooit, als ik er tijd voor heb, de informatie ook. Maar net als dat sommige mensen die dit soort informatie wel zouden willen hebben nu moeten zoeken naar dit topic en vaak niet zullen weten waar ze moeten zoeken, weet ik ook niet altijd waar ik de mensen kan vinden die dit soort informatie willen hebben. Dan werkt een boek zoals dat van Jeroen Voogd wel, maar dat is dan wel weer gelijk een héél groot project in je eentje :rolleyes:

Vanmiddag met een leuke collega even op pad geweest om wat kaardenbol-hoofdjes open te maken en in bijna elk hoofdje een rups gevonden. Ik ga ze binnenkort eens aan een fotosessie onderwerpen :angel:
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

caliprobola

Benieuwd hoe die Endothenia's dan op naam gebracht worden na opkweken...
Wat de rups betreft, op ukmoths worden die uitgebreid beschreven. De anale kam is relatief eenvoudig te zien met een degelijke loupe.

Josee

Wow Rayan, je liet er geen gras over groeien :) En hoe huisvest je je jonge gasten? In neem aan buiten. Op je balkon? Heel benieuwd of je verschillende rupsjes Endothenia blijkt te hebben. Blijf het graag volgen! Dank weer voor alle leuke, leerzame linkjes en de toelichting. Dank ook voor het  :right:-tje Ik heb de naam van mijn rupsje van 24-10-2020 gewijzigd in Endothenia spec.

Dank ook aan jou Pieter voor het mooie overzicht van de anale kam. Grandioos toch dat overal ter wereld mensen gaande zijn om alle facetten van een soort te bestuderen, te beschrijven en in mooie beelden vast te leggen, zodat we ze kunnen herkennen, determineren en vooral kunnen genieten van de schoonheid.

Fijn weekend

°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Josee

Och suf... ik dacht ik zet in beide wn een link naar dit forum-topic en daarmee verspil ik natuurlijk de  :right:-jes. Excuses voor de extra werkverschaffing  :-[
°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Rayan Majoor

#7
Citaat van: caliprobola op januari 14, 2022, 17:09:32 PM
Benieuwd hoe die Endothenia's dan op naam gebracht worden na opkweken...
Wat de rups betreft, op ukmoths worden die uitgebreid beschreven. De anale kam is relatief eenvoudig te zien met een degelijke loupe.

Ah ja, ik vergeet nog wel eens op die site te kijken. Zonde, want de informatie die daar staat is soms heel waardevol. Ik ga morgen eens de verzamelde rupsen uitkammen op zoek naar anale kammetjes :angel:.
Aangezien ik in praktisch elke bloeiwijze van de kaardenbol hier een rups vond en er dus duidelijk een goede populatie aanwezig is ben ik bereid een (of enkele) vlindertjes beschikbaar te stellen om de genitaliën te bekijken. Zelf heb ik dat nog nooit gedaan. Als er ergens een duidelijke handleiding is over hoe dat gedaan wordt en een simpele preparaatmicroscoop goed genoeg is om een genitaalanalyse uit te voeren, dan kan ik het echter eventueel ook zelf proberen. Maar als van de anale kam al bewezen is dat het een betrouwbaar determinatiekenmerk is dan is het ook niet echt nodig om de vlinders te bekijken... ben dus benieuwd of iemand hier er ervaring mee heeft hoe betrouwbaar dit kenmerk bij de rupsen is.

Citaat van: Josee op januari 14, 2022, 20:07:30 PM
Wow Rayan, je liet er geen gras over groeien :) En hoe huisvest je je jonge gasten? In neem aan buiten. Op je balkon?
ik heb de rupsen inclusief het bloemhoofdje waar ze in zaten verzameld en die leg ik tegen elkaar aan zodat ze niet overduidelijk onbeschermd in de geopende bloeiwijze liggen. En dan inderdaad in een bakje buiten op mijn balkon. Bij de kweek van vorige keer was op deze manier zonder veel moeite 100% van de rupsen volwassen geworden.


Wel ben ik ook even benieuwd naar iedereen die ooit deze rupsen heeft gezocht: op foto's zie ik bijna altijd dat de rupsen in de bloembodem zitten... maar toch minstens driekwart van de rupsen die ik hier vind zit in het bovenste deel van de stengel, niet meer in de bloembodem. Is dit iets wat gewoon veel gebeurt in de populatie hier bij Wageningen, of geven de meeste mensen het zoeken al op als ze niks in het bloemhoofd vinden?
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

Josee

Voor mij geldt dat ik niet in de stengel heb gezocht. Wellicht is het een idee om het onderwerp van dit topic wat aan te passen, zodat jouw vraag meer in beeld komt?
°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Elachista

#9
Wat een enorme lappen tekst.....

