Weidevogels versus successie

Gestart door wimtegels, april 10, 2008, 17:37:40 PM

Vorige topic - Volgende topic

wimtegels

Nederland is een weidevogelland. Waarschijnlijk heeft dit grotendeels te maken met onze (voormalige) manier van veeteelt.
Ons land is internationaal van belang voor weidevogels.

In hoeverre staat dit gegeven het ontwikkelen van andere natuur in de weg?

Als voorbeeld neem ik de discusie rond de OVP.

Ooit was dit gebied als onderdeel van de Zuiderzee eigenlijk een onderdeel van de Wadden. Dat dit door inpoldering verleden tijd is heeft mogelijk grote consequenties voor de waddenzee. Hoe dan ook, de voormalige Zuiderzee heeft een andere functie gekregen.

Wonder boven wonder heeft de natuur ook nog een plaatsje gekregen in dat nieuwe polderlandschap. De OVP boden uiteindelijk ruimte voor natuurlijke ontwikkeling vanuit een 0 situatie.

In een bepaald stadium van die ontwikkeling is er plaats voor veel weidevogels. Later in de ontwikkeling vind er een verschuiving naar andere soorten plaats. Waaronder voor Nederland nieuwe soorten.

Op het moment schijnt het antal soorten weidevogels in de OVP met circa 30 te zijn afgenomen. Is dat een ramp. Moeten we nu de hatuurlijke ontwikkeling stop gaan zetten. Omdat heel Nederland weidevogelgebied is?

Zullen we nog een stukje waddenzee droogleggen, speciaaal voor weidevogels? Bij voorbaat tegen waddeneilanden aan zodat ook de vos er niet aan kan.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

wimtegels

Vreemd dat schijnbaar niemand een mening hierover heeft.....
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Tinok

Wim,

Een leuke discussie probeer je aan te zwengel. Ik zou graag een mening willen geven maar merk dat ik daar onvoldoende kennis voor heb over dit onderwerp. Of is het geen kwestie van kennis maar van smaken of voorkeuren?

Misschien kan je nog wat meer de voor en nadelen benoemen. Nu verdwijnen er dus oorspronkelijke soorten doordat we andere biotopen proberen te ontwikkelen.
Is het behoud van de weidevogels sowieso geen achterhoede gevecht?
Gisteren in een vogelreservaat in Uithoorn kieviten geteld en dat was bedroevend. Gaat daar heel erg hard achteruit. En de beheerder dacht dat het niet tegen te houden is....

Dus gaan we dan voor de oorspronkelijk natuur of voor leuke recreatieve natuur? Of valt dat buiten dit topic?  :angel:  
groeten,
Tinok van Hattum
IVN Natuurgids Ronde Venen/ Uithoorn
'Je hoeft de naam niet te weten om van iets te genieten (maar het is wel leuker;-))'

markmeijrink

Dit is wel degelijk een goede discussie Wim! Op school ben ik nu met 3 andere studenten fictief een inrichtingsplan aan het schrijven voor een stuk uiterwaarde nabij Doorwerth. Een randvoorwaarde bij de inrichting zijn de habitateisen van weidevogels (primaire, en in mindere mate secundaire). Persoonlijk ben ik het hier niet mee eens.

Weidevogels komen van nature voor in extensief beheerde weides, bemesting van ruige stalmest heeft hier een positief effect op de habitat. Deze habitat (cultuurlijk) is geschapen door de mens toevalligerwijs zijn in het verleden hier veel weidevogels op af gekomen. Méér dan 80% van alle weidvogels op de wereld broedt in Nederland. Duidelijk is dus dat we een hoge verantwoordelijkheid hebben t.a.v. soortgroep. De habitat van weidevogels echter is naar mijn mening soortenarm en mist een vegetatiestructuur zoals deze gepaard gaat met een hoge mate van biodiversiteit.

