Heroïsche pelikaan terug bij ouders (9 jan.2006)

Gestart door Pim, januari 09, 2006, 19:53:36 PM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Gisteren (8 januari 2005) al om 7.00 uur het Flevolandse Almere verlaten en richting Noord-Holland gereden. Al na een ruim uur was ik op de plaats van bestemming, natuurgebied "De Putten"  nabij Camperduin. Deze slikken en plassen (in beheer bij Natuurmonumenten) langs de Hondsbossche zeewering (binnendijks) zijn als foerageergebied voor vele vogelsoorten van wezenlijk belang. Dit geld eigenlijk voor alle seizoenen, hoewel het in het voorjaar hier echt bruist van het leven. Je struikelt dan bijna over de voedselzoekende steltlopers.

"De ondiepe plassen zijn rond 1950 gegraven om klei te winnen voor het versterken van de Honds-bossche Zeewering. Natuurmonumenten heeft er later eilandjes en glooiende oevers aangelegd voor de vogels. Door de zoute kwel groeien er specifieke plantensoorten zoals zulte en zeekraal. De bedoeling is om de Harger- en Pettemerpolder in de toekomst uit te breiden door aangrenzende landbouwpolders te bestemmen als natuurgebied".
Bron: Natuurmonumenten.

Ik was iets te fanatiek van start gegaan want toen ik aankwam was het nog aardedonker, gelukkig was de ochtendschemering al onderweg. Boven de Harger-en Pettemerpolder, ten noorden van de Putten, vloog een velduil laag over het veld. Voor mij een zeer zeldzame waarneming want ik zag alleen eerder een velduil langs de landingsbaan op Schiphol. In de polder leek deze uil in zijn element. Ter hoogte van de zeewering en een klein gehucht verdween de uil met typerend masker uit beeld. Toch geen gek begin van de dag!

Als er een muizengeboorte-explosie is kun je ook meer velduilen aantreffen in Nederland. De velduil staat op de rode lijst voor bedreigde broedvogels in Nederland onder de noemer "ernstig bedreigd". Dat is geen overdreven indeling bij een afname van ruim negentig procent.

"In 1960 bedroeg het aantal velduilen minstens 200-300 paar. De sterkste afname vond plaats tussen 1980 en 2000 toen de velduil verdween van het vaste land. De vogel is nu dus vrijwel beperkt tot de waddeneilanden. Enkele oorzaken van deze achteruitgang zijn: het verdwijnen van woelmuisrijke vegetaties, de verruiging van de duinen, intensief gebruik van graslanden. Ook het gebrek aan rust lijkt de velduil parten te spelen...".
Bron: Rode lijst van de Nederlandse broedvogels – Sovon e.a.

Bij De Putten was het relatief rustig qua vogels, normaliter kom ik hier in de lente/zomer. Een groep van ruim driehonderdvijftig wulpen zaten dicht tegen elkaar aan. Soms doorbrak een roepende tureluur de stilte en ook zijn dubbelganger twee zwarte ruiters (in winterkleed) liepen langs de rand. Voor diverse meeuwensoorten zijn De Putten rust-, foerageer-en broedgebied tegelijkertijd. Er zaten nu zilver-, storm-, kok-en grote mantelmeeuwen. Ook een eenzame steenloper en enkele tientallen bonte strandlopers waren te aanschouwen. In de polder op de achtergrond enkele ontwakende hazen.

In een naastgelegen polder, met de diepdoordachte naam "Polder Q"  zat een ganzensoort die al lang bovenaan mijn verlanglijst stond. In een groep van grauwe-, brand-en kolganzen zaten minimaal dertig dwergganzen. Ze waren niet erg opvallend in eerste instantie omdat ze soms uit beeld verdwenen terwijl ze in een greppel foerageerden.

"De dwerggans is een kleine gans die sterk lijkt op de in Nederland meer algemene kolgans. Bij de kolgans ontbreekt echter de gele ring om het oog. Ook loopt de witte bles op het voorhoofd bij de dwerggans door tot op de kruin, terwijl deze bij de kolgans alleen het voorhoofd bedekt.

De dwerggans broedt in het noorden van Scandinavië en Rusland, maar brengt de winter door in het zuidoosten van Europa. Een klein aantal dwergganzen brengt de winter door in Nederland, waarbij de vogel vooral op relatief droge gronden aan te treffen is.