Ze zitten in de bodem omdat ze daar verpoppen en uitsluipen. En inderdaad moet je naar de kam kijken. Er worden ook veel foutieve determinaties gedaan.
Groet,
Tymo

Josee

Citaat van: Elachista op januari 15, 2022, 22:25:08 PM
Wat een enorme lappen tekst.....
Klinkt als kritiek... ook zo bedoeld?

Citaat van: Elachista op januari 15, 2022, 22:25:08 PMZe zitten in de bodem omdat ze daar verpoppen en uitsluiten. En inderdaad moet je naar de kam kijken. Er worden ook veel foutieve determinaties gedaan.
De bodem van het bloemhoofd bedoel je dan? Eten ook de stengel leeg en kruipen dan terug, zoiets?
°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Elachista

Citaat van: Josee op januari 16, 2022, 11:13:01 AM
Citaat van: Elachista op januari 15, 2022, 22:25:08 PM
Wat een enorme lappen tekst.....
Klinkt als kritiek... ook zo bedoeld?

Citaat van: Elachista op januari 15, 2022, 22:25:08 PMZe zitten in de bodem omdat ze daar verpoppen en uitsluiten. En inderdaad moet je naar de kam kijken. Er worden ook veel foutieve determinaties gedaan.
De bodem van het bloemhoofd bedoel je dan? Eten ook de stengel leeg en kruipen dan terug, zoiets?

Kritiek is een groot woord. Ik lees zo'n forum vrij vluchtig omdat ik niet zeeën van tijd heb, dus ik heb de neiging zulke topics snel weg te klikken. Tip: blijf bij de kern.

De rups leeft eerst van de zaden en het mazige weefsel. Voor de winter boort hij de stengelbasis aan een hij leeft er niet van. Het enige wat ze doen is wachten en vreten doen ze vrijwel niet meer. Vaak zie je dat ze een wit spinselbuisje ontwikkelen richting een nog te maken uitkruipgat. Veel bladrollers die leven in forse oude bloemen (bijv knoopkruiden) verlaten deze via de onderzijde.
Groet,
Tymo

Elachista

#12
Citaat van: Rayan Majoor op januari 15, 2022, 19:17:54 PM
Als er ergens een duidelijke handleiding is over hoe dat gedaan wordt en een simpele preparaatmicroscoop goed genoeg is om een genitaalanalyse uit te voeren, dan kan ik het echter eventueel ook zelf proberen.

http://microvlinders.nl/library/genitaliseren.php

Citeer
Dan werkt een boek zoals dat van Jeroen Voogd wel, maar dat is dan wel weer gelijk een héél groot project in je eentje

http://microvlinders.nl/library/boekproject.php
http://microvlinders.nl/library/microleplarvae.php

Lid worden van Snellen blijft een hele goede tip. Er zijn de laatste jaren veel uitgebreide rupsenpraatjes geweest maar in het publiek missen vaak mensen die dit leuk hadden gevonden.
Groet,
Tymo

Rayan Majoor

Citaat van: Elachista op januari 15, 2022, 22:25:08 PM
Wat een enorme lappen tekst.....

Tja... mijn gedachten zijn niet zo direct en ik ga ook veel liever dieper en uitgebreider op een onderwerp in dan heel zakelijk of oppervlakkig te blijven. Waarschijnlijk een dingetje van mijn introversie. Ik weet dat lang niet iedereen dat fijn vindt en heb er al vaker (vooral van extravertere mensen) kritiek op gekregen... en andere mensen waarderen het juist wel weer. In één op één conversaties kan ik er proberen rekening mee te houden als dit iemand echt stoort, maar op een forum kan ik moeilijk met iedereen rekening houden, hoe graag ik dat ook zou willen. En als je minder tijd hebt, begrijp ik dat zulke topics dan niet ideaal zijn om aandachtig door te lezen, maar in dat soort gevallen laat ik die topics dan ook gewoon voor later liggen.
Daarnaast, vergeleken met de wetenschappelijke literatuur die ik moet lezen zijn mijn berichten vaak nog niet zo lang... :rolleyes:

