Waar moet je heen met je waarneming: "geen of nauwelijks insecten waargenomen"?

Gestart door S.C.Sprong, juni 07, 2018, 11:56:58 AM

Vorige topic - Volgende topic

S.C.Sprong

Hallo,

ik ben nieuw op dit forum, alhoewel ik al een aantal jaren waarneming.nl regelmatig gebruik om mijn waarnemingen in te voeren. Ik ben actief in de topografische gebieden 28H, 29A, 29C en 34F, ruwweg het gebied tussen Haaksbergen, Oldenzaal en net over de Duitse grens. Noem het Oost-Twente.

Ik ben amateurwaarnemer, en dat wil ik graag zo blijven, hoewel ik vanwege mijn opleidingsachtergrond wel nauwkeurige schattingen en steekproeven kan uitvoeren. Ik kijk, zoals de meeste amateurs, vooral uit naar bijzondere en zeldzame soorten, maar ook naar het geheel, de _Gestalt_ van de natuur.

Sinds ik begon, medio jaren '90, zie ik de soortendiversiteit in Oost-Twente gestaag afnemen. Kon ik in 1995 nog nog glimwormen en kamsalamanders op en rondom de UT Campus vangen, is dat anno 2018 ondenkbaar.

Dit jaar ben ik vanaf april bezig met steekproeven naar de 'gewone' soorten insecten en spinachtigen, en het resultaat is schrikbarend.

Kilometer na kilometer, van natuurgebied tot berm tot braakliggend terrein, het resultaat is hetzelfde: er zijn niet of nauwelijks insecten waarneembaar. Dit betekent dus ook nauwelijks insectenetende vogels, roofvogels, egels, enzovoort. Er zijn een aantal gepamperde toplocaties waar dit niet het geval is, zoals Springendal bij Ootmarsum en de Duivelshof bij Losser, maar ik kijk naar de hele streek.

Ik heb het over alle soorten insecten en ontwikkelingsstadia: geen wolken dansmuggen, geen vliegen anders dan vleesvliegen, geen bijen, geen hommels, geen dagvlinders, geen motten, geen sprinkhanen, geen kevers, wantsen, spinnen, zelfs geen steekmuggen. Geen eitjes, geen rupsen, geen cocons. Wel bescheiden aantallen meerjarige insecten als bijvoorbeeld libellen en meikevers. Natuurlijk, je ziet her en der witjes en 1(!) lieveheersbeestje, gammauil of bont zandoogje rondvliegen, maar geen tientallen tegelijk, zoals 10 jaar geleden normaal was.

Ik weet heel goed dat de meeste dieren en insecten zich verborgen houden, en dat je daarom je waarnemingen moet extrapoleren. Maar alles wat ik opsom kom je normaliter overal tegen, en is zo alledaags dat je er niet op let, en nu zijn ze er gewoon _niet_.

De plantengroei is wel perfect. Er is nauwelijks vraat, wat ook een sterke aanwijzing is dat er nauwelijks insecten zijn. Maar de plantengroei is ook eenzijdig: de windbloeiers zoals inheemse grassen en composieten hebben de overhand (natuurlijk afgezien van de landbouwgewassen en de tuinplanten). Ironischerwijs betekent dit ook dat de inheemse orchideeen het goed doen; zelden zoveel riet- en gevlekte orchissen gezien als dit jaar.

De beperking van mijn steekproeven is dat ik natuurgebieden nauwelijks betreed. Het is deze maanden weer eens kurkdroog en ik wil geen sporen achterlaten. Maar als ik het zoveelste met paarsbruin gras overwoekerde terrein zie wat vroeger zand, heide of vloeiweide was, weet ik vanuit mijn ervaring genoeg.

Een andere beperking is de attitude van waarneming.nl en professionele biologen. Die zijn geinteresseerd in nauwkeurige determinaties, en hebben niets aan 'dansmuggen'. Enerzijds volkomen terecht, maar daardoor kan niet worden gemeld dat ze er _niet_ zijn, in tegenstelling tot vorige jaren.

Ik maak mij grote zorgen. Oost-Twente is redelijk dunbevolkt en heeft geen zware industrie en geen intensieve landbouw- of veeteelt. Wel is de natuur enorm versnipperd, maar dat zou voor de aanwezigheid van de 'gewone' insecten niet uit moeten maken. Het enige wat ik mij kan bedenken is dat dit het resultaat is van jarenlange overbemesting, en verdroging door een combinatie van jaren van weinig regenval en het kunstmatig laaghouden van de grondwaterstand. (Blijkbaar is een overmaat aan stikstofverbindingen heel slecht voor de ontwikkeling van insecten.)

Ik kan dus niet tellen wat er niet is en waar voorheen ook door mij nauwelijks aandacht aan werd besteed en ik kan het niet melden. Maar als ik het bij het rechte eind heb, wat ik niet hoop, stort hier volgend jaar het wilde ecosysteem in, want eenjarige insecten en eenjarige planten die door insecten worden bestoven, zullen dan zijn verdwenen.

Vandaar mijn dringende vraag: waar moet ik heen met zo'n waarneming? En kan er niet een multidisciplinaire werkgroep hier een weekje rondlopen, en ook bodemmonsters nemen?

marcel234

Citaat van: S.C.Sprong op juni 07, 2018, 11:56:58 AM
Een andere beperking is de attitude van waarneming.nl en professionele biologen. Die zijn geinteresseerd in nauwkeurige determinaties, en hebben niets aan 'dansmuggen'. Enerzijds volkomen terecht, maar daardoor kan niet worden gemeld dat ze er _niet_ zijn, in tegenstelling tot vorige jaren.
Ik zou zelf denken aan nulmetingen in combinatie met een transect. https://waarneming.nl/download/Transectmonitoring.pdf