prachtig sluipwespje op r. rugosa...maar welke soort?

Gestart door jeanette, mei 30, 2020, 21:48:00 PM

Vorige topic - Volgende topic

jeanette

 Ik zou graag willen weten welke soort dit is.
Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/192835958/.
1 Sluipwesp onbekend - Ichneumonidae indet. imago
datum: 2020-05-30
locatie: Berghuizen (Dr.) - Buitengebied (DR)

foto's:




op de rozenbottel
bvd. en groet,. jeanette

jeanette

Fons Verheyde heeft hem inmiddels gedetermineerd als Megastigmus sp. Met dank!

paulhoekstra

Het is niet de uit Nederland bekende soort van rozen. Ik vermoed dat dit Megastigmus nigrovariegatus is, een invasieve soort uit Noord-Amerika die in Frankrijk gevonden is.
groeten,
Paul

Fonsv

Citaat van: paulhoekstra op mei 31, 2020, 21:42:05 PM
Het is niet de uit Nederland bekende soort van rozen. Ik vermoed dat dit Megastigmus nigrovariegatus is, een invasieve soort uit Noord-Amerika die in Frankrijk gevonden is.

Tof! Of juist niet, is maar hoe je het bekijkt  ;D
Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/

jeanette

Zie dat ik hem hier  ook al sinds 2017 heb gezien..sorry Fons!

https://waarneming.nl/users/6290/photos/?after_date=&before_date=&species=&species_group=17&province=&rarity=&search=Megastigmus+spec.&advanced=on&location=&sex=&type=&validation_status=&life_stage=&activity=&method=

Onder de naam die Paul voorstelt kan ik hem niet invoeren op wrn.nl; hoe dan ook een prachtig wespje. Zag hem gisteren weer vliegen maar zó moeilijk te kieken! Dat is echt geluk hebben.

paulhoekstra

M. nigrovariegatus is niet uit NL bekend, dus daarom staat die niet in waarneming.nl

Jouw exemplaren uit 2017 en 2018 zijn een andere soort Megastigmus, ondermeer de legboor is langer, de zwarte vlek in de vleugel is kleiner en ze hebben minder zwart op de bovenkant van het hoofd. Ik vermoed dat die andere exemplaren Megastigmus aculeatus zijn, maar ik kan niet goed zien of de legboor nu 1,2x langer dan het hele lichaam is of korter.
groeten,
Paul

jeanette

#6
Wow, bedankt Paul voor al je informatie over dit mooie wespje.  ik zal de namen aanpassen en op onzeker  zetten.

@Fons, kun jij Megastigmus nigrovariegatus aanmaken? kan hem niet niet op die naam invoeren.

Nogmaals dank en  vriendelijke groet,
jeanette

Fonsv

In orde, kan wel interessant om enkele dieren in te zamelen voor Paul en/of mij op een staaltje alcohol/ethanol of water als je dat niet hebt.
Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/

jeanette

Bedankt Paul  en Fons; heb hem nu onder de juiste naam ingevoerd.
Iedere dag loop ik al een  aantal keren te speuren of ik dit wespje weer zie want ik wil betere foto´s  proberen te maken, maar tot nu toe is dat helaas nog niet gelukt. Misschien als het weer warmer en zonniger wordt ..en zal dan proberen of ik hem kan vangen. Als dat het geval is meld ik het hier wel en spreken we verder af.
vr.gr. jeanette

jeanette

Paul en Fons,
We hebben net een stuk of vijf Megastigmus wespjes gevonden, maar allemaal met een lange legboor, zoals  eerder in 2017/2018.
Blijf in de gaten houden of ik die M.nigrovariegatus kan vinden. Foto,s van net volgen.
Vr.gr. jeanette

Arp

#10
Heren, dame,

Een kiekje van één van de wespjes van vandaag. Ik heb voor het idee even geprobeerd de verhoudingen lijf/legboor wat uit te pixelen (in het origineel) en daarbij een beetje gecompenseerd voor de gebogen houding van het lijfje. Eén en ander is niet helemaal zuiver: Het stukje 536 (voorlijf) ligt wat verkeerd in het perspectief en misschien had ik meer op het midden van de kop moeten uitkomen (zou iets minder dan 536 kunnen zijn), maar als je het "rechttrekt" (kop in het beeld wat naar je toe, dan zou het ook weer wat langer worden dan midden van de kop nu, dus ik heb het maar zo gelaten. Het is toch meer indicatief dan een echte meting.

Als ik wat minder "moeilijk doe" en gewoon de lengte van lijfje en legboor uitpixel "as is" kom ik ongeveer op 1,12x.

Geen idee of die "1,2x" die Paul hierboven noemde nou minimaal of maximaal zijn en/of hoe subtiel de verschillen zouden zijn tussen de soorten die in aanmerking komen? Om welke soorten gaat het en wat zijn de verhoudingen volgens "de manual" voor beide?

Anyway. Niet die exoot dus, maar misschien toch leuk om deze op naam te krijgen, vandaar ... :)

Dank alvast voor het meekijken!

P.S. ook maar even een waarneming erbij gemaakt, met wat kleinere kiekjes.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Tussen de wespjes van vanmorgen zat er eentje die een stuk donkerder en een slag groter is (~anderhalf keer zo groot), maar wel een lange legboor:

Ik zou graag willen weten welke soort dit is.
Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/193839998/.




Slechte foto's, maar deze heb ik nog even in een potje en wilde haar niet kwijtraken met fotograferen.

Voor de leuk nog een kiekje van een lichter gekleurd "kleintje" tijdens het ei-leggen :)

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/193841168/.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

P.S. kzie dat in elk geval M. aculeatus kennelijk nogal in afmeting kan verschillen:

Nalepa & Grissell (1993) Host Seed Size and Adult Size, Emergence, and Morphology of Megastigmus aculeatus nigroflavus (Hymenoptera: Torymidae) - Environmental Entomology, Volume 22(6), pp.1313–1317 ( https://doi.org/10.1093/ee/22.6.1313 )

Is de andere optie aan Roos in Nederland Megastigmus pictus ? (BRC geeft die aan Roos)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jeanette

Net nog even bij de R.rugosa gekeken en ben er vrij zeker van dat ik de M.nigrovariegatus heb gevonden. Donkere kop, korte legbuis en grotere pterostigma op de vleugels..
Heb haar gevangen en zodra ze rustig is gaan we kieken!Spannend......
Vr.gr. jeanette

Arp

Hier wat eerste kiekjes van het gevangen beestje. Beetje geklungel onder een vlindernet en het beestje was toch wel wat actief, dus met excuses voor de kwaliteit.

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/193888978/.





Dit lijkt zondermeer dezelfde soort als het beestje in de originele aanvraag van dit topic.

Ondertussen had ik zelf, ongehinderd door enige kennis van zaken, even wat zitten zoeken/puzzelen en onder andere deze publicatie gevonden, die vrij nuttig lijkt:

Roques & Skrzypczyńska (2003) Seed-infesting chalcids of the genus Megastigmus Dalman, 1820 (Hymenoptera: Torymidae) native and introduced to the West Palearctic region: taxonomy, host specificity and distribution. - Journal of Natural History, vol.37, pp.127-238.

Voor het West-Palearctisch gebied geven die de volgende soorten op Rosaceae:

Op Rosaceae
Megastigmus aculeatus op Rosa spp. (Rosaceae)
Megastigmus brevicaudis op Amelanchier & Sorbus (Rosaceae)
Megastigmus nigrovariegatus op Rosa pendulina (Rosaceae)

Op Rosaceae, maar niet bekend uit NL:
M. rosae op Rosa arvensis, canina, ferruginea, pendulina, rubiginosa, tschatyrdagi, turkestanica

Uit de sleutel en figuren krijg ik een beetje "mixed feelings" qua brevicaudis of nigrovariegatus  :rolleyes:

M. nigrovariegatus sleutelt al heel snel uit op dit kenmerk:
"Forewing stigma surrounded by a distinct infuscated area"

Als ik die tekst lees, en naar de foto kijk, dan denk ik: "Klopt!"  Maar als ik dan de figuren 53 en 55 erbij pak voor de stigma's van brevicaudis en nigrovariegatus, dan vind ik toch brevicaudis veel beter passen.

Lees ik de tekst over de configuratie van de antenne en kijk ik naar figuur 16 & 18 dan is het weer nigrovariegatus...

Veel meer heb ik nog niet goed bekeken, vooral ook omdat de benodigde kenmerkjes niet goed op deze eerste kiekjes te zien zijn (kleur van haartjes her en der etc.)

Anyway. Misschien (hopelijk) dat er straks nog wat betere kiekjes lukken, maar we willen het beestje ook niet laten ontsnappen dus heel erg goed zal het niet worden ben ik bang.

Als jullie dit zo bekijken, blijf je dan bij de optie nigrovar. en dus beter bekijken want nieuw voor NL, of zal het toch wel gewoon brevicaudis of wat anders zijn? Anders gezegd: Moeite waard om op te sturen?

Indien "ja". Dan:
- aan wie?
- we hebben ook een dode cf. aculeatus die aan een rozebottel geplakt zat. Erbij doen?
- de "grote/donkere" cf. aculeatus zit ook nog in een bakje. Loslaten of erbij?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jeanette

Vanmorgen heb ik een wat kleiner en minder gekleurd  exemplaar als het wespje  van de oorspronkelijke vraag gevonden die bezig was met eitjes leggen.  Kon er moeilijk bij, maar toch  duidelijk genoeg om te zien dat ze zich dus in de R. rugosa voortplant.Kortere legbuis, grotere pterostigma, lijkt weer een M.nigrovariegatus.
Tot nu toe zie ik alleen maar vrouwtjes...hoe zien de mannetjes er uit? Moeten de vrouwtjes worden bevrucht of hebben ze  een vorm van parthenogenese?

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/194005534/.
1 Megastigmus nigrovariegatus imago, eileggend datum: 2020-06-14


(nog een paar foto's extra bij de waarneming)

We zijn erg benieuwd naar een reactie van de kenners!
vr.gr. jeanettte

paulhoekstra

Ik ben geen expert, heb alleen maar af en toe zitten sleutelen in het genus, maar het lijkt mij inderdaad Megastigmus nigrovariegatus (en de langere legboor-beesten M. aculeatus). Volgens de publicatie van Roques (2003) heeft M. brevicaudis een legboor die maar 0,3x de lichaamslengte is en iets korter dan het achterlijf (0,9x), bij M. nigrovariegatus is de legboor ongeveer even lang als borststuk en achterlijf samen. Bij figuur 55 in Roques (2003) lijkt er inderdaad veel zwart te zitten rondom het pterostigma, maar als je deze foto's bekijkt (hopelijk betrouwbaar, uit Canadees museum) dan hebben ze normaal niet zoveel zwart rondom het pterostigma als in fig 55.

In Roques (2003) staat dat het genus Megastigmus aan 'thelytokous parthenogenese' doet, dus onbevruchte eieren worden vrouwtjes en dat bij sommige kweekproeven slechts 1 op de 127 exemplaren een mannetje was.

Je zou kunnen proberen contact op te nemen met de eerste auteur van bovenstaand artikel: https://www.researchgate.net/profile/Alain_Roques. Anders kan je inderdaad het beste wat beesten opsturen naar Fons, Sandrine of naar mij.

groeten,
Paul

Fonsv

#18
Hey Jeanette & Arp, ik wil eventueel wel contact opnemen met de auteur van bovenstaand artikel en jullie eventueel ingezamelde specimens fotograferen onder de microscoop/jullie foto's doorsturen, tenzij Paul dat liever zou doen. Bronswespen zijn voorlopig namelijk een familie die ik er bij neem. Als alles in orde is bevonden kunnen we er dan wel samen een kort artikel over schrijven eventueel.

Groetjes,
Fons
Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/

Arp

Hallo samen,

de link ontbreekt, maar ik neem aan dat Paul de foto's op BOLD systems bedoelt? Die had ik in elk geval ook gezien - verder is er niet zoveel vergelijkingsmateriaal, dus ik hoopte dat jullie misschien een collectie bij de hand zouden hebben.

Uit de antwoorden leid ik af dat er wel interesse is om zeker te krijgen of/dat het om nigrovariegatus gaat, dus dan zullen we de beestjes opsturen (1x cf. nigrovar., 1x cf. acul. klein, 1x cf acul. groot). Het lijkt me het handigste als ze samen naar één persoon gaan en als Fons het leuk vindt dan willen we ze graag aan hem sturen omdat hij zich ook verder zo geweldig inspant voor de determinatie en validatie van obscure wespen op waarneming (zijn we heel erg blij mee Fons!). Niks ten nadele van Paul uiteraard (ook altijd erg blij met jouw bijdragen hier!), maar voor Fons is het toch meer "zijn" interessegebied geloof ik.

Als het inderdaad een nieuwe soort voor NL betreft, dan zou het denk wel goed zijn als de nigrovar. op een goed ogenblik naar Naturalis gaat, maar misschien heeft Sandrine er ondertussen ook al tientallen uit NL? Dan kan ze natuurlijk ook bij Fons blijven...

Als het erg van belang is kunnen we er vermoedelijk nog wel eentje vangen, maar het is ook wel aardig om de populatie niet meteen te decimeren en die nigrovar. zit er wel beduidend minder dan de aculeatus ("met een lampje zoeken" nog, ten opzichte van "op elke vijfde rozenbottel").

@Fons: Als je serieus aan de Bronswespjes wilt werken dan hebben we misschien nog wel meer voor je. De afgelopen weken hebben we een zwik geparasiteerde wantsen-legsels "uitgebroed" (o.a. van Dolycoris, Rhaphigaster, Gonocerus en misschien ook Eysarcoris binnenkort). Die heb ik in een mailtje aan Sandrine gisteren ook aan haar aangeboden, maar er zitten per wantsenbroed genoeg wespjes in om te delen. Nog niet van Sandrine gehoord of ze geïnteresseerd is, maar het lijkt me dat opsplitsen (indien nodig dus) ook geen probleem zal zijn. Laat maar even weten of je er in principe wat van wilt zien dus.