Er wordt van ons studenten verwacht dat we fictief kiezen voor af een ecosysteemgericht of een soortgerichtbeheer. Bij het ecosysteemgericht beheer moet gedacht worden aan het sturen van landschapvormende processen. Een veel gebruikte beheerstrategie langs uiterwaarden is cyclisch beheer. Wanneer men soortgericht beheer zou gaan toepassen dan zou dit inhouden dat het hele gebied ingericht gaat worden naar de eisen die weidevogels stellen aan hun habitat. Een gemiste kans als je kijkt welke mate van biodiversiteit je kan bereiken met een ecosysteemgerichte aanpak. Daarnaast moet worden opgemerkt dat van nature in een riviersysteem er twee landschapsvormende processen thuishoren namelijk: rivierdynamiek en grote grazer. Dit gaat niet samen met weidevogels. Er is vergeleken met een referentiegebied Meinerwijk, hier komen weinig weidevogels voor. De weidevogels die er voorkomen volgen de landelijk trend: achteruitgang, waarschijnlijk is predatie en rivierdynamiek hier een belangrijke oorzaak van.

Is dit te combineren? (ecosysteemgerichte aanpak waarin dynamische processen gestuurd worden en een soortgerichte aanpak waarin weidevogels gedijen?)
M.i. een knelpunt!!!! De enige weidevogel die naar mijn mening een kans zou hebben in dit verhaal is de scholekster

Graag jullie mening hierover?

Mark

g.j. keizer

#4
Mark,
Bedoel je kort door de bocht geformuleerd de keuze tussen maximale biodiversiteit met een binnen dat kader passende beperkte en gereguleerde aanwezigheid van weidevogels, of het ten behoeve van weidevogels inrichten en beheren van graslanden, waarbij slechts minimale biodiversiteit mogelijk is. Een combinatie van beide met behoud van en/of ontwikkelingsmogelijkheden voor alle potentiële vertegenwoordigers van flora en fauna lijkt mij niet mogelijk.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

markmeijrink

#5
Ja en nee, ik doelde op drie opties

1 streven naar maximale biodiversiteit passend binnen een rivierecosysteem met de daarbij behorende flora & fauna. (weidevogels zullen hier waarschijnlijk in zéér beperkte aantallen voorkomen)
2 streven naar een geschikte habitat voor weidevogels met het daarbij behorende beheer (en dus idd. een lagere biodiversiteit)
3 een combinatie van beide waarbij op sommige plekken in de uiterwaard soortgericht en de overige plekken ecosysteemgericht beheer zal worden toegepast met de daarbij behorende inrichtingseisen


Mark

g.j. keizer

Citeer3 een combinatie van beide waarbij op sommige plekken in de uiterwaard soortgericht en de overige plekken ecosysteemgericht beheer zal worden toegepast met de daarbij behorende inrichtingseisen
Duidelijk, maar hoe houd je bij optie 3 de weidevogels uit het gedeelte van de uiterwaard, waar je maximale biodiversiteit een kans wil geven en je het beheer en de inrichtingseisen daar op hebt aangepast ?
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

H. Meijer

Het probleem voor de weidevogels is volgens mij dat we juist de dynamiek uit het systeem gehaald hebben.

In het begin hebben ze daar misschien van geprofiteerd, maar het proces wat we op dit moment zien is natuurlijk al veel langer geleden ingezet.

Als je b.v. ziet dat er momenteel nog maar 100 hectare gaaf blauwgrasland aanwezig is in heel Nederland zegt dat volgens mij al heel veel.
Eigenlijk zouden alle beheerders een cursus vegetatiekunde moeten krijgen, dit is iets waar sowieso veel te weinig naar gekeken wordt.

Ook gaan er stemmen op om gebieden alleen in te richten voor weidevogels, door b.v. alle bomen uit zo'n gebied te halen, of buizerds te gaan bejagen. Ik ben hier absoluut geen voorstander van.
 
Ik denk dat we de feiten onder ogen moeten zien, namelijk dat Nederland niet zo geschikt meer is voor deze vogels.
Je kunt je dan natuurlijk afvragen, hoever gaan we met onze inspanningen voor het behoud van de weidevogels.