In een poging om de populatie dwergganzen in Scandinavië te beschermen, is een opvallend project opgestart, waarbij eieren van de dwerggans door brandganzen uitgebroed worden, die vervolgens ook de jonge kuikens grootbrengen".
Bron: vogelvisie.nl.

De meest in het oog vallende kenmerken vond ik de vrij donkere kleur van het verenkleed en de witte bles die veel verder reikt ten opzichte van de kolgans, tot op de kruin. De dwerggans is ook iets kleiner van formaat. De gele oogring was met dit grauwe weer en van relatief grote afstand moeilijk waar te nemen, foto's maken was helemaal een utopie. Ik telde dertig dwergganzen, maar volgens andere waarnemers ging het om 39 exemplaren wat erg aannemelijk was. Best apart om een aanzienlijk deel van de gehele wereldpopulatie dwerggans in de kijker te hebben.

Op hetzelfde weiland was ook nog een Indische gans (streepgans) te zien, een mooie exoot. Zeven patrijzen zaten op een rijtje. De patrijs heeft ook de dubieuze eer om op de rode lijst voor bedreigde Nederlandse broedvogels te staan, met de status "kwetsbaar". Een afname van 95% ten opzichte van de jaren vijftig van de vorige eeuw stemt inderdaad niet vrolijk. Het moderne landbouwbeleid is hier grotendeels debet aan.

Een vrouwtje blauwe kiekendief vloog soms jagend boven het veld, maar ging ook zo nu en dan op de grond zitten. Een witte kwikstaart, in de winter veel minder algemeen, vloog roepend over.

De volgende stop was bij Lange Jaap, de vuurtoren van het gehucht Huisduinen, gemeente Den Helder. In de naastgelegen drassige Huisduinerpolder zat een groep van ruim vijfhonderd rotganzen, een prachtige soort die in het winterhalfjaar algemeen is in dit deel van Nederland. De naam "rotgans" klinkt negatief, maar is in feite een onomatopee, een moeilijk woord voor klanknabootsing. De gans roept zoiets als "rot-rot-rot". Plotseling vloog de vogel op die mij in eerste instantie naar deze uithoek lokte, een zwarte ibis landde langs een smal slootje. Deze sierlijke vogel is al ruim twee jaar te bewonderen in dit poldergebied en weet dus uitstekend te overleven. De vogel is mogelijk afkomstig van een broedkolonie in Zuidoost Europa, maar een ontsnapping uit de waterwildcollectie van een plaatselijke kneuterboer valt natuurlijk niet met zekerheid uit te sluiten. Het is wel een leuke verschijning.

In het centrum van Den Helder maakte ik een stop bij een havenloods waar regelmatig een grote burgemeester wordt waargenomen, na het afscannen van enkele zilvermeeuwen besloot ik niet verder mijn tijd te verdoen op deze foeilelijke plek. Langs het Balgzandkanaal maakte ik een korte stop bij de vogelkijkhut in Van Eewijcksluis (zie: www.vogelkijkhut.nl ).  De vogelkijkhut zag eruit als een ontplofte vuurwerkbunker (aan de binnenzijde), van het dak waren dakpannen gewaaid. Als beheerder van de website www.vogelkijkhut.nl voelde ik me geroepen om de eigenaar hiervan op de hoogte te stellen, namelijk Landschap Noord-Holland. Ik kreeg direct een mail retour dat er plannen op stapel staan om het vandalisme tegen te gaan, door de hut (bijna een prima eengezinswoning te noemen) een meer open karakter te geven.

Door het lage water zaten de vogels mijlenver, o.a. duizenden bonte strandlopers. Vervolgens reed ik zonder veel moeite het voormalige eiland Wieringen op, zelfs de ***SPAM***controle bleef achterwege. Ik bracht een kort bezoek aan een vogelhotspot, namelijk Den Oever. Ik hoop hier spoedig eens een hele dag door te brengen. In de Vissershaven hoorde ik ijsvogels in stereo alarmeren/roepen en ongeveer 0.17 seconde zag ik er eentje tussen de prehistorische vissersboten voorbijschieten. In het water o.a. enkele dodaarzen, punkzaagbekken (middelste) en een grote zaagbek.

In de Waddenhaven bijna dertig middelste zaagbekken, een groep eidereenden en steenlopers. In een groep smienten zwom een roodkeelduiker in winterkleed. Bij het uitkijkpunt hebben ze een soort vogelkijkhutruïne geplaatst. In de verte kwam een kraaiachtige aanvliegen, al snel zag ik dat het een bonte kraai was die over de Waddenhaven vloog. De vogels op het wad zaten te ver om te determineren (ook bleef het de hele dag mistig), maar vele duizenden bonte strandlopers waren een feit. Dit allemaal in een tijdsbestek van een half uur!

Vandaag (9 januari 2005) afgekickt van al het vogelgeweld in de Oostvaardersplassen. Op de Grote Praambult zag ik door de hardnekkige mist zelfs de struikenrij slechts voor een gedeelte. Met dit weertype heb je eigenlijk niets te zoeken in dit waterrijke gebied, je ziet namelijk niks. Ondanks de mist zag ik enkele leuke vogels:

-   Bij de Kleine Praambult foerageerde een ijsvogel bij een smal (en ijsvrij) slootje!
-   Bij het Oostvaardersveld zat de man adult ruigpootbuizerd weer prominent bovenin een struik, enkele malen ook zien vliegen, het is wel een bijzonder fraai exemplaar.
-   Twee waterpiepers wandelden langs het ijs van het Oostvaardersveld.
-   Vanuit de Vogelkijkhut De Kluut zag ik enkele watersnippen en door het misgordijn slechts twintig wilde zwanen.
-   In de middag was de zon nog steeds de grote afwezige op het Jan van den Boschpad – Zuidelijke zijde Oostvaardersplassen. Boven het riet een jagend vrouwtje blauwe kiekendief. Door de rietkraag liep een vos. Langs het fietspad een schoonheid van een klapekster. Twee wilde zwanen in het water.
-   In het Fluitbos een edelhert die het gras van een wandelpad afsnoepte, ook ruim honderdvijfenzeventig koperwieken. In de top van een boom riep een grote barmsijs die zich ook nog eens mooi liet bekijken. De vogel was iets te vliegerig om op de foto te krijgen.

-   Bij de jachthaven nabij het Blocq van Kuffeler zwom het mannetje witoogeend vlak langs de kant. Helaas was de vogel al tientallen meters verder toen ik gereed stond met mijn telescoop en digitale camera. Ook nonnetjes en brilduikers ter plaatse.
-   Tenslotte even langs de Lepelaarhut (Lepelaarplassen – Almere) gegaan waar een serene rust hing, een groep pijlstaarten, twee wilde zwanen, nonnetjes en gillende waterrallen waren de enige wapenfeiten.


********************  Pelikaan-nieuwsbulletin **************************

Op 30 december 2005 zag ik de uit Artis – Amsterdam ontsnapte juveniel roze pelikaan voor het laatst in de Oostvaardersplassen te Lelystad. De vogel zat triest op het ijs nabij Wigbels eiland, gezien vanaf de Kleine Praambult. Plotseling ging de enorme vogel op de wieken en vloog over het Oostvaardersveld. Daar aangekomen zag ik de vogel steeds meer hoogte winnen en richting Lage Vaart/ Knarsluis vliegen en vervolgens verdween het dier uit zicht.

Dit was waarschijnlijk de laatste keer dat Snelle Pelle in de Oostvaardersplassen te bewonderen was. De vogel is vervolgens naar Friesland gevlogen en gespot in het Gaastmeer. Het einde van zijn zwerftocht was in Hindeloopen waar de pelikaan in een vijver neerstreek. De vogel was waarschijnlijk toch niet voorbereid op een weekje ijs en is door medewerkers van Artis gevangen en naar de dierentuin overgebracht.

Er gaan nu al stemmen op in de tweede kamer om een standbeeld voor dit dappere dier te maken in het Sarphatipark, niet gek als je weet van hoeveel menselijke idioten er beelden zijn in de Hoofdstad.

Okay de bovenstaande alinea heb ik verzonnen, maar de zwerftocht van Pelle via Osdorp, Badhoevedorp, Alphen a/d Rijn, Marken, Lelystad en tenslotte Friesland is wel degelijk heroïsch!!
met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl

laatvlieger

jammer dat die pelikaan de verkeerde kant op is gevlogen. Het was leuk geweest als hij een nieuwe trekroute had (her)ontdekt...  
Groet,

Wouter Teunissen


Mijn Weblog: http://birdboredom.blogspot.com/