Of het nou de echte escapes zijn of de nazaten ervan, beide zijn niet wild natuurlijk en gewoon nep. Kooivogels zijn vaak alleen maar gekortwiekt, dus na de rui kunnen die gewoon weer vliegen. Ze horen misschien wel geringd te zijn, maar zijn dat lang niet allemaal. Bovendien zijn die (plastic) ringen vaak zo slecht dat ze snel afvallen. Dus een vogel zonder ring zegt nog steeds helemaal niets. Het geeft een schijnzekerheid te denken dat als een vogel ongeringd is dat hij dan als wild te beschouwen is. Dat kun je wel afspreken, maar dat zegt natuurlijk niets over hoe het echt zit. Gewoon alle vogels waarvan de herkomst dubieus is (in ieder geval alle rare eenden) op een aparte lijst en alleen op de A-lijst als vaststaat dat een vogel wild is (bijvoorbeeld een geschoten eend met een Amerikaanse ring of een Canadese Gans of Sneeuwgans met een Amerikaanse halsband). Dan weet iedereen waar hij aan toe is en de lijst van wilde vogels wordt niet vervuild met allerhande "troep".
Leuk weer een discussie over de A t/m D categorie. Ik zou zeggen lees het CDNA-handboek er eens op na
http://www.dutchbirding.nl/content/cdna/handboek.pdf. Pagina 10 en verder:
2.10 Categorieën[/i][/font]
In de meeste landen van Europa worden categorieën onderscheiden waar soorten of gevallen van soorten worden ingedeeld. Oreel (in Dutch Birding 2: 47, 1980) heeft een voorstel gemaakt om soorten op de Nederlandse Lijst in dergelijke categorieën te delen. Tijdens de revisie van de Nederlandse Lijst over de periode 1800-1979 en daarna is echter nooit meer een serieuze poging ondernomen deze indeling voort te zetten. De categorieën worden hieronder besproken.
Categorie A houdt die gevallen in van soorten waarvan wordt aangenomen dat ze in wilde staat, zonder hulp van de mens in Nederland voorkomen of ooit terecht zijn gekomen. Deze categorie omvat de broedvogels, regelmatige en onregelmatige doortrekkers, zomergasten, wintergasten en dwaalgasten. Dit is de Nederlandse lijst die op 1 januari 2001 468 soorten telde.
Categorie B betreft gevallen van soorten die alleen voor een bepaalde datum zijn vastgesteld. In Groot-Brittannië hanteert men als datum 31 december 1949. In Nederland heeft men in het verleden 1950 gekozen, omdat in dat jaar voor het eerst duidelijk het verschijnsel ‘dwaalgasten- en soortenjagerij’ haar intrede deed (Oreel in Dutch Birding 2: 47, 1980). Het is echter ook mogelijk 1980 te kiezen, het jaar dat Dutch Birding begon met het publiceren van jaarverslagen, of nog een ander jaartal. Het moge duidelijk zijn dat de keuze voor een jaartal arbitrair is en daardoor geen betekenis heeft voor de werkwijze van de CDNA. Categorie B wordt daarom niet gebruikt. Zou men 1950 als jaartal kiezen, dan zou in Nederland Categorie B de volgende vijf soorten omvatten, met het jaartal
van het meest recente geval:
· Oostelijke Kraagtrap Chlamydotis macqueenii 1850
· Dunbekwulp Numenius tenuirostris 1947
· Bandijsvogel Ceryle alcyon 1899
· Siberische Lijster Zoothera sibirica 1856
· Rosse Gors Emberiza rutila [/size]1937
Kiest men 1980 als jaartal, dan worden de volgende vijf soorten toegevoegd:
· Amerikaanse Zee-eend Melanitta americana 1977
· Reuzenzwartkopmeeuw Larus ichthyaetus 1974-76
· Steppehoen Syrrhaptes paradoxus 1972
· Bruine Lijster Turdus naumanni eunomus 1955
· Grijze Junco Junco hyemalis 1962
Categorie C omvat de geïntroduceerde soorten (exoten) die hier te lande of in het West-Palearctische gebied regelmatig (gedurende een aaneengesloten periode van minimaal 10 jaar) tot broeden komen maar waarvan alle exemplaren of hun voorouders met zekerheid uit gevangenschap afkomstig zijn. De soorten voorzien van een * broeden wel in het West-Palearctische gebied maar niet in Nederland. Op 1 januari 2004 bestond deze categorie uit de volgende 10 soorten:
· Zwarte Zwaan Cygnus atratus
· Indische Gans Anser indicus
· Nijlgans Alopochen aegyptiaca
· Mandarijneend Aix galericulata
· Rosse Stekelstaart Oxyura jamaicensis
· Fazant Phasianus colchicus
· Heilige Ibis Threskiornis aethiopicus
· Chileense Flamingo Phoenicopterus chilensis *
· Rotsduif Columba livia
· Halsbandparkiet [/size]Psittacula krameri[/font]
[/size]
Is de keuze voor soorten in Categorie B arbitrair, het concept van Categorie D, zoals in Groot-Brittannië gehanteerd, is gefundeerd op meerdere onbekende variabelen en lijkt daarmee onbruikbaar in zijn huidige vorm. Categorie D zoals genoemd in Rare birds of Britain and Ireland (Dymond et al 1989) bevat soorten waarvan het mogelijk is dat ze in Groot-Brittannië of Ierland als echte dwaalgasten kunnen verschijnen, maar waarvan het waarschijnlijker wordt geacht dat ze uit gevangenschap afkomstig zijn. Ook worden in deze categorie gevallen van soorten opgenomen, waarvan het zeker of zeer waarschijnlijk is dat ze met behulp van schepen de Atlantische Oceaan zijn overgestoken en verder vondsten van soorten die exclusief vastgesteld zijn aan de hand van [/i]tideline
corpses (vondsten van aangespoelde vogels).[/i]
[/size]
De CDNA en CSNA hebben na Oreel (Dutch Birding 2[/b][/size]: 41-47, 82-104, 1980) geen poging meer ondernomen deze D-categorie ‘op te vullen’. Voornaamste reden is dat het niet objectief is vast te stellen wanneer de kans dat een soort uit gevangenschap afkomstig is groter is dan de kans dat een soort van wilde herkomst is. Contact met de internationale vogelhandel heeft aangetoond dat min of meer alle soorten in gevangenschap worden aangetroffen! Zo worden soorten als Ross’ Gans Anser rossii, Kokardezaagbek Lophodytes cucullatus en Jufferkraanvogel Grus virgo geregeld of vaak in gevangenschap aangetroffen en worden soorten als bijvoorbeeld Goudlijster Zoothera aurea[/size], Siberische Lijster Z sibirica en Blauwstaart Tarsiger cyanurus regelmatig te koop aangeboden via advertenties van vogeltijdschriften. Soorten als Brilzee-eend Melanitta perspicillata of Koningseider Somateria spectabilis [/i]worden slechts zelden in gevangenschap aangetroffen. De termen ‘geregeld’, ‘regelmatig’, ‘vaak’ of ‘zelden’ zijn echter in hoge mate subjectief en zijn niet gebaseerd op harde cijfers. Daarnaast is het vrijwel onmogelijk om na te gaan om hoeveel exemplaren van een bepaalde soort het gaat in gevangenschap, omdat de illegale vogelhandel een niet te schatten aandeel vormt van de totale vogelhandel. Alleen al om die laatste reden is het ondoenlijk criteria of grenswaarden te definiëren voor de mate van waarschijnlijkheid of een geval een uit gevangenschap ontsnapte vogel betreft. Daarnaast zullen bovengenoemde aantallen aan schommelingen onderhevig zijn, zodat cijfers steeds (jaarlijks?) bijgesteld moeten worden. Verder zullen sommige soorten eerder ontsnappen dan andere of zullen in het wild een grotere overlevingskans hebben dan andere. Van deze factoren zijn ook geen harde cijfers beschikbaar. De CDNA en CSNA hanteren daarom alleen de volgende regel:
[/b]
wanneer een soort in staat wordt geacht hier op eigen kracht te kunnen verschijnen, dan dienen gevallen van deze soort aanvaard te worden, tenzij er indicaties bestaan dat de vogel uit gevangenschap afkomstig is (zie paragraaf 2.7).
[/size]
Dit is ongeacht de status van deze soort in gevangenschap. Wel kan van bepaalde soorten geëist worden dat positief is vastgesteld dat de vogel geen ring of andere tekenen van niet-wilde herkomst droeg. Deze regel werd in het leven geroepen nadat bij een aantal soorten individuen werden gezien die een ring droegen die duidde op niet-wilde herkomst. Op dit moment zijn er acht soorten waarvoor deze regel (‘omgekeerde bewijslast’) geldt: Ross’ Gans, Siberische Taling Anas formosa, Bronskopeend A falcata, Buffelkopeend Bucephala albeola, Kokardezaagbek, Lammergier, Sakervalk Falco cherrug en Jufferkraanvogel.[/i]
[/size]Tijdens de vergadering van de AERC op Helgoland in 1993 is besloten dat in ieder aangesloten land de gevallen van Holarctische soorten die als ontsnapt worden beschouwd worden gepubliceerd in een appendix in het jaarverslag. In Nederland werden bijvoorbeeld in 1996 en 2004 (Ebels in Dutch Birding 18[/b][/size]: 75-78, 1996; 26[/b][/size]
: 305-314, 2004) dergelijke lijsten gepubliceerd. Gevallen van deze soorten worden door de CDNA in principe niet beoordeeld maar wel gearchiveerd.