geelbruin miertje

Gestart door wilde, november 24, 2017, 13:56:34 PM

Vorige topic - Volgende topic

wilde

Vandaag zat in mijn hal net na de voordeur een kleine geelbruine mier met een zeer smal borststuk. Misschien Lasius flavus werkster?
Het beest is 4,0 mm lang (zonder antennen) en heeft een klein schubje. Het is op veel foto's niet goed zichtbaar, want dan zit de bolling van het achterlijfbegin er overheen. De ogen zijn relatief klein. De kopbreedte is exact 1,0 mm, maar ik kan de tabel van Peter Boer niet toepassen door voor mij onverklaarbare afkortingen en dan loop ik dus vast in de tabel. Bij werksters Lasius flavus staat bijv. (zonder afkortingsspecificatie): [(ooglengte + oogbreedte): 2]. Ik heb geen idee wat dat betekent. Wat is 2? Een afmeting? Een verhoudingsgetal? Of betekent de dubbele punt misschien dat er iets door iets anders gedeeld moet worden?

Het wordt vervolgd met: KI = ca. 0,15. A1 : KI= ca. 0,84. Dat maakt het voor mij niet duidelijker. Misschien weet iemand wat daar bedoeld wordt? Achterin het boek wordt KL genoemd als koplengte, maar dan met 2 hoofdletters. Dat staat echter hier niet, dus het zal wat anders betekenen en kunstmatige inseminatie zal het niet zijn.

Het toepassen van de tabel is vanaf het begin voor mij erg moeilijk, eigenlijk niet doenlijk. Daarom heb ik geprobeerd bij de vermoedelijke naam Lasius flavus in de tabel terug te gaan en dan te kijken of ik kenmerken herken. Dat was ook geen optie waarmee ik verder kwam, omdat er veel door mij niet begrepen wordt.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

jck

Je zou het met de tabel hier kunnen proberen -

http://www.formicidae.be/

Die geeft geen Lasius flavus maar wel Cautolasius flavus - dezelfde soort?

James

Weia

Dat is dezelfde soort. Ik kom met de tabel van Peter Boer meteen bij de gele weidemier zonder een verhouding oid tegen te komen.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

Weia, dan met je toch in staat zijn geweest al die cryptische cijfers en aanduidingen te begrijpen.
Wat bedoelt de tabel dan bijv. met (ooglengte+oogbreedte:2) ?
En wat is KI met een getal ?
Ik heb werkelijk geen idee en kan er ook elders in het boek niets over vinden.

Het probleem van determinatietabellen is voor mij meestal van een andere aard. Dan gaat het dikwijls om bepaalde omschreven vormen, die bijv. wel of niet aanwezig zijn of een bepaalde beharing. Ik lees dat erg letterlijk en dan blijkt hoe moeilijk het is om een tabel te maken. De bijentabel van Hans Nieuwenhuijsen is zo'n voorbeeld. Ik heb Hans al diverse voorstellen gedaan om wijzigingen aan te brengen, omdat de omschrijving niet gehele dekking biedt. Die wijzigingen worden ook doorgevoerd. Bij deze mierentabel weet ik niet hoe ik moet beginnen, omdat ik essentiële keuzes niet kan maken vanwege door mij niet gegrepen omschrijvingen.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Ik neem tabellen niet altijd even serieus... Eerst worden hier een paar apart uitziende groepjes uitgesleuteld, met ingewikkelde kenmerken, maar ik kijk even naar een plaatje en dan zien ze er heel anders dan deze gele van jou. Vervolgens wat kenmerken die op je foto staan. Zo ging het snel.
Bij de tabel die ik zelf mee gemaakt heb (libellen) hebben we nauwkeurig de kleine kenmerken voor achterin de tabel bewaard. Kan je dan niet taxonomisch verantwoord splitsen, nou dan niet. Dat is wel de makke van veel tabellen, dat men de taxonomische boom wil volgen, terwijl je als leek alleen maar een naam wil vinden.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

