HEUKELS 24ste druk - errata

Gestart door Willemien Troelstra, februari 15, 2020, 00:30:48 AM

Vorige topic - Volgende topic

RutgerB

#210
p 61: Lycopodium complanatum heeft geen Nederlandse naam in de Heukels' Flora.  Officieel is deze Nederlandse naam Vlakke wolfsklauw, zie bijv. Nouvelle Flore de la Belgique 2012 en https://www.verspreidingsatlas.nl/1490 .  De naam Vlakke wolfsklauw ontbreekt nu dus ook in de index op p 792.
:right:  :right:

Plantoon

#211
In de Nederlands naamgeving van het Look en het Bieslook zitten een paar inconsequenties.

Armbloemig look
Beklierd huislook
Bochtig look
Driekantig look
Hangende look
Ronde look
Roze look

Chinese bieslook
Grof bieslook

Rien Ondersteijn

Ik weet niet of Huislook hier ook bij zou moeten horen, maar voor die andere denk ik dat je gelijk hebt.
Maar van de andere kant : ik hoor mezelf nog niet uitspreken: ' Hangend look-Rond look '.... ;)
Groene groe[n]tjes.Rien.

Plantoon

Een kwestie van gewoonte, je zou er sneller mee weg zijn dan je denkt.

Willemien Troelstra

Dit lijkt me trouwens geen erratum op de Heukels, maar iets om de namencommissie op te attenderen.
groet, Willemien Troelstra

Plantoon

Wil ik wel doen maar ik heb geen contactgegevens. Iemand?

RutgerB

https://www.naturalis.nl/leni-duistermaat

en/of

https://www.plantentuinmeise.be/nl/pQ0bMuM/filip-verloove

Ik paste de namen overigens al aan in onze database. Rond look, Hangend look en Chinees bieslook is het nu.

Rien Ondersteijn

#217
In de wetenschappelijke index [blz.812]wordt niet gerept over Muscari botryoides.
de Nederlandse [779] wél met Blauwe druifjes.
:right:
Groene groe[n]tjes.Rien.

nielseimers

#218
Wiene Bakker heeft vorig jaar enorm gestoeid met Bleke vs. Steenhoornbloem op de kalkrotsen in Zuid-Limburg. Na bestuderen van wat literatuur, is Wiene er achter gekomen dat iets fout/onduidelijk in de flora staat. Dat stond ook al zo in de vorige flora's opgenomen. Bij de lengte van de klierharen "in de bloeiwijze" gaat het specifiek om de klierharen op de bloemstelen, niet op de kelkblaadjes. Op de kelkblaadjes zijn die namelijk aanzienlijk langer.

Heukels' Flora
- Steenhoornbloem: Klierharen in de bloeiwijze 0,2-0,3 mm lang.
- Bleke hoornbloem: Klierharen in de bloeiwijze 0,1-0,2 mm lang.

Taxonomy and distribution of Cerastium pumilum and C. glutinosum in Central Europe
- Steenhoornbloem: Haren op bloemsteel 0.2–0.3 mm lang.
- Bleke hoornbloem: Haren op bloemsteel 0.1–0.2 mm lang.

Die Flora Deutschlands und angrenzender Länder (Schmeil & Fitschen)
- Steenhoornbloem: Langste klierharen op de kelk 0,35-0,55(-0,65) mm lang.
- Bleke hoornbloem: Langste klierharen op de kelk (0,20-)0,25-0,35(-0,40) mm lang.

:right:

RutgerB

Ik denk dat de opvatting dat het ondersoorten zijn in dit geval makkelijker werkt. Ik vind wel eens C. glutinosum en eigenlijk is het beste eerste verschil nog altijd de bloemgrootte en in tweede instantie het aantal meeldraden. Aan het opmeten van de lengte van de klierharen ben ik nooit toegekomen. Volgens mij staat op kalk alleen Steenhoornbloem.

wieneb

Wat in de Heukels staat is gebaseerd op wat T. Karlsson in 2001 beschreef in de Flora Nordica. Steenhoornbloem en bleke hoornbloem werden vaak beschreven als ondersoorten of varianten, maar centraal Europese flora's beschouwen de twee al een tijdje als soorten. De beschrijvingen van T. Karlsson (2001) en het paper van Letz et al. (2012) vind ik eigenlijk wel overtuigend. Letz et al. beschrijft dat Steenhoornbloem en Bleke hoornbloem twee cytotypen zijn, die verschillen in chromosoomaantallen. Deze verschillende cytotypen konden 100% uit elkaar worden gehouden op basis van morfologische kenmerken. Er moest wel een combinatie van kenmerken worden gebruikt.

Het beste kenmerk volgens Letz et al. is de de beharing op de "Lowermost vernal stem internodium", wat Karlsson ook al als kenmerk had benoemd ("Hairs on the stem below"). [Volgens mij moet je gewoon naar de beharing onderaan de stengel kijken, maar dat weet ik niet 100% zeker.] 85 % van de steenhoornbloemen had daar klierharen, terwijl geen enkele bleke hoornbloem daar klierharen had. Het twee na beste kenmerk volgens Letz et al. is de lengte van de stijlen. Daarna volgen de lengte van de klierharen op de kelk en de grootte van de zaden.

Het aantal meeldraden is inderdaad een kenmerk om de twee uit elkaar te houden. Karlsson zegt dat Steenhoornbloem er "5–10, 6 or more in ca 70% of the flowers, 10 in ca 5% of plants" heeft, terwijl bleke hoornbloem er "5–8 (–10), 6 or more in ca 40% of the flowers, 10 in ca 10% of plants" heeft. Dat is dus zeker geen heilig kenmerk. De lengte en de breedte van de kroonbladen en hoe ver ze ingesneden zijn is volgens Karlsson wel een goede combinatie van kenmerken.

Karlsson benoemde ook dat de steenhoornbloem vaak rode tinten heeft terwijl bleke hoornbloem geelgroen is. Dat is overgenomen in de Heukels, maar volgens Letz et al. is bleke hoornbloem ook vaak rood aangelopen. Rood aangelopen bleke hoornbloemen zien we in Nederland ook vaak.

Letz et al. beschrijven ook verschillen in habitat van bleke hoornbloem en steenhoornbloem. Bleke hoornbloem leek gemiddeld gesproken geen specifieke bodemsoort te prefereren. In het noorden (in dit geval Noord-Slowakije) groeit de soort vaak op kalk, terwijl die in het zuiden toe juist weinig op kalk groeit. Bleke hoornbloem werd ook vaak gevonden op door mens gemaakte terreinen, steenhoornbloem juist niet. Steenhoornbloem is veel zeldzamer en meer gebonden aan basenrijk gesteente.

Bleke hoornbloem lijkt mij ook minder vaak direct op de kalk te groeien in Nederland. Op de Stroberg groeit bleke hoornbloem/steenhoornbloem -waarvan ik bijna zeker weet dat het bleke hoornbloem is- juist massaal iets boven de kalkrotsen (op iets kalkrijke löss?) terwijl op de kalkrotsen zelf wel hier en daar zandhoornbloem aanwezig is. Op de Kluisberg groeit bleke hoornbloem wel direct boven een kalkrots, maar op rotsen in de omgeving is zandhoornbloem veel algemener.
Groeten,
Wiene Bakker

RutgerB

Goed uitgezocht! Ik ken Steenhoornbloem nu voornamelijk van de terrils, redelijk algemeen voorkomend zelfs, en ook daar staat er af en toe een kleinbloemig exemplaar dat met de flora in de hand Bleke hoornbloem moet zijn. Ook langs de sporen in Belgisch Limburg vind je vrij geregeld Steenhoornbloem. Op de kalkrotsen langs de Maas is Steenhoornbloem plaatselijk algemeen en zelfs nog opvallender grootbloemig. Voor mij is Bleke hoornbloem daarmee een zeer zeldzame en minder waarschijnlijke soort op die plaatsen. Het kan zijn dat Nederland met haar nog zeldzamere 'rocky outcrops' dan weer net een ander groepje soorten bevat, maar in eerste instantie zou je hetzelfde verwachten.

Dat gezegd hebbende; Tussen de foto's op waarneming.nl staan zeker een heel aantal overtuigende foto's (bijvoorbeeld van de Sint Pietersberg).  Deze https://waarneming.nl/observation/174235870/ is niet echt overtuigend maar zou me dan weer wat minder verbazen vanwege de Betonie op de foto. Dat is een plant die nu niet recht op kalk staat.


nielseimers

Ik ken Bleke hoornbloem voornamelijk van rivierduinen heel vroeg in het voorjaar (nu dus). Recent zijn er ook diverse vondsten gedaan in het stedelijk gebied door o.a. Rense Haveman, Ton Denters en Hinko Talsma. Dat is mij echter nog niet gelukt.

wieneb

Interessant dat voorkomen van de steenhoornbloem en de bleke hoornbloem in België... Misschien zijn die terrils juist wel heel geschikt voor steenhoornbloem...

In Duitsland is bleke hoornbloem volgens FloraWeb ook wijder verspreid dan steenhoornbloem, dus wat dat betreft is het patroon wat we in Nederland zien niet gek. Ik weet echter niet precies hoe ze die kaarten hebben gemaakt, er aan denkend dat een deel van de waarnemers ze waarschijnlijk als één soort beschouwde...

Groeten,
Wiene Bakker

theomuusse

Hertswortel heeft geen bloeitijd gekregen (blz 773). Augustus geloof ik.

theomuusse

#225
Zwartmoeskervel, blz 759 bloeit in mei-juni staat er. Dat is hier op Goeree al eind maart. Tot eind april.
:right:

Willemien Troelstra

Gezien het voorkomen in Nederland is er volgens mij geen statistiek over de (huidige) Nederlandse bloeitijd van Hertswortel.
De piek voor Zwartmoeskervel ligt inderdaad eerder, bij april-mei (https://www.verspreidingsatlas.nl/1217#)
groet, Willemien Troelstra

RutgerB

Citaat van: Willemien Troelstra op april 09, 2021, 22:12:58 PM
Gezien het voorkomen in Nederland is er volgens mij geen statistiek over de (huidige) Nederlandse bloeitijd van Hertswortel.
Ik kan uit persoonlijke ervaring bij de vindplek uit 2008 vertellen dat ze bloeide op 31 juli.  :lol:   In de Belgische Flora staat Juli-Augustus.

Willemien Troelstra

#228
Naar aanleiding van vraag van FLORON cursist blijkt dat in hoofdsleutel 8 vraag 9 overbodig is geworden. Dat komt doordat Narcissus, Galanthus en Leucojum naar de Iridaceae zijn overgebracht. Er kan dus 1 vraag tussenuit, in sleutel 8, vraag 8 ga je niet door naar vraag 9 maar rechtstreeks naar Iridaceae Amaryllidaceae. (Antwoord van Leni n.a.v. de opmerking van de cursist.)
:right:
groet, Willemien Troelstra

Rien Ondersteijn

Narcissus , Leucojum en Galanthus vallen toch onder de Narcisfamilie[Amaryllidaceae] en niet de Lissenfamilie[Iridaceae]?
Groene groe[n]tjes.Rien.

Willemien Troelstra

Rien, je hebt helemaal gelijk. Eigenlijk dacht ik wel even: hé naar de Lissenfamilie? Maar ik controleerde het niet.
groet, Willemien Troelstra

StevenG

#231
Met de errata bij de 23e druk in mijn achterhoofd, kwam ik uiteraard op dit forum uit, in de zoektocht naar de onvermijdelijke errata voor de 24e druk.
Ik heb voor mijzelf de boel gebundeld en opgemaakt in een eenvoudig te printen Z/W-boekje, dat als inlegvel/bijlage achterin de FLORA kan worden gestoken.
Als blijk van dank deel ik het graag met een ieder! Want ondanks de grote dank die we verschuldigd zijn aan iedereen die de errata heeft aangedragen, heb ik toch de persoonsnamen weggelaten. Tevens heb ik de volgorde veranderd (alles op pag.nr.) en hier en daar wat consequenter genoteerd. Én een erratum aangevuld, bij de verspreiding van het Rapunzelklokje op pag. 731:
p 731: 1e kolom Rapunzelklokje '...F en aan- Dr)' deel weggevallen => In Heukels 23 staat dit nog compleet genoteerd: '...F en aangrenzend P; zeldz. elders in P (maar ontbreekt in Dr)'  :right:

Voor het te printen errata boekje:
https://www.dropbox.com/s/vzod978vixuequ8/Heukels24-Errata.pdf?dl=0

Instellingen voor de printer: 2 vellen A4 papier; niet schalen (100%), dubbelzijdig over de KORTE zijde.
Na printen uitsnijden tussen de snijlijnen en dubbelvouwen tussen de 'V'-tekens. De twee bladen in elkaar vouwen: pag. 1-8 naar onderen, daarboven pag. 4-5 naar boven.

Rien Ondersteijn

Steven , ik heb het nog niet 'down geload', maar ik vind het idee en je initiatief super !
Groene groe[n]tjes.Rien.

Willemien Troelstra

Steven, mooi dat je dit deelt.

Ter info: De personennamen staan hierboven zowel als dank voor het melden, als als 'bronvermelding' zodat te traceren is waar het erratum vandaan komt. Dat jij ze in jouw lijst weglaat is prima.

Persoonlijk maak ik liever aantekeningen in mijn flora omdat ik anders niet weet dat ik in de erratumlijst moet kijken, maar ook daarvoor is jouw versie vast handig. Let op: er is een tweede editie van de Heukels 24 en daarin is een (klein) deel van de errata al verwerkt. Met name waar nummers van plaatjes gecorrigeerd zijn kan dit verwarring opleveren. Ik heb alleen de eerste editie en kan daardoor niet controleren welke errata zijn verwerkt. Ik heb wel eens voorgesteld dat iemand dat langs zou lopen en zou aangeven welke errata al zijn verwerkt.

Ik heb begrepen dat Leni ook een keer een Gorteria publicatie met errata wil publiceren, maar wanneer ze daaraan toekomt?

En nog een waarschuwing: er blijven errata binnen druppelen. Door het eind van dit topic te volgen kunnen mensen redelijk goed bijhouden welke errata nog zijn toegevoegd na jouw publicatie.
groet, Willemien Troelstra

StevenG

Ik zal zeker proberen het boekje up to date te houden, en dat vermelden via de datum op de achterzijde. Het zal wel altijd via dezelfde link te downloaden blijven. (Die van nu is al weer wat 'mooier' dan vanmiddag 😉, maar inhoud is identiek!) Ben wel heel benieuwd naar de 'herziene' druk. En of er een inruilactie voor snelle kopers komt...

e.kneepkens

Vanmiddag determineerde ik een geelbloemige Brassicaceae.
Aangekomen op p.467 pnt 54
Stengelbladeren met hartv.voet (half-)stengelomvattend >>>9.Sinapis/Mosterd
>>>p.471  pnt 1 tweede deel, 4e regel: Alle bladeren gesteeld, blauwgroen etc

Dit lijkt me redelijk tegenstrijdig. Nu ben ik er met mijn plantje wel uitgekomen maar als je net besloten hebt om een Heukels aan te schaffen om de suggesties van bijv. OBSIDENTIFY te verifiëren dan......ga je misschien de mist in.
met vriendelijke groet, Emanuel

Rob Koelman

Citaat van: e.kneepkens op juni 28, 2021, 19:56:01 PMVanmiddag determineerde ik een geelbloemige Brassicaceae. ... maar als je net besloten hebt om een Heukels aan te schaffen om de suggesties van bijv. OBSIDENTIFY te verifiëren ...

Oef, ik mag toch hopen dat jij jouw eigen waarnemingen niet determineert mbv ObsIdentify...  :wacko:
Met vriendelijke groet, Rob

e.kneepkens

Ik vaar op mijn interne, grijze OBSIDENTIFY
met vriendelijke groet, Emanuel

Rob Koelman

Citaat van: e.kneepkens op juni 28, 2021, 21:33:56 PMIk vaar op mijn interne, grijze OBSIDENTIFY

Misschien is die te uploaden naar de 'officiële' Obsidentify. Zou een hele kwaliteitsverbetering zijn...  ;)
Met vriendelijke groet, Rob

Rien Ondersteijn

Klopt Emanuel; je bedoelde >>>> 9 Brassica/Kool denk ik.
Goed gezien .
Groene groe[n]tjes.Rien.