Hilco




markmeijrink

#8
Citeer
Citeer3 een combinatie van beide waarbij op sommige plekken in de uiterwaard soortgericht en de overige plekken ecosysteemgericht beheer zal worden toegepast met de daarbij behorende inrichtingseisen
Duidelijk, maar hoe houd je bij optie 3 de weidevogels uit het gedeelte van de uiterwaard, waar je maximale biodiversiteit een kans wil geven en je het beheer en de inrichtingseisen daar op hebt aangepast ?
De weidevogels houdt je niet weg uit het deel dat jij bedoeld. Ook wanneer er voor optie 1 zullen er weidevogels voorkomen alleen in zeer lage aantallen. Misschien scholekster, maar tureluur en grutto lijkt me toch uitgesloten.

Het geschikt maken en houden van een habitat is kan idd een probleem worden. Zeker wanneer dit een klein onderdeel is van een ecosysteem gerichte aanpak. Er zijn echter ook een aantal beperkende factoren die het voorkomen van weidevogels bepalen in de uiterwaarden,

- te hoge dynamiek (het weidevogel gebied zou daarom niet direct naast de rivier kunnen liggen in verband met overstromingen)
- grote grazers kunnen misschien een negatieve invloed hebben op weidevogels
- predatie roofdieren (vos, raaf)
- De belangrijkste randvoorwaarde ongeacht welke keuze er wordt gemaakt m.b.t. het beheer en de inrichting is: veiligheid. Nederland moet droge voeten houden en de economische belangen van de Rijn (scheepvaart) mogen niet in het geding komen.

Daarnaast vind het een rare keuze: weidevogels    vs     natuurontwikkeling

Wanneer er gekeken wordt naar referenties Meinerswijk en Millingerwaard dan zijn dit prachtige gebieden waar unieke natuur voor Nederland zich heeft kunnen vestigen. Máár weidevogels gaan achteruit en de verantwoordelijkheid van Nederland t.o.v. deze soortgroep is groot! Lastige keuze? Wat weegt zwaarder?

H. Meijer

Mark,

Ik denk dat de oorspronkelijke habitat van weidevogels niet soortenarm is en dat je daar een denkfout maakt.

De algemene gedachte is, dat in de zestiger jaren, of daar omtrent door het toegenomen gebruik van (kunst)mest het bodemleven toenam en daardoor ook de weidevogelstand. Is dat zo? Zijn daar bewijzen voor?

In grote delen van Friesland (de weidevogel provincie bij uitstek!) bestond het oorspronkelijke habitat uit blauwgrasland. Soortenarm? Integendeel!

Natuurlijk spelen veel andere factoren een rol, maar misschien is het verdwijnen van de oorspronkelijke plantengemeenschap wel de hoofdreden.

Hilco

g.j. keizer

#10
CiteerDe weidevogels houdt je niet weg uit het deel dat jij bedoeld.
... aantal beperkende factoren ...
- te hoge dynamiek (het weidevogel gebied zou daarom niet direct naast de rivier kunnen liggen in verband met overstromingen)
- predatie roofdieren (vos, raaf)
Mark,
- Dat impliceert, dat je uiterwaarden met weidevogels niet selectief/gedeeltelijk onder water kan zetten om moerasachtige nat-dras-situaties te scheppen.
- Houd je, naast de genoemde predatoren (en reigers, wezels en andere eieren- en kuikenrovers), ook rekening met concurrenten als de grauwe gans ?
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

g.j. keizer

#11
Citeerk denk dat de oorspronkelijke habitat van weidevogels niet soortenarm is ....
De algemene gedachte is, dat in de zestiger jaren, of daar omtrent door het toegenomen gebruik van (kunst)mest het bodemleven toenam ...
In grote delen van Friesland bestond het oorspronkelijke habitat uit blauwgrasland. Soortenarm? Integendeel!.
Hilco,
De door melkvee begraasde Friese (hooi)graslanden hebben nooit het optimum van blauw- of kalkgraslanden bereikt, dat onder andere door het talrijk voorkomen van Wasplaten, Knots- of Koraalzwammen en Aardtongen wordt gekenmerkt, ook niet voorafgaand aan de toenemende (kunstmatige) bemesting, waardoor de biodiversiteit (nog) verder werd teruggebracht.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

markmeijrink

#12
CiteerIn grote delen van Friesland (de weidevogel provincie bij uitstek!) bestond het oorspronkelijke habitat uit blauwgrasland. Soortenarm? Integendeel!

Ik heb nog nooit gehoord dat weidevogels in blauwgraslanden voorkwamen? Ik denk dat onze definitie van blauwgraslanden verschilt. Vegetatiekundig gezien vallen de blauwgraslanden voor mij onder de Klasse der matig voedselrijke graslanden. De blauwgraslanden vallen dan onder het Verbond van Biezenknoppen en Pijpenstrootje. Waar jij op doelt zijn volgens mij de graslanden uit het Dotterbloem en Glanshaver verbond (hooilanden die 1x per jaar gemaaid werden zelfde als blauwgraslanden), die overigens wél soortenrijk zijn en idd veel voorkwamen in grote delen van Noord-, Zuid-Holland en Friesland. Veel van dit soort habitats zijn verloren gegaan door kunstmest. Andere grassoorten zoals engelsraaigras gingen domineren en de hooi opbrengst werd groter waardoor er meerdere keren per jaar gehooid kon / kan worden. Dit in combinatie met tal van andere factoren hebben geleidt tot de achteruitgang van deze habitats en de soorten in deze levensgemeenschap

markmeijrink

#13
Citeer
CiteerDe weidevogels houdt je niet weg uit het deel dat jij bedoeld.
... aantal beperkende factoren ...
- te hoge dynamiek (het weidevogel gebied zou daarom niet direct naast de rivier kunnen liggen in verband met overstromingen)
- predatie roofdieren (vos, raaf)
Mark,
- Dat impliceert, dat je uiterwaarden met weidevogels niet selectief/gedeeltelijk onder water kan zetten om moerasachtige nat-dras-situaties te scheppen.
- Houd je, naast de genoemde predatoren (en reigers, wezels en andere eieren- en kuikenrovers), ook rekening met concurrenten als de grauwe gans ?
Jawel je kan wel selectief delen onder water zetten om een dergelijk plas dras situatie te creeën. Ik doelde op broedgevallen bij een hoge dynamiek worden nesten vernietigd door de rivier. Dit naast alle andere beperkende factoren waaronder predatoren en de mate van isolatie. Eilandjes maken zoals in Meinerswijk sluit wel de vos en andere zoogdieren als predator uit.  Toch komen in refentie gebieden, ook met plas / dras habitats weinig weidevogels voor waarom?. En mogelijk ondervinden weidevogels hier concurrentie van Grauwe ganzen. De vogeltellingen bevestigen deze hypothese omdat in de laatste 1-5 jaar de aantallen Grauwe ganzen zijn gestegen in tegenstelling tot een verdere afname of zelfs het verdwijnen van weidevogelsoorten. Ook worden sommige uiterwaarden gekenmerkt door een beperkte isolatie, zodat zelfs de raaf vanaf de Veluwe de uiterwaarden bezoekt om even een omeletje te eten.

Mark

H. Meijer

#14
Ik bedoel echt blauwgrasland, ook in het midden van Friesland kwam dit vroeger veel voor, met soorten als Spaanse ruiter, klokjesgentiaan en blauwe knoop.
Het nattere gedeelte bestond uit dotterbloem hooiland.

Ik weet niet of het klopt wat Gerrit zegt, misschien is er nooit of weinig naar gekeken?

