Massale bijensterfte in Limburg...

Gestart door streetkajohn, februari 18, 2008, 09:50:45 AM

Vorige topic - Volgende topic

streetkajohn

L1 Nws.      Massale bijensterfte in Limburg


Limburgse imkers hebben te maken met massale bijensterfte. Veel imkers hebben al bijna 30 procent van hun dieren verloren. Een serieus probleem, want de bij is van groot belang voor de natuur. De oorzaak is de varroamijt die de bijen kwetsbaar maakt voor virussen. Daardoor raken bijen gedesorienteerd.

De bij heeft een grote economische en ecologische waarde. Het insect is de grootste bestuiver in de natuur. De bij zorgt er niet alleen voor dat de bloemen en planten bloeien maar ook dat er aardbeien, appels en peren groeien. In Belgie en Duitsland leggen de bijen ook massaal het loodje. In april zal duidelijk worden hoe groot de sterfte exact is.


:(  
Groetjes,


John :)

Corryabbink

Even terzijde.
Momenteel vind ik hier vele dode wespen. Kunnen die ook aangetast zijn?
met groet, Corry

"het is nooit zo donker of het wordt weer licht"

han.endt

#2
CiteerEen serieus probleem, want de bij is van groot belang voor de natuur.
Is dat wel zo? Ik merk in mijn tuin dat de honingbijen de andere insecten verjagen. Niet doelgericht, maar ik merk duidelijk afname van de andere bestuivers, zoals zweefvliegen en wilde bijen en wespen als ik veel honingbijen van de imkers in de tuin heb. Ik heb mijn tuin ingericht voor de wilde soorten niet voor de imkers........
Op de hei zie ik hetzelfde. Erg leuk voor allerlei insecten, totdat die :spam:-kasten van de imkers komen. Dan hoef ik er niet meer te kijken.

De honingbij is een exoot uit Azië.

Ben wel benieuwd naar de ervaringen van anderen met de honingbij vs. inheemse bestuivers.

grunsven

Op dot moment zijn honingbijen belangrijke bestuivers maar het is maar zeer de vraag of dit niet net zo goed door wilde bijen en vliegen gedaan kan worden.

Honingbij is inheems maar kwam vroeger in veel lagere aantallen voor.  
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

blaauw7

CiteerLimburgse imkers hebben te maken met massale bijensterfte

Niet alleen in Limburg. In het gehele land is er sinds een 4 tal jaren een enorme sterfte van bijenvolken. Sommige imkers vinden van de een op de andere dag geen enkele bij meer in de kast. Het wordt ook wel "de verdwijnziekte "genoemd.

voor meer informatie zie ;

http://www.bijenhouden.nl/forum/

CiteerIk merk in mijn tuin dat de honingbijen de andere insecten verjagen. Niet doelgericht, maar ik merk duidelijk afname van de andere bestuivers, zoals zweefvliegen en wilde bijen en wespen als ik veel honingbijen van de imkers in de tuin heb. Ik heb mijn tuin ingericht voor de wilde soorten niet voor de imkers........

Han
Daar ben ik het niet mee eens. Ik heb in mijn tuin 3 bijenkasten staan. 10 meter van mijn kasten staat mijn bijen muur (In mijn tuin komen min. (tot nu toe) 45 soorten wilde bijen voor, op 750 m2). Ook zitten er verschillende wespensoorten en andere bestuivende insecten. Ze hebben naar mijn mening totaal geen last van elkaar. Dat neemt niet weg dat je als imker niet al je volken moet dumpen op een klein stukje hei of kwelder. Ik merk dat bij natuurbeschermers/biologen net zo weinig begrip voor de imkerij bestaat als bij menig imker voor de natuurbeschermers/biologen.  
Groeten,
Dick Belgers

javanerkelens

Zou het niet kunnen komen door wat je ook bij koeien en kippen enz. ziet.....dat het doorfokken en de honing ruilen voor suiker, dat je dan een verzwakking creërt in de soort en zo de soort tevens veel vatbaarder maakt voor ziektes.
Dus iets wat door de imkers zelf is veroorzaakt...... :blink:
Zie je trouwens ook bij gewassen.......

Groetjes Joke
Groet,
Joke (van Erkelens)

markmeijrink

Voor meer informatie over de concurrentie tussen honingbijen en andere insecten,

"Concurrentie tussen honingbijen en andere bloembezoekende insecten, Chr Smeekens, IKC - Landbouw, 1998"

Met een paar conclusies,

- dat er nog te weining onderzoek is gedaan om vast te stellen dat honingbijen idd concureren met wilde bijen
- ook komt naar voren dat de honingbij - (volken) ook achteruit zijn gegaan de laatste decennia
- er is pas sprake van concurrentie als bij wilde soorten het voortplantingssucces en populatiegrootte afneemt.
- er is aanleiding te veronderstellen dat er mechanismen bestaan die de mate van onderlinge concurrentie beperken, concentratie honingbijen op massale dracht, relatief lange tonglengte + lichaamsbouw en grootte.
- De concurrentie treedt volgens dit rapport voornamelijk op tijdens voedselschaarste.
- vooral specialisten (oligolectische) soorten die afhankelijk zijn van 1 of enkele plantensoorten zijn gevoelig voor concurrentie


Mark

Ivo Raemakers

Probleem bij de concurrentiebeoordeling is dat wanneer er soorten mochten zijn die echt gevoelig zijn voor concurrentie met honingbijen dan kan niet anders dan dat die soorten vrijwel overal allang uit het huidige landschap zijn weggeconcurreerd. Imkers zijn immers vele eeuwenlang actief in West-Europa en de imkerij had als leverancier van honing en bijenwas (naast bestiving) ook een veel grotere maatschappelijke betekenis. Hierbij komt meteen ook de discussie om de hoek kijken of de honingbij ooit als wilde soort in West-europa aanwezig is geweest. Feitelijk is concurrentie immers een natuurlijk gegeven en bij het inheems zijn van de honingbij is er dan ook wat minder sprake van 'oneerlijke' concurrentie (al zijn de honingbijdichtheden natuurlijk lang kunstmatig onnatuurlijk hoog gehouden). Van andere continenten zijn overigens wel sterk negatieve effecten op overige bestuivers vastgesteld na introductie van de honingbij (maar bijvoorbeeld ook bij introductie van hommels).

De meest belangrijke en praktische aanbeveling/conclusie uit het rapport van Smeekens is volgens mij het tegengaan of slechts zeer terughoudend toestaan van de plaatsing van bijenvolken in landschapstypen waar dat in het verleden niet of nauwelijks plaats vond. Daarbij moet primair aan duinen en kwelders worden gedacht. Door de toegenomen mobiliteit van imkers en de vermindering van dracht in het landschap leken/lijken dat soort systemen ineens ook aantrekkelijk te worden voor imkers. Het  toepassen van dezelfde richtlijn wordt ook min of meer ook geadviseerd voor natuurgebieden muv heideterreinen waar de imkerij zich een cultuurhistorische positie verworven heeft.

Verder vind ik het opvallend dat ondanks de dramatische afname van het aantal bijenvolken in Nederland gedurende de laatste decennia, er toch nog steeds geen sprake is van een bestuivingscrisis. Blijkbaar is de economische betekenis van de honingbij toch minder groot dan beweerd (en wordt de bestuiving door andere organismen overgenomen) of de honingbijendichtheid was in het verleden echt zo absurd hoog dat het kritische dichtheidsniveau nog steeds niet is bereikt.
Groet Ivo

Tim Faasen

#8
CiteerProbleem bij de concurrentiebeoordeling is dat wanneer er soorten mochten zijn die echt gevoelig zijn voor concurrentie met honingbijen dan kan niet anders dan dat die soorten vrijwel overal allang uit het huidige landschap zijn weggeconcurreerd.
Dit doet mij denken aan de situatie zoals ik die aantrof op de Peleponnesos, waar plaatselijk hele hoge dichtheden van honingbijen aanwezig waren en op andere (meer afgelegen) locaties niet. Op de sterk door honingbijen bezette bloemrijke natuurlijke graslandjes rond de boomgrens was de dichtheid aan overige bloembezoekende insecten onmiskenbaar lager dan op vergelijkbare veldjes buiten het bereik van imkers. Van enkele van de mobiele soorten die zich wel nog lieten zien, heb ik zelfs directe schermutselingen waargenomen met de aanwezige honingbijen. Groot geaderd witje hield overigens wel stand tussen het bijengeweld.

