voortplanting korstmos

Gestart door Windekind, januari 31, 2006, 12:10:53 PM

Vorige topic - Volgende topic

Windekind

Wie kan mij vertellen hoe een korstmos zich geslachtelijk voortplant ?


Eigenlijk is mijn vraag:

een spore die door een korstmos is gevormd en ergens naar toe waait, hoe komt die weer aan zijn algensymbiont ?
Ik heb begrepen dat de schimmel niet zonder de alg kan leven, maar dat de algen
soms wel voor kunnen komen zonder de schimmel. Dus ik kan me voorstellen dat de spore op een alg terecht moet komen ofzo. Maar in hele droge omstandigheden mist de alg lijkt mij de uitdrogingsbescherming van de schimmel.
Hoe komt daar dan een korstmos ? Of heeft zo'n spore een algencel ingekapseld ??


Elmar
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

marcel123

#1
Ik dacht dat als je een korstmos in een suikeroplossing zet de schimmel het juist heel goed doet en de alg niet nodig heeft...maar het is wel een goede vraag.

Waarschijnlijk is het antwoord dat de alg en de schimmel zich zelf geslachtelijk voort kunnen planten en dat de korstmos zich alleen vegetatief voort kan planten dmv sorediën (poeder) of isidiën (staafjes). Maar misschien is er toch een slimme truc..

Altijd gevaarlijk op wiki te quoten, maar ik doe het toch maar:
Citeer
Over de sex van korstmossen is niet veel bekend. Vermeerdering vindt plaats door sporen, die over grote afstanden door de lucht verspreid worden, en dan, als op de landingsplaats een geschikte alg wordt gevonden, een nieuwe plant vormen. Veel korstmossen hebben ook een asexuele wijze van verspreiding, waarbij de schimmel en de algen samen blijven, zogenaamde sorediën (poeder) of isidiën (staafjes) en grotere fragmenten.

En nog een enelse site: 'The lichenologist'
CiteerReproduction and dispersal mechanisms
Most lichens are dispersed by vegetative propagation. The dry lichen thallus is brittle, so fragments can be broken off easily and transported by wind or by animals. In addition, several lichens produce stalk-like or pillar-shaped structures termed isidia, which are easily broken off and dispersed. All these fragments can resume growth in a new environment after they are rewetted.

A further means of propagation is by the production of specialised dispersal units termed soredia (Figures Q, R). These consist of a few photosynthetic cells enveloped in fungal hyphae, and they are formed as a powdery mass near the centre of a lichen thallus or (e.g. Parmelia physodes, Figure A) at the tips of some of the thallus lobes. Soredia are readily dispersed by wind.

In addition to these dispersal methods, many lichens produce apothecia or other fungal fruiting structures, to disperse the spores of the fungal partner (Figures L-P). The spores in these cases (ascospores) are formed in asci as the result of sexual reproduction (see The Fungal Web), although a few lichen fungi produce asexual dispersal spores. When these spores germinate they must contact the cells of a photosynthetic partner to establish a new lichen thallus. This process of "reassembly" of a lichen can be demonstrated in experimental conditions, and evidence suggests that it also occurs in nature. But its frequency in natural conditions may vary substantially between different types of lichen. For example, the separate dispersal of fungal and algal (Trebouxia) spores might be the major means of dispersal for the common lichen Xanthoria parietina (see Figure J) and for Buellia species because these lichens do not seem to have soredia. In these cases there is immunological evidence to suggest that lichens are synthesised in nature from free-living Trebouxia and fungal spores on rock surfaces (Mukhtar et al., 1994).

Windekind

Marcel,

in laboratoria is het gelukt om de schimmel zonder alg te laten overleven, mogelijk met een suikeroplossing, zoals jij aangeeft.

In "de natuur" echter kan de schimmel niet zonder de alg leven.

In de veldgids korstmossen wordt iets verteld over de geslachtelijke voortplanting van korstmossen door ascosporen die gevormd worden in o.a. het apothecium.

