Barbula (smaragdsteeltje)?

Gestart door lukasverboom, januari 22, 2019, 19:13:03 PM

Vorige topic - Volgende topic

lukasverboom

Dit mos snap ik niet. De cellen zijn niet papilleus en de bladtop is te stomp voor Barbula convoluta. Wat is het wel?


https://old.waarneming.nl/waarneming/view/166842274
onzeker Gewoon Smaragdsteeltje - Barbula convoluta gezien op 2019-01-22 Groningen - Selwerderhof
Foto's:










Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

Pluijm

Zit te denken aan Didymodon luridus, die heeft gladde cellen. Maar sowieso geslacht Didymodon in zijn geheel nalopen misschien.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

lukasverboom

Hallo Arno,

Dat lijkt inderdaad de goede richting op te zitten, bedankt. Dan zou het wel leuk zijn dat het fertiel is, volgens mij is dat niet algemeen.

Dan heb ik geleerd dat de kortbladige vorm van Ceratodon purpureus ook bekeken moet worden; die is in ieder geval snel uit te sluiten door de vorm van de cellen.
Beginnend bij de sleutel van Didymodon in de Nederlandse Bladmossen (1989):
1. Nerf aan de bovenkant plaatselijk met isodiametrische epidermiscellen -> 2
2. Bladrand geheel 1-lagig -> 4
4. Laminacellen glad -> 5
5. Bladeren driehoekig , nerf voor de top eindigend -> D. trifarius (oude naam van D. luridus)

In de mosflora (2011):
948 Nerfcellen aan de bovenkant ongeveer even breed als de bladschijfcellen en tenminste plaatselijk 1:1 -> 952
952 -> 953
953 Nerf voor de bladtop eindigend -> 956
956 Bladcellen zonder papillen -> 958
958 Bladrand geheel 1 cellaag dik -> 959
959 Bladrand niet teruggerold maar teruggebogen -> D. luridus

Conclusie: D. luridus, breed dubbeltandmos dan maar?


Epidermiscellen bovenkant nerf zijn isodiametrisch:



Bladrand teruggebogen, iets papillaat:


Doorsnede bladnerf halverwege blad



Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

vdvaart

Ik had dit forum item niet gezien voor ik de waarneming becommentarieerde. Ik geef daarin aan dat ik de bladvorm niet passend vind voor luridus en ook die kapsels zijn vreemd. Ik dacht even aan stomp dubbeltandmos maar overtuigend vind ik dat ook niet. Ik heb een Didymodon expert gevraagd er naar te kijken.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

Pluijm

Ja, Didymodon tophaceus past wellicht beter, inderdaad smalle blaadjes.
Dan zouden wél lange bovenepidermiscellen op de nerf te zien moeten zijn. Vind ik altijd lastig kenmerk. Op je foto lijken ze vooral halverwege het blad (niet in de bladtop) idd. langwerpiger dan de vierkant laminacellen.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

lukasverboom

Hallo,

Ja, ik had moeite om een heel blaadje te prepareren. De bladrand buigt omlaag, daarom kreeg ik niet het hele blad in één keer scherp. (Eigenlijk ging ik eerst uit van een wat minder papilleus exemplaar van gewoon smaragdsteeltje, dus had ik niet veel moeite in de foto's gestoken.)
Ik ga proberen een foto te maken waarop de bladvorm beter te beoordelen is.
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

vdvaart

Wat je ook kunt doen is de planten in droge toestand bekijken. Breed dubbeltandmos droogt opvallend netjes op, alle blaadjes stijf tegen de stengel. Andere dubbeltandmossen kroesen weinig tot veel. Uit de boeken haal ik dat het peristoom van zowel breed als stomp dubbeltandmos kort is. Heb je een rijp exemplaar zonder deksel zodat het peristoom zichtbaar is?
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

lukasverboom

Bijgaand foto's van de droge planten in zijaanzicht, en van de peristoomtanden. De peristoomtanden zijn ca. 0,22 mm lang, het kapsel is ca. 0,37 mm breed.

Ik heb ook een tweede plantje bekeken. Nu snap ik er niks meer van. De kenmerken van het blad lijken hetzelfde (cellen vrijwel glad, nerf eindigt vlak voor top, vorm van de top), maar in de bladoksels zitten gemmen!







Plant 2








1 div = 2,5 um
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

vdvaart

Veel Didymodons hebben wel eens broedlichamen, ook al staat het niet altijd in de standaardboeken. De gedroogde planten doen mij niet aan breed dubbeltandmos denken, eerder aan stomp.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

lukasverboom

#9
Citaat van: vdvaart op januari 23, 2019, 11:58:14 AM
Veel Didymodons hebben wel eens broedlichamen, ook al staat het niet altijd in de standaardboeken. De gedroogde planten doen mij niet aan breed dubbeltandmos denken, eerder aan stomp.

Het verschil daartussen wat ik lees is (dus) de epidermiscellen bovenop de nerf, en ik moet zeggen dat ik ook niet helemaal zeker ben... Bovenaan het blad lijken ze wel op de laminacellen, maar lager op het blad zie ik dat eigenlijk niet terug. Als de bladvorm meer lijkt op stomp dubbeltandmos (trifarius) zal dat dan wel kloppen.

Bedankt voor jullie hulp! Ik vind het jammer dat ik er niet zelf uit kwam, maar goed, ik heb wel weer veel geleerd van deze waarneming. De volgende doe ik zelf :)

Het is sowieso wel mooi materiaal, met kapsels in verschillende maten van rijpheid. Als iemand het wil hebben stuur ik het graag op. (Ik heb zelf ook een klein herbarium, maar weet niet of ik daar ooit nog iets mee ga doen...)
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

Pluijm

Weet je zeker dat je broedkorrels op je nieuwe foto's hebt staan?
Die afzonderlijke cel, bij het meetlatje, is denk ik een sieralg :blink:! Wellicht Cosmarium cinctutum. Bij de andere foto, de uitvergrote bladvoet lijken vooral (blauw)algen, met een slijmlaag aanwezig, wellicht bijv. Chroococcus sp.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

Pluijm

Citaat van: lukasverboom op januari 23, 2019, 12:08:32 PM
Als de bladvorm meer lijkt op stomp dubbeltandmos (trifarius) zal dat dan wel kloppen.
Moest het ook weer allemaal nakijken. Maar Stomp dubbeltandmos is D. tophaceus. Breed dubbeltandmos is D. luridus, in oudere flora's D. trifarius.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

Pluijm

En het is schitterend materiaal. Wil wel stukje ervan.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

Pluijm

En waarschuwing: begin niet aan sieralgen, heel verslavend...
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

lukasverboom

Citaat van: Pluijm op januari 23, 2019, 13:19:01 PM
Moest het ook weer allemaal nakijken. Maar Stomp dubbeltandmos is D. tophaceus. Breed dubbeltandmos is D. luridus, in oudere flora's D. trifarius.
Ja, sorry, slordigheidsfoutje. Ik gebruikte inderdaad een oud boek als hoofdbron.

Citaat van: Pluijm op januari 23, 2019, 13:15:14 PM
Weet je zeker dat je broedkorrels op je nieuwe foto's hebt staan?
Die afzonderlijke cel, bij het meetlatje, is denk ik een sieralg :blink:! Wellicht Cosmarium cinctutum. Bij de andere foto, de uitvergrote bladvoet lijken vooral (blauw)algen, met een slijmlaag aanwezig, wellicht bijv. Chroococcus sp.
Nee, een sieralg zou ook nog kunnen inderdaad. Het groeit vlak naast een permanent fonteintje, en in het water zitten zeker sieralgen.
Deze korrels zijn inderdaad misschien wel erg klein voor broedkorrels. Ik dacht eerst wel aan een sieralg (er zaten ook een paar diatomeeën op de bladeren), maar ik dacht dat de korrels op het blad wel broedkorrels zouden zijn.
Ik zal de foto's hiervan later vandaag verwijderen (om mensen nog even de gelegenheid geven om ernaar te kijken).

Citaat van: Pluijm op januari 23, 2019, 13:21:05 PM
En het is schitterend materiaal. Wil wel stukje ervan.
Komt eraan!

Citaat van: Pluijm op januari 23, 2019, 13:22:33 PM
En waarschuwing: begin niet aan sieralgen, heel verslavend...
De enige reden dat ik daar nog niet aan begonnen ben is dat het boek zo duur is, en ik ben maar een arme student... :)
Ik vind het wel leuk om er naar te kijken, volgens mij is er in de poelen bij mij in de buurt heel wat te vinden.
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

vdvaart

Ik heb nu ook van Jurgen Nieuwkoop gehoord dat Didymodon tophaceus het beste past. Ongetwijfeld gaat Arno het ook nog onder de microscoop leggen... ik begreep ook dat kapsels bij luridus wel voorkomen.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

Guido Berger

Lukas, hoe heet dat sieralgenboek?

lukasverboom

Desmids of the lowlands. Prachtig boek, maar 90 euro.
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

lukasverboom

Citaat van: vdvaart op januari 23, 2019, 22:15:28 PM
Ik heb nu ook van Jurgen Nieuwkoop gehoord dat Didymodon tophaceus het beste past. Ongetwijfeld gaat Arno het ook nog onder de microscoop leggen... ik begreep ook dat kapsels bij luridus wel voorkomen.

Mooi om te horen dat hij het met jullie eens is!
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html

Pluijm

Ik vind meestal alleen van die miezerige, modder-tophaceums, dus ik ben benieuwd naar deze volgroeide kandidaat.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

Pluijm

#20
Wat materiaal ontvangen en bekeken. Koos had het bij het rechte eind, Didymodon tophaceus.
Diverse blaadjes met vlakke bovenzijde kunnen bekijken (vaak vouwen ze dubbel!). Nerfbovenzijde (ongeveer halverwege het blad, niet in de bladtop) steeds met lange, rechthoekige cellen, geen 'overstekende', isodiametrische laminacellen op de nerf. Bij 948 in de Beknopte mosflora ga je dan naar 949 en met de afgeronde bladtop naar D. tophaceus.
Met vriendelijke groet,
Arno van der Pluijm

lukasverboom

Mooi, bedankt voor de bevestiging!
Groet,
Lukas

Marien bioloog
Favoriete groepen: korstmossen, mossen, schelpen, vleermuizen, mariene dingen.

Korstmossen in de tuin? https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,464730.0.html