Nog iets leuks voor Gerrit, op het natuurterreintje (1 hectare) van ons vogelasiel vorig jaar: aardtongen (ongedetermineerd), de gele knotszwam en wasplaten!
Tevens drie soorten orchideeen.
Een voorbeeld, dat hele kleinschalige projecten ook leuke dingen kunnen opleveren (moet men ook veel meer doen, b.v. bij de aanleg van bedrijventerreinen).

Hilco

g.j. keizer

Citeer- Ik weet niet of het klopt wat Gerrit zegt, misschien is er nooit of weinig naar gekeken?
- Nog iets leuks voor Gerrit, op het natuurterreintje (1 hectare) van ons vogelasiel vorig jaar: aardtongen (ongedetermineerd), de gele knotszwam en wasplaten!
Tevens drie soorten orchideeen.
Hilco,
- Geen idee, ik kan me niet herinneren, dat ik in de database van de NMV ooit meldingen uit de met melkvee beweide gebieden in Friesland ben tegengekomen, of dat er, in de ruim 30 jaar dat ik NMV-lid ben, veldexcursies naar deze gebieden werden aangekondigd.
- Dan lopen er vast geen Friese stamboekkoeien rond, die een dagelijkse diarree van half verteerde koeienflatsen achterlaten.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

H. Meijer

Ik zie wel eens iets wat zwart/wit is, maar dit betreft meestal een vogel.

Ook een beest wat het stempel van predator heeft, afschieten die handel!


g.j. keizer

CiteerIk zie wel eens iets wat zwart/wit is, maar dit betreft meestal een vogel. Ook een beest wat het stempel van predator heeft, afschieten die handel!
Hilco,
Ho, ho, ho, we hebben het wel over een vogel, waar een in Nederland zeer zeldzame paddenstoel naar is genoemd : Coprinus picaceus, in het Nederlands merkwaardig genoeg Spechtinktzwam geheten :grin: .
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

H. Meijer

#18
Hoe later op de avond hoe meliger.

Is er toevallig ook een paddenstoel, genaamd eksteroog?

Zou misschien zo maar kunnen, volgens mij is er een plant die koeienoog heet.

Zo komt alles weer bij elkaar.

H. Meijer

#19
Laatste nieuws (vrijdag, 18 april 2008),

Nederlandse onderzoekers hebben een tot dusver onbekende paddenstoel voor de wetenschap ontdekt. Het betreft niet alleen een nieuwe soort, maar ook een soort die niet in 1 van de bekende geslachten is te plaatsen.

De paddenstoel heeft aan de hand van zijn uiterlijk een heel toepasselijke naam gekregen, namelijk: Pica callum.

Vrij vertaald betekent dit "eksteroog" en dat is dan ook precies waar deze paddenstoel grote overeenkomsten mee vertoond.

Bron: ANP

wimtegels

Komt er toch nog een discussie op gang.

Heeft iemand een idee hoe groot de populatie van weidevogels van nature zou zijn?

We hebben op het moment heel veel grauwe ganzen. Als we nu gaan schieten als wilden, en de populatie gaat in een jaar 50% achteruit, komt de soort dan op de rode lijst?

Wat zijn echt kritische aantallen voor de verschillende weide vogel soorten?

Durven we ons met deze vragen bezig te houden?
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Tim Asbreuk

Ik denk dat de succesie natuur. Een vorm van proces natuur de kern van de EHS moet bepalen. De weidevogel gebieden, blauwgraslanden, e.d. passen niet in deze vorm ze zijn nl. zoals al eerder vermeld te gevoelig voor grazers. Over heidegebieden in de EHS ben ik positief mits de grazers hier vrij spel op krijgen.

De weidevogelgebieden zie ik als mooie buffer milieu's rondom (laag)veengebieden, natte heide en andere natte milieu's binnen de EHS ivm. de grondwaterstand en evt. bemesting met ruige stalmest. Wat dan een eventueel nadeel is dat er in de ''EHS gebieden'' zich predatoren vestigen die dan komen fourageren op het weidevogel terrein. Maar dat zal nader onderzoek dan maar moeten uitwijzen. De weidevogel terreinen kunnen natuurlijk een stuk diverser worden dan dat ze nu zijn. Stop met gif spuiten en gebruik het liefst ruige stalmest. Pas de maaidata een beetje flora/weidevogel technisch aan en kijken wat er gebeurt.  
Met vriendelijke groet,
Tim Asbreuk

H. Meijer

#22
Misschien valt er inderdaad met de maaidata nog enige winst te halen.
In beheersgebieden mag na 15 juni worden gemaaid. Zijn alle kuikens dan al vliegvlug?

Ook zie je gebeuren, dat men dan in 1 keer alle grasland maait.
Hebben de nog niet vliegvlugge jongen alsnog een probleem.

Perceelsranden laten staan tot augustus en niet meer bemesten?

De bestaande regelingen kosten veel geld, maar wat levert het op?

Hilco

vuurvlinder

CiteerMisschien valt er inderdaad met de maaidata nog enige winst te halen.
In beheersgebieden mag na 15 juni worden gemaaid. Zijn alle kuikens dan al vliegvlug?



Hilco
Dat denk ik niet. Ik kom dan nog vaak jonge pullen tegen in het land.
Met vriendelijke groet, Astrid Landsaat.

g.j. keizer

#24
CiteerNa al dat geleuter over grassen ... Nee, dan paddenstoelen!  :)
Hoe bedoel je ? Nog meer "ge......", en nu ook over paddenstoelen ?
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

wimtegels

CiteerNatuurontwikkeling en weidevogelbeheer lijken elkaar dus te bijten, wat niet wegneemt dat er misschien wel een slimme oplossing te vinden is.
Slimme oplossingen kunnen meestal pas dan gevonden worden als het probleem bekend is.

En wat is eigenlijk het probleem.
Lijkt eenvoudig: Weidevogelstand gaat achteruit? Hoeveel en t.o.v. welk referentiejaar? Is het referentiejaar goed gekozen? Kun je bij dynamische soorten correct gebruik maken van een referentiejaar?
Moet het jaar met met de meeste individuen binnen een populatie gelden als het referentiejaar?

Ons landgebruik heeft veel invloed, nu en in het verleden, op populaties. Sommige populaties hebben enorm geprofiteerd van ons landgebruik. Daarbij waren ook soorten die wij zeldzaam noemen. Deze soorten werden minder zeldzaam.

Als deze soorten in een meer natuurlijke situatie opnieuw zeldzaam worden, is er dan een probleem of denken we dat we dan een we een probleem hebben?

Volgens mij liggen daar de fundamentele vragen waar we geen antwoord op willen of kunnen geven. Het uit de weg gaan van deze vragen stelt ons steeds opnieuw voor nieuwe dillemma's.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

wimtegels

Joram en Gerrit,

Ik stel de bijdragen van jllie beiden zeer op prijs. Ik weet niet wat de oorzaak is van het feit dat jullie elkaar af en toe op de huid zitten, maar dat maakt de discussies niet fraaier en overzichtelijk.

Mag ik jullie verzoeken op de bal te spelen en van het forum geen verbale knokpartij te maken?
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

wimtegels

Citeer
CiteerHet uit de weg gaan van deze vragen stelt ons steeds opnieuw voor nieuwe dillemma's.
Wetenschap laat zich soms moeilijk vertalen naar de echte wereld. De echte wereld laat zich soms moeilijk kennen. En ideeën over natuurontwikkeling gaan altijd uit van interpretaties. Lastig vak, hoor, natuuontwikkelaar zijn. :rolleyes:

Bij het weidevogel/natuurontwikkeling-dilemma zitten we met een leemte in kennis. Er is misschien te weinig gedocumenteerd in vroeger tijden om te weten op welk pad we nu zitten. Maar ik denk dat er nog wel wat kennis uit oude kaarten, foto's, prenten en verhalen van oude mannetjes en vrouwtjes te halen valt. Op deze manier kun je misschien wel een "referentiejaar stellen". 't Is maar een idee.