Maar 't blijft mij onduidelijk wat er met die spore daar na gebeurt.
Als die op dezelfde plek aanwezig blijft zou hij de alg weer kunnen gebruiken, maar is het niet zo dat deze sporen zich over grote afstand verplaatsen?
En gezien de plekken waar korstmossen aan te treffen zijn en hoe ver uit elkaar, lijkt mij daar echt geslachtelijke voortplantingvoor nodig. Of gaat dat via hele lichte sorediën ongeslachtelijk ?

Je antwoord is mij niet geheel duidelijk  Marcel. Er is toch weer een algencomponent nodig voor de schimmel. Die moet ergens in contact komen met de spore van de schimmel anders overleeft de schimmel  niet. Tenzij 't alleen een zeer plaatselijk verhaal is, maar dat betwijfel ik dus gezien de verspreidingskracht door wind die sporen juist hebben.


't Is mij in ieder geval nog niet duidelijk.

Groet,

Elmar

Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

marcel123

Ik vind het een goede vraag en heb ook niet het antwoord gegeven.  

Windekind

OK, we wachten op anderen ,

groet Elmar
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

#5
Mijn ervaring is dat er eerst een substraat ontstaat van algen waarop zich later(of tegelijkertijd) korstmossen ontwikkelen. Gaat denk ik niet voor alle korstmossen op. Wel weet ik dat in natuurontwikkelingsterreinen de algenmassa in het begin afwezig is en er ook geen korstmossen gevonden worden. Gedurende het seizoen zie ik dan de algvorming toenemen en verschijnen de korstmossen hierop maar ook levermossen enz.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Windekind

Dag Corry,

goed dat je je ervaring aangeeft.

In de meestal vochtige natuurterreinen kunnen de algsymbionten van verschillende lichenen misschien aanwezig zijn, dat weet ik niet. Jij geeft een waarneming waar ik helaas verder geen conclusies uit kan trekken.
Hoe zit het dan trouwens verder met de lichenen op b.v. droge stenen etc., waar algen zonder de beschermende schimmel niet kunen overleven ?


Ik vind het leuk dat ervaringen worden doorgegeven en het geeft mij stof tot nadenken.

Maar.... ik wacht eigenlijk nog steeds op de wetenschappelijk onderbouwde waarheid.

Dat moet toch bekend zijn ? Kom nou toch ?!

Elmar
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

#7
Hallo Elmar,

Isidiën en sorediën dienen voor vegetatieve voortplanting. Meestal in de nabijheid van de symbiose alg-schimmel.

De sporen die in de apotheciën gevormd worden verplaatsen zich over grote afstand en hieruit kan met de juiste alg in symbiose weer een nieuw korstmos ontstaan. Bovendien zit de alg bij sommige soorten ook weer in het hymenium of elders waar de sporen rijpen.

Het is altijd een symbiose van alg-schimmel.

Ik weet niet wat je verder nog weten wil.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Windekind

Hoi, Corry,

hiermee is mijn vraag in het geheel niet beantwoord. Alles wat je beschrijft was mij bekend.

Lees mijn vraag nog eens goed, want daarop geef je m.i. geen (duidelijk) antwoord.

Dat het altijd een symbiose alg-schimmel is was juist de uitgang van mijn probleemvraag !!!!!!!! dat is geen nieuwtje.

en de opmerking: bovendien zit de alg bij sommige soorten in het hymenium of elders waar de sporen rijpen. Ik snap echt niet wat dat bijdraagt aan de oplossing van mijn probleemvraag. Kan je dat uitleggen ???


Is het nu zo dat een spore van een schimmel een toevallige alg moet vinden om een korstmos te kunnen vormen ? ik ken lichenen op hoge droge plaatsen, waar (in ieder geval schijnbaar) geen overlevingskans is voor algen (die bovendien nu juistt de schiimmel gebruiken ter voorkoming van uitdroging !) En zijn alle algsymbionten dan levensvatbaar zonder de schimmel ? Ik dacht van niet, maar zeg het maar.

kortom: ik begrijp het nog steeds niet.




Elmar

Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

Hallo Elmar,

Alle boeken die ik heb beschrijven hetzelfde. Het feit waar jij naar vraagt wordt nergens duidelijk gemaakt.

Misschien weet men het ook niet zoals zoveel nog niet bekend is.