In elk geval beide heel erg hartelijk dank voor het meedenken en alle info!
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

paulhoekstra

de beestjes opsturen naar Fons of Sandrine vind ik helemaal goed.

Dat beest van Dick Belgers lijkt inderdaad ook erg op een M. nigrovariegatus!

Om meer exemplaren te krijgen kan je ze eventueel ook proberen uit te kweken. Wat ik heb begrepen is het dan het makkelijkst om in de winter (januari) zaadjes uit de rozenbottels te halen en dan hopen dat er rond mei/juni Megastigmus-en uitkomen, teveel aan exemplaren kan je dan vrijlaten.
groeten,
Paul

Arp

Hoi Paul,

fijn dat je het sportief opvat dat ze naar Fons gaan - was tenslotte toch jouw ontdekking/herkenning dat het wel een nigrovar. zou kunnen zijn(!)

Rozenbottels binnenhalen is misschien inderdaad nog een keer optie, al vermoed ik wel dat we dan heeeeel veel aculeatus gaan zien, maar misschien inderdaad ook een paar nigrovar. ... eerst maar eens kijken wat er uit het microscopisch onderzoek komt :)

Jij heel erg bedankt voor je oplettendheid en alle info/hulp tot zover!
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Fonsv

Bedankt Arp, ik ben zeker geïnteresseerd in de dubbele bronswespen. Ik moet eigenlijk beginnen afbouwen met het accepteren van specimens, maar dit zal wel nog net lukken zeker.  :rolleye: Als we er ooit iets over schrijven dan kan iedereen die aan de determinatie heeft bijgedragen of een vondst gedaan heeft co-auteur worden, dat is wel zo eerlijk. Ik zou er zelf nooit toegekomen zijn om er een andere soort in te zien (omdat bronswespen dus niet mijn hoofdfocus zijn).
Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/

jeanette

@Fons, we zullen ze naar je opsturen.
Het lijkt er op dat ik er nu al minder zie....eitjes gelegd...einde verhaal...of zo. Hopelijk dus volgend jaar weer een populatie. Dus waarschijnlijk net  op tijd wat gevangen.
Erg leuk dat je je in deze soort verder wilt verdiepen; het zijn prachtige én interessante beestjes!
vr.gr. jeanette

jeanette



https://waarneming.nl/observation/198402059/

Ineens vond ik begin avond weer deze prachtige  wespjes op de Rose rugosa, zeker een stuk of  7. Opvallend: allemaal op de nog groene bottels waar ze ook al met de legboor eitjes aan het leggen waren. De rijpe rode bottels werden niet bezocht.
We hebben ze vooralsnog weggezet als  onzekere Megastigmus nigrovariegatus , maar Sandrine  Ulenberg liet weten dat  het eventueel ook  M. Rosae zou kunnen zijn. Ze heeft ze in onderzoek, en zodra ze bij de collectie in Naturalis kan en ze vergeleken kunnen worden, vernemen we dat.
We hebben ze een poos niet meer gezien  en dan nu ineens weer.
Zou dit een volgende generatie kunnen zijn die uit de eitjes zijn gekomen die in mei/juni door de eerste reeks wespjes die we  hier toen vonden, zijn gelegd?
@Fons, weet jij al iets meer?
Hoe dan ook  weer erg leuk  -en interessant-  om te volgen!

vriendelijke groet,
jeanette

\

Fonsv

Hey Jeanette,

Het zal even duren voor ik hiertoe kom denk ik, ik moet enkele projecten afronden en door de corona verloopt alles chaotisch. Ik zal zeker iets posten als ik meer weet :)

Groetjes,
Fons
Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/

jeanette

Prima  Fons, werk jij  maar eerst je zaken af die prioriteit hebben en ´´keep cool´  :rolleye:! Tzt vernemen we wel van je!
vriendelijke groeten,
jeanette

Theo MJP

Hee allemaal,

Bij Megastigmus zou ik in eerste instantie denken aan de Tsjech Jansta als backup.

Jansta, P., A. Cruaud, G. Delvare, G. Genson, J. Heraty, B. Krizkova & J.-Y. Rasplus, 2017. Torymidae (Hymenoptera, Chalcidoidea) revised: molecular phylogeny, circumscription and reclassification of the family with discussion of its biogeography and evolution of life-history traits. - Cladistics 2017: 1-25.

GroeTheo


Fonsv

Nieuwsgierig naar wespen in de Benelux? Neem dan zeker een kijkje in deze facebookgroep: https://www.facebook.com/groups/wespen/

Een interessante groep voor sluipwespen en schildwespen in continentaal Europa: https://www.facebook.com/groups/627045798106763/