Citaat van: Elachista op januari 16, 2022, 18:49:00 PM
De rups leeft eerst van de zaden en het mazige weefsel. Voor de winter boort hij de stengelbasis aan een hij leeft er niet van. Het enige wat ze doen is wachten en vreten doen ze vrijwel niet meer. Vaak zie je dat ze een wit spinselbuisje ontwikkelen richting een nog te maken uitkruipgat. Veel bladrollers die leven in forse oude bloemen (bijv knoopkruiden) verlaten deze via de onderzijde.
Nu je het zegt, de rupsen vind ik wel vaak met de kop naar boven in de stengel. Als ze nog actief van de stengel aan het eten zouden zijn en de plant ook via de stengel zouden verlaten, verwacht je eerder dat ze met de kop naar beneden zitten.

Bedankt voor de linkjes! Momenteel heb ik een flinke verzameling rupsen van de Indische meelmot, dus wellicht dat ik daar wel een exemplaar van kan gebruiken om te zien of het me lukt genitaalonderzoek te doen met het materiaal dat ik heb. Ook heb ik me aangemeld voor (o.a.) Snellen :angel: :duim:
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

Rayan Majoor

Dus... het lijkt erop dat ik hier alleen maar scherpe kuifbladrollers (E. marginana) heb gevonden. Niet bij alle rupsen heb ik een duidelijke anale kam gevonden (vaak dacht ik er dan überhaupt geen gezien te hebben, maar leken er wel enkele donkere pixels op de foto aanwezig te zijn bij het beter bekijken van de foto's). Maar allemaal hebben ze ook de lichte, transparante buikpoten zoals die beschreven worden voor de scherpe kuifbladroller.
Het lastige met de anale kam is wel dat ie bij de ene rups heel duidelijk is (wanneer die niet ingetrokken is), en bij de andere is ie nauwelijks te zien onafhankelijk van hoe lang je wacht en of de rups actief is of niet. Omdat ik onder de microscoop dus al soms niks dacht te zien en ze dus echt heel goed verstopt kunnen zijn (als ze er inderdaad een hebben), zou ik het ook niet een heel betrouwbaar kenmerk willen noemen: het zou me niks verbazen als veel waarnemingen onterecht als kaardebolbladroller benoemd zijn omdat er geen anale kam te zien leek te zijn (terwijl die er dan wellicht wel was).

Zie hier mijn foto's, waarbij dus vaak op de ene foto wel de kam te zijn lijkt te zijn en op de andere foto niet  -  vaak heb ik in die gevallen veel meer foto's waarop de kam niet te zien is, maar dat is niet heel waardevol om hier toe te voegen :rolleyes:

Rups 1:







Rups 2:







Rups 3:





Rups 4:






Rups 5:




Rups 6:





Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

Josee

Hoe dan ook, leerzaam is het  ;D Hebben ze een kam, trekken ze um bij tijd en wijle nog in ook! Ze maken het je ook niet gemakkelijk. Toch is het op een aantal foto's heel goed te zien. Ben nu extra nieuwsgierig naar de gevleugelden, maar ook daar is het moeilijk om ze op naam te brengen, toch? Zes kansen :) Als het allemaal Scherpe kuifbladrollers blijken te zijn, moet je echt nog eens een Kaardebol openen  :lol: Een keer is het prijs. Ik blijf graag meekijken. Goênacht.
°¨¨°º~.gevleugelde groet.~º°¨¨°

josée van oers

Rayan Majoor

Ik ga zeker nog eens op pad, als er nu blijkt dat ik hier alleen maar scherpe kuifbladrollers kan vinden dan is het maar sterk de vraag of de rest van de kaardebolbladroller-waarnemingen hier (zoals ook mijn eerdere waarneming) correct zijn.
Nog altijd sta ik er overigens voor open om iemand anders de genitaalpreparaten te laten maken: ik heb alleen een preparaatmicroscoop (en ook die is niet de beste die er is) en ik heb zelf geen KOH-oplossing of kleurstoffen. Zou jammer zijn als ik, vanwege mijn gebrek aan ervaring, alle spullen koop en er dan niet iets van zodanige kwaliteit uit komt dat er echt te zeggen is welke soort het is...
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

Elachista

Groet,
Tymo

Rayan Majoor

Ah oké, goed om te weten! Dan ga ik het binnenkort eens proberen als ik tijd heb.
Maar gezien de beeldkwaliteit en vergroting die ik met mijn microscoop behaal ben ik toch bang dat ik niet genoeg details zal kunnen laten zien om (verwante?) soorten uit elkaar te kunnen houden...
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl