Nachtvlinderen voor beginners

Gestart door Steven Wytema, augustus 06, 2018, 10:05:44 AM

Vorige topic - Volgende topic

Steven Wytema

Dag allemaal,

ik ben inmiddels een klein seizoen verder en alweer een paar honderd soorten verder.
Wat ik in de aanloop naar nachtvlinderen al enigszins had opgepakt, ontbreekt volgens mij nog bij velen:
Voor vogels kijken heb je een verrekijker en vogelgids (ANWB) nodig, maar hoe zit dat bij nachtvlinders?

Het lijkt me handig om dat als handleiding bovenaan te zetten zodat het makkelijk zoeken is voor de (vele?) beginners.
Want volgens mij begint het nachtvlinderen flink populair te worden :).

Wat ik tot dusver weet:
Gids: Nachtvlinders van Waring en Townsend (de NL versie met Zuringspanner)
eventueel Micro Moths of Great Britain

Materiaal #1
laken spannen (hoe spannen de meesten hun lakens? ik vaak lang touw en bevestigen met knijpers, punten onderkant met touw en haring
Nachtvlinderlamp HPL of ML lamp (hierin zijn veel variaties, kan iemand daar meer over vertellen?).
Bestellen bij Vermandel of Veldshop

Materiaal #2
Een nachtvlinderval (zoals genoemd hieronder). Is te bestellen bij Vermandel of Veldshop, je kan er ook één zelf maken.
Ik heb deze website aangehouden: http://www.atropos.info/site/index.php?option=com_content&view=article&id=55&Itemid=63, en daarbij een dichte klapkrat gebruikt, in de klapkrat is dan vaak net genoeg ruimte voor 2 plexiglas platen en een metalen plaat waarin je het gat boort voor de lamp.

Materiaal #3
smeer: mengsel van (vaak) bier/alcohol, stroop en suiker smeren op liefst ruwe oppervlakken van boomstammen.

Methode:
tijd: vaak beginnen nachtvlinders pas te vliegen als het écht donker is, maar in de avondschemer al de lamp opzetten is wel handig.
Voor het smeren kan je beter al eerder beginnen aangezien de soorten aangetrokken moeten worden door de geur die zich verspreidt.
Met name smeer kan in winter, vroeg voorjaar en nazomer, laken is goed op warme dagen (april - september).
weer: (relatief) warm, zwoel, donker en liefst bewolkt/beetje vochtig.
Met name met lamp-vlinderen is het effect van de lamp groter als die de enige lichtbron is: dus als het bewolkt is, en als het nieuwe maan is. Voor smeren kan een kleine opleving van de temperatuur in de koude periode (okt/maart) al goed zijn. Ik las ergens dat 5 graden C al nachtvlinders vliegen (kan iemand dat bevestigen?).
lokatie: nachtvlinders zitten met name in loofrijke omgeving, liefst met veel biodiversiteit. Dus gemengd bos met veel ondergroei. Ook zijn de duinen een goede plek om nachtvlinders te kijken. Laken of (smeer)bomen langs de rand van het bos werken vaak het best.
Maar je eigen tuin kan - zeker als je het regelmatig doet - ook al een interessante plek zijn!

Nog aanvullingen? (voor de beginners dus)
Steven Wytema


Daniël_Muilwijk

Ik ben nu ook bijna een jaar aan het nachtvlinderen en kan de beginner de volgende boeken aanraden:

- Nachtvlinders van Paul Waring en Martin Townsend
- Micro Moths van Phil Sterling en Mark Parsons

Ik zou absoluut beide gidsen aanschaffen, zeker óók die laatste. Praktisch elke Nederlandse soort staat daar in en zonder die gids loop je heel veel soorten mis. En als je er niet tegen kan dat er geen Nederlandse namen in staan, dan doe je net zoals ik en schrijf je die bij elke soort erbij.

Daarnaast is een nachtvlinderval ook behoorlijk beginnersvriendelijk. Je zet hem 's avonds aan en kijkt de volgende ochtend wat de vangst is. Oké, het vangen met een laken heeft wat meer charme, maar het is ontzettend praktisch en je koopt eenvoudig een val met alles er op en er aan:
https://www.vermandel.com/product/entomologie-producten/vangen/insectenvallen/nachtvlinderval-vast-model-incl-ml-lamp-3/

Een laken kan ook natuurlijk, maar persoonlijk vind ik de vlinderval net wat beginnervriendelijk.

Vangen met smeer is heel leuk en je vangt er ook weer andere soorten mee, maar is niet iets wat ik een beginner aan zou raden. Als het nachtvlinderen aanslaat is dit wellicht een goede tweede stap.

