Origano is een geweldige Europese (ik denk ook in NL inheemse) plant die vlinders en zweefvliegen aantrekt. Bloeit mooi en zaait zich veel te goed uit, maar dan heb je ook wat over voor de keuken. Liefst in de volle zon zetten.
Ik heb zelf net vlier in mijn tuin geplant, zowel de natuurlijke (een kiemplantje wat ik twee jaar opzettelijk over het hoofd heb gezien en toen verplaatst), als de cultivars Black Beauty (donker blad) en Black Lace (donker blad als pieterselievlier). Die schijnen zo sterk gepigmenteerd te zijn dat je er roze vlierbloesemsiroop van kan maken. Ga ik vast proberen. Vlier trekt tijdens de bloei insecten aan (met name zweefvliegen en kevers), en later komen vogels op de bessen af (hier vooral zwartkop). Dit is m.i. een erg ondergewaardeerde tuinplant. Persoonlijk vindt ik de donkere cultivars boeiender als de geelgroene (die zien er in mijn ogen wat ziekelijk uit). Er zijn ook cultivars die rechtopstaande stengels hebben: heel hoog en smal. Die hebben namen als Black Tower. Kwestie van smaak en een goede keuze voor de beperkte ruimte. Vlier kan je altijd snoeien als hij te groot wordt. In de winkel ziet hij er vaak onooglijk uit, maar dat hinderd niet. Geef hem een jaar of 2-3 om wat uit te groeien.
Wilde rozen soorten zijn ook een erg interessante optie, met name voor hommels en de bottels later voor groenlingen. Ze hebben veel stuifmeel, maar geen nectar: dus geen plant voor vlinders. Rozen-cultivars hebben meestal gevulde bloemen waarbij de meeldraden zijn vervormd tot extra bloemblaadjes: die hebben voor insecten niets te bieden. Wilde rozen bloeien prachtig, geuren dan ook, maar de bloeitijd is kort. Hier bij mij is bergroos een optie, maar die is in NL niet inheems (bergroos heeft prachtig grijzig blad, waardoor hij ook buiten de bloei apart oogt). Vermijd de invasieve Rosa multiflora en Rosa rugosa. Zou duinroos te krijgen zijn?
Gelderse roos is een leuke, omdat de bessen blijven hangen tot na de eerste vorst. Dan is het een magneet voor pestvogels (moeten die wel in de buurt zijn, natuurlijk).
Kamperfoelie trekt pijlstaartvlinders aan en geurt heerlijk in de avond.
Klimop is ook aantrekkelijk vanwege stuifmeel en bessen, maar dan moet je hem flink laten uitgroeien, anders bloeit hij niet. Je kan daar een trucje mee uithalen: neem een klimoptak van het type wat bloemen vormd (met smalle, niet-handvormige blaadjes). Stek die (kan in water, je kan ook proberen hem direct te planten en dan de grond vochtig houden). Klimop heeft moeite om van de "bloeiende takken" terug te gaan naar "klimmende takken", dus het resultaat van deze stek wordt een niet-klimmende bolvormige, wintergroene struik, die in de bloeitijd insecten aantrekt. Af en toe lukt het hem toch een klimmende rank te maken: geeft niets, kan je laten groeien of wegsnoeien naar wens.
Succes!