Hoofdmenu

wat is dit

Gestart door hiskodevries, mei 19, 2008, 12:31:31 PM

Vorige topic - Volgende topic

hiskodevries

Hallo!

via IVN Assen en de Milieufderatie in Assen kom ik bij uw website.

Waar het over gaat?
Dit weekend vond ik drie wormen in de tuin, circa 8/9 cm lang, circa max. 1 mm!! dik, kleur bruin, de kop (circa 1,5 cm) wit.
de diertjes bevonden zich in een bak met stenen, omgeving half zonnig, vochtig. Wat mij opviel was,dat ze op zeg 1/3 van hun lijf "stonden" en dat de andere 2/3 zich vrij in de lucht zachtjes heen en weer bewoog. Het beestje reageerde op de flits van de camera denk ik.

Bijgevoegd een aantal foto´s.

Kunt u mij vertellen wat het voor beestjes zijn?  Via Google kwam ik uit bij draadwormen, paardehaarwormen. Maar dat is het niet.

Ik he er drie in een glazen potje gedaan met vochtige aarde en bladeren en dat potje staat in de schaduw.
Ik laat het spul uiteraard wel weer vrij, even in afwachting van uw reactie.

Met vriendelijke groet,

Martien van der Weele
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

hiskodevries

en nog een foto:
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Th.Heijerman

Waarom zou het geen paardehaarworm kunnen zijn? Zie ook onderwerp "Vreemd beestje" van enige tijd geleden ...

Theodoor

mark bosloper

#3
Eenzelfde vraag over eenzelfde beestje, deze keer hoofdzakelijk groen/zwart, ca. 100-140 mm lang, 1 mm dik... stond als een spanrups op een blad te zwaaien, met circa 1/3 - 1/2 van z'n lichaam opgericht... waarneming te Assen Drenthe. Wie wat er meer over weet te melden: graag.

David Tempelman

hoi, na overleg met Ton van Haaren: dit moet wel een paardenhaarworm zijn, met slechts 1 NL soort, Gordius aquaticus (andere naam: G. setiger). leuk hoor! misschien kun je die nu nog niet invoeren. en nieuwe soorten aanmaken kan even niet (schijnt), maar binnenkort zal ik de soort toevoegen, dan kan de foto+waarneming erbij,
met vriendelijke groet David
met vriendelijke groet,
David

jan cuppen

Citeerhoi, na overleg met Ton van Haaren: dit moet wel een paardenhaarworm zijn, met slechts 1 NL soort, Gordius aquaticus (andere naam: G. setiger).
Misschien kun je dan ook uitleggen waarom dit Gordius aquaticus is en niet Gordius setiger, de enige uit Nederland bekende soort. Ben benieuwd.
Met vriendelijke groeten,

Jan Cuppen

marcel123

Citeer
Citeerhoi, na overleg met Ton van Haaren: dit moet wel een paardenhaarworm zijn, met slechts 1 NL soort, Gordius aquaticus (andere naam: G. setiger).
Misschien kun je dan ook uitleggen waarom dit Gordius aquaticus is en niet Gordius setiger, de enige uit Nederland bekende soort. Ben benieuwd.
omdat de namen synoniemen zijn lijkt me.

jan cuppen

Citeer
Citeer
Citeerhoi, na overleg met Ton van Haaren: dit moet wel een paardenhaarworm zijn, met slechts 1 NL soort, Gordius aquaticus (andere naam: G. setiger).
Misschien kun je dan ook uitleggen waarom dit Gordius aquaticus is en niet Gordius setiger, de enige uit Nederland bekende soort. Ben benieuwd.
omdat de namen synoniemen zijn lijkt me.
Dan ben ik benieuwd op welke publicatie dat gebaseerd is.
Met vriendelijke groeten,

Jan Cuppen

David Tempelman

beste Jan, en anderen die in paardenhaarwormen geïnteresseerd zijn,

Ik zag laatst een paardenhaarworm (in Letland! in een snelstromend kiezel-riviertje), dus ben zelf geïnteresseerd.
Bij mijn weten is er niet veel over het voorkomen van Gordius gepubliceerd. Dus Jans opmerking komt niet uit de lucht vallen. Dus Jan, mocht je zelf (een) publicatie(s) weten - je suggereert tenslotte er meer van te weten  :D - dan hoor ik daar graag over. Ook andere informatie over deze beesten is welkom. Laat maar weten wat jij er van weet, dat kan ik dat bij de soortsinformatie plaatsen, zodat we er allemaal wat aan hebben (jammer genoeg moeten we even tot "deze zomer" wachten voordat we soorten kunnen toevoegen, maar met enig geduld moet dat lukken).

Wat ik zo gauw vond:

De Limnofauna Neerlandica van Mol uit 1984 noemt slechts Gordius setiger, met als synoniem G. aquaticus. Daarmee zou dus G. setiger de juiste naam zijn, maar een voetnoot vermeldt "er zijn geen literatuuropgaven uit NL bekend van Gordius aquaticus waarbij de determinatie betrouwbaar is uitgevoerd (enz.) ". We kunnen daarom waarschijnlijk beter de verzamelnaam "Gordiidae" gebruiken, of "Gordius spec.", want de determinatie tot soort is slechts gebaseerd op de veronderstelling dat er maar 1 soort is.
Sinds Mol (1984) is er bij mijn weten niets gepubliceerd. Waarschijnlijk weten we dus gewoon nog steeds vrijwel niets over de verschillende paarde(n)haarwormen.
Er is wel een leuk stukje tekst in deel 37 van 'Wat leeft en groeit' van lang geleden. Schuurmans Stekhoven (zonder jaartal, maar ik denk rond 1930) schrijft in het boekje 'Wormen' op pag. 146-148 bij 'Enkele minder bekende wormgroepen' over deze dieren: "De[ze] groep wordt met de naam Nematomorpha of Gordiaceae, ook paardenhaarwormen, aangeduid. In de Loosdrechtse plassen worden deze wormen herhaaldelijk aangetroffen. Het zijn zeer lange wormen van ongeveer 40 cm lang, gewoonlijk bruin van kleur met een iets lichter bandje, waar zich het kopeinde bevindt. Mannetjes en wijfjes zijn gemakkelijk te herkennen, daar het wijfje aan het achtereinde stomp toeloopt, het mannetje daarentegen een vorkstaart bezit met twee stompe punten. De bewegingen van deze dieren zijn zeer typisch. Ze kunnen maandenlang in een aquarium gehouden worden, zonder dat zij voedsel tot zich nemen, maken daarbij voortdurend kronkelende bewegingen, waarbij zij zich in het het watere schuin oprichten en naar de oppervlakte streven. Deze wormen zijn het laatste stadium van de levensloop, het einde van de lange weg, die tot doel van het dier, de voortplanting, leidt. De larven kunnen zich tegen waterplanten afzetten. Ook dringen ze met hun slurf, die met kransen van haken bezet is, in de larven van verschillende insecten bijv. in de larven van het geslacht Tendipes, dat vroeger [en nu ook weer, DT] Chironomus genoemd werd, naar binnen. Deze insectenlarven worden weer door waterkevers opgenomen. Daarin worden de larven geslachtsrijp ten koste van het leven van de kever, die meestal sterft, nadat de worm hem verlaten heeft. Als de worm zijn taak als voortplantingsdier volbracht heeft, sterft hij eveneens. De volgende generatie is verzekerd."
In het Nederlands Soortenregister wordt Gordius setiger genoemd (http://www.nederlandsesoorten.nl/get?site=nlsr&view=nlsr&page_alias=conceptcard&cid=0AHCYSI07099&q=gordius), naast Sympiesis gordius (http://www.nederlandsesoorten.nl/get?site=nlsr&view=nlsr&page_alias=conceptcard&cid=0AHCYFBAGQQH&q=gordius) maar als je dan op de referentie Gijwijt 2003 klikt, krijg je een verwijzing naar de bronswespen (ook interessant, maar toch weer andere dieren). Een internet zoekactie levert van alles op, maar het wordt laat dus ik beperk me even tot wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Gordias.  
Met vriendelijke groet, David
met vriendelijke groet,
David

jan cuppen

Bij het schrijven van het boekwerk: "Vijver, sloot en plas" (Tirion, uitgave 2005) was dit een van de groepen waar heel weinig informatie over te vinden was. Ik moest toen tot de conclusie komen dat Gordius aquaticus en setiger twee aparte soorten waren (zoals nu ook nog bij Fauna Europaea). Daarnaast in Duitsland en Europa nog enkele andere potentiële soorten. Ik heb toen geen determinatiesleutel voor paardenhaarwormen kunnen vinden. Ik vroeg me nu bij deze discussie dus af of er recent wel sleutels zijn verschenen, maar kennelijk niet.

Zou ze hier dan maar als Gordius spec opnemen.
Met vriendelijke groeten,

Jan Cuppen

David Tempelman

dag Jan, dank je voor je reactie,
met vriendelijke groet,
David
met vriendelijke groet,
David

dmsoes

Waarom is het een Gordius? Binnen de Nematomorpha zijn meerdere genera die in Engeland en Duitsland zijn vastgesteld. In het boekje uit de Neue Brehm-Bucherei worden voor Duitsland in totaal 40 soorten opgegeven. Determineren kan niet met dat boekje. Zou wel moeten kunnen met:
A. Schmidt-Rhaesa: Nematomorpha. Süßwasserfauna von Mitteleuropa. Bd 4/4. Gustav Fischer, Stuttgart 1997. ISBN 3-437-25428-6
Heb ik dus niet, achtelijk duur. David, hebben jullie dat niet in de kast staan?

Het is echt een groep waar je pionierswerk kunt doen. Niet geheel verassend is dat dat geen kattepis is. Coupes maken en meer van dat moois.

Maar is het zeker Nematomorpha en geen Mermis of iets dergelijks?

Groeten,

Menno

David Tempelman

hoi Menno, en de andere paardenhaarwormologen.
dank je voor je reactie! neen, dat 'achterlijk dure' boekje hebben we niet, maar, ik ga het gewoon aanvragen  ;)
Mermis? zegt me slechts zeer vaag iets ...
ik laat van me horen wanneer ik iets nieuws heb,
groet, David


met vriendelijke groet,
David

mark bosloper

Gezamenlijk,

bedankt voor de gezamenlijke info, ik ben als leek op het gebied van paardehaarwormen weer wat meer geïnformeerd...  Dan blijft nog wel iets ter speculatie over: hoe komt het dat deze dieren - binnen 1 week, op ten minste 2 plekken in Drenthe - gezien worden op het land... Uit de lucht komen vallen?

bruggeman

#14
verplaatst
groet,
Ida

bruggeman

#15

verplaatst
groet,
Ida

bruggeman

#16
Citeerhoi, na overleg met Ton van Haaren: dit moet wel een paardenhaarworm zijn, met slechts 1 NL soort, Gordius aquaticus (andere naam: G. setiger). leuk hoor! misschien kun je die nu nog niet invoeren. en nieuwe soorten aanmaken kan even niet (schijnt), maar binnenkort zal ik de soort toevoegen, dan kan de foto+waarneming erbij,
met vriendelijke groet David
Dezefoto  lijkt precies op mijn Nematode waarvan ik op grond van wat Menno zegt en het feit dat ik iets van een mondopening mee te herkennen aanneem dat het geen Gordius is (die overigens een meter lengte kunnen bereiken) maar een Nematode van de familie Nemerthidae is. Dit exemplaar is ook zeker niet langer (eerder korter) dan het mijne tenminste als mijn aanname dat hij op het blad van een wilgenroosje zit correct is.

gr Ida

(vgl mijn item "aaltje van ca 8 cm !" op dit forum)
groet,
Ida

tekenaar

CiteerGezamenlijk,

bedankt voor de gezamenlijke info, ik ben als leek op het gebied van paardehaarwormen weer wat meer geïnformeerd...  Dan blijft nog wel iets ter speculatie over: hoe komt het dat deze dieren - binnen 1 week, op ten minste 2 plekken in Drenthe - gezien worden op het land... Uit de lucht komen vallen?
Ja, vrij letterlijk, want het zijn parasieten die in het lichaam van grotere insecten opgroeien (b.v. sprinkhanen, libellen), als ze volwassen zijn breken ze (letterlijk) door de huid van het insect heen en hopen dan in het water terecht te komen. Daarvoor schijnen ze het gedrag van het insect hormonaal te beinvloeden (worden dus suicidale insecten die proberen te verdrinken!), maar al er geen water in de buurt is, kan ik me voorstellen dat dit mis loopt.

Maar dat is "paardehaarworm in het algemeen", ik heb geen flauw idee over de verschillen tussen soorten...  
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

David Tempelman

'paardenhaarworm algemeen' lijkt zonder verder specialistisch onderzoek een goede aanduiding voor deze wormen. er zijn eeerg veel soorten en gelslachten (kreeg laatst een eindeloze literatuurlijst onder ogen...:mellow: ) en een paardenhaarworm tot soort of geslacht benoemen lijkt niet zinvol (dit suggereerde Jan ook al), geen beginnen aan  :(  en inderdaad Menno het lijkt allemaal ook nog eens op nematoden, die ook erg groot kunnen worden.  wat deze dieren en hun uit-de-lucht-val acties niet minder spannend maakt!
met vriendelijke groet,
David

marcel234

Paardenhaarwormen zijn erg populair deze week in de tuin lijkt het. Komt dat door het natte voorjaar?
https://www.facebook.com/100003685215468/videos/2340730932726391/