Ontzettend handige, inmiddels bijna onmisbare accessoires:

- Een fotocamera.
- Een vlindernet. Zeer handig als je ook overdag op zoek gaat, of als je toch een laken aanschaft, of als je als een aasgier naast je vlinderval gaat zitten  ;)
- Potjes. Niks zo fijn om die beestjes even in een potje te kunnen stoppen om ze later goed op de foto te kunnen zetten. Dit is een handig formaat: https://www.vermandel.com/product/entomologie-producten/bewaren/opbergmateriaal/verzamelpot/

Er zijn genoeg andere materialen te verzinnen, maar dit is wat mij betreft een goed startpunt voor de beginner.
Met vriendelijke groeten, Daniël Muilwijk

Steven Wytema

Klopt! Ik was wel van plan de val nog toe te voegen maar vergeten. Mijn kanttekening daarbij is dat het toch flink wat kosten zijn. Met een lamp, laken en wat geknutsel kan je zal snel erg leuke zomeravonden hebben.

Overige tips zijn trouwens ook erg goed.
Steven Wytema


Marion5

#3
Nog goedkoper, kijk ook vaak op Microlepidoptera.nl !!Leer diverse soorten herkennen via Thumbnails
Ook aanbevolen  Lepiforum.de (hele uitgebreide macro- en microsite)
Kijk regelmatig bij het forum van Waarneming.nl  daar kom je vaak de soorten tegen, die op dat moment vliegen of
uitleg over moeilijke soorten.

Ik gebruik nooit een vlinderval (is misschien wel gebruiksvriendelijk, maar wel duur en vlinderonvriendelijker).
Zelf een laken spannen in je eigen tuin kan ook heel goed. Als je klaar bent en de lamp uitdoet vliegen ze vanzelf weer verder.
Je kunt gewoon een laken die je zelf hebt spannen met touw en knijpers. Wel belangrijk:
nog een strook van een halve meter breed tegen het laken plat op de grond leggen, daar landen veel macro's op!! (als je dat niet doet trap je ze per ongeluk dood...)

Kijk dagelijks bij je buitenlampen, daar kom je soms de zeldzaamste soorten tegen! (er zijn soorten die niet zo van felle lampen houden).
's Morgensvroeg even alle buitenlampen langslopen en/of  's avonds als het donker wordt en evt. nogmaals laat in de avond.
Zo fotografeer ik de meeste vlinders, je hoeft dan niet echt op pad. Vlinders vliegen 's nachts ook in stadstuinen, woonwijken, balkons.

Nog enkele fotografietips toegevoegd:  https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=328268.msg1832582#msg1832582


cranefly

Eens met Marion dat allerlei hulpmiddelen an sich niet noodzakelijk zijn. Ik ben alweer tien jaar aan het nachtvlinderen, en heb nog nooit een laken, lichtval of smeer gebruikt. Ook ik houd vooral m'n eigen buitenlampen goed in de gaten, en daarnaast zoek ik overdag op openbare plaatsen waar 's nachts licht brandt (tunnels, stations, etalages). Het geduldig bestuderen van struiken en boomstammen levert ook vaak wat op  :blink:

W.b. literatuur: de korte versie van Waring/Townsend, nl. De Beknopte Veldgids Nachtvlinders (2009) is helaas volledig uitverkocht (en qua familie-indeling niet meer up to date), maar als je 'm ergens tweedehands op de kop kan tikken, kan ik deze toch zeer, zeer aanbevelen. In deze gids staan tekst en bijbehorende afbeeldingen op overzichtelijke wijze naast elkaar op de linker- en rechterpagina. Je hoeft dus niet heen en weer te bladeren om afbeelding en tekst van gelijkende soorten te bekijken, en je kunt alles zo steeds in één oogopslag overzien. Dit lijkt misschien een detail, maar mij heeft dit echt ongelooflijk geholpen in het systematisch onder de knie krijgen van nachtvlinders.

Vriendelijke groeten,
Reindert van Eekelen

Jacob Molenaar

Het lijkt me goed idee om dit een pin-topic te maken. Er staan veel goede tips bij waar veel mensen wat aan zullen hebben. Zoals het nu gaat raakt het langzaam maar zeker op de achtergrond en 'verdwijnt' het eigenlijk.
Groeten van Jacob Molenaar.
Levenslijst vogels 442 soorten, totaal 5000 soorten.

To be at the right moment, at the right place, with the right gear, or not to be, that is the question. B)

Ben Kruijsen

Zoals jullie zien heb ik er een vast topic van gemaakt. Laat ik als aanvullende tip nog toevoegen dat het leren van de wetenschappelijke namen een must is als je de buitenlandse sites en literatuur wilt gebruiken. Neem bijv. www.lepiforum.de met de zoekpagina http://www.lepiforum.de/lepiwiki.pl.