Hoi Peter,
Zo is het makkelijker - dank voor de extra plaatjes

De verschillen tussen
Peyerimhoffina gracilis en
Chrysoperla carnea (s.l.) kunnen soms op de eerste blik overduidelijk in het oog springen (
foto Jürgen Peters), zodat er geen twijfel mogelijk is, maar beide soorten zijn wat variabel en zeker bij
P. gracilis zijn er exemplaren die naar dicht in de buurt komen van een doorsnee
Ch. carnea (
foto Ingrid Altmann).
Even uit m'n hoofd (
correct me if I'm wrong) is de soort origineel ergens uit Midden-Europa beschreven (Oostenrijk meen ik?) en werd slechts weinig gemeld. Uit Nederland was de soort heel lang niet bekend en is pas kort geleden voor het eerst - tussen neus en lippen door, in een korte checklist - in een erkende publicatie genoemd (door JéWé in hun boek over het onderzoek in de Kaaistoep in 2005). Desalniettemin is het waarschijnlijk een vrij algemene soort van naaldhout in Nederland, die gewoon heel vaak voor
"ach, zal wel weer Ch. carnea zijn" wordt aangezien. Toen ik begon om wat meer naar Chrysopidae te kijken heb ik 'm aanvankelijk ook vaak gemist (zowel in het veld als op foto's), maar als je het eenmaal doorhebt kun je in ek geval de exemplaren die niet te dicht bij
Ch. carnea liggen er gemakkelijk uitpikken - zelfs van slechte foto's, zoals ik later zag op
hele oude slechte kiekjes van mezelf.
Edit: Oh ja - net teruggevonden - in 1937 werd door Geijskes als eens melding gemaakt van een gaasvlieg met "opvallend slanke vleugels" die in 1921 in Baarn gevangen werd (zie bijlage). Dat zou ook heel goed wel eens P. gracilis geweest kunnen zijn.Andersom is hachelijker, omdat er dus ook
P.g. zijn die minder uitgesproken verschillen. Dit is één van de redenen, waarom het veel moeilijker is om
Chrysoperla carnea (s.l.) te "valideren", dan een uitgesproken variant van
P. gracilis. Het is tragisch, maar ik vind het nog steeds bijna ondoenlijk om onze aller, aller, aller, aller, aller, aller algemeenste soort (
*) van matige foto's te valideren omdat er voor mij teveel onzekerheden zijn met betrekking tot varianten van andere soorten die er heel dichtbij kunnen liggen.
*: In een Belgisch onderzoek was iets van 90-95% van het onderzochte collectiemateriaal
Ch. carnea, van de resterende een aanzienlijk deel
Ch. perla en de rest verdeeld over de andere 20+ soorten.
De belangrijkste verschillen tussen
Ch. carnea (s.l.) en
P. gracilis zijn deze:
- Rode neus/kop: Ch. carnea heeft voor de ogen een donker (rood)bruinig lengtestreepje op de zijkant van de kop. Dit kan "uitgevloeid" zijn in een rode waas die voor de ogen wat breder uitwaaiert. Bij P. gracilis is dat de norm (grotere rode vlek voor de ogen), maar kan juist weer uitwaaieren tot over en achter de ogen, waardoor de kop optisch zelfs grotendeels rossig kan zijn (zie foto van Helmut Nehr)
- De vleugelmembraan van P. gracilis heeft normaal gesproken een paar melkwitte lengtevlekken (foto Ingrid Altmann), maar kan ook vrijwel helemaal melkwit worden (foto Jürgen Peters), maar dus ook vrijwel geen melkwitte tekening hebben (zoals in het boekje van Wachman & Saure (1997 Netzflügler, Schlamm- und Kamelhalsfliegen. Beobachtung, Lebensweise), waarmee dan verwarring met Ch.carnea weer op de loer ligt.
- De vleugels van P.gracilis zijn duidelijk smaller/slanker dan van Ch.carnea, maar het perspectief van een foto kan hier heel veel roet in het eten gooien (als de vleugel niet vlak in het focusvlak ligt kan deze veel slanker lijken). In deze collage kun je het aardig herkennen.
- De dwarsader tussen media (M) en radiussector (Rs) die dicht bij de intermediaalcel ligt, staat bij P.gracilis normaal gesproken tamelijk precies op de punt van Im, terwijl deze bij Ch.carnea er normaal gesproken een stukje verder er vanaf ligt (zie zelfde collage). Helaas - normaal gesproken - want uitzonderingen bevestigen de regel

- P.gracilis heeft geen volledige tweede rij trapaders in de vleugelpunt (zie zelfde collage). De nadruk ligt hier op volledige, want er kunnen weldegelijk een paar losse adertjes staan (foto Ingrid Altmann), maar niet een doorlopende reeks zoals bij Ch.carnea. Dit is een tamelijk sterk kenmerk, maar helaas vaak slecht te herkennen omdat aders van voor- en achtervleugel op de foto door elkaar heen lijken te lopen (of nog erger - van alle vier de vleugels).
Jouw beest (zie bijlagen) is dus weer eens gewoon
Ch.carnea - alles valt hiervoor op z'n plaats:
- Wangen enigszins rood, maar beperkt (maar kan bij P.g. ook zo zijn)
- Vleugels lijken te breed voor P.g. (lastig met perspectief)
- Vleugels lijken geen melkwitte stukken te hebben (lastig met reflecties en bij P.g. ook niet altijd heel erg duidelijk)
- Im ligt helemaal op standaard plek voor Ch.carnea (maar kan volgens lit. bij P.g. ook eens verschoven liggen)
- Volledige rij trapaders. De aders zelf zijn niet/nauwelijks te zien, maar ze zijn af te leiden uit de knikken in de lengteaders eromheen
)
Elk kenmerk afzonderlijk is net effe te hachelijk/variabel om als doorslaggevend te bestempelen, maar samen als geheel is het overduidelijk. Dit illustreert ook waarom het hachelijk is om
Ch.carnea van de gemiddelde foto te valideren: Als niet alle kenmerken te beoordelen zijn, maar slechts 2 van de 5 ofzo, blijf je toch met buikpijn zitten.
Een paar topics, deels met aanvankelijke misidentificaties, waarin foto's van
P. gracilis te zien zijn - en soms ook latere aanvullingen/correcties van mij met uitleg - vind je hier:
Zie ook misschien:
uitleg over 4 Ch.carnea-achtige soorten (plaatjes helaas verdwenen)