Dat sommige soorten van ons landgebruik hebben geprofiteerd, is ook moeilijk te achterhalen. Maar het zou erg interessant zijn als daar 'ns een onderzoek aan gewijd wordt. Ik ben erg benieuwd!
Het oor te luister leggen bij oude mannetjes en vrouwtjes kan soms verhelderende informatie geven voor natuurbeheer. Dat ben ik helemaal met je eens.

Alleen helpt dat weinig als we referentiebeelden van natuurlijke situaties in Nedrland willen hebben. De huidige referentiebeelden gaan vaak terug naar de tijd tussen 1850 en 1900. Door steeds meer mensen die zich bezighouden met natuurontwikkeling wordt dit tijdsperk in twijfel getrokken, omdat we toen grotendeels te maken hadden met een cultuurhistorich verschijnsel.
De landbouw uit deze tijd, die wij nu romantiseren, leidde tot grote problemen. Het belangrijkste probleem was een steeds verder gaande verschraling di zelfs zandverstuivingen ten gevolg had. Een van de oorzaken van het oprichten van SBB om de door ons zo verfoeide mono culturen van grove den aan te planten!!
De massale opkomst van kunstmest leidde een ommekeer in, later ondersteund door de massale aanwezigheid van dierlijke mest uit de bioindustrie.

Voor periodes die iets kunnen zegge over meer natuurlijke situaties moeten we dus veel verder terug. Uit die tijd zijn nog maar weinig oude vrouwtjes en mannetjes over vrees ik.

We zullen dus op zoek moeten gaan naar andere manieren om de leemte in kennis te vullen. Een methode is gewoon expirimenteel onderzoek. Dat is echtre alleen mogelijk als we in bepaalde gebieden niet soortgericht bezig zijn. We moeten daar het geduld en het lef hebben om te kijken wat zich ontwikkeld als we de natuur de ruimte geven. Geen enkel gebied waar we de natuur de ruimte hebben gegeven is al echt lang in ontwikkeling. Het is volgens mij dan ook veel te vroeg om uitspraken te doen. Paniek als gevolg van verandere aandeelsverhoudingen tussen soorten staat een goede kennisvergaring mijns inziens in de weg.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

g.j. keizer

#28
CiteerWetenschap laat zich soms moeilijk vertalen naar de echte wereld.
Bij het weidevogel/natuurontwikkeling-dilemma zitten we met een leemte in kennis.
Dat sommige soorten van ons landgebruik hebben geprofiteerd, is ook moeilijk te achterhalen. Maar het zou erg interessant zijn als daar 'ns een onderzoek aan gewijd wordt.
Joram,
Uit ethologisch en populatiebiologisch onderzoek is wel het nodige over voortplantings- en verspreidingsstrategieën van weidevogels bekend. In zijn algemeenheid streven vogels (en andere dieren) steeds een energetisch evenwicht na : ze zoeken de balans tussen de energie, die het kost om voedsel te verwerven en de energie, die uit het beschikbare voedsel kan worden gehaald. Een bekend voorbeeld zijn bepaalde trekvogels, die er, bij voldoende resterend voedselaanbod en gematigde temperaturen, de laatste jaren steeds vaker voor "kiezen" (hormonaal gestuurd) om hier te overwinteren en niet naar het zuiden af te reizen. In mijn tuin in de Eifel hebben twee kleine broedkolonies van kramsvogels nu twee jaar op rij 's winters de oevers van de rivier niet verlaten. De rode wouwen vertrekken steeds later (half december) en keren steeds vroeger terug (half februari). Een biddende of zittende torenvalk, die het ultraviolette licht kan zien, dat het urinespoor van muizen tussen twee holletjes afgeeft, schat de hitkans in aan de hand van de versheid van het spoor (hoe meer licht, hoe verser) en bepaalt op basis van de intensiteit van het licht of het loont om zich nog even in te spannen, danwel dat het verstandiger is om elders naar prooi te gaan zoeken (energiebalans). Een op een paal zittende torenvalk zal langer blijven "hangen", dan een biddende soortgenoot.
De hoeveelheid eieren in een nest wordt (mede) bepaald door de gemiddelde dichtheid van het voedselaanbod en de afstand, die moet worden afgelegd, oftewel de inspanning, die moet worden geleverd om een positieve energiebalans te bereiken. Zo pasten aalscholvers de hoeveelheid eieren per nest aan, toen zich enkele viskwekerijen met open bassins in de NOP vestigden, waarmee een abnormaal hoge visdichtheid per kubieke meter werd bereikt. Het roven van het eerste legsel zorgde voor twee maal zoveel eieren in het tweede legsel. De kwekers hebben het uiteindelijk opgegeven en zijn vertrokken. Daarna paste de aalscholverpopulatie zich weer aan het reguliere voedselaanbod aan.
Van steltlopers, die 's nachts in compacte groepjes in ondiepe plassen overnachten, is bekend, dat ze voor het slapen "keuvelen". Veldonderzoek heeft aangetoond, dat ze informatie uitwisselen over waar ze de voorafgaande dag op welke afstand welk voedsel in welke dichtheid hebben aangetroffen. De volgende dag vliegen groepjes vogels, waarvoor voldoende voedsel is overgebleven om de tocht lonend te maken, naar een niet eerder bezochte locatie om te foerageren. Zo (b)lijkt een vogel niet alleen in zichzelf en/of zijn nageslacht, maar ook in het overleven van een populatie van soortgenoten te investeren.
In hoeverre dergelijke voortplantings- en verspreidingsstrategieën een rol spelen bij de veronderstelde achteruitgang van weidevogels blijft een open en slechts gedeeltelijk beantwoorde vraag. Mogelijk zijn veranderingen in de landbouw en bemestingsmethodes (injecteren) van graslanden debet aan wijzigingen in het voedselaanbod op zich, of in de dichtheid van voorkomen van het oorspronkelijke voedsel. Met name spreeuwen lijken van het huidige graslandbeheer te profiteren, omdat de gemiddelde dichtheid van larven van langpootmuggen (emelten), die voor 60-80 % het voedsel voor nestjongen uitmaken, onder kweekgraspollen na (over)bemesting toe lijkt te nemen. En dat illustreert de onderlinge samenhang, die tussen het voorkomen van een bepaalde grassoort, een aan de wortels daarvan knagende insectenlarve en de daarvan weer afhankelijke spreeuwenjongen bestaat : één grassoort staat aan de basis van het broedsucces van één vogelsoort.
Zo zal elke weidevogelsoort zijn unieke mix (ecologische niche) van succesfactoren kennen, wat soortgericht onderzoek noodzakelijk maakt om een uitspraak per vogelsoort te kunnen doen. Daarbij zal tevens rekening moeten worden gehouden met onderlinge voedselconcurrentie tussen de verschillende vogelsoorten en op bepaalde soorten gespecialiseerde predatoren. En dan kennen we nog het probleem van het ontbreken van referentiegegevens uit het (recente) verleden en van betrouwbare populatiestatistieken.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen

g.j. keizer

#29
CiteerHet belangrijkste probleem was een steeds verder gaande verschraling die zelfs zandverstuivingen ten gevolg had. Een van de oorzaken van het oprichten van SBB om de door ons zo verfoeide mono culturen van grove den aan te planten!!
Wim,
Maar dat leverde wel een flink aantal zeldzame en/of Rode Lijstsoorten van aan grove den gebonden ectomycorrhizavormers onder de paddenstoelen en zwammen op, waarvoor tegenwoordig zelfs oude opstanden als refugium (duinen, Veluwe) worden gehandhaafd en beheerd. En er was geen sprake van aanplanten, maar van herintroductie van een op de arme zandgronden oorspronkelijk inheemse naaldboom, zoals uit pollenonderzoek in de oerbodem is gebleken.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen