'bloeiende' wilgen en bloeiende elzen.

Gestart door dirder, februari 07, 2020, 19:00:18 PM

Vorige topic - Volgende topic

dirder

't Is weer zover, mensen verlangen naar de lente en zien weer overal bloeiende dingen die nog niet bloeien, bijvoorbeeld wilgen en populieren. Knopschubben beginnen bij wilgen af te vallen tijdens de herfst en als dat dan een katjesknop is komt iets pluizig bloot te liggen, maar dat is geen bloeiend katje. Bloeiende katjes hebben meeldraden of stampers.
Nog iets: heeft iemand een bron voor identificatie van bloeiende elzen? Iedereen voert dat klakkeloos in als Zwarte els. Ik herinner me dat tijdens de bloei het onderscheid met A. incana bijvoorbeeld best wel lastig kan zijn.
Groeten, Dirk Derdeyn.

paulhoekstra

Bij oudere bomen zie je het wel makkelijk aan de schors: glad en grijs bij witte els, zwartbruin en met groeven bij Zwarte els. Bij jonge boompjes weet ik niet hoe je ze onderscheid zonder blad.
groeten,
Paul

Willemien Troelstra

Uit een bron waar jij (Dirk) geloof ik niet tevreden over bent (The Fieldkey to winter twigs):

Zwarte els: Jonge twijgen kaal. Knoppen paarsachtig tot blauwgrijs, knoppen 6-10 mm lang, op een 2-8 mm lange, kale steel. Schors donker paarsachtig bruin en bij ouderdom diepe kloven vormend.

Witte els: Jonge twijgen fijn en grijs behaard, ten minste aan de uiteinden. Knoppen paarsachtig, knoppen 6-10 mm lang, op een 2-4 mm lange, behaarde steel. Schors grijs en ook bij ouderdom glad blijvend.

groet, Willemien Troelstra

dirder

Bedankt voor de tips.
Vaak worden alleen bloeiwijzen gefotografeerd. Volgens 'blumeninschwaben' zijn zijdelingse vrouwelijke vruchten langer gesteeld bij Zwarte els dan bij Witte els, wellicht kan dit ook wel helpen.
Ook Corylus is erg moeilijk als er enkel bloeiwijzen gefotografeerd worden. Al zijn niet-inheemse hazelaars in 'de natuur' uiterst zeldzaam (maar in België komen steeds meer waarnemingen uit platsoenen etc. binnen).
Groeten, Dirk Derdeyn.

nielseimers

Wellicht kunnen we samen wat informatie vinden over het onderscheiden van de Elzen soorten in knop, bloei en vrucht. Ik kan vooral weinig over de mannelijke bloeiwijzes vinden. Mogelijk zijn die niet verschillend tussen de soorten.

















Zwarte elsWitte elsHartbladige els
Elzenproppen (aantal)3-63-81-3
Elzenproppen (lengte)8-28 mm10-18 mm15-30 mm
ElzenproppenLang gesteeldZittend tot kortgesteeldLang gesteeld
WinterknoppenPaarsgrijs, 6-10 mmPaarsachtig, 6-10 mmRoodbruin gevlekt, 4-7 mm
Winterknop steel2-8 mm, kaal2-4 mm, harig3-10 mm, kaal
Mannelijke bloeiwijze7-9 cm, 1-3 cm gesteeldTot 12 cm, ? cm gesteeld? cm, ? cm gesteeld
Zaden?1-2 mm, lichtbruin met smalle vleugel?

dirder

#5
Aan de mannelijke bloeiwijzen zou ik geen tijd hangen, ik denk niet dat dit veel oplevert (behalve voor de hybride: helmknoppen slecht ontwikkeld en veel verdroogde mannelijke katjes in de boom hangend).

Vandaag eens in het veld geweest en het bleek bijzonder leuk, ik vond zelfs een hybride.
Conclusies:
1. net als bij wilgen en populieren lijkt het me bijzonder riskant om de schors te gebruiken voor de determinatie (is ongetwijfeld gedeeltelijk mogelijk, maar zeer ingewikkeld).
2. Van de Fieldkey to winter twigs moet je enkel dit onthouden: Bij Witte els twijgen behaard aan de uiteinden (let wel op: tijdens de bloei moet je de minste beharing verwachten, dus ze kan dan wel al weggesleten zijn), kaal bij Zwarte els. Voor het beoordelen van foto's: Bij Zwarte els zijn de twijgen aan de uiteinden met schubben bezet waar vaak nogal wat vuil op accumuleert, dat kan wel met beharing verward worden.
3. Bij veel Witte elzen zijn alle "proppen" wel degelijk gesteeld. De stelen zijn wel doorgaans korter dan bij Zwarte els, dus dit vergt wel wat oefening. Wel is het zo dat bij de aanvang van de bloei de vrouwelijke bloeiwijzen bij Witte els zo goed als allemaal ongesteeld zijn en duidelijk gesteeld bij Zwarte els, dit lijkt me het allerbeste kenmerk om die twee tijdens de bloei uit elkaar te houden (vanaf een foto).
4. Beide soorten zijn extreem variabel betreffende grootte van knoppen en 'proppen'.

Hier nog een foto die ik vroeger eens maakte (de hybride met blauwe pijl):


Groeten, Dirk Derdeyn.

dirder

#6
Wordt ook verward met Alnus cordata blijkt. Bij A. cordata zijn de vrouwelijke katjes duidelijk gesteeld, maar slechts 1 - 2 (-3) bij elkaar. Vaak zie je ook nog knoppen: die zijn ronder van vorm dan knoppen van A. glutinosa (en vaak groen). A. cordata heeft wél opvallend grote proppen.
Alnus cordata (deze staat nog onterecht op Zwarte els op waarnemingen.be):



Er is ook wel eens verwarring met Hazelaar (niet verwonderlijk: mannelijke katjes lijken erg goed). Hazelaar heeft andere knoppen (niet gesteeld enz..).
Groeten, Dirk Derdeyn.