Mysterieuze Reuzenhaver

Gestart door Datura, mei 23, 2020, 21:56:43 PM

Vorige topic - Volgende topic

Datura

L.s.,

In een agrarisch hok in de Betuwe kwam ik langs een boerenwegberm onderstaande Avena tegen. Er stonden er meer en ze zijn ongetwijfeld gemorst bij het zaaien (maar niet in een aangrenzend perceel aanwezig). Het leek wel een Superfood. Ik wilde er toch iets meer als alleen een genusnaam op proberen te plakken, maar dat lukte mij niet vandaar dat ik hem het forum voorleg. Belangrijke kenmerken (voornbamelijk gebaseerd op BSBI Grasses of the British isles):
- Lange haren aan de basis van de kroonkafjes (A. sativa valt af, A. byzantina denk ik ook)
- Lemma's in 2 korte (<1mm) punten: A. barbata en A. strigosa vallen af
- Tongetje gekarteld (niet gaafrandig): A. sterilis en A. fatua vallen af (gekarteld tongetje is wel goed voor strigosa en misschien sativa)

En dan is dus alles van Avena afgevallen waar ik literatuur over heb  :rolleyes:. Het formaat van mijn planten was toch ook al veel forser dan ik van enig andere Avena kan vinden. Andere kenmerken: Kelkkafjes 9-11 nervig, Kafnaald tot 40 mm, geknikt. Over het afvallen van de aartjes en evt littekens weet ik niks (daarvoor waren de planten niet rijp genoeg). Weet iemand raad? De vakjes op het ruitjespapier op de foto's zijn 4 mm

foto's:





Natuurlijke groeten van
Kim Lotterman

Crossbill guides

Rien Ondersteijn

#1
Ik kan in mijn omgeving niets vinden over een gaafrandig tongetje.Op afbeeldingen zie ik ze gekarteld afgebeeld.
Waardoor Fatua mogelijk blijft.
Is dat misschien niet te scherp gescreend door de BSBI..?

Ter aanvulling : als dat wél zou kloppen ,dan moeten verschillende goedgekeurde waarnemingen herzien worden.
Groene groe[n]tjes.Rien.

nielseimers

Is Avena barbata een optie? Deze soort is op waarnemingen.be een aantal keer gemeld.

Citaat van: nielseimers op januari 03, 2020, 14:43:19 PM
Avena - Haver
Avena is een lastig geslacht om te determineren. Met ervaring zijn een aantal soorten gemakkelijk te herkennen, maar voor de meeste soorten is het open peuteren van de aartjes noodzakelijk. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste kenmerken voor determinatie.

























OotWilde haver"Behaarde haver"HaverEvene"Naakte haver"
WetenschappelijkAvena fatuaAvena sterilisAvena barbataAvena sativaAvena strigosaAvena nuda
Kafnaalden2-3, sterk geknikt2, sterk geknikt2, recht tot sterk geknikt0-1, vrijwel recht2, recht tot geknikt1-2, recht tot geknikt
Lemma'sOnderaan behaardOnderaan behaardOnderaan of geheel behaardKaalMeestal kaalKaal
Bloemen2-32-32-32-32-33-4
Onderste kelkkafje(15-)18-25 mm(20-)25-30(-32) mm15-30 mm17-30 mm15-26 mm?
Onderste lemma14-20 mm15-25 mm12-18 mm12-20(-25) mm10-17 mm15-20 mm
Gespleten top van lemma< 0,5 mm< 1,5 mm3-5 mm<1 mm3-9 mm<4 mm
Nerven op lemmaAfwezig of niet tot in topAfwezig of niet tot in topDuidelijk, tot in topAfwezig of niet tot in topDuidelijk, tot in topDuidelijk, tot in top
Rijpe aartjesSlankSlankSlankBreedSlankSlank
Litteken op vruchtjes*RegelmatigRegelmatigRegelmatigOnregelmatigOnregelmatigRegelmatig
Lengte kafnaalden2,5-4 cmTot 6 cm3-6 cm2,5-3,5 cm2-3,5 cm1,5-2 cm

Opmerkingen:

  • Het knikken van de kafnaalden is pas in vruchtstadium bruikbaar, daarvoor zijn de kafnaalden vrijwel altijd recht.
  • Wilde haver, Oot en "Behaarde haver" hebben spontaan afvallende vruchtjes, het zogeheten "litteken" aan de voet van de vrucht, is regelmatig rond, hard en glanzend. Bij Haver en Evene blijven de vruchten zitten en breken pas af bij het dorsen of oogsten. Het litteken is daar onregelmatig en zonder harde, glanzende rand. Op bladzijde 220 van Heukels' Flora (23e druk, 2005) staan de littekens geïllustreerd.
  • Opvallend aan "Naakte haver" is dat de kelkkafjes korter zijn dan het aartje, waardoor de lemma's zichtbaar zijn zonder dat de bloem opengepeuterd is. De lemma's zijn papierachtig en hebben duidelijke (7-9) nerven.
  • De kruising tussen Haver en Oot (Avena x hybrida, synoniem: Avena x marquandii) lijkt op Haver, maar heeft langere kafnaalden en vroeg loslatende vruchten.
  • Wilde haver kent twee ondersoorten. Vermoedelijk betreffen vondsten in Nederland subsp. ludoviciana, maar men kan ook letten op subsp. sterilis. Deze laatste ondersoort heeft 3-5 bloemige aartjes, een onderste kelkkafje van 32-45 mm, lemma's van 25-33 mm en een tongetje van >5 mm.

Referenties:
Tekst: Niels Eimers (2020).

dirder

De lemma's zijn niet lang genaald, ik zou het dan gewoon op Oot houden. Die kan inderdaad erg groot worden.
Groeten, Dirk Derdeyn.

Datura

Dank allen, en ik ga mee met Oot. Het gaafrandige tongetje dat in het Bsbi-handboek genoemd (en getekend) wordt zal inderdaad een foutje zijn (zeldzaam in deze serie volgens mij). Alle andere kenmerken kloppen (of vallen binnen de range voor Oot), zeker als Dirk zegt dat die ook zo groot kan worden (ik heb wel vaker Oot gezien, maar nooit zo groot). Een gekarteld tongetje staat idd ook op Blumen in Schwaben en deze foto lijkt ook erg op mijn exemplaar. Barbata heeft een lange gespleten top van het lemma, wat niet past.
Natuurlijke groeten van
Kim Lotterman

Crossbill guides