Laat SBB jonge ganzen verhongeren

Gestart door grutto, januari 30, 2008, 11:23:50 AM

Vorige topic - Volgende topic

grutto


Als ik het onderstaande artikel lees is mijn gedachte dat de jonge ganzen gewoon dood gaan van de honger. De overvloed aan nesten in het Natuurgebied de Deelen zullen gewoon uitkomen. Maar eten kunnen de ganzen op enig moment niet meer als ze naar het gras willen.
Aan de andere kant is dat gebied zo groot en het aanpassingsvermogen van de gans is ook enorm dus zullen ze wel ergens anders naartoe zwemmen.

Mn gevoel zegt dat dit een niet diervriendelijk oplossing is.

Hier het artikel:



Hek om Deelen voor ganzenbeheer

Gepubliceerd op 28 januari 2008, 13:00
Laatst bijgewerkt op 28 januari 2008, 15:06
Foto LC/Catrinus van der Veen ALDEBOARN -

Er komt zeer waarschijnlijk een hek om de Deelen om grauwe ganzen met hun jongen in het voorjaar in het natuurgebied te houden. Zo richten ze geen schade aan in het omringende boerenland.

Bovendien wordt de overlevingskans van de kuikens aanmerkelijk geringer, doordat ze genoegen moeten nemen met minder voedselrijk gras, met uiteindelijk een kleinere populatie als gevolg.

Om driekwart van het 500 hectare grote natuurgebied komt een hekwerk van zo'n halve meter hoog. Het gaat om een gezamenlijk project van de provincie Fryslân, natuurbeschermers en boeren. Als de financiële steun van de provincie binnenkort rond komt, wordt de afscheiding nog voor het komende broedseizoen geplaatst.

Het hek hoeft maar een halve meter hoog te zijn, volgens Berend Voslamber van Sovon Vogelonderzoek. De kuikens komen er niet overheen, maar voor reeën en hazen die het natuurgebied uit willen, is het geen onneembaar obstakel. In de zomer wordt onderzocht of er wel andere dieren stranden.
Groet
Tjeerd

wimtegels

Voedselaanbod is een van de belangrijkste beperkende factoren voor een soort. Ook in volledig natuurlijke omstandigheden. Of dit diervriendelijk is? Mijn waarnemingen in de natuur hebben me laten ontdeken dat de natuur absoluut niet diervriendelijk is. Vreten en gevreten worden is het devies. Dit was aanvankelijk een zeer pijnlijke ervaring voor mij. Wat heb ik daar van geleerd? Probeer de natuur niet te romantiseren. En vooral: hou dit in gedachte als je over beheersmaatregelen nadenkt.

Hiermee wil ik niet zeggen dat de oplossing van SBB daarom een goede is. Het is natuurlijk een beetje vreemd om kunstmatige grenzen te maken die wel werken voor de kindjes maar niet voor de ouders........

Met vriendelijke groet,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

grutto

#2
Ja en die grenzen zijn er plotseling decennia lang kon de populatie groeien en van het ene op het andere moment lijkt daar een hek te komen. Voor een wetenschapper wellicht "natuurlijk" echter voor mij een aantasting van de intrinsieke waarde van het dier.

Groet,

grutto
Groet
Tjeerd

grunsven

Er zijn drie opties:
-je doet niks en laat de ganzen alles opeten
-je schiet de ganzen af
-je plaatst een hek

Het utopische idee dat je niks mag doen lijkt me niet echt haalbaar. Bovendien zal het aantal lgrauwe ganzen dan toenemen tot er weer voedselgebrek is.

Persoonlijk vind ik het een prima oplossing, het geeft veel minder verstoring dan het afschieten of schudden van eieren.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

wimtegels

Hoi Doublet,

Als ing natuur- en landschapsbeheer mag of moet ik me misschien wel wetenschapper noemen.

Voor zover dat al zo is ben ik in ieder geval een wetenschapper die elk hek onnatuurlijk vind. Net zo goed als de deltawerken en de afsluitdijk.

Ik heb wel eens geopperd dat de beste vorm van natuurbeheer in Nederland het opblazen van alle dammen en dijken zou zijn. In ieder geval kregen we dan de natuurlijke grondslagen van ons oorspronkelijke natuur terug. Ik heb overigens geen enkele plannen in die richting hoor. Het doel van deze stelling is meer de beperkingen waar we in ons overvolle grotendeels kunstmatige landje tegen aan lopen te illustreren.

In praktijk zijn we vaak, zo niet altijd, gedwongen tot compromissen. Deze kunnen uiterst pijnlijk zijn.

De ganzen hebben mijns inziens, net als ieder ander levend wezen een intrensieke waarde. De intrinsieke waarde van de mensen komt vaak in conflict met de intrinsieke waarde van het dier. Hoe ver mag onze invloed op de levende wezens die ons leefgebied delen gaan. Hoe vergelijken we agrarische belangen met de intrinsieke waarde van dieren en planten?

Ik hou me al vele jaren met dit vraagstuk bezig. En misschien moet ik me als wetenschapper wel schamen, ik weet het antwoord niet! Wel weet ik als ecoloog dat de hongerdood, hoe verschrikkelijk ook, een heel natuurlijk gegeven is.
Eieren schudden kan natuurlijk ook, maar leidt tot een totaal andere selectie.

Struggle for life, survival of the fittest

(by the way, the fittest is de best passende, niet de sterkste.........)

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

grutto

CiteerHoi Doublet,

Wel weet ik als ecoloog dat de hongerdood, hoe verschrikkelijk ook, een heel natuurlijk gegeven is.
Eieren schudden kan natuurlijk ook, maar leidt tot een totaal andere selectie.

Struggle for life, survival of the fittest

(by the way, the fittest is de best passende, niet de sterkste.........)

Groetjes,

Wim


Men neemt een aantal dieren die we kwijt willen. Nou de oplossing is makkelijk gewoon in een hok stoppen en dan gaan ze op een "natuurlijk" manier dood.

Wat dan van het volgende incident waar de AID procesverbaal tegen op heeft gemaakt en wat zijn dan de verschillen met de ganzen ? Deze boer laat de natuur ook gewoon zn gang gaan toch !


Veestapel opnieuw in beslag genomen
05-12-2007

Tijdens een controle van een rundveebedrijf in Zuid-Holland trof de Algemene Inspectiedienst (AID) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een ernstige situatie van dierverwaarlozing aan. De runderen stonden in een dikke laag mest, kregen onvoldoende verzorging, te weinig voer dat ook nog van slechte kwaliteit was. Verder troffen de controleurs negen kadavers aan van zowel runderen als schapen. Alle runderen op het bedrijf zijn direct in beslag genomen. De veehouder ging eerder dit jaar ook al in de fout.

De veehouder heeft al jaren de aandacht van de AID. In april van dit jaar nam de AID 68 runderen van dezelfde veehouder in beslag. Deze kreeg hij echter in juni na een uitspraak van de rechter, weer terug. Tijdens controles is herhaaldelijk aangegeven dat de situatie moest verbeteren. Bij de controle op 3 december bleek de situatie op het bedrijf nog erbarmelijker dan voorheen.

Controleurs van de AID, milieupolitie en een dierenarts troffen sterk vermagerde en stervende dieren en ook een aantal kadavers aan. De runderen hadden onvoldoende water en voer tot hun beschikking. Ook ontbrak het de dieren aan een schone en droge ligplaats. Daarop zijn in overleg met de officier van justitie alle 165 runderen in beslag genomen. Zes dieren waren niet meer te redden en zijn ter plekke geëuthanaseerd, de rest is ondergebracht op een opvangadres. Tegen de veehouder is opnieuw proces-verbaal opgemaakt voor overtreding van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren.






Groet
Tjeerd

grunsven

Koeien zijn gehouden dieren. Dan heb je zorgplicht.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

grutto

#7
CiteerKoeien zijn gehouden dieren. Dan heb je zorgplicht.

JA JA en als je beschermde inheemse dieren afsluit/ opsluit heb je geen zorgplicht
dat is natuurlijk zeker !!!!


Groet,

grutto
Groet
Tjeerd

wimtegels

De gevolgen van het tijdelijk opsluiten van de jongen leidt alleen dan tot verhongeren als er niet voldoende voedsel is voor de jongen totdat ze kunnen vliegen.
Is dat voedsel er wel dan is het gevolg dat de ganzen gedurende de eerste tijd op een bepaalde door SBB gewenste plek houden. Het is dan ook maar een tijdelijke oplossing. Want zo snel als de jongen vliegvlug zijn kunnen ze toch weer schade aanbrengen in agrarische gebieden.
Maar misschien springt wel een vos over het gaas.........

Misschien moeten we SBB gewoon om opheldering vragen over het totale project zodat we alle aspecten van het project in onze discussie kunnen betrekken.

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Leon Olsthoorn

Ik wil toch wel even reageren op de mensen die zeggen dat dit "natuurlijk" is. Dat dieren sterven omdat er niet genoeg voedsel is, is natuurlijk, maar in dit geval is er wel voldoende voedsel, maar verhindert staatsbosbeheer dat ze hier bij kunnen komen. En dat is dan weer niet natuurlijk.
Jag gillar blommor, jag gillar träd, jag gillar naturen som den är!

wimtegels

Ik ben een van diegenen die duidelijk stelt dat hongerdood, hoe verschrikkelijk ook, heel veel voorkomt in de natuur.

Dat wil niet zeggen dat ik van mening bent dat je dieren zondr meer mag laten verhongeren. Het enige wat ik probeer duidelijk te maken is het volgende:
Als je kiest voor natuurlijke systemen zul je de hongerdood als een gegeven moeten beschouwen.

Zoals ik al stelde kan ik nog niet echt een standpunt aannemen aangaande deze ganzen. Misschien kan ik dat nooit. Maar ik zal dan in ieder geval het hele plan moeten bestuderen. En daar heb ik meer voor nodig als een krantenbericht. De krant geeft altijd maar een beperkt gedeelte van de werkelijkheid weer.

De discussie hier bevat behoorlijk wat beschuldigingen richting SBB

Misschien moeten we SBB echt benaderen en hun in de gelenheid stellen te reageren op deze zaak. Het principe van hoor en wederhoor.

Bij deze wil ik dus vragen of Grutto dat als degeen die deze discussie is gestart wil doen. (SBB om commentaar vragen bedoel ik) Heb je daar geen zin in, dan wil ik dat ook wel doen.

Ik hoor het wel,

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

wimtegels

Citeer



Hek om Deelen voor ganzenbeheer

Gepubliceerd op 28 januari 2008, 13:00
Laatst bijgewerkt op 28 januari 2008, 15:06
Foto LC/Catrinus van der Veen ALDEBOARN -

Er komt zeer waarschijnlijk een hek om de Deelen om grauwe ganzen met hun jongen in het voorjaar in het natuurgebied te houden. Zo richten ze geen schade aan in het omringende boerenland.

Bovendien wordt de overlevingskans van de kuikens aanmerkelijk geringer, doordat ze genoegen moeten nemen met minder voedselrijk gras, met uiteindelijk een kleinere populatie als gevolg.

Om driekwart van het 500 hectare grote natuurgebied komt een hekwerk van zo'n halve meter hoog. Het gaat om een gezamenlijk project van de provincie Fryslân, natuurbeschermers en boeren. Als de financiële steun van de provincie binnenkort rond komt, wordt de afscheiding nog voor het komende broedseizoen geplaatst.


Wat zijn we toch allemaal slordig. Zitten we hier te praten over het thema "Laat SBB jonge ganzen verhongeren" Het is in ieder geval niet SBB alleen. Zoals al uit het artikel blijkt zijn ook de provincie en boeren verantwoordelijk voor het project.

Ik word steeds benieuwder naar een reactie van een van de uitvoerders of verantwoordelijke voor dit project.

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

grutto

Ik heb aan het eind van de middag even met noord gebeld. Veel wijzer wordt je niet kreeg de indruk dat ze denken als we aan al die "kletspraat" op internet moeten gaan reageren is het einde zoek.
Deze site lijkt me toch wel enige autoriteit te hebben, echter deze kan ik niet vertegenwoordigen. Wellicht heeft een andere een betere ingang.


Groet,

Grutto
Groet
Tjeerd

wimtegels

Ik heb een mai met de volgende inhoud naar SBB gestuurd. Ik verwacht wel een antwoord te krijgen. Anders vraag ik de informatie op basis van de wet openbaar bestuur op bij provincie Friesland. Maar dat zal niet nodig zij denk ik.

Met vriendlijke groet,

Wim

L.S.

Als ing Natuur- en Landschapsbeheer neem ik onder andere deel aan discussies op de u waarschijnlijk bekende site waarneming.nl

Eén van de topics waar we nu over discussiëren is uw plan om rond de Deelen 50 cm gaas te plaatsen om de jonge ganzen in het gebied te houden.
Het doel zou zijn landbouwschade te beperken en de populatie grauwe ganzen minder te laten groeien.
Het feit dat de jonge ganzen minder overlevingskansen hebben omdat er kwalitatief minder voedsel ter beschikking hebben wordt door sommige deelnemers als problematisch gezien.
Dit kan geïnterpreteerd worden als de hongerdood ten gevolge van opsluiting.

Ik acht het zeer belangrijk dat de maatschappelijke discussie over moeilijke kwesties als deze gevoerd wordt. Het vergroot de betrokkenheid bij de natuur. Discussies dragen bij aan gefundeerde meningsvorming.

Derhalve wil ik u als mede verantwoordelijke organisatie de volgende vragen stellen.

1. Kunt u een indicatie geven van de omvang van de landbouwschade die ontstaat door de grauwe ganzen?

2. Bent u van mening dat de grauwe ganzenpopulatie in Nederland een maximaal aanvaardbaar niveau heeft bereikt?

3. Heeft u bij de studie naar de mogelijkheden om schade en populatie te beheersen ook naar andere mogelijkheden gekeken, bijvoorbeeld het schudden of rapen van eieren?

4. Hoe verwacht u dat de jonge ganzen sterven; sterven ze echt een hongerdood, of worden ze meer vatbaar voor ziekten ten gevolge van het kwalitatief minder voedsel?

5. Is er een openbare beleidsnota, of andere openbare stukken aangaande deze maatregel die als basis kunnen dienen voor de door mij aangehaalde discussie? Zo ja, hoe kunnen we aan deze stukken komen? Kunt u ze met uw antwoord mee mailen?


Er op vertrouwende dat u deze informatie ter beschikking wilt stellen aan een groep van mensen die zich serieus met vraagstukken omtrent de Nederlandse natuur bezig houdt zie ik uw antwoord met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Ing W.H.M. Tegels
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

tekenaar

#14
Is het werkelijk minder zielig om een bevrucht ei te doden (door schudden) dan om de kans dat jonge ganzen overleven te verkleinen (waarbij je kunt verwachten dat natuurlijke selectie optreed: de dominante/meest gezonde/sterkste- ouderparen bezetten de beste opgroeiplaatsen waardoor hun jongen de meeste overlevingskans hebben)?

In de natuurlijke broedgebieden is er geen onbeperkt voedselaanbod (zie b.v. de situatie van brandganzen op Spitsbergen, waar ze leven van grassprietjes die ze tussen pakketen mos vandaan peuteren) en is voedselaanbod de belangrijkste aantalsregulerende factor (= een deel van de jongen heeft niet voldoende voedsel, verzwakt en valt daardoor ten prooi aan roofdieren. De kans dat ze een hongerdood sterven is gering: lang daarvoor zijn ze al opgegeten).

Het voedselaanbod op intensieve weilanden is een onnatuurlijke situatie. Voor de ganzen wordt de situatie natuurlijker wanneer ze daar niet bij kunnen.

En de maatschappelijke vraag: hoeveel schadevergoeding (voor landbouwers) willen we opbrengen met z'n allen?

Ik zie dit veel liever als dat ze in andere jaargetijden gaan schieten.

p.s. dit zij kosten van een ge-herintroduceerde soort...
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

grunsven

Voor het schudden van eieren moet je naar de nesten toe. Dit betekend dat je een moerasgebied uit moet kammen met alle gevolgen van dien voor de andere broedende vogels.

Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

wimtegels

CiteerIs het werkelijk minder zielig om een bevrucht ei te doden (door schudden) dan om de kans dat jonge ganzen overleven te verkleinen (waarbij je kunt verwachten dat natuurlijke selectie optreed: de dominante/meest gezonde/sterkste- ouderparen bezetten de beste opgroeiplaatsen waardoor hun jongen de meeste overlevingskans hebben)?
Citeer

Het woord zielig heeft heel weinig betekenis in natuurbeheer. Het is een heel begrijpelijke menselijke emotie. Een emotie ook waar we heel vaak last van hebben als we nadenken over echte natuurlijke processen.

Als ik aan SBB vraag of ze andere maatregelen, zoals het schudden van de eieren, hebben overwogen, betekent dat niet dat ik daar voorstander van ben.

Wat ik echt zielig vind is dat het minder bejagen van de gans als gevolg heeft dat we in of rondom de broedgebieden moeten gaan rommelen. Dit impliceert dat we nog verschrikkelijk ver van echte natuur afstaan.

We zouden de aantalsontwikkeling van de grauwe gans eens goed moeten bestuderen evenals natuurlijke predatie. Moet deze predatie zich nog aanpassen aan het grotere aantal ganzen? Welke soorten predateren en hebben we nog alle oorspronkelijke predators?

Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

grutto

CiteerHet voedselaanbod op intensieve weilanden is een onnatuurlijke situatie. Voor de ganzen wordt de situatie natuurlijker wanneer ze daar niet bij kunnen.


Die weilanden zijn daar al ± een eeuw wellicht nog langer.  En ja het is cultuurgrond maar door het lange bestaan een wezenlijk onderdeel uitmaken van de natuur.
Het broedsucces is er al een erg lange periode hoog.
Het nu plotseling afsluiten van voedsel gebieden vind ik niets met "natuur" te maken hebben. Ook wordt de dieren de mogelijk ontnomen te anticiperen op een plotseling te kort aan voer omdat ze "opgesloten" zitten. Dit is ook beslist niet "natuurlijk".
De effecten van het hekwerk wat plotseling aanwezig is op andere populaties is ook niet bekend.

Het wegvangen van een bepaald deel van de populatie zou toch veel juister zijn.

Groet,

Grutto


Groet
Tjeerd

wimtegels

Ik kan me nog niet meteen een oordeel vellen wat juist is. Ik weet niet hoe het in het Noorden van het land is, maar bij ons groeit de populatie wilde ganzen explosief.

Wat vaak vergeten wordt is dat de ganzen belangrijke natuurlijke grazers zijn. De begrazing kan in natuurgebieden zeer gewenst zijn. Vaak hebben ze toch een voorkeur voor het malsere gras in de boeren weilanden en voor wintertarwe.

Het opsluiten van de jonge ganzen heeft niet alleen een effect op de ganzen, maar er eens ook een effect op het gebied te verwachten.

Door het uitzwermen van de ganzen tijdelijk te verminderen wordt de begrazingsdruk binnen het gebied veel groter. Eigenlijk forceer je een onnatuurlijke overbegrazing.

Wat daarvan de effecten zijn kan ik van hier uit niet inschatten.

Heb overigens vandaag een email gehad van het hoofdkantoor van SBB dat mijn email voor beantwoording doorgestuurd is naar de gebiedsopzichter.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

grutto

CiteerDe begrazing kan in natuurgebieden zeer gewenst zijn.

Ganzen grazen niet op de terreinen van TBO´s.  Indien er boerenland wordt aangekocht of in de meeste gevallen gratis verkregen stop elke vorm van gebruik/ onderhoud. Gevolg verschraling en verruiging wat in combinatie met ontgronding (maken van plassen) alleen voor extra nest gelegenheid zorg draagt voor ganzen.

Ik zeg beslist niet dat ik daar tegen ben maar volgens mij is dat een feit.

Bij de Deelen is de overgang erg extreem. De petgaten grenzen eigenlijk pal tegen het boerenland. Alleen aan de west kant is wat SBB eigendom maar verhoudingsgewijs is dat maar een klein stukje. Ik ben overigens benieuwd of deze kleine SBB graslanden in of buiten het hekwerk vallen in het plan.

Groet,

Grutto


Groet
Tjeerd

wimtegels

CiteerIk heb een mail met de volgende inhoud naar SBB gestuurd. Ik verwacht wel een antwoord te krijgen. Anders vraag ik de informatie op basis van de wet openbaar bestuur op bij provincie Friesland. Maar dat zal niet nodig zij denk ik.

Met vriendlijke groet,

Wim

Vandaag kreegg ik het onderstaande bericht van SBB:

geachte heer Tegels,

Uw vragen over het project in de Deelen zijn bij mij binnen gekomen.
Wegens drukte zijn de antwoorden nog niet compleet.
In de loop van volgende week krijgt u antwoord op uw vragen.

met vr. groet

Sjoerd Bakker
boswachter inventarisatie & monitoring Staatsbosbeheer
regio Noord district Land van de Elfsteden
de Houtwal 2 Oudemirdum


Ik hou jullie op de hoogte
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

wimtegels

En het antwoord van SBB is nu binnen hieronder de volledige tekst:


1 De vergoede landbouwschade bedraagt de afgelopen jaren rond de 30.000 euro per jaar.
De werkelijke schade qua grasopbrengst is mogelijk (veel?) hoger.

2 De grauwe ganzenpopulatie heeft uit ecologisch oogpunt het maximaal niveau nog niet bereikt.
Over het maximaal aanvaardbare niveau kan vanuit velerlei oogpunten een (subjectieve) uitspraak worden gedaan, dit is mede sterk afhankelijk van het betreffende gebied.
Vanwege de landbouwschade aan de in en rond de Deelen liggende landbouwbedrijven, vaak  pal aan de grens van het natuurgebied, vinden wij dat het niveau niet hoger hoeft. De ervaring leert overigens dat in recent gekoloniseerde gebieden er eerst een snelle groei is van het aantal broedende ganzen en dat er vervolgens een afvlakking optreedt en het aantal broedparen zich tenslotte op een lager peil handhaaft.

3 Er zijn zeker andere mogelijkheden in overweging genomen, maar die zijn geen van alle effectief en of wenselijk vanuit het oogpunt van een goed en realistisch natuurbeheer. Het schudden van eieren heeft alleen zin in kleine afgebakende gebieden en is in een groot uitgestrekt gebied als de Deelen onmogelijk. Onderzoek heeft bovendien uitgewezen dat, ook al worden bijna alle eieren geschud, het effect op populatie-niveau nihil is.

4 De jonge grauwe ganzen zullen zeker de hongerdood niet sterven. Onder natuurlijke omstandigheden worden   lang niet alle jongen vliegvlug door een scala aan natuurlijke oorzaken zoals predatie, ziektes, wormen, weersomstandigheden enz. De verwachting en de indruk is dat de jongen in geval van het geplaatste   raster onder meer natuurlijke omstandigheden opgroeien. Het zeer hoogwaardige en eiwitrijke gras op het boerenland is minder natuurlijk dan de vegetatie in de Deelen. Bovendien komen er ook in het natuurgebied de Deelen de nodige graslanden, grasstroken en grazige vegetaties voor waar de jonge ganzen volop van kunnen profiteren.  De verwachting is wel dat door het tengevolge van het raster niet te bereiken eiwitrijke gras het aantal vliegvlugge grauwe ganzen wat af zou kunnen nemen. De praktijk zal dit echter nog maar moeten wijzen. Vergeet niet dat er ook nu al per jaar honderden jonge grauwe ganzen op wat voor manier dan ook verdwijnen. Dit aantal zal door de plaatsing van het raster hoger worden en meer op een natuurlijk niveau komen te liggen.

5 De volgende nota geeft veel informatie over beleid van het Min. van LNV:
Handreiking voor beleid t.a.v. overzomerende ganzen (sept. 2007)  Min. LNV

Onderzoek door SOVON aan overzomerende ganzen:  
Overzomerende ganzen Ond 2006-02  Overzomerende ganzen in Nederland: grenzen aan de groei? http://www.sovon.nl/default.asp?id=135

Onderzoek Texel:
Hondshorst L. & Voorbergen A. 2005. (http://www.sovon.nl/pdf/grauwe_ganzen_op_texel.pdf). De invloed van aantalreducerende maatregelen, broedhabitat en natuurlijke verliesoorzaken op het uitkomstsucces & de invloed van opgroeihabitat op de jongenoverleving. Afstudeerverslag Hogeschool Larenstein, Velp.


namens de projectgroep 'proef grauwe ganzen de Deelen',  
met vr. groet
Sjoerd   Bakker  boswachter Staatsbosbeheer Regio Noord district Land van de Elfsteden.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels