Grootte van Elzenvliegen

Gestart door Arp, april 21, 2008, 04:47:51 AM

Vorige topic - Volgende topic

Arp

Hallo,

Even een gekke vraag over Elzenvliegen/Slijkvliegen. Ik had begrepen dat de enige drie soorten in Nederland (of zelfs Midden-Europa) niet (nauwelijks?) van elkaar te onderscheiden zijn anders dan via het genitaal, maar dat vrijwel alles wat in NL wordt waargenomen Sialis lutaria zal zijn (de anderen enorm zeldzaam geworden en erg afhankelijk van zeer specifieke habitats met schone snel stromende beekjes enzo ... zover zo goed (??)

Nou kwam ik vorige week 1200m over de grens in Gronau bij het pissebeddenzoeken een popje tegen (meegenomen), waar later een Elzenvliegje uit kwam. Inderdaad ... ElzenvliegJE. Het beestje was ongeveer half zo groot als de andere die ik als imago in NL ben tegengekomen - kop en lijfje amper 10mm, inclusief vleugels misschien 14-15mm, terwijl de andere toch eerder 20-25mm waren. Ik vind dat een groot verschil en zat dus stiekem een beetje te denken dat het misschien één van de zeldzamere soorten zou kunnen zijn ...
(vervolg in volgende posting)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

#1
Nou begon het dier in z'n bakje erg onrustig te worden, dus heb ik hem braaf naar Gronau terug gebracht en vrij gelaten, maar meteen nog eens naar pissebedden gezocht. En jawel hoor, nog wat Elzenvliegenspul gevonden ook.

Sorry voor het slechte plaatje (nacht/lampie), maar volgens mij zijn beide popjes weer Elzenvliegpopjes, waarbij de linker beduidend groter is dan de vorige (hierboven) en de rechter even groot, of misschien nog een heel klein tikje kleiner. Enorm verschil in grootte voor variatie binnen één soort vind ik nog steeds, maar het zal toch ook wel onwaarschijnlijk zijn dat het om twee verschillende soorten gaat ... op één vindplaats midden in de "Stad" (wel langs het riviertje de Dinkel).

Rechtsonder op het plaatje een (wat sterker verkleinde) larve, die zich al onder een steen had ingegraven en hard opweg is om net zo'n grote pop te worden als de linker - tenminste, als het een Elzenvlieglarve is, maar dat dacht ik wel zo te zien (???).

Twee vragen:

- Is dit verschil in grootte gebruikelijk, of zijn het misschien toch twee soorten??

- Kan/moet ik de larve nog wat voeren (zo ja, wat) of mag ik ervan uitgaan dat die al "klaar" was met eten omdat hij uit het water was gekomen en zich op land ingegraven had??

Alvast bedankt voor enige toelichting  ^_^

P.S. Om niet al te zeer van taxonomische germanismen beticht te worden heb ik her en der "Slijkvlieg" in Elzenvlieg gecorrigeerd  -_-  
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jan cuppen

Larven zijn goed te determineren op basis van vooral de koptekening (maar vermoedelijk alleen de latere stadia). De volwassen dieren zijn 100% te determineren op basis van genitalen (zowel man als vrouw). Sialis lutaria is verreweg het algemeenst, daarnaast S. fuliginosa in beekjes op de zandgronden (zeker niet heel algemeen).

Mannetje zijn meestal kleiner dan vrouwtjes. De verschillen bij jouw beestjes zijn wel erg groot, dus misschien toch twee soorten. Je weet dus eigenlijk wat je moet doen.

Je hoeft een kleine larf op het land niet meer proberen bij te voeren. De larf weet heel goed wanneer ze aan land moet gaan. Ik denk trouwens dat bijvoeren niet eens zal lukken.

Met vriendelijke groeten,

Jan Cuppen

Arp

#3
Hoi Jan,

Bedankt voor je inzichten  :duim:  In de Beuningse uiterwaarden vlogen ooit twee Elzenvliegen gezamenlijk in m'n haar. Ik ben ervan uitgegaan dat het een paartje was - ze waren (vrijwel) even groot; grote beesten met op de 20-25mm misschien 2mm verschil in afmeting (als überhaupt). Kan natuurlijk zijn dat het toch twee vrouwtjes waren ... maar ja ...

Ik ga de larve nog eens "uitgraven" (heb in een potje een mooi holletje voor hem gemaakt en afgedekt met een steentje) om de kop wat beter te kieken. Bij het kleine popje van bovenstaande twee heb ik er een beetje een hard hoofd in of het nog wat wordt - weinig levendig - beweegt maar heel iets (op de vindplaats al), terwijl de grote als een wilde tekeer gaat zodra je die aanraakt. Anyway, als het nog wat wordt dan istie natuurlijk wel "te geef" (zelf kan ik er niks mee - heb geen documentatie en geen geschikt gereedschap/apparatuur).

Vraag me wel af hoe zinnig het is om de imago's te bewaren - heb de popjes immers in Duitsland gevonden (wel "vlak over de grens", maar ja) - voor een NL-collectie dus waarschijnlijk waardeloos. Ik zal Willem Hogenes eens inseinen, kijken wat hij ervan denkt - hij heeft destijds in dit draadje ook erg vriendelijk geholpen.

Bedankt weer Jan!
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

#4
Reactie van Willem Hogenes (Zoölogisch Museum Amsterdam bij de UvA):
CiteerIk heb de foto's bekeken en kan niet anders concluderen dan dat het hier  gewoon om Sialis lutaria gaat. Het beestje is inderdaad klein en daar zal wel een reden voor zijn (voedselgebrek misschien?), maar kleine exemplaren komen bij alle insektensoorten voor. Dus waarom niet bij elzevliegen? De beide andere Nederlandse soorten zijn niet alleen erg zeldzaam maar meestal ook iets groter dan S. lutaria.
Leuk om te weten dat "die andere" eerder groter dan kleiner zullen zijn (al zit er kennelijk een grote variabiliteit in de grootte).

Willem en Jan bedankt!
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

spinnenvrouw

Deze zat in compostig hout onder de schors van een wilg aan de rand van een plas in de uiterwaarden. Die heeft dus of een flink stuk geklommen, of hij is opgestapt toen het water hoog stond.
Als ik hem in een vochtig potje houd zou hier dus vanzelf een imago uit moeten komen?
Jacomijn Prinsen

Arp

Hoi Jacomijn,

Ze klimmen uit het water om te verpoppen aan land - dat doen ze dan meestal in een holletje onder een steen ofzo. Ik heb zelf een keer zo'n beest "af" gekregen door in een bakje een bodem vochtig zand te doen, holletje erin drukken, spartelende larve erin leggen en dan voorzichtig een platte natte steen (niet te groot) erop.  Destijds gemist hoe het beest weer onder de steen uitkomt, maar ik vermoed dat de pop zichzelf uitgraaft en dan uitsluipt.

Heb net vorige week weer zo'n larve 'ondergebracht' en die was al na 1 dag verpopt - de pop er even uitgehaald voor foto's (kan ik nu niet bij, zal ik zondag avond uploaden) en die was net zo tierig bewegelijk als de larve (zal wel vergelijkbaar zijn met kameelhalsvlieg??), dus het zou me niks verbazen als die zichzelf kan uitgraven.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)