Natuurwaarde

Gestart door markmeijrink, februari 14, 2008, 20:19:02 PM

Vorige topic - Volgende topic

wimtegels

Toch moeten we enigszins voorzichtig zijn met de stelling dat gebieden met "lage natuurwaarden" verder niet interessant zijn, vooral als we naar het criterium zeldzaamheid kijken.

Het zal altijd zo blijven dat bepaalde organismen zeldzamer zijn dan anderen.

Toen ik ongeveer 15 jaar geleden onderzoek deed naar de ijsvogel was het nog een rode lijst soort. De ijsvogel is van de lijst af, de huismus staat er op.

Bovendien is het zo dat de manier waarop met niet zeldzame dieren wordt omgegaan vaak van grote invloed is op zeldzame dieren.

Het maaien met de maaikorf in kleine beeksystemen had als gevolg dat tot 90% van de populatie stekelbaarsjes op het land terecht kwam. Stekelbaarsje is niet zeldzaam. Gebieden waar met de maaikorf gemaaid wordt zijn ook niet altijd zeldzaam. De visjes die op de kant worden gegooid zijn misschien enkele dagen een gemakkelijke voedselbron. Maar de ingreep op zich heeft grote gevolgen voor de voedselketen.

Het zijn vaak juist de samenhangen waar de problemen door ontstaan. En begrenzingen van ecosystemen bestaan eigenlijk alleen maar op papier.

Gebieden met een schijnbaar lage diversiteit en binnen de definitie dus een lage natuurwaarde kunnen van groot belang zijn om de diversiteit in aangrenzende gebieden in stand te houden. Natuurgebieden zijn geen eilanden in de figuurlijke zin van het woord.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

markmeijrink

#31
CiteerHet zal altijd zo blijven dat bepaalde organismen zeldzamer zijn dan anderen.

Het is wel vaak zo dat als kritische soorten zich in een gebied kunnen handhaven, 'algemenere' soorten hiervan ook profiteren, tenzij de zeldzame soort een echte specialist is en alleen in extreme milieuomstandigheden voorkomt.

CiteerGebieden met een schijnbaar lage diversiteit en binnen de definitie dus een lage natuurwaarde kunnen van groot belang zijn om de diversiteit in aangrenzende gebieden in stand te houden. Natuurgebieden zijn geen eilanden in de figuurlijke zin van het woord.

Als er genetische uitwisseling mogelijk is dan zijn de gebieden geen eilanden meer. Volgens mij is er tegenwoordig al sprake van wat jij schetst wim. Een soort van buffergebieden rondom kerngebieden. En dan in ruime zin. Vaak om vermesting tegen te gaan.

M.v.gr. Mark

Windekind

CiteerToch moeten we enigszins voorzichtig zijn met de stelling dat gebieden met "lage natuurwaarden" verder niet interessant zijn, vooral als we naar het criterium zeldzaamheid kijken.

Het zal altijd zo blijven dat bepaalde organismen zeldzamer zijn dan anderen.

Toen ik ongeveer 15 jaar geleden onderzoek deed naar de ijsvogel was het nog een rode lijst soort. De ijsvogel is van de lijst af, de huismus staat er op.

Bovendien is het zo dat de manier waarop met niet zeldzame dieren wordt omgegaan vaak van grote invloed is op zeldzame dieren.

De vraag was ;"hoe bepaal je de hoogte van de natuurwaarde".

Een gebied met een hoge natuurwaarde heeft per definitie een hogere natuurwaarde dan een gebied met een lage natuurwaarde.  <_<

Een aantal criteria hebben we daarvoor aangedragen, zoals zeldzaamheid en biodiversiteit.

Jouw voorbeeld geeft eigenlijk niets anders weer dan dat de natuurwaarde kan veranderen in de loop der tijd en dat een waardevolle situatie door ontwikkelingen minder waardevol kan worden en omgekeerd. Logisch.

Natuurlijk is wat je zegt waar, maar het snijdt in het kader van de definiëring van natuurwaarde geen hout.

En m.b.t de laatste alinea die ik citeerde; zeldzame/bedreigde dieren zijn in het algemeen (hoeft niet persé altijd) kritischer t.a.v. de bepalende milieufactoren dan algemene soorten. Dus in het algemeen stem je je maatregelen af op deze veeleisende soorten en niet op algemene soorten met een grote tolerante.

Maar misschien kan je je laatste alinea toelichten en begrijp ik hem niet helemaal.

Of bedoel je dat als ik b.v. in de weerribben een jaar al mijn  waterzuring (algemene soort) verwijder ik ook mijn grote vuurvlinder kwijt ben ?
dat klopt natuurlijk.

Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

wimtegels

CiteerOf bedoel je dat als ik b.v. in de weerribben een jaar al mijn  waterzuring (algemene soort) verwijder ik ook mijn grote vuurvlinder kwijt ben ?
dat klopt natuurlijk.
Nee, dat bedoel ik niet. En de opmerking dat natuurgebieden geen eilanden zijn bedoel ik in dit verband ook anders dan het schijnbaar begrepen wordt.

Veel organismen zijn voor hun levenscyclus afhankelijk van factoren die buiten de natuurgebieden plaats vinden.
Dit kunnen bijvoorbeeld foerageergebieden zijn. Zo ken ik bijvoorbeeld een aantal beken die je als je ze oppervlakkig zou bestuderen een lage natuurwaarde hebben. Weinig biodiversiteit, geen zeldzame soorten, genormaliseerd en gekanaliseerd.

Ze worden echter gevoed door twee soorten kwelwater. De diepere kwel zorgt in de winter voor een relatief hoge temperatuur en voorkomt dat de beken dichtvriezen, de oppervlakkige kwel zorgt er voor dat het water een samenstelling heeft dat er een populatie vis in blijft leven. Meer specifiek, de oppervlakkige kwel zorgt er voor dat de hoeveelheid ijzer in het water niet te hoog wordt.
Deze omstandigheden zorgen ervoor dat de beken in periodes van aanhoudende vorst een belangrijke foerageer plek zijn voor ijsvogels, reigers, roerdompen etc.

De beken met een schijnbaar lage natuurwaarde hebben een grote invloed op relatief zeldzame soorten die het grootste gedeelte van hun leven in gebieden met een hoge natuurwaarde leven.
Ingrepen in de beken hebben gevolgen voor de zeldzame soorten, in positieve of in negatieve zin en zijn daarmee van invloed op de natuurwaarde in de aangrenzende gebieden.

In mijn opinie zijn het vaak deze verbanden die te weinig onderkend worden. De relatief saaie beken spreken niet tot de verbeelding. Als ze niet naar voren komen in bepaling van natuurwaarde dan lopen we het risico een aantal sleutelfactoren voor kritische momenten, in dit geval aanhoudende vorst, te verliezen.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Windekind

Ik snap nu wat je bedoelt, Wim.
Ik denk overigens dat dit inderdaad wel in de natuurwaardebepaling naar voren zou moeten komen.

Een voorbeeld van mij:

Een zandverstuiving met stel even een lage natuurwaarde (lage bidiversiteit, weinig zz soorten) kan als infiltratiegebied door zijn lage verdamping van belang zijn voor de waarde in een kwelgebied.

Ok, zou je inderdaad wel moeten meenemen op de een of andere manier.


Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

wimtegels

Dat zouden we mee moeten nemen. Het probleem is dat er heel veel van deze verbanden kunnen zijn zonder dat we het weten. Onze ecologische kennis is vaak erg gebrekkig en er vindt te weinig onderzoek naar dit soort verbanden plaats.

Dit heeft volgens mij een enorme impact op ons natuurbeheer.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

markmeijrink

Ok bedankt voor je uitleg wim. Dus samegevat zou je kunnen stellen dat gebieden die al een hoge natuurwaarde hebben een nog hogere natuuwaarde krijgen als ze omringt worden door gebieden met een lagere natuurwaarde maar bv periodiek worden gebruikt als uitwijkplaats.

Mark

wimtegels

CiteerOk bedankt voor je uitleg wim. Dus samegevat zou je kunnen stellen dat gebieden die al een hoge natuurwaarde hebben een nog hogere natuuwaarde krijgen als ze omringt worden door gebieden met een lagere natuurwaarde maar bv periodiek worden gebruikt als uitwijkplaats.

Mark
Dat zou kunnen, maar andersom ook. De natuurwaarde in een gebied kan enorm kelderen als factoren uit omringende gebieden verdwijnen.

Ik gebruik wederom de ijsvogel als voorbeeld.
Alhoewel het niet onomstotelijk bewezen is leek de ijsvogel vroeg minder moeite te hebben met het overleven van strenge winters.
De Biesbos is nooit een belangrijk broedgebied voor de ijsvogel geweest. Als brak getijdengebied heeft het vroeger waarschijnlijk wel een grote rol gespeeld als overwinteringgebied.
Daarmee had de Biesbos een grote invloed op het voorkomen van de ijsvogel aan de beken in het zandgebied.

Begrenzingen van gebieden blijven discutabel. Sommige soorten zullen hun gehele levenscyclus binnen de begrenzingen van dat gebied hebben. Veel soorten hebben een veel groter leefgebied. Denk maar aan trekvogels. Je kunt alles doen aan hun broedgebied, maar gaat het tijdens de trek of in hun winterbiotoop fout dan gaat de populatie toch achteruit.

Als je op soortniveau denkt moet je altijd op zoek naar de meest beperkende factor. Dat heeft ook weer direct een link met de definitie natuurwaarde.
Je moet de rol van een gebied voor een soort in verband brengen met de hele levenscyclus van die soort. Dat betekent soms dat het meer rendement heeft als je buiten het gebied investeert. Je ziet het rendement dan toch binnen het gebied.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

markmeijrink

Ok ik snap wat je bedoeld. Maar dan ga je uit van soorten die aan de top of redelijk hoog in de voedselpiramide staan. Met als regel dat wanneer bv een roofvogel zich in een gebied vestigt en broed, foerageert etc. ook alle andere dieren uit deze piramide aanwezig zullen zijn.

En je gaat dan uit van mobiele soorten.

Verder wil ik naar voren brengen dat mi een hoge biodiversiteit in een gebied voor een groot deel bepaald wordt door een hoge diversiteit aan insect soorten. Simpelweg alleen al om het feit dat 70% van alle diersoorten op aarde insecten zijn en aan de basis staan van de voedselpiramide.

Mark

wimtegels

Dat geldt voor standvogels. Voor trekvogels is het verhaal weer heel anders.

Ik deel je mening over de rol van insecten in de voedselketen. Al denk ik dat de waarde van deze groep in de volgende trap in de voedselketen niet zozeer bepaals wordt door het aantal soorten insecten alswel door de totale biomassa van de aanwezige insecten.

Blijft natuurlijk het feit dat het aantal soorten insecten zelf wel een biodiversiteitswaarde hebben.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

g.j. keizer

De Nederlandse Mycologische Vereniging heeft op basis van jarenlang onderzoek richtlijnen voor het vaststellen van de mycologisch waarden van inheemse habitats of biotopen vastgesteld en de waardevolste gebieden in een rangorde van mycologische kroonjuwelen vastgelegd.
Zwamgroet,
Gerrit J. Keizer
www.soortenbank.nl
Paddenstoelen