#5
CiteerVervolgens wat kenmerken die op je foto staan. Zo ging het snel.
Dan kan je net zo goed gaan plaatjes kijken elders. Internet staat er vol mee. Dat wil ik nu juist niet. Ik wil met een tabel zeker vaststellen dat mijn insect een bepaalde soort betreft. Bij een vermoeden van de soort werk ik ook wel andersom (terug) en kijk dan welke eerdere omschrijvingen ook van toepassing moeten zijn. Ik heb een autistische inslag en dan is een zwart-wit omschrijving voor mij heel goed. Iets is wel of niet van toepassing? Dat moet ik dan wel kunnen begrijpen uit de omschrijving, maar deze tabel is voor mij daarin geheel ontoegankelijk helaas en dan kan ik er dus niets mee.

Als voorbeeld een omschrijving uit een andere tabel, die ik niet kan toepassen. Dat is de bijentabel, waarbij staat: 'onderzijde clypeus niet ingesneden'. Dat is in de tabel een tegenstelling tot 'clypeus boogvormig ingesneden'. Met een voor mij (om andere reden) al zekere soort loop ik dan vast, omdat die soort een licht hoekige insnijding op die plek heeft. Voor mij moet er dan staan 'Clypeus niet of weinig ingesneden'. In de mierentabel gaat het waarschijnlijk meestal over heel andere dingen, waar cijfers aan te pas komen. Dan wil ik dus weten wat de cijfers betekenen, want zonder die basiskennis kom ik niet verder.

Ik ben jurist en lees wetsartikelen ook heel zwart-wit. Zo is het ook bijna steeds bedoeld. Wat valt onder een bepaling en wat niet. Dat moet voor de lezer en toepasser duidelijk zijn. Toch is daar ook de rechterlijke interpretatie van belang, want niet alles kan 100% volledig worden omschreven.
Als er in determinatietabellen interpretatie nodig is moet dat er wel duidelijk in staan, want andere factoren als de tijdgeest en wisselende politieke opvattingen kunnen immers geen enkele invloed hebben.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Henk Soepenberg

Citaat van: wilde op november 24, 2017, 22:52:41 PM
Wat bedoelt de tabel dan bijv. met (ooglengte+oogbreedte:2) ?
En wat is KI met een getal ?
Ik heb werkelijk geen idee en kan er ook elders in het boek niets over vinden.

Albert, zie bijlage 5: Begrippenlijst en gebruikte afkortingen

KB  maximale kopbreedte, gemeten over en inclusief de ogen, indien dit het breedste deel van de kop is
KL  maximale koplengte: midden koprand tot midden onderkant kopschild
KI  kopindex (KL + KB) : 2

: betekent hier gedeeld door, neem ik aan.
Vriendelijke groeten,
Henk

wilde

OK, ik was beland op de laatste pagina: Legenda tekeningen en afkortingen. Het is dan wat verwarrend dat er elders kennelijk ook nog informatie is. Ook het gebruik van een dubbele punt als deelteken is niet handig als er in dezelfde tekst met hetzelfde teken iets anders wordt aangegeven. Een schuine streep als deelteken is duidelijker.
Dan begrijp ik de uitkomst van de deelsom nog steeds niet, want de ooglengte is groter dan de oogbreedte en moet dus een getal > 1 geven. Nu staat er 0,15 ????????
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

gbeersma

Ik weet hier niets van, maar als ik het goed lees moet je de maximale koplengte bij de maximale kopbreedte optellen en dan door 2 delen. Met andere woorden: het getal geeft het gemiddelde aan tussen koplengte en -breedte.
Vriendelijke groeten, Gerard Beersma

https://waarneming.nl/users/104779/photos/?

wilde

#9
De oogindex die ik heb bepaald is 1,45 (ooglengte/oogbreedte), zie onderstaande foto.
Als ik de ooglengte en -breedte optel en de som deel door 2 is de uitkomst 13,35. Dat lijkt niet erg nuttig en verder ook onbegrijpelijk, want dat zijn de werkelijk gemeten waardes op mijn beeldscherm. Dat is dus onzin want dat is geheel afhankelijk van de vergroting. Het behoort een verhoudingsgetal te zijn.
Dit soort hersenbrekers horen niet in een tabel thuis en het blijft dus geheel onduidelijk wat de aanduiding 'KI = ca. 0,15' betekent, want dat lijkt met het oog niets van doen te hebben.

De kopindex van mijn exemplaar (koplengte/kopbreedte) is 1,05 op mijn wijze berekend.
De werkelijke afmetingen in millimeters ken ik niet. Vanaf de bovenkant is de kop circa 1,0 mm breed. Koplengte en -breedte zouden volgens de rekenmethode van de mierentabel opgeteld moeten worden en de som door 2 gedeeld. Daar zal vermoedelijk een uitkomst zijn van ruim 1 (mm), maar in een tabel van een soort met zeer wisselende groottes is dat geen goede referentie. Daar heb je dus niets aan.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Henk Soepenberg

Een voorbeeld als dat mag:

kopbreedte 1 mm
koplengte   1 mm
KI (kopindex) is (koplengte + kopbreedte) : 2, dus (1 + 1) : 2 = 1

ooglengte  0,2 mm
oogbreedte 0,1 mm

[(ooglengte + oogbreedte): 2] : KI
[(0,2 + 0,1): 2] : 1 = 0,15

"Goede afbeeldingen en duidelijke beschrijvingen zijn voldoende voor een betrouwbare determinatie", schrijft Peter Boer trouwens. ( 2e druk, blz. 70)  ;)
Vriendelijke groeten,
Henk

gbeersma

Wat Albert bedoelt is dat hij de maat van de kop niet wil of kan meten, en omdat hij de maten op het scherm wil meten, kan hij dus alleen verhoudingen bepalen en geen werkelijke maten.
Vriendelijke groeten, Gerard Beersma

https://waarneming.nl/users/104779/photos/?

wilde

#12
CiteerWat Albert bedoelt is dat hij de maat van de kop niet wil of kan meten
Inderdaad, want het is voor de meesten niet mogelijk om op het beestje met een kopbreedte van ongeveer 1 mm in cijfers achter de komma te maat te nemen. Het is voor mij in elk geval zeer onhandig. Ik kan uitstekend de verhouding meten op het beeldscherm en ik heb een indicatie van de kopbreedte met een foto op millimeterpapier, maar het blijft een indicatie.

De kopindex zoals ik die zou bepalen is 1,05 (koplengte/kopbreedte), wat het ook waard mag zijn.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Die indexen sla ik even over ;-)
Je hebt een punt met die absolute uitspraken. Het is echter erg lastig om de volle variatie in tabellen mee te nemen. Aan het eind achteruit werken is dan inderdaad een goed idee.

Misschien heb je er iets aan als ik precies doorloop wat ik hier gedaan heb met de tabel. Ik neem aan dat je 'Mieren van de Benelux' uit 2010 gebruikt.
Bladzij 5 inhoudsopgave, naar werksters schubmieren (bladzij 122).
punt 1: plaatje Camponotus opzoeken, die is het helemaal niet. Zijn ook reusachtig. -> 2
punt 2: Plagiolpis is te klein. -> 6
punt 6: schub niet fors, de rest negeer ik ->25
punt 25: niet glanzend zwart -> 26
punt 26: kaaktasters staan gelukkig net op je foto, klein -> 34
punt 34: schub puntig -> 35
punt 35: lastig maar je foto van bovenaf laat verbreding van de schub zien -> 36
punt 36: oog niet zo klein, dus Lasius flavus

Overigens loop ik vaak vast met deze tabel...
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

Wat meten betreft: ik maak de foto's met maar 3 verschillende scherpstellingen en bij alledrie weet ik hoeveel pixels er in een millimeter gaan. Zo kan ik absolute metingen doen.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Henk Soepenberg

Citaat van: Weia op november 25, 2017, 14:27:52 PM
... weet ik hoeveel pixels er in een millimeter gaan. Zo kan ik absolute metingen doen.

Ja, zo doe ik het ook Weia.
Vriendelijke groeten,
Henk

wilde

#16
Citeer3 verschillende scherpstellingen en bij alledrie weet ik hoeveel pixels er in een millimeter gaan
Dat is een prima idee. Daar heb ik zelf nooit aan gedacht. Ik zal eens wat proefopnames op millimeterpapier maken met mijn 65mm lens bij verschillende diafragma's. Hier heeft dit item toch nog wat goeds opgeleverd.

Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Citaat van: wilde op november 25, 2017, 15:46:12 PM
proefopnames op millimeterpapier maken met mijn 65mm lens bij verschillende diafragma's.
Jij hebt die Canon 1-5x toch? Die heb ik nog niet doorgemeten bij 1x, 2x, 3x, 4x en 5x. Ik moet dan wel goed onthouden welke stand ik heb gebruikt...
Met mijn Sigma 150mm zijn het drie standen: 1:2, maximaal dwz 1:1, en maximaal plus converter. 105, 210 en 428 pixels per mm. Gewoon een lineaal gefotografeerd bij die vergrotingen. Diafragma enzo maakt niet uit.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

#18
Ja, ik gebruik voor de supermacro's de Canon 65mm die tot 5x (5 op 1) uittrek heeft.
In mijn vorige reactie gaf ik wat uitkomsten van meten en tellen, maar bij nader bekijken heb ik mij toch vergist.
Ik heb de berekening daar weer weggehaald om misverstanden te voorkomen.
Hieronder de nadere berekening. Ik denk dat die goed is.

Ik heb het op de breedte van het oog uitgeprobeerd. Dat heeft op mijn originele foto 92 pixels. Er gaan bij mijn macrolens bij 5 op 1 (max. uittrek) en het gebruikte diafragma (F5.6) 77 pixels per 0,1 mm.
Het oog is dus 92/77x 0,1 mm = 0,119 mm breed. De door mij vastgestelde oogindex was 1,45. De lengte van het oog is dus 1,45x 0,119 mm = 0,173 mm.
Op de wijze van de tabel geeft het een index van (0,119+0,173)/2 = 0,146 en dat moet dan vermoedelijk weer gedeeld worden door de kopindex. Die kopindex ken ik slechts bij benadering en dan denk ik ruim 1 (bijv. 1,05). Dus 0,146/1,05 geeft 0,14 en dat is dichtbij de waarde 0,15 van de tabel.

Voor het bepalen van de aantallen pixels heb ik millimeterpapier gefotografeerd en daarvan 1 mm² ruim uitgesneden (zie bijlage, die overigens niet verder bruikbaar is, want dat is een verkleining). Deze millimeter heb ik in 10 vlakken verdeeld en ik heb 1 vlak in de breedte exact geteld. Dat gaf 77 pixels.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

Ik heb nog even wat meer lens-standen uitgeprobeerd met het 65 mm-objectief.
Het diafragma maakt nauwelijks verschil, zoals je eerder ook al schreef, maar de balguittrek is de factor die het aantal pixels wijzigt.
Bij de stand 3x zijn er minder pixels per 0,1 mm, namelijk 49. Bij 5x ongeveer 77 en dat is dus ruim 50% meer. Ik kan dat niet verklaren en zou zonder het te hebben gemeten eerder verwacht hebben dat bij meer uittrek het aantal pixels daalt. Er valt nog steeds wat bij te leren.

Ik zal morgen ook nog eens kijken hoe dat is bij 1 op 1 (max. vergroting) bij de Canon 100 mm macro.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

gbeersma

Ik meet op dezelfde manier als jullie doen, al vergeet ik in het veld wel eens om mijn lens (die helaas niet zo mooi is als die van jullie) in de meest uitgetrokken stand te zetten, waardoor ik achteraf niet meer kan meten.

Het is natuurlijk fantastisch dat je op die manier achteraf een beest kunt meten. Maar voor iedereen die dit ook wil gaan doen: als je onderwerp, bijvoorbeeld de kop van de mier, niet exact recht voor de camera staat heeft al dat meten en rekenen geen enkele zin. Nog belangrijker, want voor alle foto's geldend is dat de liniaal die als basis gaat dienen exact loodrecht op de camera-as ligt als de foto gemaakt wordt.
Vriendelijke groeten, Gerard Beersma

https://waarneming.nl/users/104779/photos/?

wilde

Ik vergat nog te melden dat ik mijn opnames met de 65 mm macrolens maak met een full frame camera. Dat zal wel veel verschil uitmaken. Hoe het zal zijn met een kleinere sensor moet ik nog uitproberen. Ik gebruik de 100 mm meestal met een kleine sensorcamera Canon d7m2.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Citaat van: wilde op november 25, 2017, 22:17:49 PM
met een full frame camera. Dat zal wel veel verschil uitmaken.
Het gaat om de echte maat van de pixels, een full frame kan dan slechter uitpakken dan een kleinere sensor. Een van de voordelen van full frame is dat de pixels wat groter mogen zijn, wat bijvoorbeeld tot minder ruis leidt.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

Ik zal de 65mm uitproberen op mijn Canon 7dm2. Tevens zal ik daarop de 100mm (1 op 1) bekijken.
Ik zal nog melden wat de pixelaantallen zijn. Ik vraag mij af of de ISO-waarde nog verschil maakt.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Iso maakt niet uit, uitsluitend de vergrotingsfactor. Ik ben benieuwd naar je metingen!
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

#26
Bijgaand de uitslagen van de metingen. Kleine verschillen zijn mogelijk door afrondingen vooral door de opdeling van millimeters in tiende millimeters.
De verschillen zijn vermoedelijk erg klein en geven denk ik geen problemen met maten van objecten vast te stellen. Bij grotere beestjes , bijvoorbeeld van 3 mm, moet je wel flink wat pixels tellen.
Opvallend is dat de 65 mm lens in 1 op 1-stand ongeveer dezelfde aantallen pixels geeft als de 100 mm lens bij 1 op 1, zowel bij de Canon 5D als de 7D.

Zelf zal ik er niet zo veel gebruik van maken, want ik fotografeer kleine beestjes bijna steeds eerst op millimeterpapier. Dan is gemakkelijker de afmeting snel vast te stellen, maar het was een leuke en leerzame oefening.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Citaat van: wilde op november 26, 2017, 15:05:55 PM
Bij grotere beestjes , bijvoorbeeld van 3 mm, moet je wel flink wat pixels tellen.

Dat laat ik Photoshop doen!
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

Met welk gereedschap of welke optie kan je dan in Photoshop pixels tellen?
Ik gebruik Photoshop CS4.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Het maatlatje, dat zit in CS3 onder de eyedroppertool. Je kunt dan van punt naar punt een lijn trekken en in het 'info'window staat dan de lengte van de lijn. Met shift ingedrukt gaat de lijn altijd puur horizontaal of verticaal of onder 45 graden, kan ook handig zijn. Ook kun je zo'n lijn zetten en dan doe je uitklapscherm 'image' -> rotate -> arbitrary en dan wordt de foto gedraaid zodat die lijn horizontaal of verticaal wordt. Gebruik ik bijvoorbeeld om een vleugelfoto van een motmug precies goed te zetten. Erg fijne tool!
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0