Maar zou het niet zo kunnen zijn dat de sporen tegelijk met de alg vrijkomen. Misschien zijn ze al verweven bij het verlaten van de asci.

Ik begrijp wel wat je bedoelt maar wetenschappelijk kan ik er niets van vinden.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Corryabbink

#10
Hallo Elmar,

Ik heb nu iets gevonden. Er zijn algen die zich in het hymenium van het perithecium(gelijk apothecium maar in de thallus verzonken) bevinden en tegelijk met de sporen verspreid worden.

Zal nog eens even verder zoeken.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Windekind

Hoi Corry,

inderdaad dat is mijn vraag.

En ik denk dat dat bekend moet zijn.

't lijkt me nogal eenvoudig om dat uit te zoeken bovendien, alleen heb ik dat nooit gedaan.

ik heb het ook geprobeert te vinden in de literatuur die ik hier  zo beschikbaar heb.
't lijkt of men het er niet over wil hebben.

Corry, bedankt dat jij ook gezocht hebt.

Ik zal als het antwoord niet snel komt andere deskundige bronnen aanboren en dan zal ik het antwoord bekend maken.

Ik had eigenlijk hier op waarneming al een snel antwoord verwacht, maar helaas.


groet,

Elmar

Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

CiteerHallo Elmar,

Ik heb nu iets gevonden. Er zijn algen die zich in het hymenium van het perithecium(gelijk apothecium maar in de thallus verzonken) bevinden en tegelijk met de sporen verspreid worden.

Zal nog eens even verder zoeken.
Nog iets.

Sommige apotheciën hebben een rand die bestaat uit algen.

Zo kan ik nog meer voorbeelden geven maar alles wat ik lees over korstmossen komt er op neer dat de alg op verschillende manieren bij de sporenvorming betrokken is en al dan niet gehecht aan de spore zich verspreid.

De rest laat ik aan de wetenschap over.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Windekind

CiteerEr zijn algen die zich in het hymenium van het perithecium(gelijk apothecium maar in de thallus verzonken) bevinden en tegelijk met de sporen verspreid worden.


ok
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Windekind

Hoi Corry,

dat is voor mij nieuw.  Dus de alg kan aan het spore gebonden een nieuwe plek veroveren ?

Ik dacht dat het hymenium een schijf was waar  alleen ascosporen gevormd worden.
waar zitten de algencellen dan ?

Dat de sporen met algen verspreid kunnen worden (hoe dan ook exact) vind ik al enorm interessant en beantwoord al een groot deel van mijn vraag.

bedankt voor je ijverig onderzoek Corry,


Ik zal nog eens een verder informeren.

Ik houd je op de hoogte.

Elmar
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

Hoi Elmar.

Het hymenium is een laag(bestaande uit parafysen=rechtopstaande draden tussende asci) in het apothecium of perithium waarin de sporen gevormd worden.

Bij sommige soorten bevinden zich daar ook algen die gelijk met de spore verspreid worden.

Maar er zijn nog veel meer manieren waarop de alg met de spore in aanraking kan komen zoals b.v.de rand om de apotheciën bestaande uit alg.

In "Die Flechten Baden-Württembergs" is er wel meer over te vinden maar ook zo terloops.

Het gaat mij te ver om het allemaal uit te zoeken en komt neer op een verhaal zoals de kip en het ei.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

Windekind

Hoi Corry,

bedankt voor de info. Ik ben al weer een heel stuk wetender geworden.

heb nog wel veel vragen, maar die zal ik proberen aan anderen te ontfutselen.

b.v. hoe worden die ascosporen dan samen met een alg verspreid ? wat is de binding ?
Er kunnen wel algen tussen de asci zitten, maar dat is nog heel wat anders dan een binding met een ascospore.


Bedankt,

groet Elmar
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

Corryabbink

Hoi Elmar,

Daar weet ik niets van. Binding zou kunnen door b.v. ruw oppervlak van de spore maar dat zijn gissingen van mij. In ieder geval staat vast(boekenwijsheid) dat ze gelijktijdig verspreid worden.
De natuur heeft vele foefjes en aanpassingen om haar doel te bereiken zo zullen er waarschijnlijk tig mogelijkheden zijn.
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"