Uiteraard is dit slechts een enkele observatie en zeker geen representatief onderzoek... en daarbij was de bijendichtheid ter plaatse ook wel heel erg groot!

grtz,
Tim
entomo-ecoloog (als dat bestaat)

wilde

#9
CiteerIs dat wel zo? Ik merk in mijn tuin dat de honingbijen de andere insecten verjagen. Niet doelgericht, maar ik merk duidelijk afname van de andere bestuivers, zoals zweefvliegen en wilde bijen en wespen als ik veel honingbijen van de imkers in de tuin heb. Ik heb mijn tuin ingericht voor de wilde soorten niet voor de imkers.........
Het is knap dat je dat waarneemt, want ik zie daar niets van in mijn tuin. Ik ben een liefhebber van alle insecten maar het meest van wilde bijen,  wespen en wantsen. Ik merk in mijn tuin in het geheel niet dat de honingbijen de andere insecten verjagen of schade berokkenen. De wilde bijen (incl. hommels) zijn talrijk in mijn tuin. Zelfs zeldzame soorten als de koekoeksbijen Coelioxys elongata, Sphecodes scabricollis, maar ook minder zeldzame als de Stelis punctulatissima, Nomada fucata, S. crassus en miniatus zijn bij mij aanwezig. Dat betekent dat de biotoop in orde is, namelijk dat er zeer veel gastheerbijen aanwezig zijn. Ik doe er dan ook veel moeite voor in de vorm van bloem- en nestelplaatsaanbod.

Omdat ik tevens imker ben staan er het gehele jaar ook 12 - 15 honingbijenvolken. Die honingbijen zie ik uiteraard ook wel in de tuin, maar ik kan geen nadelige gevolgen in de concurrentiesfeer vaststellen. Op veel soorten planten zie ik alleen wilde bijen vliegen. Als voorbeeld de Lathyrusbij (Megachile ericetorum). Daarvan heb ik gemiddeld zo'n 30 vrouwtjes. Ze vliegen als enige soort op de Lathyrus odorata, die ik speciaal voor ze zaai en ook om af en toe een bosje te plukken. De zeldzame koekoek van die soort (Coelioxys aurolimbata) heb ik nog niet gezien, maar het zou me niet verbazen die ooit tegen te komen.
Vooralsnog ben ik niet overtuigd van de problemen die anderen menen te zien. Men zal nu wel zeggen: ja nogal logisch, hij is imker en kijkt met oogkleppen. Iedereen die eens in mijn buurt (Koudekerke) komt is echter welkom om zelf te kijken.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

han.endt

#10
Citeer
CiteerIk merk in mijn tuin dat de honingbijen de andere insecten verjagen.
Even helemaal quoten, anders staat de zin niet goed in zijn context. <_<
Citeer
Ik merk in mijn tuin dat de honingbijen de andere insecten verjagen. Niet doelgericht, maar ik merk duidelijk afname......


Zou het trouwens niet schelen waar je waarneemt. Op de voedselarme zandgronden is de concurrentie veel groter. Tevens bloeit er in de grote bospercelen een groot deel van het jaar nauwelijks iets.

wilde

#11
OK Han, de quote is aangepast, hoewel ik het probleem niet zo zag.
Dat er verschil is op klei (bij mij) en armere zandgronden zou best kunnen. Toch zie ik bijv. in een klein duingebiedje (Kaloot) ook een zeer hoge druk van honingbijen. Ze vliegen daar voornamelijk op Bezemkruiskruid. In dat gebied zijn enkele zeldzame bijensoorten ook actief, die op dezelfde bloemen vliegen: Megachile leachella, Coelioxys mandibularis, Colletes halophilus en Epeolus tarsalis ssp. rozenburgensis.
Vorig jaar was ik er niet veel, en ik was iets te vroeg voor die laatste en zag er maar enkele, maar eind augustus zag ik daar de C. mandibularis in enkele kolonies van M. leachella met ongeveer 20-30 vrouwtjes. Dat is best veel en de gastheerbijen waren nog talrijker. Het is daar puur zand en er is niet echt veel te halen. Ondanks de vrij hoge honingbijendruk, die daar al jaren is, gaat het ze dus goed. Jammer genoeg zijn er daar grote plannen voor het bouwen van een container terminal (WTC). Dat is een enorme bedreiging voor die biotoop en het zal de grootste vergissing van deze eeuw zijn voor Zeeland als dat doorgaat.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

han.endt

CiteerJammer genoeg zijn er daar grote plannen voor het bouwen van een container terminal (WTC). Dat is een enorma bedreiging voor die biotoop en het zal de grootste vergissing van deze eeuw zijn voor Zeeland als dat doorgaat.
Dit soort bedreigingen vormen nog altijd een grotere aanslag op de natuur dan (eventueel) de honingbijen.

Ik weet ook niet precies in hoeverre de honingbij concureert met andere insecten. Het zijn alleen vragen die bij mij opkomen als ik constateer dat wanneer er 's zomers ineens veel honingbijen verschijnen er op de planten waar kort daarvoor nog veel zweefvliegen zaten er dan bijna alleen maar honingbijen zitten.

Ik vraag me toch af hoe goed dit onderzocht is.

Ivo Raemakers

Zoals ik het zie is concurrentie tussen honingbijen en wilde bijen gewoon een gegeven. Immers wanneer een wilde bij een bloem aanvliegt die net door een honingbij ontdaan is van stuifmeel en nectar, dan zal die wilde bij verder moeten zoeken en dus extra energie moeten investeren om datgene te verzamelen wat ie nodig heeft.

De consequenties van de hierboven beschreven concurrentie blijven echter moeilijk in te schatten. Want vanuit dit startpunt zijn er nog altijd allerlei opties mogelijk:
-misschien is de extra benodigde energie-investering van de wilde bij dermate klein dat het op populatieniveau geen enkel effect heeft
- misschien waren er in afwezigheid van honingbijen wel andere bloembezoekers die het de wilde bij nog veel moeilijker maakten (of juist niet)
- misschien zorgt de bestuiving door honingbijen er juist wel voor dat goede bijenplanten ter plekke extra talrijk voorkomen met een voor de wilde bij een positief netto-resultaat, ondanks de concurrentie
etc.

Ook de manier waarop concurrentie uitwerking heeft, kan heel verschillend en moeilijk zichtbaar zijn. Het kan sluipend, waarbij een populatie wilde bijen elk jaar een heel klein negatief effect ondervindt. Maar het kan bijvoorbeeld ook schoksgewijs verlopen, waarbij door een samenloop van omstandigheden ineens een in absolute zin misschien beperkt effect, in uitwerking zeer sterk negatief wordt, bijvoorbeeld wanneer een gespecialiseerde wilde bij precies in haar vliegperiode wordt geconfronteerd met zeer slecht weer. In dit laatste geval is de wilde bij in normale jaren misschien prima in staat om de honingbij-concurrentie voldoende te compenseren om haar populatiegrootte constant te houden. In dat ene jaar met een langdurige periode met extreem slecht weer neemt de concurrentiedruk echter toe omdat alle bloembezoekers op de schaarse uitvliegmomenten afhankelijk zijn van een beperkt bloemaanbod,  terwijl ook het slechte weer zelf de foerageermogelijkheden ook al sterk beperkt. Resultaat: de populatie wilde bijen klapt in maar de honingbij-populatie niet want die wordt desnoods bijgevoerd. De wilde bij ondervindt in de daarop volgende jaren dus de 'normale' concurrentiedruk die een eventueel snel populatieherstel onmogelijk maakt. Eindresultaat: een door honingbijen sterk vergrootte lokale uitsterfkans terwijl beide soorten bij wijze van spreken 24 van de 25 jaar perfect met elkaar lijken samen te leven. Uiteraard kan er dan beschuldigend naar het slechte weer worden verwezen, maar incidenteel slecht weer is een natuurlijk gegeven en de aanwezigheid en dichtheid van honingbijen niet.

Vanwege (weliswaar hypothetishe) mogelijkheden zoals in dit laatste geval beschreven, ben ik er ook toe geneigd om meer waarde toe te kennen aan beschrijvingen van negatieve effecten dan aan beschrijvingen van probleemloos samenleven.  Voor natuurgebieden, waar het behoud van inheemse organismen voorop staat, zie ik dan ook het liefst dat het huisdier honingbij wordt geweerd of slechts zeer beperkt wordt toegelaten. Het voorzorgsprincipe zou daarvoor naar mijn idee al voldoende aanleiding moeten zijn.
Groet Ivo

grunsven

Het probleem met dit soort interacties is dat het moeilijk te bepalen is wat voor effect het heeft. Het kan lange tijd geen effect lijken te hebben maar funest zijn op andere momenten.
Zo kan op een bloemrijk grasland honingbij misschien geen effect hebben normaal gesproken. Maar als er dan maar tijdens droge zomers, als er weinig bloemen zijn, de concurentie om nectar toeneemt kunnen de wilde bijen het loodje leggen.

Het voorzorgsprincipe lijkt me hier prima van toepassing.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)